مقایسه لونا و لونا کلاسیک ؛ تفاوت ارز دیجیتال LUNA و LUNC چیست؟

لونا (LUNA) که آن را لونا ۲ نیز می‌شناسند، نام ارز دیجیتال مربوط به شبکه جدید بنیاد ترا است که بعد از فروپاشی بلاک چین اولیه متولد شد. بعد از ایجاد این رمز ارز و بلاک چین مربوط به آن، نام ارز دیجیتال اولیه لونا کلاسیک (LUNC) نام گرفت و شبکه قدیمی نیز به همین شکل ترا کلاسیک خطاب شد. اما چه تفاوت ها و شباهت هایی بین لونا و لونا کلاسیک و همچنین ترا و ترا کلاسیک وجود دارند؟

شبکه ترا یکی از بلاک چین‌های مطرح بازار ارزهای دیجیتال تا امروز پستی و بلندی‌های قابل‌توجهی را پشت سر گذاشته است. اگرچه ترا در رتبه‌های برتر پروتکل‌های دیفای ایستاده بود، اما با سقوط ناگهانی قیمت استیبل کوین الگوریتمی UST و سپس LUNA اعتماد سرمایه‌گذاران بازار را تا حد زیادی از دست داد. دوکوان بنیانگذار پروژه در تلاش برای بازیابی شبکه، اجرای هارد فورک را پیشنهاد داد، اما در نهایت تصمیم برآن شد تا یک شبکه کاملا جدید و مستقل ایجاد شود. نام شبکه قدیم که سقوط کرده بود ترا کلاسیک (Terra Classic) و نام شبکه جدید ترا (Terra) نام گرفت. ارز دیجیتال آن‌ها نیز به همین شیوه یعنی لونا کلاسیک (Luna Classic) و لونا (Luna) نام‌گذاری شدند. اما تفاوت لونا و لونا کلاسیک چیست؟

معرفی اجمالی پروژه ترا (Terra)

بلاک چین ترا توسط دو کوآن (Do Kwon) و دانیل شین (Daniel Shin) در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷) تاسیس شد و یک سال بعد شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کرد. هدف کوان و شین از لانچ شبکه این بود که کاربران بتوانند به جای راه‌حل‌های پرداخت سنتی از قدرت بلاک چین برای تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر استفاده کنند و در عین حال از مزیت ثبات ارزهای فیات هم بی‌بهره نمانند. آن دو معتقد بودند که چنین گزینه‌هایی موجب افزایش پذیرش بلاک چین می‌شود.

اتحادیه ترا (Terra Alliance) گروهی از پلتفرم‌ها و کسب‌وکارهای حوزه الکترونیک سراسر جهان است که در جهت توسعه پذیرش ترا تلاش می‌کنند. پلتفرم‌های زیرمجموعه ترا الاینس با بیش از 45 میلیون مشتری مجموعا بیش از ده‌ها میلیارد دلار ارزش دارند. اما این اکوسیستم بزرگ در یک چشم برهم زدن آب شد، و کل بازار ارز دیجیتال را نیز با خود به اعماق جهنم برد. توسعه‌دهنده تلاش کرد تا با خلق یک شبکه جدید آن را نجات بدهد، اما این ایده راه به جایی نبرد. حاصل این تلاش تولد یک بلاک چین و ارز دیجیتال جدید بود؛ ارز اولیه لونا کلاسیک نام گرفت و ارز جدید لونا شناخته شد. در ادامه بیشتر درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

لونا کلاسیک (LUNC) چیست؟

ارز دیجیتال لونا کلاسیک با نماد LUNC پس از فروپاشی شبکه ترا و با طرح دو کوان (Do Kwon) برای بازیابی شبکه به وجود آمد. طبق این طرح زنجیره کاملا جدیدی در شبکه ترا برای انجام تراکنش‌های آتی ایجاد شد. زنجیره قدیمی بلاک چین ترا، ترا کلاسیک نامیده شد و زنجیره جدید ترا ۲ نام گرفت. پس منظور از Terra Classic در اصل همان زنجیره اولیه است که پروژه‌اش با شکست مواجه شد. ارز دیجیتال بومی این شبکه که لونا نام داشت، با تغییر نام بلاک چین، مشابه آن به لونا کلاسیک تغییر یافت. پس Luna Classic یا LUNC هم در اصل همان رمز ارز اولیه است که با یک سقوط قیمت 99.99 درصدی مواجه شد. قبلا در مقاله‌ای مفصل به بررسی دلایل سقوط شبکه ترا و ارز لونا پرداخته‌ایم.

استفاده از اصطلاح «کلاسیک» احتمالا اشاره‌ای است به هاردفورک شبکه اتریوم و ماجرای تولد اتریوم کلاسیک که در سال 2017 (۱۳۹۶) پس از هک سازمان خودگران غیرمتمرکز The DAO اتفاق افتاد. البته، برخلاف تصور عده‌ زیادی از کاربران، شبکه ترا کلاسیک و در نتیجه لونا کلاسیک یک هاردفورک از ترا و لونا نیستند؛ بلاک چین جدید کاملا از صفر راه‌اندازی شده است.

نسخه قدیمی پروتکل ترا با هدف حمایت از توسعه‌دهندگان استیبل کوین و ساخت پروژه‌های امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) راه‌اندازی شده بود. به عبارتی تمرکز این پروتکل ساخت استیبل کوین بود. این پروتکل شامل ارز دیجیتال بومی لونا (LUNA) و استیبل کوین ترا یو اس دی (UST) بود. مابقی رمز ارزهای این شبکه استیبل کوین‌های ساخته شده به دست توسعه‌دهندگان بودند. به طور مثال TerraKRW با نماد KRT، قیمت وون کره جنوبی را دنبال می‌کرد، پول کشوری که خالق پروژه ترا متعلق به آن است. البته به این نکته توجه داشته باشید که این استیبل کوین‌ها از نوع الگوریتمی بودند که ارزش خودشان را از طریق مجموعه‌ای از قوانین به‌دست می‌آورند و پیوند مستقیمی به دارایی دیگری ندارند. به عبارت دیگر ارزش آن‌ها به ارزهای فیات گره خورده است، اما توسط آن‌ها پشتیبانی و وثیقه نمی‌شوند.

لونا از نوع توکن‌های حاکمیتی بود و برای استیکینگ استفاده می‌شد. کاربران می‌توانستند با استیک ارز دیجیتال لونا قدرت حاکمیت به‌دست آورند، تبدیل به اعتبارسنج (ولیدیتور) شوند و پاداش‌های اعتبارسنجی را دریافت کنند. همچنین کاربران می‌توانستند در ازای سوزاندن لونا، توکن UST یا سایر استیبل‌کوین‌های ترا که با ارزهای فیات محلی همبسته بودند را مینت کنند.

اما ارز دیجیتال لونا که تا اینجا درباره‌اش صحبت کردیم اکنون با نام لونا کلاسیک شناخته می‌شود. در ادامه بیشتر به تفاوت های لونا و لونا کلاسیک پی خواهیم برد.

لونا (LUNA) چیست؟

ترا ۲ (Terra 2) نسخه جدید شبکه ترا است که به عنوان استراتژی بازسازی توسط بنیان‌گذار پروژه اولیه ابداع شد. دوکوان برای جبران حادثه ترا ابتدا می‌خواست یک هاردفورک ایجاد کند، همان کاری که در شبکه اتریوم بعد از هک بزرگ The DAO انجام شد، اما این ماجرا کاملا فرق داشت و به این راحتی قابل ترمیم نبود! در نهایت او با رای‌گیری از اعضای جامعه تصمیم به توسعه یک بلاک چین جدید گرفت که ترا 2 نام داشت و ارز دیجیتال آن لونا 2 بود. اما خیلی زود شیوه نام‌گذاری تغییر کرد؛ رمز ارز جدید لونا و رمز ارز قدیمی لونا کلاسیک نام گرفت و شبکه‌ها نیز به همین شکل نام‌گذاری شدند. در نهایت با ایردراپ ارز لونا جدید، LUNA بین هولدرهای متضرر LUNC توزیع شد.

هدف اصلی دوکوان از این طرح بازگرداندن اعتماد به این شبکه ساخت استیبل کوین بود، اما این خواسته هرگز برآورده نشد. شبکه ترا 2 برای جلوگیری از فروش یکباره توکن‌های جدید تصمیم گرفت برای سرمایه‌گذارانی که پیش از فاجعه بیش از 10,000 واحد LUNC خریده بودند توکن‌های LUNA را صادر کند. قرار شد ۳۰ درصد از این توکن‌ها به یکباره آزاد و ۷۰ درصد باقیمانده در طول دو سال صادر شوند. این دسته از سرمایه‌گذاران توکن‌های جدید لونا ۲ یا همان لونا فعلی را پس از ۶ ماه دریافت کردند.

ورژن جدید شبکه ترا و ارز لونا ۲ چطور کار می‌کند؟

اکنون که تا حدی متوجه شدیم تفاوت لونا و لونا کلاسیک چیست به بررسی عملکرد ورژن جدید می‌پردازیم. در بلاک چین ترا ۲ اعتبارسنجی تراکنش‌ها با استفاده از مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) انجام می‌شود. در مجموع ۱۳۰ ولیدیتور در هر لحظه در اجماع شبکه حضور دارند. قدرت رای هر ولیدیتور بر حسب تعداد توکن‌های لونا ۲ هر کدام مشخص می‌شود. پاداش اعتبارسنج‌ها نیز از کارمزدهای گس (Gas Fee) و نرخ تورم سالانه ثابت ۷ درصد تولید می‌شود.

شبیه به سایر شبکه‌های مبتنی بر اثبات سهام، ولیدیتورهای ترا باید از جانب خودشان مبلغی را به عنوان سپرده قرار دهند یه عبارتی استیک کنند، تا بتوانند در تایید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌های جدید شرکت کنند. هولدرهای معمولی توکن LUNA 2.0 هم می‌توانند با واگذارکردن دارایی‌هایشان به یک ولیدیتور در اجماع شبکه مشارکت کنند. به این افراد نماینده یا Delegator گفته می‌شود. پیش از اینکه نماینده‌ها پاداش خودشان را دریافت کنند، نود اعتبار‌سنجی حق‌العمل خودش را برمی‌دارد.

مشوق‌هایی که برای نماینده‌ها تولید می‌شود بسته به قدرت رای ولیدیتورها متفاوت است. به عبارت دیگر ولیدتورهایی که قدرت رای بیشتری داشته باشند طبیعتا پاداش بیشتری به دست می‌آورند، اما باید این پاداش را بین مجموعه‌ای از نماینده‌ها تقسیم کنند.

کاربران علاقه‌مند می‌توانند استیک ارز دیجیتال یا واگذاری (Delegating) را با استفاده از رابط کیف پول ترا استیشن انجام بدهند، اما باید به ریسک‌های احتمالی هم توجه کنند. به طور مثال جریمه‌شدن ولیدیتور به خاطر عملکرد نادرست منجر به از‌دست‌دادن مقداری از توکن‌های سپرده لونا ۲.۰ می‌شود، یا اگر ولیدیتور به اشتباه مدت کوتاهی را آفلاین یا غیرفعال بماند، در معرض جریمه اسلشینگ (Slashing) قرار می‌گیرد.

وضعیت شبکه جدید ترا چگونه است؟

در حال حاضر ۱۳۰ ولیدیتور فعال اثبات سهام از شبکه ترا ۲ پشتیبانی می‌کنند. با توجه به فاجعه‌ای که اتفاق افتاد، سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان در خصوص این بلاک چین و رمز ارز آن عملکرد محتاطانه‌تری دارند. تا کنون پروژه قابل توجهی روی آن اجرا نشده است، طوری که ارزش افزوده‌ای برای شبکه به ارمغان آورد.

به عقیده عده‌ای از تحلیلگران، با وجود فراهم بودن بستر ساخت پروتکل‌های دیفای روی بلاک چین ترا، ارز دیجیتال آن اکنون چیزی شبیه میم کوین‌ها است. فراموش نکنید بسیاری از میم کوین‌های کنونی دارای وایت پیپر هستند و سعی می‌کنند تا خود را کاربردی نشان بدهند، اما در عمل، چیزی برای ارائه در مشتشان ندارند.

آیا می‌توان ارز LUNA 2 را استیک کرد؟

دارندگان توکن لونا می‌توانند در صرافی‌های مانند بایننس دارایی خود را استیک کنند، اما بیشتر کاربران ترجیح می‌دهند این کار را از طریق کیف پول ترا استیشن (Terra Station) انجام بدهند. مراحل استیک لونا در صرافی به شرح زیر است:

• در ستون Moniker از فهرست ولیدیتورها یک اعتبارسنج را انتخاب و روی نام آن کلیک کنید.
• در بخش “My Delegation” روی “Delegate” کلیک کنید. اکنون پنجره جدیدی باز می‌شود.
• مقدار توکن لونا را که می‌خواهید در اختیار ولیدیتور قرار دهید در بخش “Amount” وارد و سپس کلیک کنید.
• مقدار سرمایه مورد نظر و کارمزد را مجددا بررسی کنید. حالا رمز خود را وارد و روی “Delegate” کلیک کنید.
• با انجام این مراحل می‌توانید توکن‌های LUNA 2.0 خود را نزد یک ولیدیتور استیک کنید و در عوض پاداش استیکینگ بگیرید.

مقایسه لونا (LUNA) و لونا کلاسیک (LUNC)

با وجود شباهت در نام، تفاوت‌ لونا و لونا کلاسیک قابل توجه است. شبکه ترا طبق یک طرح حاکمیتی به دو زنجیره تقسیم شد. شبکه ترا کلاسیک و لونا کلاسیک (LUNC) مربوط به همان زنجیره قبلی است و شبکه ترا با توکن‌های لونا (LUNA) متعلق به زنجیره‌ای جدید است که گاهی با کد ۲ نیز به آن اشاره می‌شود. توکن‌های لونا قدیم یا همان لونا کلاسیک کنونی به طور کامل توسط توکن‌های لونا ۲ جایگزین نشدند و اکنون هر دو موجود هستند. بنابراین با دو شبکه کاملا مجزا طرف هستیم.

تفاوت توکنامیکس لونا و لونا کلاسیک

هر دو رمز ارز LUNC و LUNA فاقد هارد کپ هستند؛ این یعنی به طور نامحدود توکن در شبکه عرضه می‌شود. این موضوع سبب می‌شود آن‌ها خاصیتی تورمی داشته باشند و به مرور زمان ارزش خودشان را از دست بدهند، همان اتفاقی که برای ارزهای فیات به خاطر چاپ بی‌رویه پول رخ می‌دهد.

بیشینه قیمت ارز دیجیتال لونا یا همان لونا 2 به مبلغ 19.54 دلار در خرداد 1401،‌ اولین روزهای راه‌اندازی شبکه، ثبت شد. بعد از آن، هولدرهای قدیمی که به شدت در ضرر فرو رفته و حالا مقداری ارز دستشان را گرفته بود، خیلی سریع اقدام به فروش رمز ارزهای ایردراپ گرفته کردند. در نتیجه قیمت LUNA همینطوری سقوط کرد و به حوالی 1.4 دلار رسید. تا آذر 1401، این کمترین قیمت ثبت شده برای این رمز ارز بوده است.

بیشینه قیمت ارز دیجیتال لونا قدیم یا همان لونا کلاسیک به مبلغ 119 دلار مربوط به زمان اوج آن در فروردین 1401 است، وقتی که LUNC کنونی و LUNA سابق از نظر مارکت کپ جزو ده گزینه برتر شده بود. بعد از فروپاشی شبکه، ارز آن با سقوطی باورنکردنی روبه‌رو شد و حدود یک ماه بعد، در اردیبهشت همین سال، تا 0.000016 دلار سقوط کرد. وب سایت کوین مارکت کپ ریزش آن نسبت به اوج تاریخی خود را 100 درصد نشان می‌دهد! سرمایه‌های سنگینی با این ریزش کاملا خاکستر شد.

نحوه خرید و فروش ارز لونا و لونا کلاسیک چگونه است؟

صرافی‌های ارز دیجیتال متعددی از LUNC و LUNA پشتیبانی می‌کنند. به عنوان نمونه باید به بایننس و کوکوین اشاره کنیم. اما با توجه به عدم امکان خرید از آن‌ها با ریال، بهترین جایگزین یک صرافی ارز دیجیتال ایرانی نظیر بیت 24 است. با ثبت نام در Bit24 قادر به خرید و فروش بیش از 350 رمز ارز شامل لونا و لونا کلاسیک خواهید بود.

بین نحوه خرید لونا و لونا کلاسیک تفاوت وجود ندارد. ابتدا در این صرافی ثبت نام و سپس احراز هویت کنید. در ادامه از طریق اپلیکیشن یا وب سایت وارد حساب کاربری خود شوید. از فهرست رمز ارزهای قابل خرید و فروش، LUNA یا LUNC را انتخاب کنید. در مرحله بعد آدرس کیف پول خود را برای ارسال مشخص کنید، هر چند امکان نگه داشتن دارایی در کیف پول بیت 24 نیز وجود دارد. آخرین مرحله مربوط به پرداخت هزینه است. بعد از پرداخت، تسویه بلافاصله انجام خواهد شد.

سخن پایان ؛ آینده لونا و لونا کلاسیک چه خواهد شد؟

با توجه به سقوط استیبل کوین UST و فاجعه‌ای که برای کل اکوسیستم رخ داد، نمی‌توان با اطمینان در مورد آینده ارز لونا صحبت کرد. اما به هر حال نمی‌توان روی این حقیقت چشم بست که لونا فضایی برای بسیاری از پروژه‌های معروف دیفای بود و توانست با سبقت از زنجیره هوشمند بایننس (BNB Chain) به دومین پلتفرم محبوب دیفای تبدیل شود. در نهایت آینده را نمی‌توان بر اساس رویدادهای گذشته پیش‌بینی کرد و اکنون موفقیت شبکه جدید ترا و در نتیجه ارز جدید لونا به عملکرد زنجیره جدید و تلاش برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران بستگی دارد.

پیش از فروپاشی اکوسیستم، ترا یک منبع بزرگ درحال رشد در فضای دیفای بود. ترا در دسامبر 2021 (آذر ۱۴۰۰) از زنجیره هوشمند بایننس جلو زد و در جایگاه دومین بزرگ‌ترین اکوسیستم‌های ساخت پروتکل‌های دیفای، پشت سر اتریوم، ایستاد. در آن زمان ارزش سرمایه‌های قفل‌شده در برنامه‌های شبکه بیش از 20 میلیارد دلار بود.

به هر حال در پی سقوط اکوسیستم ترا، هر دو توکن شبکه یعنی استیبل کوین الگوریتمی UST و LUNA که البته اکنون با نام LUNC شناخته می‌شود، کاهش قیمت بی‌سابقه‌ای را تجربه کردند. این شکست منجر به از دست رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران به پروژه شد. به همین دلیل حتی اگر شبکه قدیم یا جدید بهتر عملکرد را نیز داشته باشند، اعتمادها به نام “Terra” از بین رفته است. اگرچه ما خیلی دوست داریم در این رابطه امیدوار باشیم، اما واقعیت این است که ترا کلاسیک و ترا پروژه‌ای مرده است، و دوباره زنده نخواهد شد. این موضوع درباره ارزهای دیجیتال لونا و لونا کلاسیک نیز صدق می‌کند.

از این نظر بین لونا و لونا کلاسیک تفاوت وجود ندارد. هر دو بر اساس حدس و گمان تریدرها و نه ارزش ذاتی پروژه مربوط به آن‌ها تعیین قیمت می‌شوند و پشتوانه خاصی ندارند. عده‌ای از کاربران به خیال رشد قیمت و افتادن یک صفر از صفرهای پشت اعشار متعدد LUNC اقدام به خرید لونا کلاسیک می‌کنند، همان دلیلی که برای خرید میم کوین‌های بسیار ارزان دارند!

عده‌ای از کلاهبرداری بودن پروژه ترا و ارز لونا صحبت می‌کنند، به طوری که سقوط آن اتفاقی یا ناشی از مشکلات فنی نبوده و از ابتدا با یک طرح پانزی روبه‌رو بوده‌ایم. هنوز نمی‌توان به طور دقیق در این رابطه اظهار نظر کرد، چرا که مسئول اصلی پروژه یعنی دوکوان متواری است.

تهیه شده در بیت 24