کریپتوپانکس (Crypto Punk) چیست؟ معرفی مجموعه NFT کریپتوپانک

در دنیای پرتلاطم توکن‌های غیر مثلی، که هر روز چیزی عجیب در قالب یک NFT به فروش گذاشته می‌شود، کمتر نامی به اندازه کریپتوپانک شناخته شده است؛ کریپتو پانکس (Crypto Punk) نام یک مجموعه توکن غیر مثلی است که به قیمت‌هایی باورنکردنی خرید و فروش می‌شوند. در این مقاله قصد داریم شما را با مجموعه ان اف تی (NFT) کریپتوپانکس آشنا کنیم؛ چرا این تصاویر پیکسلی به نظر بی‌کیفیت، قیمتی نجومی دارند؟

معرفی کلکسیون کریپتوپانک

مجموعه کریپتوپانک (CryptoPunks) از اولین پروژه‌‌های NFT و به نوعی گران ترین آن‌ها بوده که بر بستر شبکه اتریوم راه‌اندازی شده است که برای خرید و فروش آن‌ها، نیازمند خرید اتریوم برای پرداخت کارمزد انجام تراکنش هستید. توکن‌ غیر قابل تعویض (NFT)، یکی از داغ‌ترین موضوعات حوزه کریپتو بوده که با آغاز سال 2021 و میلیون‌ها معامله، تنور آن گرم‌تر از هر زمان دیگری شد.

پروژه کریپتوپانک برای اولین بار در ژوئن  2017 (خرداد ۱۳۹۶) عرضه شد و توسط یک تیم دو نفره شامل مت هال (Matt Hall) و جان واتکینسون (John Watkinson) در استودیوی بازی‌سازی آمریکایی لاروا لبز (Larva Labs) توسعه یافت. توکن‌های CryptoPunk تصاویر 24 × 24 پیکسلی هستند که به صورت الگوریتمی تولید شده‌اند. کریپتوپانک قبل از کریپتوکیتیز (CryptoKitties) منتشر شد و این دو پروژه، اولین‌ها در فضای NFT بوده و یکی از الهامات استاندارد توکن ERC-721 در شبکه اتریوم هستند.

تاریخچه توکن های NFT کریپتو پانک

کریپتو پانک یک آواتار 8 بیتی 24×24 پیکسلی منحصربه‌فرد به شکل یک توکن NFT روی بلاک چین اتریوم است. ساخت این نوع توکن‌ها در ابتدا به عنوان یک آزمایش توسط دو توسعه‌دهنده نرم‌افزار به نام مت هال (Matt Hall) و جان واتکینسون (John Watkinson) در سال 2017 آغاز شد. این دو خواهان ساخت یک برنامه نرم‌افزاری دارای قابلیت ساخت صدها آواتار منحصربه‌فرد بودند. این برنامه در کل 10,000 آواتار تولید کرد.

هال و واتکینسون در ابتدا فکر می‌کردند می‌توان از این نرم‌افزار برای توسعه یک اپلیکیشن استفاده کرد، اما این آواتارها سریعا به یک جهش درخشان در حوزه فناوری تبدیل شدند. از آنجایی که این نوع اثر هنری دیجیتال روی بلاک چین اتریوم ذخیره شده است، هال و واتکینسون توانستند معنای «مالکیت» را تغییر دهند.

همانطور که می‌دانید، NFT یا Non-fungible Token یک نوع رمز ارز غیر مثلی و غیر قابل تعویض است. ان اف تی ها نوعی دارایی دیجیتال منحصربه‌فرد روی بلاک چین هستند که مالکیت آن توسط یک فرد قابل تایید است.

رای درک بهتر به این مثال توجه کنید: شما 1 واحد بیت کوین و فرد دیگری 1 واحد بیت کوین دیگر دارد. از آنجایی که قابلیتی به نام Fungibility یا همان تعویض پذیری بین رمز ارزهای BTC وجود دارد، شما می‌توانید این دو را با یکدیگر معامله کنید، بدون اینکه ارزش آن‌ها تغییر کند. اما در رابطه با کریپتو پانک ها، چون یک توکن NFT هستند، قابلیت تعویض آن‌ها با یکدیگر وجود ندارد و ارزش‌های متفاوتی هم دارند.

بنابراین با اینکه افراد می‌توانند مثلا از این آواتارها اسکرین شات بگیرند یا تصویر آن‌ها را دانلود کنند، اما مالک رسمی هر کدام تنها یک نفر می‌تواند باشد. به همین خاطر ارزش این نوع ارزهای دیجیتال سر به فلک کشیده است.

هر کریپتوپانک مجموعه ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن را از دیگران متمایز می‌سازد. تمام این خصیصه‌ها مانند کلاه، رنگ مو، پیپ و ماسک به صورت رندوم و تصادفی توسط یک تولیدکننده ساخته شده‌اند. به همین خاطر است که برخی از کریپتو پانک‌ها مانند آدم فضایی‌ها، نسبت به دیگر مدل‌های معمولی‌تر مانند آواتارهای دارای مدل موی موهاک گران‌تر هستند.

بهتر است بدانید که 441 مجموعه کریپتوپانک دارای مدل موی موهاک بوده و تنها 175 تای آن‌ها ماسک جراحی دارند. بیش از 9,000 آواتار به صورت مرد و زن انسان هستند، اما تنها تعداد انگشت‌شماری از این نوع توکن‌ها شکل آدم فضایی، زامبی و میمون دارند.

انواع کریپتوپانک

در پروژه کریپتوپانک، 10,000 توکن منحصر به فرد بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شد. اکثر این پانک‌ها تصاویر انسان هستند، اما 88 زامبی، 24 میمون و 9 آدم فضایی نیز وجود دارد که به عنوان پانک‌های ویژه مشخص می‌شوند. کریپتوپانک شماره 7804 که یکی از 9 توکن NFT آدم فضایی است، در 10 مارس 2021 (۲۰ اسفند ۱۳۹۹) به قیمت 4200 رمز ارز اتر (ETH) معادل حدود 7.5 میلیون دلار (با توجه به قیمت لحظه ای اتریوم در زمان معامله) فروخته شد که گران‌ترین مبادله NFT تاکنون نیز بوده است. این پانک توسط آدرس “0xf4b4a58974524e183c275f3c6ea895bc2368e738” در شبکه اتریوم خریداری شده و این خرید اولین فعالیت این آدرس در شبکه بود. قبل از این، رکورد گرانترین توکن در اختیار هنرمند دیجیتال، بیپل (Beeple) برای قطعه “CROSSROAD” بود که در 24 فوریه 2021 (۶ اسفند ۱۳۹۹) به قیمت 6.6 میلیون دلار فروخته شد.

آدرس “0x03911fecabd6b4809c88e2e6eb856ec932b2ee3e” که پانک آدم فضایی را فروخت، برای اولین بار کریپتو پانک شماره 7804 را در 10 ژانویه 2018 (۲۰ دی ۱۳۹۶) به قیمت 12 اتر به ارزش 15,000 دلار در آن زمان خریده بود و مشخصا این آدرس از سرمایه گذاری اولیه خود سود کلانی کسب کرد. همچنین این آدرس در 21 فوریه 2021 (۳ اسفند ۱۳۹۹)‌ یک کریپتوپانک میمون را به قیمت 800 اتر، مبلغی حدود 1.2 میلیون دلار به فروش رساند.

اثبات مالکیت کریپتوپانک روی بلاک چین اتریوم

مهم‌ترین ویژگی NFT هایی مانند کریپتو پانک، امکان اثبات مالکیت آن با استفاده از شبکه اتریوم است. برای این کار از مکانیزمی به نام مینتینگ (Minting) استفاده می‌شود.

ان اف تی‌ها توکن‌های نماینده آثار هنری دیجیتال هستند و همانند هر رمز ارز دیگری، برای بقا باید وارد عرضه در گردش شوند. بنابراین، مینتینگ فرآیندی است که از طریق آن یک توکن غیر مثلی وارد دفتر کل عمومی اتریوم می‌شود. پس از مینت کردن NFT مربوط به یک اثر هنری دیجیتال (مانند کریپتو پانک ها)، این توکن به طرز جدایی ناپذیری به آن اثر هنری پیوند می‌خورد.

به عبارت دیگر، اگر مثلا توکن NFT مربوط به کریپتوپانک شماره 888 را در کیف پول خود داشته باشید، شما مالک بی‌قید و شرط آن دارایی یا اثر هنری دیجیتال هستید. مزایای زیادی از جمله داشتن حق استفاده از ان اف تی به صلاحدید خود شما (حتی با هدف تجارت)، در خصوص اثبات مالکیت به این روش وجود دارد.

تاریخچه عمومی تراکنش کریپتوپانک شماره 888

پر واضح‌ترین مزیت مالکیت قابل اثبات مبتنی بر بلاک چین خرید، نگهداری یا فروش مستقیم NFTها در بازارچه‌ای مانند اوپن‌سی (OpenSea) است. علاوه بر این، از آنجایی که بسیاری از افراد خریدار مجموعه های کریپتوپانک‌ از آن‌ها برای آواتار توییتر خود استفاده می‌کنند، مالکیت قابل اثبات توسط توکن‌های غیرمثلی بسیار حیاتی است.

دلیل ارزشمندی کریپتوپانک

محبوبیت کار هال و واتکینسون، بسیاری از افراد را متعجب کرده است. کریپتوپانک کاری انجام نمی‌دهد و هیچ هنرمند مشهوری پشت آن نیست. مفسر و سرمایه گذار محبوب بازار، دی‌سی‌اینوستر (DCinvestor) در مورد CryptoPunk در حساب کاربری توییتر خود گفت:

آن‌ها جذابیت 8 بیتی دارند و آواتارهای جالبی هستند. وجود 10,000 کریپتوپانک تعدادی کافی برای شکل‌گیری عرضه و تقاضا و بازار بوده، اما همچنین به اندازه کافی کمیاب برای ارزشمند شدن آن‌ها نیز هست.

مت هال در سال 2017 درمصاحبه‌ای با مجله مشبل (Mashable) اظهار داشت که این پروژه برای آزمایش پویایی کمبود و تقاضا ایجاد شده است. پانک‌ها به‌صورت الگوریتمی، از مجموعه‌ای از الگوها تولید شده و هر یک متفاوت بوده اما برخی از آن‌ها نیز از شکل الگوی نادرتری نسبت به بقیه تشکیل شده‌اند.

مانند آثار هنری، بازی پوکمون (Pokemon) و کارت‌های بازی، یک مجموعه کلکسیونی برای CryptoPunk وجود دارد. مت هال توضیح می‌دهد آنچه که آن‌ها واقعاً می‌خواستند خلق کنند، چیزی بود که واقعاً کمیاب باشد. او می‌گوید: “پوکمون و این نوع چیزها وجود دارد، اما ما در دنیایی هستیم که همه چیز قابل تکثیر است.” هنگامی که CryptoPunk در بلاک چین اتریوم عرضه شد، کمیاب بودن آن‌ها تضمینی بود زیرا هیچ کس نمی‌تواند پانک‌های دیگری صادر کند و هیچ یک از آن‌ها قابل تغییر نیستند.

کریپتوپانک ترکیبی از هنر، فناوری، پوچی و آزمایش اجتماعی، مشابه روش‌های بنیادین نشانه‌گذاری بوده که توسط هنرمندانی مانند اندی وارهول (Andy Warhol) استفاده شده است. بلیک گوپنیک (Blake Gopnik)، مورخ هنر، در مقاله‌ای برای روزنامه هنر (The Art Newspaper)، این شباهت‌ها را توضیح می‌دهد. او می‌گوید وارهول تعداد نامحدودی از پوسترهای ابریشمی را به نمایش می‌گذارد اما فقط تعداد کمی پوستر را امضا می‌کند. امروزه فقط نسخه‌های امضا شده در بازارهای هنری ارزشمند هستند. وارهول همچنین طی تبلیغاتی مردم را دعوت کرد هر وسیله دلخواه خانه خود را می‌توانند به استودیوی او بیاورند تا آن‌ها را با “WARHOL WORK” امضا کند. با این کار وارهول از وسایل معمولی ارزش خلق کرد.

دقیقا مانند وارهول، مجموعه کریپتوپانک با استفاده از توکن‌سازی تصاویر بی‌ارزش، یک آزمایش را انجام داد؛ همان‌طور که در داستان وارهول، سرمایه‌گذاران خواستار امضای هنرمند برای اثبات اصالت این هنر بودند. به همین ترتیب، این قرارداد اتریوم و آدرس بلاک چین، ارزش کریپتوپانک را به فرد می‌دهد.

معیارهای ارزش گذاری و تعیین قیمت کریپتو پانکس

شاید اولین سوال شما مربوط به نحوه قیمت‌گذاری و تعیین ارزش کریپتوپانک ها باشد. از نظر افراد تازه‌کار، کریپتو پانک چیزی بیشتر از یک تصویر پیکسلی ابتدایی نیست که درک علت قیمت‌های فضایی آن را دشوار می‌کند.

لازمه تعیین ارزش یک CryptoPunk، توجه به میزان کمیابی خصیصه‌های آن است. این ویژگی‌ها به 3 عامل تقسیم می‌شوند: نوع پانک، مشخصه‌ها و تعدادشان. 4 نوع پانک وجود دارد:

• آدم فضایی (Alien)
• زامبی (Zombie)
• میمون (Ape)
• مرد یا زن انسان

از این چهار نوع پانک، آدم فضایی‌ها کمیاب‌ترین نوع هستند و پس از آن میمون‌ها و زامبی‌ها در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. بنابراین تعجبی ندارد که گونه Alien پنج برابر گونه Ape قیمت داشته باشد. هر نوع پانک توسط مشخصه‌های متنوعی آرایش شده است. حال هرچه این ویژگی‌ها رایج‌تر باشند، پانک مربوطه نیز کم‌ارزش‌تر است، اما استثنائاتی هم وجود دارد.

اولا، اگر نوع پانک مانند زامبی کمیاب باشد، ارزش آن توسط یک خصیصه رایج تغییر زیادی نخواهد کرد. دوما، اگر نوع پانک رایج، اما خصیصه‌های کمیاب یا تعداد ویژگی‌ها کمی داشته باشد، ارزش آن افزایش خواهد یافت.

تعداد خصیصه معیاری است که در توکن های NFT کریپتوپانک نادیده گرفته می‌شود. در واقع بازار فعلی، کریپتو پانک های دارای تعداد مشخصه کمتر را باارزش‌تر از دیگران می‌داند. خریداران این نوع ان اف تی ها به عبارت “Less is More” به معنای «هرچه کمتر، بهتر» استناد می‌کنند، اما شاید این امر در آینده تغییر کند.

از 333 کریپتو پانک دارای تنها 1 مشخصه، قیمت 32 تای آن‌ها از کف 185 اتر شروع می‌شود. شاید علت آن باشد که تشخیص کریپتوپانک‌های دارای ویژگی کم‌تر راحت‌تر است و پانک‌های دارای خصیصه بیشتر شبیه به یکدیگر هستند.

نحوه خرید یک NFT کریپتو پانک

با مراجعه به وب سایت larvalabs.com/cryptopunks، لیست تمام مجموعه های کریپتوپانک‌ را مشاهده خواهید کرد. پانک‌های دارای پس‌زمینه آبی برای فروش نبوده و هیچ پیشنهادی برای خرید آن‌ها وجود ندارد. پانک‌های دارای بکگراند قرمز از سوی مالک آن‌ها برای فروش قرار گرفته‌اند و پانک‌های دارای پس‌زمینه بنفش، دارای پیشنهاد فعال هستند.

1. برای خرید مجموعه کریپتوپانک به یک کیف پول ارز دیجیتال مانند متامسک نیاز دارید.
2. پس از نصب متامسک، وب‌سایت Larvalabs آدرس اتریوم شما را شناخته و دکمه‌های خرید، فروش و پیشنهادگذاری مستقیما روی خود وب‌سایت ظاهر خواهند شد.
3. جهت پرداخت کارمزد انتقال، باید مقداری رمز ارز ETH داشته باشید.

در حال حاضر ارزان‌ترین کریپتوپانک مربوط به پانک شماره 7605 است که 99.9 اتر قیمت دارد. با توجه به ارزش فعلی این ارز دیجیتال، 320,096.58 دلار قیمت آن خواهد بود.

کریپتوپانک و حوزه توکن غیر مثلی (NFT)

توکن غیر قابل تعویض (NFT) نوعی توکن رمزنگاری شده بوده که نشان دهنده چیزی منحصر به فرد است. به عبارت دیگر، توکن‌های غیرقابل تعویض با مشخصات انحصاری خود، مثل دارایی‌های رمزنگاری شده مانند بیت کوین، قابل تعویض نیستند. برای ایجاد کمیابی یا انحصار دیجیتال می‌توان از توکن‌های غیر قابل تعویض استفاده کرد. NFT ها به اشکال مختلف وجود دارد؛ برخی از آن‌ها مانند کارت‌های بیس‌بال دیجیتال، در برخی بازی‌ها، برای آثار هنری، حیوانات خانگی دیجیتال شبیه تاماگوتچی (Tamagotchi) و دیگر اشکال.

پروژه کریپتوپانک پس از فروش پانک شماره 2890 به قیمت 605 رمز ارز اتر (در زمان معامله 761.889 دلار)، در 23 ژانویه 2021 (۴ بهمن ۱۳۹۹)، دوباره بر سر زبان‌ها افتاد. پانک دیگر، کریپتوپانک شماره 4156 به قیمت 650 اتر فروخته شد که در آن زمان معامله معادل 1.24 میلیون دلار بود. پیشنهادات زیادی برای CryptoPunk وجود دارد تا آن را به عنوان یک پروژه جذاب سرپا نگه‌ دارد. مجموعه های کریپتوپانک در حال حاضر محبوب‌ترین بازار هنری NFT نسبت به دیگر پروژه‌های این حوزه بوده به طوری که گردش مالی در آن نسبت به پروژه دوم NFTها بیش از سه برابر است.

ارتباط هنر و توکن‌های غیر قابل تعویض

فضای هنری به صورت شگفت‌انگیزی رو به رشد است. در تاریخ 28 فوریه 2021 (۱۰ اسفند ۱۳۹۹)، گریمز (Grimes) نوازنده کانادایی که 1.7 میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد، 10 اثر هنری دیجیتال انحصاری NFT را به حراج گذاشت. این مجموعه در عرض 20 دقیقه به مبلغ 5.8 میلیون دلار فروخته شد. افراد مشهور دیگر، ستارگان ورزشی، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران خطرپذیر، NFT ها را به عنوان یک فناوری پیشگام تأیید می‌کنند. لیندسی لوهان (Lindsay Lohan) در حال فروش NFT نقاشی‌های خود است و جاستین رولند (Justin Rolland)، خالق Rick & Morty، نیز اخیرا سری NFT منتشر نمود.

گری واینرچوک (Gary Vaynerchuk)، کارآفرین محبوب بازاریابی دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، در توییتر گفت:

خلاقیت هنرمندان در فضای هشتگ NFT فوق العاده بوده و تماشای آن بسیار سرگرم کننده است. بسیاری از این افراد از دریچه سرمایه‌گذاری به این اتفاق نگاه خواهند کرد اما حمایت از چیزهایی که دوست دارید یا کلکسیون کردن آن‌ها مانند یک لذت واقعی، مانند زندگی واقعی است.

جدای از بحث کریپتوپانک، پروتکل‌های ایجاد توکن‌ NFT همچنین به هنرمندانی که کارشان با شیوع کووید-19 مختل شد، کمک‌های زیادی کرد. خوزه دلبو (José Delbo) یک هنرمند کمیک آرژانتینی 87 ساله که بیشتر بخاطر کار در سریال Transformers برای مارول و سریال Wonder Woman برای DC شناخته شده است. دلبو پس از لغو کنوانسیون کتاب‌های کمیک (کتاب‌های داستانی با استفاده از تصاویر) که در آن غرفه‌های فروش خود را راه‌اندازی می‌کرد، به جستجوی بازارهای NFT به عنوان راهی برای فروش هنر خود پرداخت.

در تاریخ 3 مارس 2021 (۱۳ اسفند ۱۳۹۹)، مجله رولینگ استون (Rolling Stone) اعلام کرد که گروه کینگز آو لئون (Kings of Leon) آلبومی را در قالب توکن NFT منتشر خواهند کرد. گروه مجموعه‌ای تحت عنوان “NFT Yourself” که شامل سه نوع توکن است را ارائه خواهد کرد. یکی پکیج ویژه آلبوم، دیگری هدیه نمایش زنده که مانند صندلی‌های ردیف اول جذاب است و سومی ترکیب دو مورد قبلی خواهد بود.

سخن پایانی

با ظهور مفهوم مالکیت حقیقی در بلاک چین، توکن هایی به نام NFT ظهور کردند. در این بین، آثار هنری به نام کریپتو پانک از جمله پیشروان این حوزه محسوب می‌شوند. کریپتوپانک ها یک آواتار 24 در 24 پیکسلی هستند که به خاطر کمیابی‌شان، تا میلیون‌ها دلار قیمت دارند.

کریپتوپانک به عنوان اولین پروژه حوزه توکن‌ های NFT این روزها دارای ارزش بازار بسیار بالایی است. ارزشی که هر علاقه‌مند به این حوزه را وسوسه می‌کند تا مالک یک توکن از 10,000 توکن موجود آن باشد. توکن‌هایی که کاربرد عملی خاصی نداشته و به عنوان یک کلکسیون مطرح هستند، مانند آن چیزی که ما در دنیای فیزیکی برای آثار هنری، تمبر یا سکه مشاهده کرده‌ایم. در حال حاضر توکن‌های غیر قابل تعویض برای امور مختلفی مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌ و رشدهای چشمگیری داشته‌اند و آن‌طور که از شواهد امر بر می‌آید، این روند همچنان ادامه خواهد داشت.

تهیه شده در بیت 24