هک بیت کوین یکی از نگرانی‌های تازه‌واردان حوزه رمز ارزهاست. اما باید بدانید کریپتوکارنسی یک ارز دیجیتال غیر متمرکز است که از رمزنگاری برای تامین امنیت تراکنش‌ها و مالکیت اطلاعات استفاده می‌کند. تراکنش‌ها نیز روی یک دفتر کل دیجیتال به نام بلاک چین ذخیره می‌شوند و این مفهوم، باعث تقریبا غیر ممکن شدن هک آن شده است. با این حال، ضعف‌هایی خارج از بلاک چین‌هایی نظیر بیت کوین در صرافی‌ها و کیف پول‌ها وجود دارد که کار هک و حمله هکرها به ارزهای دیجیتال روی آن‌ها را ممکن کرده است.
شبکه بیت کوین چگونه کار می‌کند؟
شبکه بیت کوین به‌خاطر بازنگری پیوسته و دائمی آن توسط افراد، ضدهک شناخته شده و حمله به خود بلاک چین آن امری بعید است. برای افزودن یک بلاک جدید حاوی تراکنش‌های معامله بیت کوین به شبکه، همه ماینرها در تلاش برای حل مسائل ریاضی پیچیده هستند. این مسائل ریاضی پیچیده نیز توسط تابع هش شبکه Bitcoin ساخته می‌شوند. حال در صورت اضافه شدن یک بلاک خاص به پایگاه داده بیت کوین، تمام نودها (گره‌ها)ی داخل شبکه باید روی اعتبار آن اتفاق نظر داشته باشند. در این حالت، تنها با توافق همه نودها دفتر کل بیت کوین آپدیت خواهد شد.
دستکاری شبکه یک ارز دیجیتال بسیار دشوار است. حذف یا بازنگارش بلاکی از بیت کوین‌های خرج‌شده که به آن دابل اسپندینگ (Double Spending) می‌گویند نیز به‌خاطر خاصیت غیر متمرکز، ترتیبی و محاسبات‌محور مبتنی بر مصرف انرژی، غیر ممکن است.
آیا بیت کوین قابل هک شدن است؟
همانطور که می‌دانید، تنها یک کپی از بلاک چین بیت کوین وجود ندارد، بلکه هزاران کپی از این دفتر کل روی شبکه کامپیوتری از نودها ذخیره شده است. این گره‌ها در جای جای این کره خالی پخش شده و حاوی تراکنش‌های رمز ارز BTC که تا کنون انجام شده، هستند.
حال اگر هکری اقدام به دستکاری و تغییر دفتر کل بیت کوین یا در کل، هر شبکه مبتنی بر فناوری بلاک چین دیگری کند، نیازمند هک نه تنها یک کامپیوتر، بلکه بیش از نیمی از کامپیوترهای فعال در آن است. به این اتفاق، حمله 51 درصد می‌گویند.
حمله 51 درصد چیست؟
حمله 51 درصدی یکی از تهدیدات بسیار قابل توجه در شبکه Bitcoin است. چنین سناریویی به این شکل اتفاق می‌افتد:
در صورت موفقیت یک فرد یا سازمان در کنترل اکثریت قدرت ماینینگ شبکه (هش ریت)، از نظر تئوری، قابلیت تغییر یا بازنویسی تاریخچه تراکنش‌های شبکه بیت کوین وجود دارد.
برای تایید یا عدم پذیرش تراکنش‌های دلخواه، به اکثریت، معادل 51 درصد از فعالین شبکه، نیاز است. این یعنی اکثریت 51 درصدی قادر به تغییر دفتر کل بلاک چین برای انجام دابل اسپندینگ (انجام چندین و چند باره یک تراکنش یکسان) هستند. با این وجود، رسیدن به چنین شرایطی بسیار دشوار و بعید است.
بررسی روش های بالقوه هک و از کار انداختن شبکه بیت کوین
همانگونه که تا کنون حمله 51 درصدی به بیت کوین صورت نگرفته، شبکه آن نیز حتی برای مدت کوتاه هم قطع نشده و از کار نیفتاده است. بسیاری از نهادها نظیر موسسات دولتی و مقامات بانکی پیشنهاد قطع کردن شبکه Bitcoin را مطرح کرده‌اند، اما این بلاک چین همچنان برای بیش از 10 سال است که به کار خود ادامه داده است. تحت شرایط حاد، چندین سناریو برای خاتمه دادن به کار بیت کوین وجود دارد.
قطعی برق سراسری
در سناریو اول، قطعی برق سراسری در جهان که مختل‌کننده ارتباطات و اینترنت در دنیاست، می‌تواند از برقراری ارتباط بین نودها جلوگیری کرده و باعث شکست در سیستم شود.
بدون انرژی برق و اینترنت، هیچ ارتباط جهانی در بلاک چین‌ها امکان‌پذیر نخواهد بود. به همین خاطر، بسیاری از ماینرها برای بقا در این صنعت، به مناطق با هزینه برق پایین و امکانات دولتی مطلوب برای ادامه فعالیت‌های ماینینگ خود مهاجرت کرده‌اند.
باگ در آپدیت بلاک چین بیت کوین
در سناریو دوم، یکی از آپدیت‌های بیت کوین می‌تواند شامل باگی حیاتی باشد که علی‌رغم آزمایش‌ها و بازنگری‌های دقیق، همچنان در پروتکل این ارز دیجیتال حاضر و ناشناخته بماند و زمینه را برای هک بیت کوین فراهم کند. چنین شرایطی احتمالا به اختلال موقتی و در نتیجه، سقوط شدید قیمت BTC و فورک شدن بلاک چین آن منجر خواهد شد.
به‌خاطر تمرکززدایی بیت کوین، امکان از کار انداختن این شبکه توسط یک دولت واحد وجود ندارد. با این وجود، در قدیم دولت‌ها در تلاش برای ممنوعیت رمز ارزها یا حداقل محدود کردن استفاده از آن‌ها در حوزه قضایی مربوطه بوده و برخی از آن‌ها همچنان درصدد این کار هستند. با این حال، در بلند مدت، احتمال وضع قوانین برای محافظت از سرمایه گذاران و دریافت مالیات وجود دارد.
حمله اکثریت
در سناریو سوم (که البته بعید هم هست)، حمله 51 درصد حضور دارد. در این روش، 51 درصد از فعالین شبکه باید با تبانی برای به دست گرفتن قدرت با یکدیگر همکاری کرده و در نتیجه، سودآوری خود را به‌خطر بیندازند. چنین سناریویی به سرمایه گذاری هنگفت در تجهیزات استخراج نیاز دارد. به همین خاطر، چنین هکی در شبکه بیت کوین نامحتمل است.
شاید بپرسید چرا به‌خطر انداختن سود؟ علت آن است که از نظر تئوری، با اجرای حمله 51 درصدی و انجام دابل اسپندینگ یا برگشت خوردن تراکنش‌ها، همه تریدرها و سرمایه گذاران از آن مطلع شده و به احتمال بالا فعالیت خود را متوقف خواهند کرد. همین امر برای دیگر ماینرهای شبکه نیز صادق است. از نظر اقتصادی، عرضه و تقاضا دو رکن اصلی ادامه فعالیت‌های مالی هستند که در این حالت، نبود تقاضا در اثر حمله 51 درصدی، باعث صفر شدن سودآوری این دسته از ماینرهای تبانی‌کننده می‌شود. بنابراین، چنین حمله‌ای به شبکه بیت کوین هیچ سودی برای هیچ‌کس نخواهد داشت.
کامپیوترهای کوانتومی
سناریو چهارم، کامپیوترهای کوانتومی هستند. این دسته از کامپیوترها با بهره‌گیری از تکامل بیت‌های باینری (دودویی) کلاسیک به نام کیوبیت‌ها، از فیزیک کوانتوم برای حل مسائل پیچیده غیر قابل دسترس دستگاه‌های سنتی استفاده می‌کند. کیوبیت‌ها قادر به ارائه مقدار 0 و 1 به‌صورت هم‌زمان هستند که باعث افزایش نمایی قدرت محاسباتی می‌شود.
ابرقدرت‌های برتر جهان امروزه به یک دلیل موجه در حال تزریق میلیاردها دلار برای توسعه این فناوری هستند؛ اولین کشور یا شرکت سازنده محاسبات کوانتوم قادر به شکستن رمزنگاری مدارک حساس رقبای خود خواهد بود.
در مورد سیستم‌های بلاک چینی نظیر بیت کوین نیز رمزنگاری محافظت‌کننده دفتر کل غیرقابل دستکاری آن‌ها به‌خطر خواهد افتاد. طبق تخمین محققان دانشگاه Sussex در ماه فوریه (بهمن 1400)، یک کامپیوتر کانتومی دارای 1.9 میلیارد کیوبیت طی تنها 10 دقیقه قادر به هک و شکستن رمزنگاری بیت کوین خواهد بود. با 13 میلیون کیوبیت نیز این کار طی 1 روز می‌تواند اتفاق افتد.
خوشبختانه، هنوز با توانایی استقرار کامپیوترهای کوانتومی دارای میلیاردها کیوبیت فاصله زیادی داریم. شرکت IBM سال گذشته از پردازنده 127 کیبویتی خود رونمایی کرد و پردازنده 1000 کیوبیتی این شرکت نیز اواخر سال 2023 معرفی خواهد شد.
با این حال، به عقیده جنز گراث (Jens Groth)، یک استاد دانشگاه دانمارکی در حوزه رمزشناسی و محقق رمزنگاری شرکت Dfinity، کامپیوترهای کانتومی خطر جدی برای فناوری بلاک چین نیستند و توسعه‌دهندگان بلاک چین‌ها مزیت بیشتری در رقابت با قدرت‌های محاسباتی رو به رشد دارند. به‌طور جزئی‌تر، این افراد قادر به افزایش تعداد ارقام کلیدهای رمزنگاری محافظت‌کننده یک زنجیره هستند؛ فرآیندی با مقیاس‌پذیری سریع‌تر نسبت به سرعت مهاجمان.
علاوه بر همه این روش‌ها، رمز ارزهای جدید و به‌ظاهر بهبودیافته تقریبا هر روزه وارد بازار می‌شوند. چنین توسعه‌هایی خطر خستگی بازار از نظر سرمایه گذاری را به بار می‌آورد. یعنی با خرید یک دارایی توسط همه افراد، دیگر کسی برای فروش وجود نخواهد داشت که به کاهش قیمت منجر خواهد شد. با این حال، بیت کوین قادر به حفظ خود طی بیش از 10 سال گذشته بوده است و احتمالا هم شهرت و جایگاه ذخیره ارزش خود را همچنان حفظ خواهد کرد.
اگر بیت کوین قابل هک کردن نیست، پس چرا ارزهای BTC سرقت می‌شوند؟
بیشتر ناهماهنگی‌های امنیتی در فضای ارزهای دیجیتال را می‌توان به عدم انجام اقدامات پیشگیرانه صحیح توسط افراد و وبسایتها نسبت داد. وجوه سرقتی معمولا نتیجه ذخیره ارزهای دیجیتال در مکان‌های صرفا ناامن هستند.
مثلا، یک کیف پول گرم یا هات والت (Hot Wallet) نوعی کیف پول متصل به اینترنت یا آنلاین محسوب می‌شود. کیف پول‌های گرم یا به صورت اپلیکیشن موبایل و دسکتاپ یا والت صرافی هستند. عبارت هات والت به کلیدهای خصوصی ذخیره‌شده روی یک دستگاه قابل هک و در معرض خطر نیز اطلاق می‌شود.
هک صرافی مت گاکس (Mt. Gox) یکی از بهترین نمونه‌های ضعف امنیتی در حوزه رمز ارزهاست. این صرافی در ژاپن تاسیس شده بود و در سال 2010 به یک صرافی بیت کوین تغییر کاربری داد. هکرها با سوءاستفاده از اقدامات امنیتی بسیار ضعیف این صرافی بیش از 850,000 رمز ارز BTC را به سرق بردند. هک مت گاکس بزرگترین سرقت در طول تاریخ بیت کوین است که به ورشکستگی آن در سال 2014 منجر شد.
خوشبختانه، دیگر صرافی‌های سراسر جهان از این اتفاق درست عبرت گرفته و به اعمال ویژگی‌های امنیتی پرداخته‌اند. با این حال، همچنان توصیه بسیاری از افراد به کاربران ارزهای دیجیتال، انجام اقدامات پیشگیرانه و عدم ذخیره‌سازی حجم بالای رمز ارزها در کیف پول‌های گرم و دستگاه‌های آلوده به بدافزار یا در معرض خطر است. به‌جای این کار، می‌توان از کیف پول های سرد نظیر والت‌های سخت افزاری استفاده کرد. والت سخت افزاری شبیه یه یک دستگاه USB است که کلیدهای خصوصی را در یک چیپ امنیتی ذخیره کرده و حتی با اتصال آن به یک کامپیوتر آلوده به بدافزار، هیچ خطری دارایی‌های شما را تهدید نخواهد کرد.
جمع‌بندی
سرمایه گذاران سراسر جهان صرف‌نظر از ریسک‌های بالقوه، وارد بازار بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال شده‌اند. موفقیت این رمز ارز نیز مسبب افزایش تعداد دیگر پروژه‌های مشابه، مقلدان و طرفداران بوده است. با این حال، سارقان هم با هدف ثروت‌اندوزی، از فرصت‌های هک وبسایتها و نرم‌افزارهای ساخته‌شده روی بلاک چین استفاده کرده‌اند. با اینکه یک سری ضعف‌ها برای سوءاستفاده هکرها وجود دارد، اما هک شبکه‌هایی نظیر بیت کوین به دلایل مختلف که در این مطلب به آن اشاره کردیم، بسیار دشوار و بعید است.
تهیه شده در بیت 24
