ارز اتم (Atom) چیست؟ بررسی شبکه بلاک چین کازماس (Cosmos)

کازماس (Cosmos) که ارز دیجیتال بومی آن اتم (ATOM) نام دارد، یک شبکه غیر متمرکز از بلاک چین های موازی و مستقل است. به عبارت ساده‌تر، کاسموس اکوسیستمی از بلاک چین‌هاست که می‌توانند مقیاس‌بندی شوند و با یکدیگر همکاری کنند. قبل از ارائه کازموس، بلاکچین ها از یکدیگر جدا بودند و بدون کمک ابزارهای شخص ثالث نمی‌توانستند با هم ارتباط برقرار کنند. اما پلتفرم Cosmos با استفاده از فناوری‌های جدید، اینترنت Blockchain را خلق کرد که امکان ارتباط بین بلاک چین ها را فراهم می‌کند.

در کنار مقایس پذیری، تعامل متقابل نیز از جمله مشکلات بزرگ بلاک چین‌ها بوده است. اما امروزه پس از گذشت بیش از یک دهه از زمان تولد اولین بلاک چین، گزینه‌های مختلفی برای انتخاب از بین شبکه‌های بلاک چینی هم‌تعاملی داریم. کازماس به همراه مکانیزم اجماع تندرمینت (Tendermint) و ابزارهای توسعه متن باز خود، یکی از گزینه‌های محبوب این حوزه است. این شبکه همچنین دارای یک ارز دیجیتال به نام اتم (ATOM) است. در این مطلب، به بررسی تاریخچه، تحلیل آینده قیمت و نحوه خرید و فروش رمز ارز اتم در صرافی ها می‌پردازیم.

سازندگان پروژه بلاک چینی کازماس و رمز ارز اتم

تاریخچه کازموس به سال‌ها پیش از راه‌اندازی رسمی این شبکه برمی‌گردد. در سال 2014، جائه کوان (Jae Kwon) مکانیزم تندرمینت را معرفی کرد. در سال 2016 نیز وایت پیپر پروژه کازماس با همکاری دو توسعه‌دهنده دیگر به نام‌های زارکو میلوسویچ (Zarko Milosevic) و ایتان باکمن (Ethan Buchman) منتشر شد. در سال 2017، عرضه اولیه صرافی رمز ارز ATOM با موفقیت طی تنها 29 دقیقه انجام گرفت. در اواخر سال 2018، کازماس شبکه‌ای به نام Game of Stakes را عرضه و سپس کمتر از 4 ماه بعد، مین‌نت آن به صورت رسمی راه‌اندازی شد.

با اینکه آقای کوان همچنان جزو معمارهای اصلی این پروژه محسوب می‌شود، اما وی در سال 2020 از مقام مدیر عاملی این شبکه کناره‌گیری کرد. آقای پنگ ژونگ (Peng Zhong) اکنون جایگزین وی شده و هیئت مدیره نیز تغییرات اساسی یافته است.

تاریخچه پروژه کازموس در یک نگاه

• آپریل 2017 – در 29 دقیقه ابتدای عرضه اولیه سکه کازماس، 17 میلیون دلار توکن فروخته شد.
• دسامبر 2018 – برنامه Game of Stakes (GoS) اجرا شد و برای اولین بار، شبکه کازماس را به طور جدی تست کرد.
• مارس 2019 – شبکه اصلی کازموس به طور رسمی راه‌اندازی شد.
• نوامبر 2019 – Kava labs به یکی از اولین پروژه‌هایی تبدیل شد که از کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) کازماس برای راه‌اندازی شبکه اصلی خود استفاده کرد.
• فوریه 2020 – تیم توسعه Cosmos دچار تغییراتی شد و جی کوآن بنیانگذار از این پروژه جدا شد.
• سپتامبر 2020 – کازماس برای افزودن قابلیت مدارک هویتی ناشناس به اکوسیستم خودش با کمپانی Nym شریک شد.
• فوریه 2021 – آپدیت Stargate اکوسیستم کاسموس منتشر شد که حاوی اولین انتشار عمومی پروتکل ارتباط بین بلاک چین یا Inter-Blockchain Communication (IBC) بود.

جایگاه کاسموس و ارز دیجیتال اتم (ATOM) در حوزه بلاک چین

قبل از اینکه کارکردها و ویژگی‌های اکوسیستم Cosmos را بررسی کنیم، باید به جایگاه این شبکه در دنیای بلاک چین بپردازیم. بلاک چین هم مثل فناوری‌های کلیدی نظیر اینترنت چندین نسل دارد و کازماس نسل سوم این فناوری است. در این قسمت ابتدا کمی درباره بلاک چین و سپس نسل‌های اول تا سوم آن توضیح خواهیم داد. به این ترتیب می‌توانید جایگاه و اهمیت شبکه کازماس در دنیای بلاک چین را بهتر درک کنید.

بلاک چین

بلاک چین یک دفتر کل دیجیتال است که در مدل اثبات سهام، توسط مجموعه‌ای از اعتبارسنج‌ها نگهداری می‌شود و حتی در صورت مخرب بودن تعدادی از اعتبارسنج‌ها (تا یک سوم آنها)، سالم می‌ماند. هر عضو یک نسخه از این دفتر را روی کامپیوترهایش ذخیره کرده و با دریافت هر بلوک تراکنش، آن را براساس قوانین پروتکل‌ها به‎‌روزرسانی می‎‌کند. هدف فناوری بلاک چین این است که دفتر کل به درستی تکثیر شده باشد؛ یعنی تمام اعضا در هر لحظه نسخه یکسانی از دفتر کل را مشاهده کنند.

مهمترین مزیت فناوری بلاک چین هم این است که اعضا می‌توانند بدون نیاز به قدرت مرکزی، دفتر کل را به اشتراک بگذارند. بلاک چین ها غیر متمرکز هستند. بیت کوین به عنوان یک ارز غیر متمرکز، اولین و مشهورترین برنامه فناوری Blockchain است.

برای اینکه کارکرد اکوسیستم کازموس و مزایای ارز دیجیتال اتم را به درستی درک کنید، باید جنبه فنی بلاک چین را هم بشناسید. بلاک چین یک ماشین حالت قطعی تکثیر شده روی فول نودها (Full Node) است که تا زمانی که کمتر از یک سوم اعتبارسنج‌هایش بیزانس (نودی که عملکرد مخرب دارد) نباشند، سلامت اجماع را حفظ می‌کند. بگذارید این تعریف را کمی باز کنیم.

• ماشین حالت اصطلاح تخصصی برنامه‌ای است که یک حالت را ذخیره کرده و با دریافت ورودی، آن را اصلاح می‌کند. در تعریف بلاک چین، یک حالت وجود دارد که بسته به برنامه می‌تواند بیانگر چیزهای متفاوتی باشد (مثل موجودی توکن یک ارز دیجیتال) و یک تراکنش که آن حالت را اصلاح می‌کند (مثل کسر موجودی از یک حساب و افزودنش به حساب دیگر).
• قطعی یعنی اگر تراکنش‌های یکسان را از یک حالت منشأ یکسان تکرار کنید، همواره به یک حالت نتیجه یکسان خواهید رسید.
• سلامت اجماع به این نکته اشاره دارد که هر نود (Node) واقعی که ماشین حالت در آن تکثیر شده باشد، باید در زمان یکسان حالت یکسانی را رؤیت کند. نودها با دریافت بلوک‌های تراکنش، اعتبارشان را تأیید می‌کنند که یعنی هر تراکنش معتبر است و خود بلوک هم توسط بیش از دو سوم اعتبارسنج‌ها تأیید شده‌ است. صحت و سلامت اجماع هم از آنجایی تأمین می‌شود که کمتر از یک سوم اعتبارسنج‌ها بیزانس یا مخرب هستند.

از منظر معماری، بلاک چین را می‌توان به سه لایه مفهومی تقسیم کرد:

• برنامه کاربردی (Application): به‌روزرسانی حالت را برمبنای مجموعه‌ای از تراکنش‌ها  را برعهده دارد (یعنی همان پردازش تراکنش‌ها).
• شبکه‌سازی (Networking): تکثیر تراکنش‌ها و پیام‌های مربوط به اجماع را برعهده دارد.
• اجماع (Consensus): امکان توافق نودها روی حالت فعلی سیستم را فراهم می‌کند.

ماشین حالت همان لایه برنامه کاربردی است که در واقع، حالت برنامه و توابع انتقال حالت را مشخص می‌کند. سایر لایه‌ها نیز مسئول تکثیر ماشین حالت روی تمام نودها متصل به شبکه هستند.

بیت کوین؛ بلاک چین نسل اول

حالا که با جنبه‌های مفهومی، فنی و معماری بلاک چین آشنا هستید، می‌توانیم به جایگاه کازماس و ارز دیجیتال ATOM در اکوسیستم بلاک چین بپردازیم. برای این کار باید به ابتدای داستان بلاک چین برگردیم. اولین بلاک چین بیت کوین بود؛ یک رمز ارز همتا به همتا که در سال 2008 ساخته شد و از یک ساز و کار اجماع جدید به نام اثبات کار یا Proof of Work (PoW) استفاده می‌کرد. پروژه Bitcoin اولین برنامه غیر متمرکز در بستر بلاک چین بود. خیلی زود افراد به پتانسیل برنامه‌های کاربردی غیر متمرکز پی بردند و تمایل به ساخت پروژه‌های جدید در جامعه بلاک چین ظاهر شد.

در آن زمان، دو انتخاب برای توسعه برنامه‌های غیر متمرکز وجود داشت: کدبیس (Codebase) بیت کوین را فورک کرد یا برنامه را روی آن ساخت. اما کدبیس بیت کوین بسیار یکدست و غیرقابل تغییر بود؛ هر سه لایه (شبکه‌سازی، برنامه کاربردی و اجماع) با هم ترکیب شده بودند. علاوه بر این، زبان برنامه‌نویسی بیت کوین در کنار محدود بودن، کاربرپسند هم نبود. بنابراین نیاز به ابزارهای جدید خیلی زود احساس شد.

اتریوم؛ بلاک چین نسل دوم

در سال 2014، اتریوم با پیشنهاد جدیدی برای ساخت برنامه‌های غیر متمرکز وارد حوزه بلاک چین شد. بر اساس ایده پلتفرم Ethereum، یک بلاک چین واحد وجود خواهد داشت که می‌توان هر نوع برنامه‌ای را رویش پیاده کرد. اتریوم با تبدیل کردن لایه برنامه کاربردی به یک ماشین مجازی به نام ماشین مجازی اتریوم یا Ethereum Virtual Machine (EVM)، این ایده را محقق کرد. این ماشین مجازی قادر به پردازش برنامه‌هایی به نام قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) بود که هر توسعه‌دهنده‌ای می‌توانست بدون نیاز به مجوز آنها را روی بلاک چین اتریوم ایجاد کند. این روش جدید فرصت ساخت برنامه‌های غیر متمرکز یا DApp را برای هزاران توسعه‌دهنده فراهم کرد؛ اما محدودیت‌های این روش هم خیلی زود ظاهر شدند و تا به امروز پابرجا هستند. مقیاس‌پذیری، کاربردپذیری و استقلال مهمترین محدودیت‌های اتریوم هستند.

• مقیاس‌پذیری: اولین محدودیت، مقیاس‌پذیری است. اپلیکیشن‌های غیر متمرکز ساخته شده بر بستر اتریوم به نرخ مشترک ۱۵ تراکنش در ثانیه محدود هستند. دلیلش هم این است که اتریوم همچنان از الگوریتم اثبات کار استفاده می‌کند و ضمناً برنامه‌های غیر متمرکز (dApp) اتریوم بر سر منابع محدود یک بلاک چین واحد رقابت می‌کنند.
• کاربردپذیری: محدودیت دوم انعطاف پذیری نسبتاً کمی بوده که برای توسعه‌دهندگان فراهم شده است. ماشین مجازی اتریوم جعبه شنی (ناحیه آزمایش در یک سیستم کامپیوتری) است که باید با تمام موارد استفاده یک برنامه سازگار باشد و بنابراین برای مورد استفاده متوسط بهینه‌سازی می‌شود. این یعنی توسعه‌دهندگان باید طراحی و کارایی برنامه‌هایشان را تقلیل دهند (مثل استفاده از مدل اکانت در پلتفرم پرداخت در حالی که مدل UTXO انتخاب بهتری است). در کنار همه اینها، توسعه‌دهندگان به چند زبان برنامه‌نویسی محدود هستند و امکان به کارگیری اجرای خودکار کدها نیز وجود ندارد.
• استقلال: محدودیت سوم این است که هر اپلیکیشن در زمینه استقلال محدود است چون همه آنها محیط زیربنایی یکسانی دارند. استقلال (Sovereignty) به این معناست که سیستم حکمرانی روی بلاک چین میزبان اپلیکیشن تسلط کامل داشته باشد. این محدودیت دو لایه نظارتی ایجاد می‌کند: نظارت روی اپلیکیشن و نظارت روی محیط زیربنایی آن. لایه اول با لایه دوم محدود می‌شود. اگر اشکالی در اپلیکیشن وجود داشته باشد، بدون تأیید مدیریت پلتفرم اتریوم نمی‌توان آن را برطرف کرد. اگر اپلیکیشن به ویژگی جدیدی در ماشین مجازی اتریوم نیاز داشته باشد، باز هم پذیرش آن تماماً به مدیریت پلتفرم اتریوم بستگی دارد.

این محدودیت‌ها مختص پلتفرم Ethereum نیست؛ بلکه مربوط به تمام بلاک چین هایی است که می‌خواهند برای پاسخ به تمام نیازها یک پلتفرم واحد بسازند. پلتفرم کازماس درست مقابل همین محدودیت‌ها قرار می‌گیرد.

چشم انداز کازماس و ارز دیجیتال اتم (ATOM)؛ بلاک چین نسل سوم

حال باید بپرسیم چشم‌انداز کازماس چیست؟ چشم‌انداز پلتفرم Cosmos این است ساخت بلاک چین را تسهیل کند و با ایجاد امکان تعامل، موانع میان آنها را از بین ببرد. هدف نهایی، ساخت اینترنت بلاک چین ها است؛ شبکه‌ای از Blockchain ها که می‌توانند به روشی غیر متمرکز با هم ارتباط برقرار کنند. با شبکه Cosmos، بلاک چین ها می‌توانند استقلال را حفظ کنند، تراکنش‌ها را به سرعت پردازش کنند و با سایر بلاک چین های اکوسیستم ارتباط برقرار کنند که همه اینها کارایی آن‌ها در موارد مختلف را افزایش می‌دهد.

این اهداف و چشم انداز به کمک تعدادی ابزار متن باز از جمله تندرمینت، کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) کازماس و پروتکل IBC محقق می‌شود که ساخت سریع برنامه‌های بلاک چین شخصی، ایمن، مقیاس‌پذیر و قابل تعامل را میسر می‎‌کنند. برای اینکه درک بهتری از پلتفرم کازموس و همچنین آینده ارز دیجیتال ATOM داشته باشید، باید این ابزارها و ويژگی‌ها را بشناسید. در ضمن نباید فراموش کنید کاسموس یک پروژه متن باز است که توسط تیم تندرمینت پایه‌‎گذاری شده است. به عبارت دیگر، هرکسی می‌تواند با ساخت ابزارهای جدید، این پلتفرم بلاک چین را غنی‌تر و قدرتمندتر کند.

شبکه کازموس و ارز دیجیتال اتم چگونه کار می‌کنند؟

برای اینکه بدانیم Cosmos چیست و چگونه کار می‌کند، لازم است ابتدا با هدف آن آشنا شویم. به طور خلاصه، کازموس خود را پروژه‌ای می‌داند که «دشوارترین مشکلات» صنعت بلاک چین را حل کرده است. هدف این بلاک چین، ارائه پادزهری از طریق فراهم‌آوری اکوسیستمی از بلاک چین‌های مرتبط با هم برای پروتکل‌های اثبات کار «کند، گران، غیرمقیاس پذیر و مضرر برای محیط زیست» است که توسط شبکه‌هایی مانند بیت کوین استفاده می‌شود.

به لطف استفاده از یک چارچوب ماژولار که به رفع ابهامات برنامه‌های غیر متمرکز می‌پردازد، هدف دیگر کازموس شامل کاهش پیچیدگی و دشواری فناوری بلاک چین برای توسعه‌دهندگان است. از دیگر ویژگی‌های کازموس می‌توان به یک پروتکل ارتباطی بین بلاک چینی اشاره کرد که برقراری ارتباط بین شبکه‌های بلاک چینی برای تعامل با یکدیگر را ساده‌تر و از گسستگی صنعت جلوگیری می‌کند.

پروژه کازماس (Cosmos) اکوسیستمی از شبکه‌ها و ابزارها برای ساخت بلاک چین‌های هم‌تعاملی است. زنجیره اصلی این اکوسیستم به نام کازماس هاب (Cosmos Hub) به‌عنوان یک دفتر کل مرکزی برای بلاک چین‌های سازگار به نام زون‌ها (Zones) عمل می‌کند. هر زون قابلیت سفارشی‌سازی بالایی دارد که امکان طراحی رمز ارز شخصی به همراه تنظیمات اعتبارسنجی بلاک و دیگر ویژگی‌ها را برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده است.

این زون‌ها با استفاده از کازماس اس دی کی (Cosmos SDK) که فراهم‌کننده ابزاره‌های اولیه برای توسعه یک بلاک چین روی این شبکه است، ساخته می‌شوند. لایه اجماع پیش‌فرض کازموس اس دی کی به نام تندرمینت کور (Tendermint Core) نیز مکانیزم اجماع اعتبارسنجی محوری را فراهم می‌کند که در تمام بلاک چین‌های کازماس قابل استفاده است. البته هر زون به تنهایی قابلیت تعیین نحوه انتخاب ولیدیتورها را دارد.

شبکه اصلی کاسموس هاب، 100 اعتبارسنج را از مجموعه نودهای استیک‌کننده برتر ارز دیجیتال اتم انتخاب می‌کند. قدرت رای‌دهی نیز بر اساس تعداد توکن‌های ATOM استیک‌شده به هر ولیدیتور داده می‌شود. سپس یک اعتبارسنج رهبر بلاک‌های جدید را از طرف دیگر افرادی که به وی رای داده‌اند، پردازش می‌کند. بلاک‌های موفق نیز پاداشی را برای ولیدیتور و افراد استیک‌کننده توکن اتم که به وی رای داده بودند، به همراه دارند.

سوای مکانیزم اجماع کازماس هاب، از ارز اتم برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و شرکت در گاورننس شبکه استفاده می‌شود. ولیدیتورها نیز ملزم به مشارکت در پروپوزال هستند، در غیر این صورت جریمه خواهند شد.

اجزا و لایه‌های بلاک چین کازموس

بلاک چین رمز ارزی کازماس به 3 لایه تقسیم می‌شود:

1. شبکه‌سازی (Networking): در این لایه، اعتبارسنجی تراکنش‌ها و دیگر پیام‌های اجماع برای برقراری ارتباط با بلاک چین‌های دیگر انجام می‌شود.
2. اپلیکیشن (Application): وضعیت شبکه را بر اساس تراکنش‌ها و موجودی‌های جدید به‌روزرسانی می‌کند.
3. اجماع (Consensus): این لایه نودها را نسبت به نحوه توافق روی افزودن تراکنش‌های جدید سازمان‌دهی می‌کند.

این سه لایه از طریق مجموعه‌ای از ابزارها و برنامه‌های متن باز با یکدیگر ترکیب می‌شوند. مثلا، تندرمینت لایه‌های شبکه‌سازی و اجماع را در یک موتور آماده برای استفاده ادغام می‌کند. توسعه‌دهندگان بلاک چین استفاده‌کننده از تندرمینت نیز فقط نیازمند تمرکز بر لایه اپلیکیشن هستند که باعث صرفه‌جویی در زمان و منابع می‌شود.

کازماس هاب (Cosmos Hub)

کازموس هاب بلاک چین اصلی این شبکه است که دیگر بلاک چین‌های شخصی‌سازی‌شده معروف به زون را به یکدیگر متصل می‌کند. این شبکه با رصد و پیگیری وضعیت هر زون از طریق پروتکل ارتباطی بین بلاک چینی (Inter-Blockchain Communication Protocol یا به طور خلاصه IBCP) این کار را انجام می‌دهد. از طریق این پروتکل، اطلاعات به راحتی قابلیت انتقال بین زون‌های متصل به کازماس هاب را دارند.

کازموس هاب نقشی به‌عنوان یک دفتر کل مرکزی را برای اکوسیستمی از زون‌های تبادل‌کننده پیام‌های IBC دارد. IBC نیز از دو نوع تراکنش به نام‌های IBCBlockCommitTx و IBCPacketTx استفاده می‌کند. اولین نوع تراکنش، آخرین هش بلاک هر زون را مخابره می‌کند. دومین نوع تراکنش هم به زون‌ها اجازه می‌دهد تا مشروعیت و درستی انتشار بسته‌ای از اطلاعات توسط اپلیکیشن فرستنده را اثبات کنند. ارز اتم نیز تسهیل کننده این تعاملات خواهد بود.

فرض کنید دو برنامه غیر متمرکز در دو زون مختلف خواهان برقراری ارتباط با یکدیگر هستند. برای این کار، پیام‌های IBC که ثبت‌کننده این تعامل هستند، به کازماس هاب فرستاده می‌شوند. سپس پیام‌ها از طریق کازموس هاب منتقل شده و هر زون نیز خروجی تعامل خود را روی بلاک چین‌های خودش ثبت می‌کند. بنابراین سند و مدرک یک فعالیت روی 3 بلاک چین مجزا وجود خواهد داشت. توانایی بلاک چین‌ها برای تعامل با یکدیگر، اسم مستعاری با عنوان «اینترنت بلاک چین‌ها (The Internet of Blockchains)» را به شبکه Cosmos داده است.

پروتکل ارتباطی بین بلاک چینی (IBC)

برای درک بهتر، باید اجزای پروتکل IBC را بشناسید. تصور کنید یک اکانت روی بلاک چین A می‌خواهد 10 توکن (مثلاً ارز دیجیتال ATOM) به بلاک چین B بفرستد. این انتقال در چند بخش انجام می‌شود:

1. پیگیری (Tracking): بلاک چین B به‌طور مداوم هدرهای بلاک چین A را دریافت می‌کند و برعکس. این به هر Blockchain اجازه می‌دهد مجموعه اعتبارسنج‌ بلاک چین دیگر را پیگیری کند. در واقع، هر بلاکچین یک لایت کلاینت (Light Client) از بلاک چین دیگر را اجرا می‌کند.
2. باندینگ (Bonding): وقتی انتقال IBC آغاز می‌شود، ارز های دیجیتال ATOM روی بلاک چین A قفل می‌شوند (که به آن Bonding می‌گویند).
3. ارسال اثبات (Proof Relay): سپس یک سند اثبات مبنی بر قفل شدن 10 رمز ارز اتم از بلاک چین A به بلاک چین B ارسال می‌شود.
4. اعتبارسنجی (Validation): سند اثبات در بلاک چین B در مقابل هدر بلاک چین A بررسی می‌شود و اگر معتبر باشد، رسید 10 ارز دیجیتال ATOM روی بلاک چین B ایجاد می‌شود. دقت کنید توکن های ATOM ایجاد شده روی بلاک چین B واقعی نیستند چون توکن‌ها فقط روی بلاک چین A وجود دارند. فقط نماینده‌های رمز ارزهای اتم بلاک چین A به همراه سند فریز شدن آنها روی B ایجاد شده است.

کازماس زون (Cosmos Zone)

بلاک چین‌های سفارشی شبکه رمز ارزی کازموس معروف به زون (Zone)، کاربردهای متنوعی دارند. این واژه جایگزینی برای کلمه سایدچین (Sidechain) یا همان زنجیره جانبی است که احتمالا در پروژه‌هایی مانند پالیگان (Polygon) به آن برخورد کرده‌اید. هر زون می‌تواند تراکنش‌های خود را ارزیابی، توکن‌ها را مینت و توسعه‌های شخصی خود را پیاده‌سازی کند. زون‌ها حتی با وجود چنین تفاوت‌هایی تا زمانی که مجوز آن صادر شده باشد، همچنان با دیگر زون‌های اکوسیستم کازماس قابلیت تعامل دارند.

زون‌ها از معماری هاب و اسپوک (Hub & Spoke) استفاده می‌کنند که در آن، هاب‌ها در نقش مسیریاب زون‌های مختلف ظاهر می‌شوند. کازموس هاب یکی از محبوب‌ترین آن‌هاست، اما هاب‌های دیگری هم وجود دارند. از آنجایی که این شبکه کاملا عمومی است، هر کسی می‌تواند یک هاب بلاک چین یا زون را بسازد. البته هاب یا زون می‌تواند اتصال دیگر بلاک چین‌ها به خود را رد کند.

یک بلاک چین با اتصال به یک هاب، توانایی برقراری ارتباط با دیگر زون‌های متصل به آن را نیز دارد. هاب‌ها همچنین می‌توانند به یکدیگر نیز متصل شوند. علاوه بر این، دقیقا همانند اتفاقی که برای بایننس چین در سال 2019 افتاد، هر کسی قادر به فورک کردن شبکه و راه‌اندازی نسخه شخصی خود است.

مکانیزم اجماع تندرمینت (Tendermint)

تا همین اواخر، توسعه‌دهندگان برای ساخت بلاک چین باید هر سه لایه شبکه‌سازی، اجماع و برنامه کاربردی را از اول می‌ساختند. اتریوم با ارائه یک ماشین مجازی که  هرکسی با آن می‌توانست منطق دلخواهش را به شکل قراردادهای هوشمند پیاده کند، توسعه برنامه‌های غیر متمرکز را تسهیل کرد. اما این ابزار ساخت خود بلاک چین را ساده‌تر نکرد. پیاده‎‌سازی Go-Ethereum هم مثل بیت کوین، یک پشته فناوری است که فورک کردن یا شخصی‌سازی آن بسیار دشوار است. تندرمینت که توسط بنیانگذار Cosmos طراحی شده، همین مشکل را حل می‌کند.

به عبارت دیگر، تندرمینت پروتکلی است که هم نقش یک مکانیزم اجماع بلاک چینی (Tendermint Core) را دارد و هم ابزاری است (Tendermint ABCI) که اجازه اتصال اپلیکیشن‌ها به موتورهای اجماع تندرمینت کور را می‌دهد. تندرمینت کور پروتکل اجماع پیش‌فرض شبکه Cosmos است که یک سیستم تحمل خطای بیزانس (BFT) نیز محسوب می‌شود. به زبان ساده، BFT یعنی تایید تراکنش‌های جدید همچنان می‌تواند در حضور افراد خراب‌کار نیز انجام شود.

با استفاده از تندرمینت کور، ولیدیتورها نودهای نگهدارنده یک کپی از داده‌های بلاک چین را اجرا می‌کنند. البته هر نودی یک اعتبارسنج نیست و تعداد ولیدیتورهای روی کازماس هاب به 100 نفر محدود است. اعتبارسنج‌هایی که تراکنش‌ها را تایید می‌کنند، نسبت به اضافه شدن بلاک‌های جدید به زنجیره رای می‌دهند. این افراد به‌عنوان نود با استیک کردن ارز دیجیتال ATOM جایگاهی را در شبکه به‌دست می‌آورند. سپس 100 نود برتر از نظر ارزش رمز ارز اتم استیک‌شده‌شان به اعتبارسنج تبدیل شده و متناسب با آن قدرت رای‌دهی کسب می‌کنند. کاربران همچنین می‌توانند از طرف ولیدیتورها توکن‌های اتم خود را استیک کرده و در ازای آن بخشی از پاداش بلاک را به‌دست آورند.

از آنجایی که کاربران قادر به استیک کردن توکن‌های ATOM خود از سوی افراد معتمد هستند، این مکانیزم باعث تشویق اعتبارسنج‌ها به رفتار درست می‌شود. برای افزودن بلاک‌های جدید، مجموعه‌ای از 100 ولیدیتور از طریق رای‌گیری روی هر بلاک جدید به اجماع می‌رسند.

چرا تندرمینت مهم است؟

تندرمینت (BFT) به‌خاطر ویژگی‌های زیر محبوبیت یافته است:

• مناسب برای بلاک چین‌های عمومی و خصوصی: تندرمینت تنها با لایه‌های نتورکینگ و اجماع بلاک چین کاسموس کار می‌کند. این پروتکل نحوه توافق اعتبارسنج‌ها روی تراکنش‌ها و به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات را مشخص می‌کند، اما توسعه‌دهندگان همچنان امکان شخصی‌سازی لایه اپلیکیشن را دارند. هر زون نیز می‌تواند نحوه انتخاب ولیدیتورها و عمومی یا خصوصی بودن بلاک چین را مشخص کند.
• عملکرد بالا: تندرمینت دارای بلاک تایم (Block Time) حدودا 1 ثانیه‌ای است و همچنین می‌تواند هزاران تراکنش را در ثانیه پردازش کند.
• فاینالیتی فوری تراکنش‌ها: یکی از ویژگی‌های الگوریتم اجماع تندرمینت، قطعیت فوری (Instant Finality) است. تا زمانی که اکثریت اعتبارسنج‌های شبکه صادقانه رفتار کنند، تراکنش‌ها به محض ساخت بلاک تایید می‌شوند. در مقایسه با بلاک چین‌هایی مانند اتریوم و بیت کوین، کاربران کازماس می‌توانند با تایید‌های کمتری به پذیرش مطمئن تراکنش‌ها بپردازند. بنابراین، این یعنی فورک‌ها فقط زمانی ساخته می‌شوند که بیش از یک سوم اعتبارسنج‌ها قابل اعتماد باشند. بنابراین کاربران می‌توانند مطمئن باشند تراکنش‎‌هایشان به محض ساخت بلاک، قطعی می‌شود (امکانی که در بلاک چین های اثبات کار مثل بیت کوین و اتریوم وجود ندارد).
• امنیت: در صورت فورک شدن بلاک چین و ایجاد 2 تاریخچه تراکنش مجزا، به راحتی می‌توان علت آن را مشخص کرد.

کازماس اس دی کی (Cosmos SDK)

کازموس SDK یک کیت توسعه نرم افزار متن باز است که اجازه ساخت بلاک چین‌های سفارشی را به کاربران می‌دهد. پروتکل اجماع پیش‌فرض کازموس اس دی کی تندرمینت کور (یا همان Tendermint BFT) نام دارد، اما ماژول‌های از پیش‌ساخته‌شده مختلفی در دسترس هستند که می‌توان از آن‌ها کمک گرفت. استفاده از Cosmos SDK این فرآیند را به طرز قابل توجهی ساده می‌سازد و تمام استانداردهایی را که باید در حین ساخت یک بلاک چین رعایت کنید، ارائه می‌دهد.

بنابراین به‌طور خلاصه، Cosmos SDK بر دو اصل اساسی استوار است:

• مدولار بودن: SDK کازموس می‌خواهد اکوسیستمی از ماژول‌ها بسازد تا توسعه‌دهندگان بتوانند به راحتی و بدون نیاز به کدنویسی برای هر قابلیت برنامه‌، بلاک چین های مخصوص برنامه های کاربردی بسازند. هرکسی می‌تواند یک ماژول برای Cosmos SDK بسازد و استفاده از ماژول‌های آماده در بلاک چین خودتان هم به سادگی ایمپورت کردن آنها در برنامه خواهد بود. یعنی شما هم می‌توانید از ماژول‌های آماده Cosmos استفاده کنید و هم برای شخصی‌سازی برنامه خودتان، ماژول‌های جدید طراحی کنید. در نتیجه هرچه شبکه کازماس بیشتر رشد کند، اکوسیستم ماژول‌های SDK نیز گسترش می‎یابد و ساخت برنامه‌های بلاک چین به مراتب ساده‌تر می‎‌شود.
• ایمنی مبتنی بر قابلیت‌ها: قابلیت‌های Cosmos SDK مرزهای امنیتی بین ماژول‌ها را مهار کرده و به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند بهتر درباره سازگاری ماژول‌ها تصمیم بگیرند و دامنه تداخل‌های مخرب یا غیرمنتظره را محدود کنند.

این کیت توسعه نرم‌افزار یک مجموعه ابزار توسعه هم برای ساخت رابط خط فرمان، سرورهای REST و انواع دیگر کتابخانه‌های کاربردی متداول دارد. در نهایت باید به این نکته اشاره کنیم که Cosmos SDK مثل سایر ابزارهای کازماس به صورت مدولار طراحی شده است. این کیت به افراد اجازه می‌دهد برنامه‌هایشان را روی الگوریتم Tendermint BFT توسعه دهند اما می‌توان آن را با هر موتور اجماع مجهز به ABCI دیگر هم به کار گرفت. انتظار می‌رود با گذشت زمان، کیت‎‌های توسعه نرم‌افزار دیگر با مدل‌های معماری مختلف طراحی شوند که با موتور اجماع سازگار هستند. همگی آنها هم در یک اکوسیستم واحد جای‌ می‎‌گیرند: شبکه Cosmos.

ساخت بلاک چین با استفاده از پلاگین‌ها بسیار سلیقه محور است، بنابراین شما می‌توانید ویژگی‌ها و قابلیت‌های جدیدی را طراحی نمایید. هر دوی بلاک چین‌های اثبات سهام (POS) و اثبات اعتبار مجوزدار (PoA) را می‌توان با کازماس ای دی کی ساخت. بایننس اسمارت چین یکی از جمله نمونه‌هایی است که با استفاده از این ابزار ساخته شده است.

اکوسیستم کازموس چطور بلاک چین ها را بهم وصل می‌کند؟

حالا به مهمترین قابلیت پروژه کازماس رسیدیم: ارتباط بلاک چین‌ها با یکدیگر. این مهمترین چیز درباره شبکه Cosmos و یکی از مواردی است که ارز دیجیتال اتم را منحصر به فرد می‌کند. همانطور که قبلاً گفتیم، ارتباط میان بلاک چین ها از طریق پروتکلی به نام پروتکل ارتباط بین بلاک چینی یا IBC محقق می‌شود. پروتکل IBC ویژگی قطعیت فوری اجماع تندرمینت را تقویت می‌کند تا بلاک چین های ناهمگن بتوانند ارزش (یا توکن) یا داده را به یکدیگر انتقال دهند. البته این پروتکل مخصوص تندرمینت نیست و با هر نوع موتور بلاک چین قطعیت سریع دیگر هم کار می‌کند.

بلاک چین های ناهمگن (Heterogeneous Chains) دو مؤلفه اساسی دارند:

• لایه‌های مختلف: زنجیره‌های ناهمگن لایه‌های مختلفی دارند؛ یعنی نحوه پیاده‌سازی بخش‎‌های شبکه‌سازی، اجماع و برنامه کاربردی می‌تواند در آنها متفاوت باشد. فقط چند شرط برای سازگاری یک بلاک چین با IBC وجود دارد و مهمترینش این است که لایه اجماع باید قطعیت سریع داشته باشد. زنجیره‌های اثبات کار (مثل بیت کوین یا اتریوم) در این دسته قرار نمی‌گیرند چون قطعیت احتمالی دارند.
• استقلال: هر بلاک چین توسط مجموعه‌ای از اعتبارسنج‌ها نگهداری می‌شود که وظیفه آنها توافق روی بلاک بعدی بلاک چین است. در بلاک چین های اثبات کار به این اعتبارسنج‌ها ماینر می‌گویند. بلاک چین مستقل (Sovereign Blockchain) مجموعه اعتبارسنج‌های خودش را دارد. مستقل بودن Blockchain ها از بسیاری لحاظ حائز اهمیت است چون در نهایت اعتبارسنج‌ها مسئول اصلاح حالت هستند. در اتریوم، برنامه‌های کاربردی توسط مجموعه مشترکی از اعتبارسنج‌ها اجرا می‌شوند. به همین خاطر، هر برنامه استقلال محدودی دارد.

پروتکل IBC به بلاکچین‌های ناهمگن اجازه می‌دهد تا توکن و داده را به یکدیگر منتقل کنند؛ یعنی بلاک چین هایی با اپلیکیشن‌ها و مجموعه‌های اعتبارسنج متفاوت، تعامل‌پذیر خواهند بود. برای مثال، Blockchain های عمومی و خصوصی می‌توانند توکن‌ها را به یکدیگر منتقل کنند. در حال حاضر، هیچ فریم ورک بلاک چین دیگری این سطح از تعامل را ندارد.

نحوه اتصال بلاک چین های بدون تندرمینت به یکدیگر توسط Cosmos

تا اینجا دیدیم بلاک چین های مبتنی بر تندرمینت چطور با هم ارتباط برقرار می‌کنند. اما کازموس به بلاک چین های تندرمینت محدود نیست. در واقع، هر نوع بلاک چینی را می‌توان به کازماس وصل کرد. این نوع Blockchain ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

• بلاک چین های قطعیت سریع: بلاک چین هایی که از هر گونه الگوریتم اجماع قطعیت سریع استفاده می‌کنند، می‌توانند با بکارگیری پروتکل IBC به کازماس وصل شوند.
• بلاک چین های قطعیت احتمالی: راهکار بلاک چین هایی که قطعیت سریع ندارند (مثل بلاک چین های اثبات کار)، کمی پیچیده‌تر است. برای این دسته از نوعی پراکسی چین (Proxy Chain) مخصوص به نام Peg-Zone استفاده می‌شود. Peg-Zone بلاک چینی است که حالت یک Blockchain دیگر را پیگیری می‌کند. Peg-Zone خودش قطعیت سریع دارد و بنابراین با پروتکل IBC سازگار است. وظیفه این پراکسی چین، ایجاد قطعیت برای بلاک چینی است که به آن متصل شده است.

پروژه کازماس چطور مشکل مقیاس‌پذیری را حل می‌کند؟

حتی وقتی بتوانیم بلاک چین ها را به راحتی بسازیم و به هم وصل کنیم، یک مشکل نهایی باقی می‌ماند: مقیاس پذیری. شبکه Cosmos دو نوع مقیاس‌پذیری را به کار می‌برد.

• مقیاس‌پذیری افقی: این نوع روش‌های مقیاس‌بندی، خود بلاک چین را در بر می‎‌گیرند. موتور Tendermint BFT با دور شدن از اثبات کار و بهینه‌سازی اجزایش می‌تواند به هزاران تراکنش در ثانیه برسد. در این نوع مقیاس‌پذیری، نقطه ضعف خود اپلیکیشن است. برای مثال، اپلیکیشنی مثل ماشین مجازی (مثل ماشین مجازی اتریوم) نسبت به اپلیکیشنی که انواع تراکنش‌ها و توابع انتقال حالت مستقیماً درونش تعبیه شده (مثل اپلیکیشن استاندارد Cosmos SDK)، محدودیت بسیار کمتری روی ظرفیت تراکنش اعمال می‌کند. این یکی از دلایلی است که به‌کارگیری بلاک چین های مخصوص اپلیکیشن‌ها منطقی به نظر می‌رسند.
• مقیاس‌پذیری عمودی: حتی اگر موتور اجماع و اپلیکیشن کاملاً بهینه‌‎سازی شوند، بالاخره بازدهی تراکنش یک بلاک چین واحد با مانع مواجه می‌شود. این هم محدودیت مقیاس‌پذیری عمودی است. راهکار عبور از این محدودیت، انتقال به ساختارهای چند بلاک چینی است. در این رویکرد، چندین بلاک چین موازی اپلیکیشن یکسانی را اجرا می‌کنند و توسط مجموعه‌ای مشترک از اعتبارسنج‌ها اداره می‌شوند تا به لحاظ نظری مقیاس‌پذیری بی‌نهایت پیدا کند. مقیاس‌پذیری عمودی جزئیات بسیار پیچیده‌ای دارد.

شبکه Cosmos هنگام راه‌اندازی مقیاس‎‌پذیری عمودی بسیار خوبی ارائه می‌کند که پیشرفت بسیار مهمی نسبت به راهکارهای بلاک چین فعلی محسوب می‌شود. بعد از تکمیل ماژول IBC، راهکارهای مقیاس‌پذیری افقی پیاده‌سازی خواهند شد.

نمونه برنامه های غیر متمرکز ساخته‌شده روی کازموس

پروژه کازماس به عنوان یک شبکه بلاک چینی با قابلیت تعامل و مقیاس پذیری بالا که از قراردادهای هوشمند نیز پشتیبانی می‌کند، میان توسعه دهندگان برنامه‌های غیر متمرکز یا dApp بسیار محبوب است. اکوسیستم Cosmos یکی از بهترین انتخاب‌های موجود برای آن دسته از توسعه دهندگانی است که می‎‌خواهند برنامه‌های غیر متمرکز بین بلاک چینی با بازدهی بالا بسازند. برخی از بهترین برنامه‌های غیر متمرکز (dApp) بر بستر شبکه Cosmos عبارتند از:

• Anchor – یک پلتفرم مالی که برای سپرده‌های استیبل کوین، نرخ بهره با نوسان کم ارائه می‌کند.
• Flares – یک شبکه پرداخت از چندین دارایی و سیستم پرداخت از جمله بازی‌های ویدیویی و امور مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) پشتیبانی می‌کند.
• Klever – یک اپلیکیشن موبایل که حاوی والت، مرورگر و پورتفولیو است.

ارز دیجیتال اتم (ATOM) چیست؟

همانطور که پیشتر اشاره کردیم، اتم توکن محلی شبکه کازماس است که 3 کارکرد اصلی دارد:

• کاربران برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها متناسب با قدرت محاسباتی لازم، باید از ATOM استفاده کنند.
• از اتم برای مشارکت در سیستم حاکمیت کازموس هاب نیز استفاده می‌شود. هولد کردن توکن‌های اتم بیشتر، قدرت رای‌دهی بیشتری نسبت به تصمیمات این پلتفرم را در بر خواهد داشت.
• این توکن را می‌توان با انتخاب یک ولیدیتور استیک کرد و در ازای مشارکت در الگوریتم اجماع پاداش گرفت.

توکن ATOM از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) توزیع شد. این رمز ارز هیچ محدودیت عرضه‌ای ندارد، که آن را به یک توکن تورمی تبدیل کرده است. این امر به‌خاطر ایجاد قابلیت پاداش‌دهی توکن‌های اتم جدید در الگوی تندرمینت کور به استیک‌کنندگان تعیین شده است. نرخ تورم بر اساس مقدار رمز ارز استیک‌شده و تعداد استیک‌کنندگان در شبکه تعدیل خواهد شد.

خرید و فروش توکن اتم در صرافی ها

جفت‌های ارز دیجیتال شبکه کازموس در صرافی‌های بین‌المللی مختلفی نظیر بایننس، کوکوین، کوین بیس، هیوبی و بسیاری دیگر معامله می‌شود.

اما از آنجایی که به دلیل تحریم‌ها و الزام به احراز هویت، معامله در اکثر این صرافی‌ها برای کاربران ایرانی دشوار است، پیشنهاد ما به شما استفاده از صرافی بیت 24 برای خرید و فروش ارز اتم است. بیت 24 با پشتیبانی از بالای 350 رمز ارز، تجربه‌ای امن و آسان از معامله ارزهای دیجیتال را برای کاربران مهیا کرده است.

کیف پول های رمز ارز اتم

بعد از خرید ارز دیجیتال ATOM باید آن را از حساب کاربری صرافی به یک کیف پول (Wallet) منتقل کنید. نگه داشتن رمز ارزها در حساب صرافی معمولاً با ریسک همراه است و به خصوص برای کاربران ایرانی می‌تواند منجر به از دست دادن دارایی‌ها شود. بنابراین برای خرید و فروش اتم هم به کیف پول ارز دیجیتال نیاز خواهید داشت. کیف پول‌های کریپتوکارنسی به سه دسته سخت‌افزاری، دسکتاپ و موبایلی تقسیم می‌شوند. والت‌های سخت‌افزاری بیشترین امنیت را دارند اما والت‌های موبایلی معمولاً از امکانات جانبی بیشتر و رابط کاربری بهتری برخوردارند.

کیف پول سخت‌افزاری لجر (Ledger) یکی از بهترین و امن‌ترین روش‌های نگهداری از ارز دیجیتال ATOM است. در کنار آن کیف پول‌های معتبری مثل کپلر (Keplr) و تراست والت (Trust Wallet) هم از رمز ارز کازماس پشتیبانی می‌کنند که به ترتیب افزونه کروم و والت موبایلی هستند.

کیف پول وب و موبایل Cosmostation هم یکی دیگر از والت‌های مناسب ارز دیجیتال ATOM است که از همه بلاک چین های اکوسیستم Cosmos پشتیبانی می‌کند.

تحلیل آینده شبکه کازماس و ارز دیجیتال ATOM

توکن اتم در سال 2021 با رشد 453.3 درصدی همراه بود. در اوایل سال 2022، این ارز دیجیتال به مومنتم خود ادامه داد و به بالای 40 دلار رسید. اما این رشد در میانه احساسات منفی بازار کریپتو کوتاه مدت بود و با حمله نظامی روسیه به اوکران از بین رفت. سقوط رمز ارز لونا و یو اس تی در می 2022 نیز از جمله علل ریزش کازماس بود.

در تازه‌ترین اخبار مربوط به این شبکه، کازموس در ماه آوریل از آپگرید تتا خبر داد که باعث راه‌اندازی ماژولی به نام Interchain Accounts شد. این ماژول پتانسیل تقویت تعامل متقابل، ترافیک و ترکیب‌پذیری را دارد. پروژه Gravity Bridge که در واقع پلی میان شبکه کازموس و اتریوم است، در می سال 2022 معرفی شد و در همان ماه، KYVE که یک راه‌حل وب3 است، به اکوسیستم کاسموس پیوست و اکثر پروتکل‌های این بلاک چین از زنجیره مبتنی بر ماشین مجازی اتریوم به زنجیره مبتنی بر کازموس اس دی کی مهاجرت کردند.

علی‌رغم ریزش‌های اخیر، سیستم پیش‌بینی الگوریتمی Wallet Investor، در 30 می (9 خرداد) پیش‌بینی خوشبینانه رشد 752.13 درصدی از رمز ارز ATOM در بلند مدت ارائه کرد. بر اساس این تحلیل، قیمت ارز دیجیتال شبکه کازموس تا سال 2023 به 26.289 و تا سال 2027 به 84.685 دلار می‌رسد.

پیش‌بینی DigitalCoin نیز از آینده توکن اتم مثبت است. بر اساس تحلیل‌های این وبسایت، این توکن در سال 2022 به 13.67 دلار، تا آخر سال 2024 به 18.73 دلار و تا آخر سال 2025 به 24.33 دلار خواهد رسید.

با این وجود، این تحلیل‌ها یک پیشنهاد سرمایه گذاری نیستند و به دلیل نوسانات بالای بازار کریپتو همیشه تحقیقات شخصی خود را انجام داده و سپس با مقدار پولی که قادر به از دست دادن آن هستید وارد این بازار شوید.

سخن پایانی

کازماس یکی از اولین راه‌حل‌های در دسترس برای ساخت بلاک چین‌های هم‌تعاملی بود که توانست محبوبیت زیادی پیدا کند. تندرمینت (سیستم تحمل خطای بیزانس) و کازموس ای دس کی (Cosmos SDK) هر دو از ابزارهای قدرتمند برای ساخت بلاک چین هستند. با این حال، از سال 2017 تا کنون شاهد تمرکز کازماس روی سایدچین‌هایی بودیم که در حال کار با بلاک چین‌های پرترافیکی مانند اتریوم هستند. حال باید منتظر ماند و دید که آیا این روند ادامه خواهد یافت یا خیر. با این وجود، کازموس به دنبال گسترش حوزه کاری خود به NFT، وثیقه‌گذاری دیفای و استیکینگ بین زنجیره‌ای است که شانس رشد قیمت ارز دیجیتال محلی آن یعنی اتم (ATOM) را افزایش خواهد داد.

تهیه شده در بیت 24