معضل وامدهی با بهره پایین
افزایش نرخ بهره بانکهای ژاپن، باعث ریزش بورس و همچنین بازار ارزهای دیجیتال شد؛ البته بهنظر میرسد اکنون بازارهای ریسکپذیر مثل کریپتو برای یک چرخش قیمتی و شروع روند صعودی آماده شدهاند. دیگر این موضوع برای کسی پوشیده نیست که ارزهای دیجیتال همیشه صرفا بر اساس فاندامنتال معامله نمیشوند. در واقع نهادها و موسسات مالی روی قیمتها تاثیر میگذارند. آنها در تلاشاند تا از نوسانات بازار، به نفع خودشان سود کسب کنند. برای انجام این کار، اکثر معاملهگران از معاملات اهرمی استفاده میکنند که بعضاً وجه اعتبارهایی که جهت ورود به معاملات دریافت میکنند، مقادیر سرسامآوری است. در همین راستا بهتر است بدانید کمی قبلتر از اینکه بازار دچار ریزش شود، میزان اوپن اینترست (Open Interest) (معیاری برای خالص میزان استقراض)، مبلغ ۴۰ میلیارد دلار بود.
مسلماً این مبلغ باید از محلی تأمین شود. در مدت اخیر، بانکهای ژاپن محل مناسبی برای این موضوع بودند. در سال ۲۰۲۲، نرخ بهره اوراق خزانهداری آمریکا، برای اولین بار به بالای صفر رسید و در ادامه نیز به رشد خود ادامه داد؛ اما در ژاپن شرایط فرق میکرد و نرخ بهره بانکهای ژاپن در سطوح پایین باقی ماند. در آن شرایط، شرکتهای بازرگانی پول نقد میکردند تا بتوانند از بانکهای ژاپن وامهای هنگفتی دریافت کنند. زمان مناسبی هم برای این کار به نظر میآمد. تا سال ۲۰۲۳، بازار ارزهای دیجیتال، رشد خوبی را تجربه کرد. در واقع معاملات اهرمی میتوانستند سودها را چند برابر کنند. همه اینها در شرایطی بود که تأمین مالی از طریق ین تقریباً رایگان به حساب میآمد. این ماهیت تجارت با ارز ین بود و فقط مختص بازار کریپتو نبود. بر اساس گزارش بانک ING، تا سال ۲۰۲۴، وامهای ژاپن به وامگیرندگان خارجی به حدود ۲ تریلیون دلار رسید که بیش از ۵۰ درصد نسبت به دو سال قبل افزایش داشت.
پایان یک سیاست پولی ۱۷ساله در ژاپن
همه چیز در ۳۱ جولای تغییر کرد؛ زمانی که بانک مرکزی ژاپن نرخ اوراق قرضه دولتی کوتاهمدت را از ۰٪ به ۰.۲۵٪ افزایش داد. این حرکتِ به ظاهر بیضرر، مجموعهای از اتفاقات را رقم زد که در نهایت باعث شد قیمت بیتکوین و اتریوم، به ترتیب حدود ۱۸ و ۲۶ درصد سقوط کنند. حتی بازارهای سنتی نیز به شدت متزلزل شدند؛ به طوری که شاخص S&P 500 بیش از ۵٪ در یک روز کاهش یافت.
موضوعی که این اتفاق را سرعت میبخشید، افزایش نرخ بهره ژاپن نبود؛ بلکه افزایش ارزش خود ین در بازار ارز بود که در پی افزایش نرخ بهره اتفاق میافتد. از ۳۱ ژوئیه، نرخ تبدیل جفتارز دلار-ین (USDJPY) از حدود ۱۵۳ به ۱۴۵ کاهش پیدا کرد. به دنبال این کاهش، وامهای ژاپن پرهزینهتر شدند. معاملهگران به دلیل دریافت پیغام کال مارجین شروع به خروجهای سنگین از پوزیشنهایشان کردند. برخی هم برای رعایت جانب احتیاط در معاملاتشان، این کار را انجام دادند. برای مثال فروش ۳۷۰ میلیون دلاری شرکت جامپ تریدینگ از ۲۴ ژوئن تا ۴ آگوست سر و صدا به پا کرد. بر اساس گزارش CoinGlass، در واقع، بیش از ۱ میلیارد دلار در پوزیشنهای اهرمدار بین ۴ تا ۵ آگوست (۱۴ تا ۱۵ مرداد) لیکوئید شدند.
آیا بازار کریپتو قویتر از قبل برمیگردد؟
در برخی از بیماریها، تب کردن نوعی درمان به حساب میآید. امیدواریم که این موضوع در بازار کریپتو هم صدق کند. معاملهگران از پوزیشنهای پرریسک اهرمدار خارج شدند و تعهدات مربوط به وامهای سنگین بانکهای ژاپن را پرداخت کردند. در حال حاضر Open Interest بازار کریپتو معادل ۲۷ میلیارد دلار است. این مقدار ۱۳ میلیارد دلار کمتر از قبل از ریزش است.
بازار سهام ژاپن در ۵ آگوست حدود ۱۲ درصد سقوط کرد که بدترین افت یکروزه آن از سال ۱۹۸۷ به حساب میآید. این امر ممکن است بانک مرکزی ژاپن را مجبور به مداخله کند تا از زیان بیشتر وامگیرندگان جلوگیری شود. در آمریکا نیز پس از گزارش ماه ژوئیه که افزایش شدید نرخ بیکاری را نشان میداد، فدرال رزرو نیز ممکن است برای حمایت، دست به کار شود. دیوید آسپل (David Aspell)، مدیر ارشد Mount Lucas به کوین تلگراف گفت: “در ژاپن، اگر فرصتی برای مداخله وجود داشت، اکنون زمان آن است.”
با توجه به دادههای اخیر ایالات متحده، به نظر میرسد فدرال رزرو بسیار تهاجمیتر از آنچه چند ماه پیش تصور میشد، کاهش نرخ داشته باشد. اگر این سناریو به وقوع بپیوندد، ممکن است بازار کریپتو برای چرخش قیمتی در اواخر تابستان آماده شود. البته، ارزهای دیجیتال بسیار غیر قابل پیشبینی هستند. اگر در همه مطالب مطرحشده، یک درس وجود داشته باشد، این است که قبل از ورود به پوزیشنهای اهرمدار، بیشتر در مورد آن فکر کنید.