یک صرافی ارز دیجیتال جایی است برای تبدیل پول‌های فیات (پول‌های کاغذی) به کریپتو و خرید و فروش انواع ارزهای دیجیتال. برخلاف صرافی‌های سنتی متمرکز، صرافی های غیر متمرکز یک مغازه یا دفتر ندارند و تمام کارها به صورت آنلاین انجام می‌شود. بعضی از صرافی ها تمرکز خود را روی بهبود تجربه کاربری گذاشته‌اند، بعضی دیگر سعی در ارائه قیمت‌های رقابتی دارند و گروهی هم هدفشان ایجاد محیطی مطلوب تریدرهای حرفه‌ای است.
صرافی های ارز دیجیتال به سه دسته متمرکز، غیر متمرکز و هیبریدی تقسیم بندی میشوند که هرکدام ویژگی های خاص خودشان را دارند. در ادامه این مطلب به تعریف کامل هریک از این صرافی‌ها، مزایا، معایب و برترین نمونه های آنها می‌پردازیم.
انواع صرافی های ارزدیجیتال
سه نوع صرافی ارزدیجیتال وجود دارد که بر اساس هسته مرکزی و ماهیت صرافی به گروه های زیر تقسیم میشوند:
- صرافی‌های متمرکز (Centralised Exchanges)
- صرافی‌های غیر متمرکز (Decentralised Exchanges)
- صرافی های دوگانه (Hybrids)
صرافی متمرکز (CEX)
صرافی‌های متمرکز (Centralised Exchanges) که به اختصار CEX نامیده میشوند، همان صرافی‌های سنتی هستند که از قدیم وجود داشته‌اند، این صرافی‌ها توسط یک نهاد متمرکز اداره شده و تبادل ارزهای دیجیتال یا تبدیل فیات به کریپتوکارنسی را انجام می‌دهد. موسسات متمرکز تمام امور صرافی را کنترل می‌کنند، از کاربران خود احراز هویت درخواست می‌کنند که می‌شود گفت، با تمام اهداف بلاک چین و کریپتوکارنسی در تعارض‌اند اما حجم گردش مالی این صرافی‌ها به شدت زیاد است.
اساس کلی این پلتفرم‌ها وصل کردن فروشندگان به خریداران است، به صورتی که وقتی فروشنده سفارش خود را ثبت کرد، صرافی در نقش واسطه به دنبال خریدار مناسب با حجم و قیمت درخواستی می‌گردد؛ این معامله را بدون ارتباط دوطرف باهم به نتیجه رسانده و کارمزد خود را دریافت می‌کند. در دنیای ارز دیجیتال، متمرکز به این معنی است که شما به کسی برای نگهداری و مدیریت پول خود اعتماد می‌کنید. تمام صرافی‌های متمرکز یک نکته مشترک دارند: در برابر هک آسیب پذیر هستند. به همین دلیل همیشه توصیه شده پول خود را در صرافی ذخیره نکنید. روش کار با تمام صرافی‌های متمرکز به شرح زیر است:
- شما پول خود را به صرافی می‌دهید.
- صرافی این پول را برای شما حفظ می‌کند؛ درست مثل یک بانک یا شخص مورد اعتماد.
- قیمت ارزهای موجود در صرافی را مشاهده می‌کنید.
- بسته به صرافی شما می‌توانید پول فیات (مثل دلار) خود را در ازای یک رمزارز (مثل بیت کوین)، یا یک ارز دیجیتال (مثل اتریوم) را با رمز ارزی دیگر (مثل بیت کوین) معامله کنید.
- سفارش خود را ثبت می‌کنید.
- صرافی یک فروشنده متناسب با سفارش خرید شما پیدا می‌کند و اگر فروشنده باشید به دنبال یک خریدار است.
به همین راحتی شما یک معامله ارزی در صرافی انجام دادید!
مزایا و معایب صرافی های متمرکز
به دلیل قدمت زیاد این صرافی‌ها اکثرا مشتریان زیادی دارند و ازگردش مالی بالایی برخوردار هستند. این حجم از نقدینگی چند چیز را به همراه دارد؛ مثلا وقتی سفارشی ایجاد می‌کنید در صف خرید یا فروش گیر نمی‌کنید یا معاملات شما شامل کارمزدهای بسیار پایینی خواهند شد. در دسترس یودن تمام جفت ارزها، وصل شدن به همه بلاک چین‌های معتبر، ارائه خدمات مالی خاص مثل وام دهی کریپتویی، عرضه‌های اولیه، فارمینگ‌های پرسود و استیکینگ از دیگر مزایای صرافی‌های متمرکز هستند.
بزرگترین مزیت صرافی‌های متمرکز تجربه کاربری و رابط کاربری جذاب و ساده و پاسخدهی سریع است. در بعضی از صرافی‌ها به سادگی و تنها با یک ایمیل ثبت نام کرده و شروع به معامله می‌کنید. درکنار این مزایا عالی وجود تعدادی نکات منفی طبیعی است. بهتر است اهداف اصلی کریپتو و بلاک چین را به یاد داشته باشیم؛ از اصلی‌ترین اهداف این تکنولوژی تمرکز زدائی، معاملات شفاف و آزادی همه افراد جامعه بوده است.
اما مشکل آنها همین متمرکز بودن است؛ شما ارزهای دیجیتال و سرمایه خود را در اختیار یک موجودیت واحد و خاص قرار می‌دهید، به همین دلیل باید به آن اعتماد کافی داشته باشید. همچنین صرافی های ارز دیجیتال متمرکز به خاطر ساختار خود در تیررس هکرها قرار دارند.
برترین صرافی های متمرکز
از معتبرترین صرافی های متمرکز می‌توان به صرافی های زیر اشاره کرد:
صرافی غیر متمرکز (DEX)
با ظهور رایانه و اینترنت در طول قرن گذشته بورس اوراق بهادار و معاملات سهام، دستخوش پیشرفت‌های تکنولوژیک شگرفی شده‌اند. با این حال، چشم‌گیر‌ترین پیشرفت در زمان کنونی درحال انجام است: ظهور تکنولوژی بلاک چین و صرافی‌های غیر متمرکز که هرروز هم درحال بهتر شدن هستند.
تصور بیشتر مردم از صرافی، صرافی‌های متمرکز یا در ابعاد بزرگتر سازمان بورس و کارگزاری‌ها است. تمام این مراکز متمرکز هستند، چون توسط یک نهاد مرکزی اداره میشوند. اما صرافی های غیر متمرکز (DEX) برای تجارت ارزهای دیجیتال مستقیما با خریداران و فروشندگان در ارتباط بوده و نه با یک سازمان متمرکز به عنوان واسطه. به بیان دیگر صرافی غیر متمرکز فقط یک پلتفرم خدماتی است که خریدار و فروشنده‌ای که قصد تبادل رمز ارز دارند را به هم وصل می‌کند.
دکس‌ها در سرتاسر شبکه گسترده‌ای از کامپیوترها توزیع شده و توسط مشارکت کنندگان شبکه (افراد با بیشترین نقدینگی در صرافی) اداره میشوند. هرکسی می‌تواند به یک ذینفع در صرافی غیر متمرکز تبدیل شود و در انقلاب دکس‌ها، رشد صرافی و سود مالی آن شریک شود. تقریبا تمام صرافی‌های غیر متمرکز توکن مخصوص خود را دارند. برای مثال صرافی وان اینچ توکن 1INCH، کامپاند COMP، کرو فایننس CRV و پنکیک سواپ CAKE را دارند.
مزایا و معایب صرافی های غیر متمرکز
دکس‌ها جایگزین مناسب صرافی‌های متمرکز، بدون نقطه ضعف مرکزی هستند چون هیچ شرکتی مسئول دارایی ها نیست. در مقایسه با صرافی متمرکز، تراکنش‌ها و تریدها، با استفاده از قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (dApp) کاملا اتوماتیک انجام میشوند. این راه بسیار امن‌تر است زیرا اگر قرارداد هوشمند به خوبی نوشته شده باشد امکان نقض امنیتی وجود ندارد.
از آنجایی که اتریوم پیشرفته‌ترین بلاک چین با بیشترین تعداد توکن (توکن‌های ERC20) است، بیشتر صرافی‌های غیر متمرکز هم روی شبکه اتریوم و با قراردادهای هوشمند اتریوم اجرا میشوند. حتی تعدادی از دکس‌ها نمی‌توانند بیت کوین را برای ترید مدیریت کنند! البته این مشکل با دسترسی به امکانات دیفای روی پلتفرم‌هایی مثل پولکادات و کازموس بزودی ممکن است رفع شود.
ازآنجایی که هیچ نهادی مسئول اجرای دکس نیست، تعطیل کردن آنها برای دولت‌ها و تنظیم کننده‌ها خیلی سخت‌تر است. اما این حجم معامله کم، نقدینگی کم، عدم ارائه درگاه فیات، سرعت کمتر و رابط کاربری ضعیف‌تر است که استفاده دکس‌ها را سخت می‌کند. بعضی از DEX ها صرفاً بر روی کاربران حرفه‌ای متمرکز هستند. شما نمی توانید برای دریافت کمک در صرافی غیر متمرکز با پشتیبانی مشتری تماس بگیرید.
وقتی به اتفاقات دنیای رمز ارزها و مرتبط با آن نگاه می‌کنیم جهت حرکت دنیا کاملا مشهود است. شاید تمام این معایب صرافی‌های غیر متمرکز، زودتر از چیزی که فکر می‌کنیم مرتفع شوند و به راحتی جای صرافی‌های متمرکز را بگیرند.
برترین صرافی های غیر متمرکز
از معتبرترین صرافی های غیر متمرکز می‌توان به صرافی های زیر اشاره کرد:
- یونی سواپ (UniSwap)
- وان اینچ (1inch)
- پنکیک سواپ (PancakeSwap)
- دی وای دی اکس (dydx)
- سوشی سواپ (SushiSwap)
- بایننس دکس (Binance DEX)
صرافی های ترکیبی (Hybrid)
محدودیت‌های صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز منجر به ایجاد گونه جدیدی از صرافی شد به نام صرافی ترکیبی (Hybrid). این مدل به خصوص ویژگی‌های خوب هر دو گروه را با هم ترکیب می‌کند. صرافی‌های هیبریدی تمام کاستی‌های صرافی‌های متمرکز و دکس را برطرف می‌کند. آنها قابلیت استفاده و نقدینگی صرافی متمرکز و ناشناس بودن و امنیت مبادلات غیر متمرکز را اتخاذ می‌کنند.
کاربران کنترل کامل سرمایه خود را دارند و مجبور نیستند به هیچ نهاد و موسسه‌ای تحویل بدهند. می‌توانند دارایی‌های دیجیتال خود را مستقیما از والت خود ترید کنند و درعین حال توکن ها را به قرارداد هوشمند قوی واریز کنند. آینده تجارت کریپتو بدون شک صرافی‌های هیبرید هستند.
مزایا و معایب صرافی های هیبرید (Hybrid)
از مزیت‌های این نوع صرافی این است که کاربر آزادی عمل دارد هم روی پلتفرم متمرکز ترید کند هم غیر متمرکز، به این شکل مشکلات کاربری صرافی‌های متمرکز و غیر متمرکز هردو حل می‌شود. یک صرافی هیبرید به کاربران امکان دسترسی بی‌درنگ به خدمات را می‌دهد و راه‌حل‌های مبتنی بر بلاک چین را در بر می‌گیرد.
می‌شود گفت مهم‌ترین نکته در مورد صرافی‌های هیبریدی این است که در آنها دارایی‌های کاربران در کیف پول گرم نگهداری نمی‌شود؛ به این معنی است که وجوه در کلد ولت قرار می‌گیرند (کیف پول دیجیتال روی پلتفرمی که به اینترنت متصل نیست نگهداری می‌شود) و از این رو حملات سایبری به صرافی‌های هیبریدی بسیار غیرممکن است. آیا شما تجربه کار با صرافی هیبرید را دارید؟
از صرافی‌های هیبرید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کورکس (Qurrex)
- صرافی هیبرید ایدو (Eidoo)
- لگولاس (Legolas)
نتیجه‌گیری
صرافی های ارز دیجیتال غیر متمرکز یک سری قابلیت‌های جذاب دارند و کاربران را از وب سایت‌ها و اپلیکیشن‌های خرید و فرش متمرکز رمز ارزها راحت کرده‌اند، اما مشکلات، کمبود‌ها و محدودیت‌های آنها سبب می‌شود تا جایگزین شدن کامل با صرافی های ارز دیجیتال متمرکز راه زیادی داشته باشند. اگرچه حجم معاملات روزانه در برخی DEXها به بالای یک میلیارد دلار رسیده است، اما همچنان از نظر این معیار نمی‌توانند با بهترین CEXها رقابت کنند.
تهیه شده در بیت24
