کلیه فناوری‌های نوظهور یکسری مزایا و مشکلاتی را با خود به همراه دارند. در این مقاله به بررسی مزایا و معایب فناوری بلاک چین می‌پردازیم. اکثر بلاک چین‌ها به عنوان یک پایگاه داده غیر متمرکز طراحی شدهاند و به صورت یک دفتر کل دیجیتالی توزیع شده عمل می‌کنند. این دفاتر کل بلاک چین (Blockchain Ledgers)، داده‌هایی که در یک زنجیره زمانی خاص سازمان‌دهی شدهاند و از طریق الگوریتم اثبات رمزنگاری شده (Cryptographic Proof) به هم مرتبط می‌شوند را در بلاک‌های شبکه ثبت و ذخیره می‌کنند.
ظهور فناوری بلاک چین (Blockchain) مزایای بسیار زیادی از جمله افزایش امنیت در محیط‌های غیرقابل اعتماد را در صنایع مختلف به ارمغان آورده است. با این وجود، ماهیت غیر متمرکز آن معایبی را نیز به همراه دارد. به عنوان مثال، بلاک چین‌ها در مقایسه با پایگاه‌های داده متمرکز سنتی، دارای کارایی محدودتری هستند و به افزایش ظرفیت ذخیره سازی نیاز دارند. در این مقاله به بررسی مزایا و معایب فناوری بلاک چین می‌پردازیم.
مزایا و نقاط قوت فناوری بلاک چین
برای فناوری بلاک چین، نقاط قوت زیادی میتوان در نظر گرفت. در این بخش به بررسی مزایا و نقاط قوت فناوری بلاک چین می‌پردازیم. این مزایا قوت قلب توسعه‌دهندگان برای استفاده از فناوری نام برده به منظور ساخت پروژههای مختلف و انجام تراکنش خرید و فروش ارز دیجیتال بوده‌اند.
یک فناوری غیر متمرکز
از آنجایی که داده‌های شبکه بلاک چین عموما در هزاران دستگاه بر بستر یک شبکه توزیع شده از گره‌ها (Nodes) ذخیره می‌شوند، اصولا این سیستم و داده‌ها در برابر هرگونه نقص فنی و حملات مخرب پایدار هستند. هر نود شبکه قادر به تکثیر و ذخیره یک کپی از پایگاه داده است و از همین رو، آفلاین شدن یک گره شبکه بر در دسترس بودن یا امنیت آن شبکه تاثیری نمی‌گذارد. اما در عوض، بسیاری از پایگاه‌های داده معمولی به یک یا چند سرور متصل‌اند و در برابر نقص فنی و حملات سایبری آسیب‌پذیرتر هستند.
ثبات و پایداری در فناوری بلاک چین
معکوس کردن بلاک‌های تایید شده در شبکه بلاک چین امری بسیار غیر محتمل است. در حقیقت این موضوع بدین معناست که با ثبت شدن داده‌ها در شبکه Blockchain، عملیات حذف یا تغییر آن بسیار دشوار است. این امر بلاک چین را به یک فناوری برجسته و ارزشمند جهت ذخیره سازی سوابق مالی یا هر داده دیگری که در آن پیگیری و حسابرسی نیاز است مبدل میکند، زیرا هرگونه تغییر در این بستر ردیابی و برای همیشه در دفتر کل توزیع‌شده عمومی ثبت میشود. شایان ذکر است که ویژگی شفافیت را میتوان از دیگر مزایا و نقاط قوت فناوری بلاک چین بر شمرد.
به عنوان مثال، یک شرکت می‌تواند با بهره‌گیری از فناوری بلاک چین از رفتار متقلبانه کارکنان خود جلوگیری کند. در این سناریو، فناوری Blockchain می‌تواند با فراهم کردن یک سابقه ایمن و با ثبات از کلیه تراکنش‌های مالی این شرکت، مخفی کردن تراکنش‌های مشکوک را برای کارمندان متقلب سخت‌تر کند.
فناوری قابل اعتماد و بدون واسطه
در اکثر سیستم‌های پرداختی سنتی، انجام یک تراکنش به یک واسطه مانند بانک، شرکت کارت اعتباری یا سرویس ارائه‌دهنده خدمات پرداخت وابسته است. اما در بهره گیری از فناوری بلاک چین، عملا واسطه‌ها حذف می‌شوند و دیگر ضرورتی بر حضورشان در شبکه نیست. زیرا شبکه توزیع شده از نودها، تراکنش‌ها را از طریق فرآیندی به نام ماینینگ و استخراج (Mining) تأیید میکند. از همین رو، شبکه بلاک چین اغلب به عنوان یک سیستم “قابل اعتماد و بی واسطه” شناخته میشود.
این ویژگی بلاک چین، جزو بهترین مزایا و نقاط قوت این فناوری نوظهور به حساب می‌آید؛ چراکه یک سیستم بلاک چین، خطر اعتماد به یک سازمان واحد را خنثی میکند و از طرفی با حذف واسطه‌ها و اشخاص ثالث، هزینه‌های کلی و میزان کارمزد تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد.
معایب و مشکلات فناوری بلاک چین
بررسی برجسته‌ترین مزایا و نقاط قوت سیستم بلاک چین به اتمام رسید و حال نوبت به بررسی معایب فناوری بلاک چین است. یک سری مشکلات تکنولوژی بلاک چین از سرعت رشد آن کاسته و از به کار رفتن در پروژههای بیشتر جلوگیری کرده است.
حمله 51 درصد
الگوریتم اجماع اثبات کار که از بلاک چین بیت کوین محافظت میکند، بازدهی و کارایی خود را در طول سال‌ها اثبات کرده است. با این حال، چند اقدام و حمله محتمل علیه شبکههای بلاک چین وجود دارد. در این بین حمله 51 درصد از جمله مواردی به شمار می‌رود که بیشتر مورد بحث قرار گرفته است. چنین حمله‌ای زمانی صورت می‌گیرد که یک نهاد بتواند بیش از 50 درصد از قدرت هش (Hashing Power) شبکه را کنترل کند. این امر موجب میشود تا این نهاد در نهایت توانایی حذف یا تغییر عمدی ترتیب تراکنش‌ها را پیدا کند و شبکه بلاک چین مورد هدف را مختل کند.
با اینکه این حمله از نظر تئوری امکان پذیر به حساب می‌آید، اما هرگز یک حمله 51 درصدی موفقیت آمیز بر روی شبکه بلاک چین بیت کوین انجام نشده است. با بزرگ‌تر شدن شبکه بیت کوین، امنیت آن نیز افزایش می‌یابد و احتمال اینکه ماینرها حجم زیادی از سرمایه و منابع را برای حمله به شبکه بیت‌کوین به کار بگیرند، بسیار کم است. زیرا این حجم از سرمایه اگر در جهت انجام فعالیت درست در شبکه Bitcoin استفاده شود، مطمئنا پاداش بهتری دریافت می‌کنند.
از طرفی دیگر، یک حمله موفق 51 درصدی تنها برای مدت کوتاهی قادر به اصلاح آخرین تراکنش‌های شبکه است، زیرا بلاک‌های شبکه از طریق اثبات رمزنگاری شده به هم متصل می‌شوند (در حقیقت تغییر بللک‌های قدیمی‌تر شبکه بلاک چین به قدرت محاسباتی عظیمی نیاز دارد). همچنین، شبکه بلاک چین بیت کوین بسیار انعطاف پذیر است و در پاسخ به یک حمله به سرعت سازگار میشود.
مشکل در ویرایش داده‌ها
یکی دیگر از معایب سیستم‌های بلاک چین این است که وقتی داده ها به بلاک چین اضافه می شوند، تغییر آن بسیار دشوار است. در حالی که ثبات یکی از مزایا و نقاط قوت بلاک چین است، اما همیشه خوب نیست. تغییر داده‌ها یا کدهای بلاک چین معمولاً بسیار سخت است و اغلب به هارد فورک نیاز دارد، جایی که یک زنجیره رها شده و زنجیره جدیدی تولید میشود.
کلید خصوصی (Private Key)
فناوری بلاک چین جهت ارائه مالکیت واحدهای ارزهای دیجیتال یا هر داده دیگری در بلاک چین، از شیوه رمزنگاری با کلید عمومی (Public Key) بهره می‌برد. همچنین هر آدرس بلاک چینی یک کلید خصوصی متناظر دارد. امکان به اشتراک گذاری آدرس عمومی وجود دارد، اما مدنظر داشته باشید که کلید خصوصی شما حتما باید مخفی نگه داشته شود؛ زیرا کاربران جهت دسترسی به سرمایه خود، به کلید خصوصی متناظر نیاز دارند. عملا با این کار شما بانک خودتان هستید. شایان ذکر است اگر کاربر کلید خصوصی خود را گم کند، عملاً سرمایه وی نیز از بین می‌رود و آن شخص هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد.
ناکارآمدی شبکه بلاک چین
بلاک چین‌ها، خصوصا شبکه‌هایی که از مکانیسم اثبات کار (POW) بهره می‌برند، بسیار ناکارآمد هستند؛ زیرا فرآیند استخراج در این نوع شبکه‌ها بسیار رقابتی است و هر ده دقیقه تنها یک برنده وجود دارد و پاداش دریافت میکند. عملا این موضوع باعث میشود تا کار ماینرهای دیگر هدر برود.
در چند سال اخیر با بالا رفتن قیمت بیت کوین و همچنین افزایش خرید بیت کوین توسط سرمایه گذاران و محبوبیت آن، منابع مورد استفاده برای شبکه بیت کوین به میزان قابل توجهی افزایش یافته است، زیرا ماینرها جهت یافتن هش بلاک (Hash Block) معتبر به طور مداوم در تلاش برای افزایش قدرت محاسباتی خود هستند. همین موضوع سبب شده تا شبکه بیت کوین در حال حاضر انرژی بیشتری نسبت به بسیاری از کشورها از جمله دانمارک، ایرلند و نیجریه مصرف کند.
معضل ذخیرهسازی در بلاک چین
دفتر کل (Ledger) بلاک چین در طول زمان می‌تواند بسیار حجیم و بزرگ شود. در حال حاضر بلاک چین بیت کوین حدودا 200 گیگابایت فضای ذخیره سازی نیاز دارد. به نظر می‌رسد که رشد فعلی در اندازه شبکه بلاک چین از رشد هارد دیسک‌ها پیشی گرفته است و در صورتی که حجم دفتر کل شبکه Blockchain برای دانلود و ذخیره سازی بیش از حد بزرگ شود، خطر از دست دادن گره‌های شبکه را در پی دارد.
سخن پایانی درباره مزایا و معایب فناوری بلاک چین
فناوری بلاک چین علیرغم نکات منفی و معایب خود، مزایا و نقاط قوت منحصر به فردی را ارائه می‌دهد و این فناوری آمده است که بماند. این صنعت نوپا همچنان در اوایل راه خود به سر می‌برد و تا پذیرش گسترده‌تر یک راه طولانی را در پیش دارد. با این حال بسیاری از صنایع، با مزایا و معایب فناوری بلاک چین دست و پنجه نرم می‌کنند. احتمالاً در چند سال آینده کسب‌وکارها و دولت‌ها با آزمایش‌های خود به کاربردهای بیشتر و ارزش آفرینی آن در حوزه‌های دیگر پی‌ببرند. صرافی بیت 24 نیز به عنوان یک پلتفرم دانش‌بنیان در عرصه ارز دیجیتال مشغول به فعالیت است و به کاربران حوزه کریپتو خدمات‌رسانی میکند.
تهیه شده در بیت 24
