آنچه در این مقاله خواهید خواند
سیا کوین (SiaCoin) یک سیستم ذخیره سازی غیر متمرکز کلاد و مبتنی بر فناوری بلاک چین است. اما سیاکوین چطور کار می‌کند و چه ویژگی‌هایی دارد؟
در یکی از مطالب قبلی وبلاگ بیت 24 گفتیم ذخیره سازی غیر متمرکز یکی از بهترین کاربردهای تکنولوژی بلاک چین به شمار می‌رود. فناوری نام برده به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد اکوسیستم‌های منحصربه‌فردی ایجاد کنند. یکی از موفق‌ترین پروژه‌های این چنینی تا امروز سیا کوین و فایل کوین بوده‌اند. آن‌ها امکان ذخیره سازی و نگهداری دیتا در فضای ابری را با قیمتی ارزان‌تر و همچنین امنیتی بیشتر فراهم می‌کنند. پیش از این به بررسی مفصل فایل کوین پرداختیم. در این مطلب، به سراغ سیاکوین خواهیم رفت.
سیاکوین به کاربران اجازه می‌دهد به وسیله قرار دادن فضای خالی بدون استفاده هارد دیسک خود در اختیار بقیه، کسب درآمد کنند. این بی‌نظیر است! در آن سو، کاربرانی که با مشکل کمبود فضا برای نگهداری انواع فایل رو به رو شده‌اند، می‌توانند با پرداخت هزینه‌ای بسیار کم، به شکلی کاملا ایمن، آن‌ها را در حافظه‌های کلاد ذخیره کنند. رقبای بزرگ سیا کوین در صنعت کلاد استوریج آمازون A3، مایکروسافت وان درایو، گوگل درایو و دراپ باکس به شمار می‌روند. همانطور که می‌بینید، غول‌های دنیای فناوری پشت آن‌ها قرار دارند، اما ویژگی‌های تکنیک ذخیره سازی غیر متمرکز به اندازهای است که در آینده‌ای نزدیک، تبدیل به تهدیدی جدی برای این سرویس‌ها خواهند شد.
طبق انتظار از یک شبکه بلاک چینی، پلتفرم سیا کوین نیز دارای توکن اختصاصی خود با نام SC است. به منظور پرداخت هزینه استفاده از خدمات، باید از این رمز ارز استفاده کنید. SiaCoin یک اقتصاد غیر متمرکز واقعی ایجاد کرده است، به طوری که کاربران می‌توانند از بخش بدون استفاده حافظه ثانویه کامپیوتر خود برای کسب درآمد استفاده کرده و در عین حال، فایل‌هایشان را از چنگال شرکت‌های بزرگ چند ملیتی دور نگه دارند، کمپانی‌هایی که در برخی موارد رفتار درستی با دیتای متعلق به کاربران نداشته و حریم خصوصی را رعایت نمی‌کنند.
در اکوسیستم Sia یک بازار عرضه و تقاضای غیر متمرکز، که در آن فضای ذخیره سازی ارائه می‌شود. ایجاد شده است. نکته‌ای بسیار مهم در شبکه‌های بلاک چینی و غیر متمرکز نظیر سیاکوین امکان استفاده از خدمات بدون ثبت نام و به صورت ناشناس است. به این ترتیب حریم خصوصی کاملا رعایت خواهد شد. از طرفی به لطف استفاده از فناوری بلاک چین، داده پیش از ذخیره شدن رمزنگاری شده و سپس در دل یک شبکه غیر متمرکز نظیر به نظیر، توزیع خواهد شد. به همین دلیل سانسور کردن و حذف محتوا امکان‌پذیر نیست.
سیا کوین فضایی ارزان و قابل اعتماد، در دل پلتفرمی قدرتمند و قابل اعتماد، به منظور نگهداری داده در اختیارتان قرار می‌دهد و این بسیار ارزشمند است. Sia یا دیگر راهکارهای کلاد استوریج مشابه آن، جایگزینی بی‌نظیر برای سرویس‌های متمرکز سنتی به شمار می‌روند.
در نظر داشته باشید نام پلتفرم در اصل Sia و نام توکن اصلی آن SiaCoin است. در این پلتفرم یک توکن ثانویه با تعداد محدود به نام Siafunds نیز وجود دارد. با این حال، به خاطر معروف شدن پروژه به سیا کوین، در این مطلب از همین اسم برای خطاب کردن پلتفرم استفاده می‌کنیم.
مشکلات راهکارهای سنتی و متمرکز نگهداری داده
شرکت‌های آمازون، اپل و گوگل بخشی از پیشرفتشان را مدیون سرویس‌های کلاد استوریج خود هستند. دنیا به سمت تمام دیجیتالی شدن پیش رفته و روز به روز به حجم دیتای تولید شده توسط سرویس‌های مختلف افزوده می‌شود. نگهداری این داده به لطف سرویس‌های ذخیره سازی ابری شرکت‌های نام برده راحت شده و هزاران دلار صرفه‌جویی برای کسب و کارهای مختلف در پی داشته است. متاسفانه، با وجود فواید آن‌ها، نمی‌توان از مشکلاتشان چشم‌پوشی کرد. به همین دلیل به جایگزین‌هایی نظیر سیا کوین نیاز داریم.
کنترل بیش از حد داده و امکان سواستفاده
مهمترین مشکل ذخیره سازی سنتی، خصیصه تمرکز داده است، به طوری که کسب و کارها، داده‌ی گهگاه بسیار حساس خود را در اختیار یک شرکت خاص قرار می‌دهند. در اینجا کنترل فایل‌ها از اختیار فرد یا شرکت مشتری خارج است، به همین دلیل احتمال سواستفاده از آن‌ها و به خطر افتادن حریم خصوصی بالا است. از آن جایی که کاربران معمولا از دیتا به طور بلادرنگ بکاپ تهیه می‌کنند، ممکن است به شکل ناخواسته و تصادفی، کنترل مجموعه داده‌ای که در ابتدا قصد اشتراک‌گذاری آن‌ها را نداشتند، در اختیار نهادی دیگری قرار بدهند.
تاکنون اخباری درباره سواستفاده غول‌های دنیای فناوری از دیتای خصوصی کاربران شنیده‌ایم. به عنوان مهمترین مثال طی سال‌های اخیر باید به رسوایی بزرگ فیس بوک اشاره کرد؛ شرکت FaceBook اطلاعات خصوصی کاربران را به مدتی طولانی، در اختیار شرکت‌های تبلیغاتی قرار می‌داد. به لطف پیاده‌سازی شبکه‌های غیر متمرکزی نظیر سیا کوین مشکلات این چنینی از بین خواهند رفت.
ریسک حملات سایبری
کل داده در یک سرور متمرکز نگهداری می‌شود، به همین دلیل هدف حمله هکرها کاملا مشخص است. این تنها یک احتمال نیست و تاکنون شاهد هک شدن سرورهای بزرگترین شرکت‌ها و فاش شدن اطلاعات خصوصی کاربران بوده‌ایم. دو مثال بزرگ زیر را به عنوان نمونه در نظر بگیرید.
- در سپتامبر 2017، اطلاعات نزدیک به 145 میلیون کاربر آمریکایی نظیر شماره گواهینامه و بیمه به واسطه یک هک به سرقت رفت. علت، حمله به سرورهای شرکت Equifax بود. به خاطر تحت تاثیر قرار گرفتن بخش قابل توجهی از جامعه آمریکا به واسطه این اتفاق، تبدیل به یک فاجعه شد. بد نیست بدانید بسیاری از کاربران درگیر با مسئله، حتی یک مرتبه در وب سایت Equifax ثبت نام نکرده و اطلاعاتی در آن بارگذاری نکرده بودند.
- در آگوست 2014 سرویس ذخیره سازی ابری iCloud متعلق به شرکت اپل هک شد. این حادثه واقعا تبدیل به یک فاجعه شد، چرا که عکس‌های خصوصی بی‌شمار سلبریتی، اغلب زن، به سرقت رفت و در اینترنت پخش شد.
اگر پلتفرم‌های ذخیره سازی بالا یا دیگر سرورهای هک شده تا امروز غیر متمرکز بوده و عملکردی شبیه سیا کوین و فایل کوین داشتند، احتمال هک شدن و به سرقت رفتن داده خصوصی کاربران به شدت کاهش پیدا می‌کرد. سرورهای متمرکز در اغلب مواقع تبدیل به نقطه تکی شکست (Single Point Of Failure) می‌شوند.
خطرات و ریسک‌های مربوط به BYOD
BYOD مخفف Bring Your Own Device و به معنی «دستگاه خودت را بیاور» است. اکنون شرکت‌های زیادی کارمندان خود را تشویق به همراه آوردن و استفاده از وسایل الکترونیکی شخصی خود نظیر لپ تاپ می‌کنند. این کار، بهره‌روی را به دو علت افزایش می‌دهد. نخست این که سیستم‌های کامپیوتری شخصی کارمندان معمولا سخت افزار بهتر و سرعت بالاتری دارند. دلیل دوم، بالا رفتن سرعت کار به خاطر استفاده از وسیله شخصی است. شرکت‌ها نیز مجبور به پرداخت هزاران دلار به منظور خرید سخت افزار نخواهند بود.
اما حریم خصوصی کاربران به دلیلی واضح به خاطر BYOD به خطر خواهد افتاد. اگر دستگاه مورد استفاده داخل شرکت گم یا سرقت شده یا کارمند به طور عمدی، تصمیم به سواستفاده از اطلاعات حساس کاربران شرکت بگیرد، مشکل بروز خواهد کرد. از طرفی به خاطر پراکنده بودن دستگاه‌ها، در صورت وقوع حادثه، ردیابی منشا آن کار دشواری است.
ذخیره سازی غیر متمرکز و مزایای مهم آن
به لطف ایجاد یک اکوسیستم ذخیره سازی ابری غیر متمرکز، داده متعلق به کاربران از کنترل آمازون، گوگل و مایکروسافت خارج شده و نگرانی از بابت مسائلی همچون فروش دیتا به شرکت‌های تبلیغاتی یا قرار گرفتن آن‌ها در اختیار دولت‌ها از بین می‌رود. منظور از خاصیت «غیر متمرکز بودن» در شبکه‌های بلاک چینی، عدم کنترل سیستم به دست یک فرد، تیم، گروه یا شرکت و سازمان خاص است.
در سیاکوین مالک واقعی دیتا بر آن کنترل داشته و هیچ نهادی قادر به استفاده یا دست بردن در داده بدون اذن صاحب نیست. فایل‌ها بعد از تقسیم به قسمت‌های مختلف و سپس رمزنگاری، در تعداد زیادی کامپیوتر ذخیره می‌شوند. با توجه به رمزنگاری شدن داده با استفاده از کلید خصوصی کاربر در سیا کوین فقط همین فرد قادر به دسترسی مجدد به آن خواهد بود.
از دید کاربر، این تکنیک هیچ تفاوتی با راهکارهای متمرکز سنتی نداشته و امکان بارگذاری، ذخیره کردن و دسترسی مجدد به انواع دیتا میسر است. با این حال، آن چه پشت پرده رخ می‌دهد، تفاوتی اساسی دارد. در سیا کوین یا رقبای آن شبیه فایل کوین، این قانون برقرار است.
وقتی یکی از غول‌های صنعت کلاد استوریج با قطعی مواجه می‌شود، کل اینترنت دچار مشکل خواهد شد. برای مثال خارج شدن سرویس AWS آمازون از دسترس در سال 2017، قطعی گیت هاب در ژوئن سال 2020 و مشکلات متعدد سرورهای کلاد مایکروسافت طی اکتبر 2020 را در نظر بگیرید که چه دردسرهای بزرگی برای چند صد میلیون کاربر در سراسر دنیا به وجود آوردند.
دیتای نگهداری شده روی سرورهای متمرکز، در عمل پشت پیوندهایی شکننده قرار دارند، به همین دلیل قابل اعتماد نیستند. معماری‌های متمرکز به خاطر آسان‌تر بودن ساخت و توسعه، با وجود داشتن یک سری معایب اساسی، تا امروز مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اما اکنون زمان آن رسیده تا به پلتفرم‌های غیر متمرکز مهاجرت کنیم.
انعطاف‌پذیری و بهره‌وری بالای سیا کوین
دو خصیصه بسیار مهم پلتفرم‌های کلاد استوریج غیر متمرکز، انعطاف‌پذیری و بهره‌وری بالا به شمار می‌رود. اینترنت مدرن به شدت شکننده است؛ محتواها در پس آدرس‌های URL واقع شده و هر فایل، در هر لحظه از زمان، متعلق به یک سرور قطعی است. در صورتی که سرویس‌دهنده به هر دلیلی با مشکل رو به رو شده و امکان خدمات‌رسانی از آن سلب شود، استفاده از دیتای ذخیره شده روی آن غیر ممکن خواهد شد. علت، وجود یک نقطه تکی شکست (Single Points Of Failure) یعنی یک سرور متمرکز است.
سیستم‌های متمرکز نظیر رقبای سیاکوین سانسور در سطح دولت را ساده کرده و خیلی راحت‌تر هدف حملات سایبری، مخصوصا از نوع DDoS، قرار می‌گیرند. این عوامل، دسترسی به هر فایلی در اینترنت را با اختلال مواجه کرده یا به طور کامل غیر ممکن می‌کنند. تصور کنید در یک زمان، اگرچه به فایلی مشخص نیاز مبرم دارید، اما این امکان برایتان میسر نیست. آیا چنین اتفاقی آزاردهنده و دیوانه‌کننده نیست!؟
در سیاکوین یا هر پلتفرم ذخیره سازی غیر متمرکز ایده‌آل دیگر، خراب شدن یک اپراتور مانع دسترسی افراد به فایل‌های خود نمی‌شود. در اینجا از طریق توزیع مسئولیت بین نودهای شبکه (کامپیوترهایی که با اتصال آن‌ها به یکدیگر سیستم شکل گرفته است)، پلتفرم در مقابل قطعی مقاومت پیدا کرده و امکان سانسور محتواها از بین خواهد رفت، چرا که دیگر یک مرجع مرکزی کنترل‌کننده و اداره‌کننده وجود ندارد. از طرفی به خاطر عدم وجود یک سرور مرکزی، مقاومتی ذاتی در برابر حملات DDoS بروز می‌کند.
اما پلتفرم‌های ذخیره سازی غیر متمرکز مثل سیا کوین چگونه بهره‌روی را افزایش می‌دهند؟ تصور کنید پنجاه کاربر در یک ساختمان در حال تماشای یک ویدیوی مشابه در گوشی‌های موبایل خود هستند. هر نفر جدا از دیگران، درخواستی به سرور (مثلا یوتیوب) ارسال می‌کند. سپس پنجاه نسخه از آن فایل به طور موازی دانلود خواهد شد. حالت بهینه، دانلود تنها یک نسخه از ویدیو و اشتراک‌گذاری آن در شبکه محلی است.
در اکوسیستم‌های ذخیره سازی غیر متمرکز، گره‌ها با استفاده از حداقل واسطه ممکن، با یکدیگر ارتباط برقرار خواهند کرد. در نظر داشته باشید اتصال به نودهای واقع در کشورهای دیگر به چندین هاپ نیاز دارد، در نتیجه دلیل امکان حذف واسطه‌ها به طور کامل میسر نیست. با این حال، برای اعضای واقع در یک شبکه، امکان برقراری تعامل به صورت مستقیم فراهم است.
بلاک چین و خاصیت عدم تمرکز
به زبان ساده، بلاک چین مجموعه‌ای از سوابق داده تغییرناپذیر است که برچسب زمانی خورده‌اند؛ بلاک چین نوع خاصی از پایگاه داده به شمار می‌رود. تفاوت اصلی اغلب شبکه‌های مبتنی بر این تکنولوژی، مدیریت بلاک چین توسط مجموعه‌ای از کامپیوترها (نودها یا گره‌ها) است که به شرکت خاصی تعلق ندارند. این سوابق داده‌ای که در قالب بلاک‌ها دسته‌بندی شده‌اند، بر اساس اصول رمزنگاری و هشینگ به یکدیگر متصل هستند.
در ادامه سه ویژگی مهم شبکه‌های بلاک چینی را بررسی می‌کنیم. این ویژگی‌ها درباره پلتفرم SiaCoin نیز صدق می‌کنند.
- تغییر ناپذیری: منظور از آن، عدم امکان دست‌کاری، تغییر و حذف داده بعد از ثبت داخل پایگاه داده است. علت آن، استفاده از توابع هش رمزنگاری است؛ هر بلاک، از یک تابع هش عبور کرده و یک عدد تولید در نتیجه تولید می‌شود. این عدد به عنوان بخشی از محتوای بلاک بعدی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. ارتباط بین بلوک‌ها به همین شکل برقرار می‌شود. از آن جایی که کوچکترین تغییر سبب عوض شدن خروجی تابع هش خواهد شد، زنجیره بهم می‌ریزد.
- شفافیت: هر داده ثبت شده داخل پایگاه داده بلاک چینی، برای تمام اعضای شبکه مربوط به آن قابل مشاهده است. به همین دلیل می‌توان در نتورک بیت کوین یا دیگر رمز ارزهای دارای بلاکچین عمومی، تمامی تراکنش‌ها را مشاهده کرد و به موجودی هر کیف پول ارز دیجیتال پی برد.
- عدم تمرکز: اگرچه شرکت‌هایی نظیر Tether Limited از بلاک چین به شکلی متمرکز استفاده می‌کنند، اما ایده اصلی پشت شبکه‌های مبتنی بر فناوری نام برده، ایجاد سیستم‌های غیر متمرکز است. معنی آن، عدم تعلق داشتن نتورک به فرد، تیم، گروه یا شرکتی خاص، و اشتراک تمام اعضای تشکیل‌دهنده بر سر مالکیت است. در اینجا گره‌ها اهمیتی برابر داشته و هر یک به خاطر داشتن نسخه‌ای از پایگاه داده (بلاک چین) یک سرور مستقل به شمار می‌رود.
پلتفرم Sia چطور از بلاک چین بهره برده است؟
امنیت بیشتر
امنیت نخستین دستاورد استفاده از بلاکچین در شبکه سیاکوین است. در اینجا فایل‌های متعلق به کاربران بعد از بارگذاری به چند قسمت تقسیم و بین گره‌ها توزیع می‌شود. از طرفی دیتا با یک کلید خصوصی در اختیار مالک فایل رمزنگاری می‌شود. تکه تکه و رمزنگاری شدن فایل سبب خواهد شد هیچ نودی قادر به خواندن محتوای واقعی فایل نباشد؛ حتی اگر مالک یک نود سیا کوین به نحوی کلید خصوصی را به دست بیاورد، همچنان فقط بخشی از دیتا را در اختیار دارد که به تنهایی بی‌فایده است. به این ترتیب مشکل مربوط به امکان سواستفاده از داده توسط شرکت توسعه‌دهنده سیستم، برطرف خواهد شد.
غیر متمرکز شدن نتورک، معضل نقطه تکی شکست را نیز از بین می‌برد، به همین دلیل امنیت در برابر حملات سایبری نیز تامین خواهد شد. دیگر یک سرور حاوی کل فایل نیست. پس حتی اگر یک نود هک شده و محتوای درونش به سرقت برود، حتی به فرض توانایی هکر برای معکوس کردن فایل رمزنگاری شده، کل آن در دسترس نیست و فقط تکه‌های داده بی‌ارزش در اختیارش قرار گرفته‌اند.
پردازش سریع‌تر
دور بودن فاصله جغرافیایی و فیزیکی بین کاربر و سرور متمرکز، روی سرعت استفاده از خدمات تاثیر می‌گذارد. وقتی یک کاربر درخواستی به یک سرور ارسال می‌کند، بسته‌های داده بین تعداد زیادی گره دست به دست شده و در نهایت به مقصد می‌رسند. در مسیر برگشت نیز این مسیر طی خواهد شد. پس فاصله فیزیکی حائز اهمیت است.
به لطف توزیع‌شدگی شبکه سیاکوین و تشکیل شدن این نتورک از تعداد زیادی گره، هر کاربر صرفا با نزدیک‌ترین نودها به خود ارتباط برقرار می‌کند.
کاهش هزینه
دیتاسنترهای متعلق به آمازون، گوگل یا مایکروسافت به هزینه‌های راه‌اندازی و نگهداری سرسام‌آوری نیاز دارند. این هزینه‌ها را کاربران باید علاوه بر سود مورد انتظار شرکت‌ها پرداخت کنند! اما در سیا کوین از فضای ذخیره سازی بدون استفاده سیستم‌های کامپیوتری عادی کاربران استفاده می‌کنیم. به همین دلیل هزینه‌ها به شدت کاهش پیدا می‌کنند.
سرویس Amazon S3 را به عنوان نمونه در نظر بگیرید. به منظور استفاده از خدمات این پلتفرم، به ازای هر ترابایت فضا، باید ماهیانه 25 دلار پرداخت کنید. فایل کوین می‌تواند هزینه استفاده از همین اندازه فضای ذخیره سازی را به 2 دلار در ماه کاهش بدهد! در سیا کوین نیز قیمت‌ها تقریبا مشابه است.
توسعه و شروع به کار پلتفرم Sia
ایده پروژه به سپتامبر (شهریور – مهر) سال 2013 برمی‌گردد. در آن زمان دیوید ووریک (David Vorick) و لوک چمپاین (Champine) به عنوان دو دانشجوی رشته علوم کامپیوتر، در جریان رویدادی بزرگ هکاتون هک ام آی تی (Hackathon HackMIT) ایده استفاده از فضاهای ذخیره سازی بدون استفاده پراکنده در سراسر دنیا به منظور ایجاد یک پلتفرم کلاد استوریج را مطرح کردند. آن‌ها روی توسعه زیرساختی کاملا غیر متمرکز تاکید داشتند. در اینجا کاربران بخش بدون استفاده حافظه ثانویه سیستم کامپیوتری خود را اجاره داده و در ازای آن رمز ارز دریافت می‌کنند. این ارز دیجیتال در شبکه سیا کوین توکن SC است. دیوید ووریک و لوک چمپاین در سال 2014 شرکت Nebulous را تاسیس کردند.
ایده اولیه آن‌ها شکل اجرایی به خود گرفت و در سال 2015، نخستین ورژن بتای پلتفرم سیاکوین راه‌اندازی شد. گفتنی است نرم افزار مربوط به آن با زبان بر‌نامه‌نویسی Golang نوشته شده و روی کامپیوترهای 64 بیتی ویندوزی، لینوکسی و دارای سیستم عامل‌های مک او اس اجرا می‌شود.
در پلتفرم Sia تمام محدودیت‌ها و مشکلات مربوط به راهکارهای ذخیره سازی سنتی و متمرکز در نظر گرفته و برطرف شده‌اند.
سیاکوین چگونه کار می‌کند؟
پلتفرم ذخیره سازی ابری غیر متمرکز سیا کوین و رمز ارز اختصاصی آن، توکن SC، دو جزء کاملا متمایز اما در هم تنیده محسوب می‌شوند. با پیوستن این دو به یکدیگر، یکی از ایمن‌ترین سیستم‌های ذخیره سازی توزیع شده در دنیا حاصل شده است. شرکت توسعه‌دهنده، ابتدا نرم افزاری با توانایی ایجاد یک شبکه نظیر به نظیر (P2P)، که به هر فردی اجازه می‌دهد بخشی از شبکه (یک نود در آن) باشد، طراحی کرد. به این ترتیب امکان دسترسی به شبکه بلاک چین SiaCoin از هر نقطه دنیا میسر شد. همین نحوه پیاده‌سازی، مقاومت در برابر سانسور را نیز سبب شده است.
در اکوسیستم مورد بحث، یک سری بازیگران بسیار مهم مداخله می‌کنند. حضور هر یک از این اعضا برای ادامه حیات نتورک ضروری است. در اینجا با میزبان‌ها یا ارائه‌دهندگان خدمات و همچنین مشتریان یا اجاره‌کنندگان خدمات رو به رو هستیم.
بعد از دانلود و نصب نرم افزار مخصوص از وب سایت sia.tech، کامپیوتر دسکتاپ یا لپ تاپ شما تبدیل به یک نود در شبکه سیا کوین خواهد شد. با توجه به نقش اساسی و مهم میزبان‌ها برای شبکه، آن‌ها اجازه دارند در صورت تشخیص بیش از حد حساس بودن یک سری فایل یا غیر مجاز بودن آن‌ها، از پذیرش و ذخیره سازی خودداری کنند.
در طرف مقابل، کاربران دریافت‌کننده سرویس از SiaCoin قرار دارند. در واقع آن‌ها به فضایی به منظور نگهداری فایل‌های خود در محیط اینترنت نیازمندند. اجاره‌کنندگان، توکن SC تهیه کرده و با استفاده از آن هزینه اشتراک را پرداخت می‌کنند. بعد از این کار، مشتریان تا زمان پر شدن سقف حافظه در اختیارشان، قادر به بارگذاری دیتا در شبکه خواهند بود. اگر کاربری به کیفیت بالا نظیر سرعت پاسخ‌دهی سریع‌تر از سوی سرویس‌دهنده نیاز دارد، قادر به پرداخت هزینه‌ای بیشتر از مقدار پیش‌فرض تعیین شده خواهد بود.
وقتی دیتا در سیاکوین بارگذاری شد، در صورت درخواست کاربر، فرآیند تقسیم آن آغاز می‌شود. به این ترتیب فایل به چند بخش تقسیم شده و هر تکه، در گوشه‌ای از دنیا روی یکی از نودهای توزیع شده، ذخیره خواهد شد. مقاومت در برابر سانسور با این کار شدیدا افزایش پیدا کرده و احتمال هک شدن به میزان زیادی کاهش می‌یابد.
نکته بسیار مهم درباره سیا کوین در مقایسه با راهکارهای کلاد استوریج متمرکز، توانایی کاربر برای کنترل کامل فایل‌های خود است و هیچ فرد یا نهاد دیگری روی آن‌ها دخل و تصرف ندارد. این ویژگی به لطف رمزنگاری محتواهای بارگذاری شده در سیا کوین با استفاده از یک کلید خصوصی میسر می‌شود. این کلید حکم رمز عبور ورود به حساب کاربری گوگل درایو یا مایکروسافت وان درایو را دارد؛ دیگران در صورت داشتن آن‌ها، به فایل‌های شما درسترسی پیدا خواهند کرد.
مبحث انگیزه اقتصادی در SiaCoin
کاربری که تصمیم گرفته به یک نود در سیا کوین تبدیل شود و فضای ذخیره سازی اضافی سیستم کامپیوتری خود را در اختیار شبکه قرار بدهد، باید از قبل هزینه‌ها را ارزیابی کند؛ اتصال دائمی به اینترنت، روشن نگه داشتن همیشگی دستگاه و نیاز به خرید هارد دیسک‌های دارای سرعت مناسب، هزینه دارند. به همین دلیل نیاز به وجود یک انگیزه مالی برای اعضای تشکیل‌دهنده پلتفرم بروز می‌کند. توکن SC در اینجا وارد می‌شود.
دریافت هزینه ارائه سرویس و پرداخت پول به نودها، از طریق ارز دیجیتال اختصاصی شبکه صورت می‌گیرد. البته در عمل، سیستم پیچیده‌تر از صرفا خرید و فروش فضای ذخیره سازی است. یکی از نگرانی‌های توسعه‌دهندگان نتورک، عدم مقبولیت سرویس‌ها برای کاربران با وجود ارائه خدماتی باکیفیت از سوی میزبان‌ها بود. به همین دلیل آن‌ها دو مکانیزم امنیتی برای بلاک چین سیا کوین در نظر گرفتند. این مکانیزم‌ها قراردادهای فایل (File Contracts) و اثبات حافظه (Proof of Storage) نام دارند.
کاربرد قراردادهای هوشمند در سیا کوین
پلتفرم سیاکوین قادر به استفاده از قرارداد هوشمند است. اسمارت کانترکت‌ها به عنوان توافق‌نامه‌ای بین مشتری و ارائه‌دهنده سرویس ذخیره سازی عمل می‌کنند. بعد از تخصیص حافظه به اجاره‌کننده، قرارداد به طور خودکار ایجاد خواهد شد. امکان تمدید آن فراهم است. شرایط نگهداری و پرداخت خدمات مذکور داخل کانترکت منعکس می‌شود. فایل کانتراکت‌ها که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، ورژن مخصوص اسمارت کانترکت‌ها یا همان قراردادهای هوشمند در پلتفرم Sia به شمار می‌روند.
به طور پیش‌فرض مدت زمان قرارداد 13 هفته است، اما می‌توان این مقدار را تغییر داد. بعد از این که پول اجاره‌کننده در یک کیف پول قفل شد، پنجاه میزبان مناسب بر اساس امتیاز آن‌ها انتخاب خواهند شد. هر چه اجاره‌دهنده وثیقه بیشتری در نظر بگیرد، امتیاز بیشتری دریافت می‌کند.
قراردادهای بایگانی با پیش پرداخت خدمات ذخیره سازی توسط مشتری به پایان می‌رسند. اما این پرداخت تا زمان پایان مدت قرارداد و همچنین اثبات احترام به قوانین توافق در طور دوره، آزاد نخواهد شد. از طرفی دیگر، قرارداد هوشمند بخشی از دارایی میزبان را در قالب توکن‌های SC سیا کوین مسدود می‌کند. مبلغ بسته به توافق و نوع اشتراک متفاوت بوده و در صورت عدم رعایت مفاد قرارداد توسط میزبان، مثلا قطعی سرویس یا از بین رفتن داده کاربران، برای جبران زیان برداشت خواهد شد. به این ترتیب از ورود افراد سواستفاده‌کننده به پلتفرم جلوگیری شده و اجاره‌دهندگان فضای ذخیره سازی، به کیفی‌سازی خدمات وادار خواهند شد.
سپس دومین مکانیزم امنیتی وارد میدان می‌شود. تست حافظه (Storage Test)، یک اثبات رمزنگاری شده بوده و در پایان مدت قرارداد، توسط ارائه‌دهنده تحویل می‌شود. در صورتی که این تست بعد از اجرا تایید شود، مبلغ نگه داشته شده توسط قرارداد آزاد خواهد شد. این روند به لطف استفاده از بلاک چین و توکن SC امکان‌پذیر شده و سطح امنیتی بیشتری به اکوسیستم می‌بخشد.
درباره اسمارت کانترکت‌ها باید بدانید به لطف آن‌ها، قادر به ایجاد پروتکل‌های تراستلس خواهیم بود. به این ترتیب دو طرف می‌توانند از طریق بلاک چین، بدون نیاز به شناخت هم و داشتن اعتماد به یکدیگر، تعهداتی را انجام دهند. طرفین می‌توانند مطمئن باشند در صورت عدم تحقق شرایط از پیش مشخص شده، قرارداد هوشمند اجرا نخواهد شد. در عمل، قرارداد هوشمند یک برنامه قطعی (Deterministic Program) است؛ اگر شروط توافق برآورده شوند، یک سری اعمال حتما انجام خواهند شد.
ماینینگ در سیاکوین و اهمیت آن
در پلتفرم نام برده از پروتکل اجماع اثبات کار (PoW) شامل تابع هشینگ BLAKE2b استفاده می‌شود. توکن‌ها از طریق فرآیند استخراج، شبیه روالی که بیت کوین دنبال می‌کند، ایجاد می‌شوند. به لطف ماینینگ، رسیدن به اجماع در شبکه امکان‌پذیر شده است. هدف از رسیدن به اجماع در سیا کوین تقسیم کردن فایل‌ها به تکه‌های کوچکتر و سپس نگهداری آن‌ها روی چندین میزبان از طریق یک تکنیک رمزنگاری به نام Reed-Solomon است. کاربرد اصلی Reed-Solomon تشخیص و تصحیح خطا است. به این ترتیب از خراب شدن فایل‌ها به خاطر تقسیم و سپس سر هم شدن در زمان بارگذاری و دریافت، جلوگیری خواهد شد.
تکه تکه شدن محتوا بعد از بارگذاری و تقسیم آن‌ها در نودهای شبکه، از ذخیره شدن کامل یک فایل روی حافظه یک گره جلوگیری خواهد کرد. از طرفی دیگر، استفاده از رمزنگاری، دستیابی به افزونگی سه گانه را برای سیا کوین امکان‌پذیر می‌کند. به این ترتیب حتی در صورت خارج شدن چند هاست از دسترس، می‌توان فایل مورد نظر را بازیابی کرد.
علاوه بر این، پلتفرم از قراردادهای هوشمند ذخیره شده در بلاک چین برای قابل کنترل کردن آن‌ها به صورت عمومی استفاده می‌کند. این کانترکت‌ها حاوی دستورالعمل‌ها و شرایطی هستند که به موجب آن‌ها، یک ارائه‌دهنده فضای ذخیره سازی از اطلاعات مشتری محافظت می‌کند. طبق قرارداد هوشمند، میزبان باید تا زمان انقضای اشتراک، به صورت دوره‌ای شواهدی دال بر سالم بودن فایل‌ها ارائه کند. کانترکت‌ها از طریق رمزنگاری ایمن شده و رمزنگاری و انتقال دیتا، بدون ریسک دست‌کاری داده توسط یک موجودیت متمرکز، را میسر می‌کنند.
ارائه و تایید تست‌های حافظه از طریق درخت‌های مرکل (درخت درهم‌سازی) صورت می‌گیرد. از طریق آن میزبان قادر به ارائه اثبات دانایی صفر و تضمین سلامت داده خواهد شد. اثبات دانایی صفر، روشی در رمزنگاری است که با استفاده از آن طرف (اثبات‌کننده) قادر است به طرف (تصدیق‌کننده)، صحبت بیانیه ارائه شده را ثابت کند.
آزمایش‌های این چنینی به طور مستمر توسط نتورک سیا کوین انجام می‌شوند. به این ترتیب سیاکوین قادر به تقسیم کردن، رمزنگاری و توزیع فایل‌ها در یک شبکه غیر متمرکز خواهد شد. در اینجا فقط کاربر دارنده کلید خصوصی، روی دیتای مربوط به آن کنترل کامل دارد. شبیه نتورک بیت کوین، در SiaCoin نیز به واسطه غیر متمرکز بودن شبکه و رمزنگاری کلید خصوصی، هیچ فرد یا شرکت دیگری قادر به دسترسی به داده، سانسور کردن یا کنترل آن نیست. تمام این قابلیت‌ها به لطف فرآیند ماینینگ طراحی شده برای سیا کوین امکان‌پذیر شده‌اند.
معضل هارد فورک سیاکوین
استفاده از مکانیزم اثبات کار در نتورک SiaCoin به معنی استفاده از ریگ ماینینگ توسط استخراج‌کنندگان برای حل پازل‌های رمزنگاری شده است. در نیمه سال 2017، دیوید ووریک اعلام کرد شرکت توسعه‌دهنده و پشتیبان سیا کوین یعنی Nebulous، یک شرکت زیرمجموعه به نام Obelisk برای تولید دستگاه‌های اسیک ماینر مخصصوص رمز ارز SiaCoin تاسیس خواهد کرد. اعضای جامعه پلتفرم سیاکوین تعدادی از این دستگاه‌ها را پیش خرید و با پرداخت میلیون‌ها دلار، به پیشبرد پروژه کمک کردند.
با این حال، شرکت Bitmain و Innosilicon به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان ASIC ماینرها، در زمانی مشابه شروع به ساخت دستگاه‌های استخراج‌کننده مخصوص ماینینگ توکن سیا کوین کردند. بسیاری از اعضای انجمن SiaCoin، به منظور جلوگیری از انحصاری شدن استخراج ارز دیجیتال آن توسط Bitmain تقاضای ایجاد یک هارد فورک کردند. با وجود مخالفت یک سری اعضا، توسعه‌دهندگان اصلی پروژه تصمیم به اجرایی کردن هارد فورک گرفتند.
قرار بود انشعاب جدید در تاریخ 31 اکتبر 2018 ایجاد شده و به این ترتیب از فعالیت اسیک ماینرهای ساخت دو شرکت Bitmain و Innosilicon برای ماین کردن سیا کوین جلوگیری شود. هدف، انحصاری کردن استخراج برای دستگاه‌های ساخت شرکت Obelisk بود. آقای دیوید ووریک، بدبینی انجمن SiaCoin نسبت به Bitmain و قرارگیری نزدیک به 37 درصد هش ریت شبکه سیاکوین در اختیار ماینرهای Innosilicon را دو دلیل اصلی هارد فورک اعلام کرد.
با وجود خوشحال شدن یک سری کاربران از ظهور انشعابی جدید، برخی از آن‌ها، مخصوصا افرادی که در ASIC ماینرهای Innosilicon سرمایه‌گذاری کرده بودند، به شدت عصبانی شدند. این دسته تصمیم گرفتند فعالیت در زنجیره قدیمی سیاکوین با نام SiaClassic را ادامه بدهند. آقای دیوید ووریک در صحبت‌هایی پیرامون SiaClassic به پشتیبانی ضعیف انجمن آن اشاره کرد. البته اعضای آن به چشم‌انداز بستر معتقد بودند و تلاش می‌کردند بین دو زنجیره یک همکاری شکل بدهند. آقای ووریک اعلام کرد در صورت حمایت شدن سیاکلاسیک توسط کاربران، با پیشنهاد همکاری دو بلاک چین موافقت خواهد کرد، هر چند به عقیده وی، خارج از جامعه استخراج‌کنندگان آن، حمایت بسیار ضعیفی وجود داشت.
موسس و ایده‌پردازی سیا کوین بعد از هارد فورک آن در گفتگو با وب سایت CoinDesk گفت ما به اصول اولیه پروژه و افرادی که از ابتدا از آن‌ها حمایت کردند، احترام می‌گذاریم. آقای ووریک شرکت را متمرکز روی آینده خطاب کرد و گفت به تیم در حال ساخت برای توسعه سیا کوین امیدوار است. دیوید ووریک در نهایت به همکاری با انجمن SiaClassic برای پیشبرد پروژه به سطحی بالاتر اشاره کرد.
از گفته‌های وی می‌توان دریافت او دید خوبی نسبت به هارد فورک سیاکوین داشته و آن را موفقیت‌آمیز تصور می‌کند، چرا که نزدیک به 87 درصد هش ریت شبکه توسط اعضای قبلی تامین شده و بخش زیادی به آن مهاجرت کرده‌اند. او معتقد است اکنون در مقایسه با زمان قبل از هارد فورک، هش ریت به مراتب بیشتر غیر متمرکز شده و دیگر تحت سلطه افرادی خاص قرار ندارد.
رمز ارزهای اختصاصی این پلتفرم ذخیره سازی غیر متمرکز
Sia از یک سیستم دوآل توکن استفاده کرده و در واقعیت پلتفرم آن، متشکل از دو توکن به نام‌های SiaCoin و SiaFunds است. اولین مورد یک یوتیلیتی توکن بوده و پیشتر با کاربردش آشنا شدیم. محدودیتی در عرضه آن وجود نداشته و به مرور زمان سکه‌های سیاکوین ماین خواهند شد. جایزه مربوط به استخراج اولین بلاک 300 هزار توکن بود، اما این پاداش به مرور زمان، تا رسیدن به کف 30 هزار توکن SC به ازای هر بلاک، کاهش پیدا خواهد کرد.
اما دومین گزینه کمی مرموز است؛ سیافاندزها توکن‌های درآمدزایی به شمار رفته و به منظور فراهم کردن یک جریان درآمد در قالب سیا کوین‌ها برای دارندگان آن‌ها، طراحی شده‌اند.
عملکرد آن بر اساس قراردادهای ذخیره سازی است. وقتی یک کانترکت بین میزبان و اجاره‌کننده به پایان رسید، تراکنش نهایی خواهد شد. سپس نودهای شبکه حساب می‌کنند از پول قفل شده داخل قرارداد، چقدر متعلق به اجاره‌دهنده حافظه و چقدر متعلق به اجاره‌کننده آن است. حال 3.9 درصد از هر منبع بودجه برای دارندگان Siafunds ذخیره می‌شود. گفتنی است منابع مالی قفل شده داخل قراردادها شامل کارمزدهای اجاره ذخیره سازی، هزینه‌های پهنای باند اجاره‌کننده و وثیقه میزبان است.
وقتی یک قرارداد به پایان رسید، وجه ذخیره شده به طور مساوی بین دارندگان توکن‌های سیافاندز توزیع خواهد شد. از آن جایی که سرتاسر سیستم اقتصادی Sia یکپارچه است، می‌توانید در والتی مشابه، سیاکوین‌ها و سیافاندزهای خود را نگهداری کنید. تصور کنید در یک کانترکت، 500 توکن SC از اجاره‌کننده و اجاره‌دهنده حافظه دریافت و ذخیره شده است. در نهایت 3.9 درصد (39 توکن SC) به دارندگان سیافاندزها اختصاص پیدا می‌کند. با در نظر گرفتن مجموعه توکن‌های سیافاندز (10 هزار عدد)، هر فرد به ازای داشتن یک SF، مقدار 0.0039 سیاکوین (SC) دریافت خواهد کرد.
اما دلیل خلق یک توکن ثانویه توسط توسعه‌دهندگان پلتفرم چه بوده است؟ بر اساس توضیحات وب سایت مربوط به پروژه، دلیل ایجاد آن، تأمین مالی پایدار توسعه شبکه بوده است. سیافاندز به آن‌ها اجازه می‌دهد علاوه بر نگهداری و توسعه این شبکه غیر متمرکز، با بزرگتر شدن نتورک و بالا رفتن فعالیت ذخیره سازی ابری، حق مشرفیت دارندگان این توکن‌ها را تامین کنند. به این ترتیب سازندگان پروژه، که در اصل بخش عمده توکن‌های ثانویه نام برده را در اختیار دارند، می‌توانند به وسیله فروش سیافاندزها هزینه لازم برای پیشبرد توسعه طرح را تامین کنند.
برای ارزشمند شدن توکن‌های فرعی، تعداد آن‌ها به 10 هزار محدود شده است. همه Siafundsها از قبل ماین شده و موجود هستند. هر توکن ارزش بالایی داشته و با افزایش ظرفیت و توانایی شبکه، ارزش آن بیشتر خواهد شد. در نتیجه دارندگان سیافاندزها به لطف داشتن یک مشوق مالی قوی، به نگهداری از سرویس‌های خود و حمایت از توسعه اکوسیستم تشویق خواهند شد. گفتنی است بر اساس آخرین آمار، نزدیک به 8835 عدد از توکن ثانویه سیاکوین در اختیار شرکت Nebulous قرار دارد.
مابقی، به منظور تامین بودجه مورد نیاز برای توسعه سیستم در اولین روزهای راه‌اندازی آن، در یک کمپین سرمایه‌گذاری جمعی فروخته شدند. در جریان این سرمایه‌گذاری جمعی، شرکت مجری پروژه به وسیله فروش Sianotes در پلتفرم NXT بودجه اولیه را تامین کرد. توکن‌های Sianotes سپس با توکن‌های Siafunds مبادله شدند. در جریان این کمپین Sia موفق به جمع‌آوری 1.65 میلیون دلار سرمایه شد
جمع‌بندی از ویژگی‌های پلتفرم سیا کوین
- پلتفرم Sia کاملا غیر متمرکز بوده و هزینه استفاده از خدمات آن در مقایسه با راهکارهای متمرکز کنونی نظیر آمازون کلاد، گوگل درایو و مایکروسافت وان درایو بسیار پایین‌تر است. به طور متوسط، استفاده از 1 ترابایت فضا در پلتفرم متعلق به سیا کوین در هر ماه 2 دلار هزینه دارد. این مبلغ را با تعرفه 23 دلاری سرویس ذخیره ابری آمازون (برای اندازهای یکسان در طول مدتی مشابه) مقایسه کنید که حدود 90 درصد بیشتر است!
- هیچ میزبانی قادر به مشاهده محتوای فایل‌های بارگذاری شده نیست، در حالی که دیتای متعلق به شما اکنون به طور کامل در چنگال مایکروسافت، آمازون و گوگل قرار دارند. بعد از بارگذاری، فایل‌ها رمزنگاری شده و یک کلید در اختیار مالک آن‌ها قرار می‌گیرد. تنها فرد دارنده کلید خصوصی قادر به رمزگشایی و مشاهده اصل محتوا خواهد بود. از طرفی در سیا کوین کاربر می‌تواند برای افزایش امنیت، درخواست تکه تکه کردن داده را ارسال کند. با این کار هر قسمت از دیتا روی یک میزبان قرار گرفته و امنیت به حداکثر میزان ممکن خواهد رسید.
- اطلاعات ذخیره شده در شبکه سیا کوین با استفاده از الگوریتمی به نام Twofish رمزنگاری می‌شوند. در نتیجه میزبان‌ها با وجود نگه داشتن دیتا، هیچ دخل و تصرفی در آن نداشته و قادر به مشاهده یا تغییر دادنش نیستند. حتی اگر اجاره‌دهندگان اقدام به کپی کردن فایل‌های متعلق به دیگران کنند، به خاطر نداشتن کلید خصوصی، آن‌ها هیچ ارزشی نداشته و امکان مشاهده محتوای واقعی درونشان میسر نیست.
- فایل‌ها در سیاکوین به چند قسمت تقسیم شده و بعد از رمزنگاری روی میزبان‌های مختلف ذخیره سازی می‌شوند. به همین دلیل در صورتی که یک یا حتی چند اجاره‌دهنده حافظه از دسترس خارج شوند، کاربر همچنان به دیتای خود دسترسی خواهد داشت.
- با وجود امکان ماین کردن سیا کوین نیازی به این کار نیست. حتی مجبور به خرید مستقیم این توکن نیستید. کافی است حافظه ذخیره سازی بدون استفاده خود را در اختیار پلتفرم قرار داده و کسب درآمد کنید. سپس می‌توانید توکن‌ها را به یک صرافی مثل بیت 24 بفروشید. در نظر داشته باشید محدودیتی در عرضه و انتشار سیاکوین وجود ندارد.
- جایزه مربوط به ماینینگ SiaCoin بعد از استخراج هر بلاک 1 عدد کاهش پیدا می‌کند، تا زمانی که به کف 30 هزار توکن SC به ازای هر بلاک برسد. اگرچه جایزه ماین کردن نخستین بلاک در بلاک چین Sia برابر 300 هزار توکن بود، اما برای دومین مورد به 299,999 و برای سومین به 299,298 کاهش پیدا کرد. این روند کاهشی تا زمان رسیدن به 30 هزار ادامه پیدا می‌کند.
- یک کیف پول اختصاصی به منظور نگهداری توکن‌های اختصاصی پلتفرم مورد بحث، به نام Siacoin Wallet، وجود دارد. اگر تصمیم به فعالیت در این شبکه گرفتید، حتما این کیف پول را دانلود و نصب کنید.
برخی مشتریان کنونی Sia
شرکت‌های زیادی تاکنون با پی بردن به پتانسیل بالا و قابلیت‌های بی‌نظیر سیا، به استفاده از آن در راهکارها و سیستم‌های خود ترغیب شده‌اند. آن‌ها پلتفرم‌های خود را با Sia یکپارچه کرده و از ظرفیت این سیستم بهره‌مند شده‌اند. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
Filebase
فایل بیس یک سرویس ذخیره سازی داده سازگار با آمازون A3 است. Filebase از بستر سیا کوین به عنوان وسیله‌ای برای نگهداری دیتا از طریق آمازون و به واسطه API، استفاده می‌کند. به این ترتیب با وجود خارج کردن فایل‌های کاربران از کنترل آمازون، از قابلیت‌های این سرویس متمرکز نیز بهره‌مند خواهیم شد. فایل بیس یکی از بهترین سرویس‌های ذخیره سازی ابری است و هم‌اکنون از بستر Sia استفاده می‌کند. خدمات آن پولی و رایگان هستند. از نظر سطح امنیت و حفظ حریم خصوصی، تفاوتی میان اشتراک‌های پولی و رایگان وجود ندارد.
Goobox
جی‌باکس یکی دیگر از وب سایت‌های کلاد استوریج محبوب است. تفاوت مهم آن، رایگان بودن به طور کامل محسوب می‌شود. کد منبع آن اپن سورس و در Github قابل مشاهده است. هر کاربر می‌تواند تا سقف 4 گیگابایت، انواع فایل را در اینجا بارگذاری کند.
Pixeldrain
پیکسل درین یک وب سایت اشتراک‌گذاری فایل و متن است. هدف از توسعه آن، ارائه سرعت زیاد و آسودگی در استفاده اعلام شده است. شبیه جی‌باکس، این پلتفرم نیز رایگان بوده و هزینه نگهداری آن از طریق کمک‌های کاربران تامین می‌شود.
NextCloud
نکس کلاد در اصل نرم افزاری است که به شما اجازه می‌دهد سرویس‌های کلاد استوریج مورد نظر خود را مستقر کنید. پلتفرم سیا کوین در اینجا به عنوان یک رسانه ذخیره اطلاعات کاربرد دارد. دیتای ذخیره شده از طریق رابط کاربری نکس کلاد مدیریت می‌شود. به این ترتیب ضمن بهره بردن از قابلیت‌های NextCloud، به ویژگی‌های سیا کوین نیز دسترسی دارید.
منابع:
