در این مقاله، قصد داریم به معرفی بهترین مرورگرهای وب 3 بپردازیم، در مورد تفاوتهای وب 2 و وب 3 بحث کنیم و در آخر برخی از بهترین مرورگرهای Web3 موجود در بازار و امکانات مختلفی که ارائه میدهند را با هم بررسی کنیم. تا پایان این مقاله با بهترین مرورگرهای وب ۳ آشنا خواهید شد.
مقدمهای بر وب ۳
تکامل اینترنت نحوه برقراری ارتباط و تجربه اجتماعی ما را تغییر میدهد و ابزارهایی که در زندگی روزمره خود استفاده میکنیم هر روز با الزامات عصر دیجیتال جدید سازگار میشوند. مرورگرهای وب دریچهای به دنیای آنلاین هستند و به عنوان دروازهای عمل میکنند که باید از آنها بگذریم و نیازهای اجتماعی و مالی عصر جدیدمان را برطرف کنیم. در ظاهر، ممکن است تفاوت بسیار کمی بین یک مرورگر وب سنتی مانند کروم یا سافاری و یک مرورگر وب 3 (Web3) مانند بریو (Brave) وجود داشته باشد.
در واقع، Brave یک مرورگر مبتنی بر کروم است که برخی از متداولترین ویژگیهای مرورگرهای وب 2 (Web2) را ارائه میکند، اما تفاوت بزرگی هم با آنها دارد: بریو و باقی مرورگرهای وب ۳ که در ادامه معرفی خواهیم کرد، راه را برای مشارکت در اقتصادهای دیجیتالی جدید و تعامل با اپلیکیشنهای غیر متمرکز یا دی اپها (dApp) باز کردهاند.
معرفی وب ۳ ؛ مروری بر نسخه اول تا سوم وب
وب ۳ اصطلاحی است که به نوع جدید اینترنت اشاره دارد. به طور خلاصه، Web3 شبکهای غیر متمرکز از پروتکلها و اپلیکیشنهای بدون نیاز به مجوز (Permissionless) است که روی بلاک چینهای عمومی کار میکنند. همانطور که از نام آن پیداست، در چشمانداز فناورانه عصر حاضر، وب 3 سومین موج یا نسل سوم اینترنت محسوب میشود. در حالی که اولین نسخه اینترنت یا وب 1 عمدتاً از تصاویر و متون استاتیک تشکیل شده بود، وب 2 کاربران را قادر ساخت تا محتوای آنلاین خودشان را بسازند و در جنبش وب 2 بود که بازارچههای آنلاین ایجاد شدند و رسانههای اجتماعی تعاملی سر برافراشتند.
از سویی تا به حال چندین پلتفرم رسانه اجتماعی و شرکتهای فناوری به دلیل سودجویی و عدم مسئولیت پذیری در حفاظت از دادههای کاربران، مورد انتقاد قرار گرفتهاند؛ مثلا، تبلیغات هدفمند با ردیابی علایق و دادههای کاربران اسباب مزاحمت در فرآیند مرورگری وب شده است. با در نظر گرفتن این مشکل، وب 3 قصد دارد با گرفتن قدرت از شرکتهای بزرگ فناوری و سپردن آن به دست کاربران، قدمی برای تمرکز زدایی و حفظ امنیت دادههای کاربران بردارد؛ در واقع وب ۳ یا اینترنت 3، جامعه محور است.
فناوریهای Web3 و پروژههای جامعه-محور آن از بلاک چینهای عمومی و اپلیکیشنهای غیر متمرکز برای حفظ حریم خصوصی و به عنوان جایگزینهایی برای وبسایتها و اپلیکیشنهای متمرکز استفاده میکنند. به عنوان مثال، پلتفرمهای رسانههای اجتماعی غیر متمرکز و مرورگرهای وب 3 اغلب به کاربران برای تماشای تبلیغات پاداش میدهند و یا به آنها اجازه میدهند بدون اینکه دادههایشان مورد سو استفاده قرار گیرد، در محتوای آنلاین و وبسایتها جستجو کنند. Web3 غیر تمرکز و تعامل پذیر است، به صورتی که کاربران قادرند از دادههای خود سود کسب کنند، بدون اینکه پول در کیسهی میلیاردرها و غولهای فناوری بریزند.
فضای وب ۳ در حال رونق است و به لطف استفاده از فناوری بلاک چین، پروژه های وب 3 مجموعهای از ابزارها و خدمات را ارائه میکنند که استفاده از آن را سادهتر میکند؛ از امکان ذخیره سازی غیر متمرکز فایلها گرفته تا کاربرد آنها در فناوری اینترنت اشیا (IoT)، وب 3 و پلتفرمهایش تجربه ما از محیط آنلاین را دستخوش تغییر میکنند.
نیاز به کیف پولهای وب ۳
خوشبختانه اکثر مرورگرهای وب 2 مانند کروم، سافاری و فایرفاکس، دسترسی به اپلیکیشنهای Web3 را در رابط کاربریشان ممکن کردهاند؛ در واقع تعامل با دپها از طریق یک مرورگر وب معمولی به یک کیف پول وب 3 به عنوان افزونهای برای آن مرورگر نیاز دارد تا با این مرورگرها ادغام شوند. اکثر کیف پولهای Web3 غیر حضانتی هستند، بدان معنا که کاربران برای مشارکت در اقتصاد دیجیتالی که توسط پروژههای وب 3 فراهم شده، نیازی به احراز هویت (KYC) یا فرآیندهایی که نهادهای متمرکز برای مبارزه با پولشویی (AML) کاربران را به انجام آنها ملزم میکنند، ندارند. بعلاوه، کاربران مالک داراییهای خود هستند و نیاز به واسطهها از میان میرود.
کیف پولهای وب 3 راه حلی مناسب برای ذخیره داراییهای دیجیتالی در سازگاریشان با شبکههای بلاک چین متعدد عرضه میکنند و تعامل با طیف وسیعی از اپلیکیشنهای غیر متمرکز را ممکن کردهاند. نکته مهم این است که همه این امکانات مستقل از دخالت شرکتهای بزرگ فناوری که دادههای کاربران را جمع آوری میکنند، امکانپذیر شده است. البته نقطه ضعف این کیف پولها هم این است که مانند جایگزینهای متمرکزشان (مثلا حسابهای بانکی) و کیف پولهای حضانتی که نهاد پاسخگویی برای آنها وجود دارد، کسی یا نهادی به عنوان یک مسئول از دارایی کاربر محافظت نمیکند. سطح امنیت نگهداری همه داراییهای یک کاربر در فضای وب ۳، به شرایط حفظ عبارت بازیابی کیف پول توسط خود او بستگی دارد.
معرفی بهترین مرورگرهای وب ۳
با خوش بینی، گویا قرار است وب 3 به آرامی جای اینترنتی که امروزه رایج است را بگیرد و بیش از هر زمان دیگری، وبسایتها، اپلیکیشنها و خدمات پرداخت به سمت تمرکز زدایی و تجربه آنلاین کاربر-محور متمایل شدهاند. مطابقا مرورگرهای اینترنت هم از این جنبش جا نماندهاند و برای تسهیل جستجوی خصوصیتر وب، ارتباطات آنلاین و تعامل با دی اپها که به احراز هویت نیاز ندارند، وارد میدان شدند. در ادامه، نگاهی برخی از برجستهترین مرورگرهای وب ۳ میاندازیم.
بریو (Brave)
شاید از شناخته شدهترین مرورگرهای وب 3 بریو باشد. این مرورگر بیش از 24 میلیون کاربر فعال دارد، رایگان است، متن باز است و از دادهها و حریم شخصی کاربرانش محافظت میکند. بریو طوری برنامه ریزی شده تا تبلیغات مزاحم را بلاک کند و کیف پول ارز دیجیتال افزونه خود را هم دارد. پلتفرم بریو از بیسیک اتنشن توکن (BAT) استفاده میکند که یک رمز ارز با استاندارد ERC-20 است. BAT یک توکن کاربردی در فضای وب 3 محسوب میشود و ابزار پرداختی است که بریو با آن به کاربرانش در ازای تماشای تبلیغات پاداش میدهد. مکانیسم تماشای تبلیغات و به دست آوردن درآمد در بریو به صورتی است که کاربر به انتخاب خود هر تبلیغی را مشاهده میکند و پاداش میگیرد یا هر وقت بخواهد میتواند از این قابلیت صرف نظر کند و بدون مزاحمت، به جستجوی صفحات وب بپردازد.
امکانات و ویژگیهای بریو یک سناریو عادلانه برای تعامل تبلیغ کنندگان، صاحبین وبسایتها و کاربران میسازد. کاربران قادرند تبلیغات مورد علاقهشان را تماشا کنند، درآمد کسب کنند و بدون اینکه دادههای خصوصیشان مورد سو استفاده قرار گیرد، محتوای آنلاین مورد نظر خود را جستجو کنند. از سویی صاحبین وبسایتها با تخصیص قسمتی از فضای وب تحت مدیریتشان به تبلیغ کنندگان، درآمد بدست میآورند و خود تبلیغ کنندگان هم متوجه میشوند که کدام تبلیغ مورد توجه بیشتری قرار گرفته و باید بیشتر در کدام زمینه پول صرف کنند.
نسخه مرورگر وب ۳ بریو برای دسکتاپ، اندروید و iOS در دسترس است. قابلیت دیگری که اخیرا به این اپلیکیشن اضافه شده یک فضای ذخیره فایل نامتمرکز است که IPFS یا سیستم مدیریت فایل میان سیارهای نام دارد؛ IPFS در واقع نوعی پروژه مبتکرانه دیگر در جنبش وب 3 محسوب میشود که اتکای مکانسیم ذخیره و مدیریت دادهها را به یک نقطه قابل شکست و قدرتی متمرکز از بین میبرد و آن را میان تمام نقاط یک شبکه توزیع میکند.
همچنین کیف پول ارز دیجیتال ادغام شده در Brave امکان سواپ، تبادل، انتقال داراییهای دیجیتالی و متصل شدن به اپلیکیشنهای غیر متمرکز مختلف را به کاربر میدهد.
اوسایرس (Osiris)
اوسایرس یکی دیگر از مرورگرهای وب 3 است که کاربرانش را به چندین بلاک چین متصل میکند. این مرور میتواند بر روی گوشیهای اندرویدی، ios و دسکتاپ نصب شود. اوسایرس رابط کاربری شیک و تر و تمیزی دارد و یک والت ارز دیجیتال هم در آن به صورت پیشفرض وجود دارد. این مرورگر هم مثل بریو، بر حفاظت اطلاعات کاربران و عرضه قابلیتهای سازگار با فضای وب ۳ تاکید میکند. Osiris اکنون از اتریوم، ترون (TRON) و Acent پشتیبانی میکند و پیش بینی میشود که شبکه هوشمند بایننس (BSC) و پولکادات (Polkadot) هم به این لیست بپیوندند.
متاوالت (Metawallet) کیف پول ادغام شده در مرورگر وب Osiris است که به عنوان یک راه حل لایه دومی و پل میان زنجیرهای عمل میکند. با استفاده از این کیف پول، کاربران تراکنشهای سریعتری انجام میدهند و کارمزد کمتری هنگام جابجایی میان شبکههای مختلف پرداخت میکنند.
اوسایرس عملکردی به نام اوسایرس آرمور (Osiris Armor) دارد که تبلیغات مزاحم را بلاک میکند و از جمع آوری دادههای خصوصی کاربران و ردیابی آنها در وبسایتها جلوگیری میکند. از امکانات دیگر این مرورگر ارائه یک دی اپ استور یا فروشگاه اپلیکیشنهای غیر متمرکز است که تجربه آسان مرورگری در فضای وب 3 را در امنیت بالا تضمین میکند.
اوپرا (Opera)
اوپرا یکی دیگر از نامهای محبوب در دنیای مرورگرها است. مرورگر اپرا سریع، کارآمد و موکد بر حفظ حریم خصوصی است. مانند نمونههای قبلی، این مرورگر هم تبلیغات مزاحم را بلاک میکند و تجربه مرورگری و جستجوی وب دلخواه کاربران را همراه با تماشای تبلیغات مورد پسندشان، برای آنها فراهم میکند.
علاوه بر این، اپرا یک کیف پول رمز ارزی میان زنجیرهای برای ذخیره توکنها و تعامل با اپلیکیشنهای مختلف Web3 ارائه میدهد. در حال حاضر کیف پول اپرا از اتریوم، ترون و Cobak پشتیبانی میکند و قصد دارد در آینده با بلاک چینهای بیشتری نیز سازگار شود. کاربران با استفاده از والت ادغام شده در اپرا قاردند کلیدهای خصوصیشان را در تلفنهای هوشمند خود ذخیره کنند یا آن را در کیف پول سخت افزاری نگه دارند. در کل، اپرا از نامهای بسیار آشنا در این جنبش است و بر روی همه دستگاههای هوشمند و دستکتاپ قابل بارگیری است.
در ژانویه 2022 (بهمن 1400)، اپرا مرورگر ارز دیجیتال خود را به نام اپرا کریپتو (Opera Crypto) معرفی کرد که مبتنی بر کد منبع باز کرومیوم (Chromium) و مخصوص وب 3 طراحی شده است. این مرورگر برای اندروید، مک و ویندوز در دسترس قرار گرفته است و از شبکههای مختلف بلاک چینی هم پشتیبانی میکند.
امکانات مختلفی در اپرا کریپتو تعبیه شده است که میتوان برای مثال، به کریپتو کرنر (Crypto Corner) اشاره کرد؛ کرنر یک پورتال آموزشی و خبری مربوط به ارزهای دیجیتال است و مرورگر کریپتویی اپرا با بهره گیری از آن، تازهترین اخبار رمز ارزها و ایردراپها و همچنین آموزشهای کریپتویی را تنها با یک کلیک در اختیار کاربرانش قرار میدهد.
این مرورگر وب ۳ یک کیف پول ارز دیجیتالی غیر حضانتی هم به صورت پیشفرض در خود دارد که کاربران را قادر میسازد تا بدون نصب افزونههای مرورگر و زحمت اضافی، با dAppها تعامل داشته باشند. بعلاوه، مسدود کننده تبلیغات و امکان دسترسی به نوعی VPN که بسیاری ممکن است از یک مرورگر وب 3 توقع داشته باشند، در اپرا کریپتو وجود دارد.
بیکر (Beaker)
مرورگر بیکر کاربرانش را قادر میسازد تا وبسایتهای خود را بسازند و مستقیماً در این مرورگر محتوای آنلاینی که میسازند را مدیریت کنند. بیکر امکانات ویرایش وبسایت و طیف وسیعی از ابزارها و رابطهای برنامه نویسی اپلیکیشن (API) را در خود ادغام کرده است. بعلاوه، این پلتفرم اشتراک گذاری فایلها به روش همتا به همتا (P2P) را تسهیل میکند.
همچنین، همانطور که از مرورگرهای وب ۳ انتظار میرود، Beaker مرورگری صفحات وب به صورت ناشناس و در فضایی امن و خصوصی را برای کاربرانش ممکن میکند. بیکر برای ویندوز، مک و لینوکس قابل نصب و دانلود است و مطابق روند توسعه این اپلیکیشن، ویژگیهای جدید بسیاری قرار است به آن اضافه شود.
پوما (Puma)
پوما یک مرورگر قابل نصب بر روی تلفنهای همراه (اندروید و iOS) است که مثل سایر مروگرهای وب 3، در وهله اول، حافظ حریم خصوصی کاربرانش است. پوما امکاناتی مثل میزبانی فایلها به روش P2P، جلوگیری از ردیابی شدن توسط وبسایتها و ابزار کسب درآمد از وب (به نام کویل (Coil)) را فراهم کرده است؛ ویژگی آخر در پرداخت بدون واسطه به تولید کنندگان محتوای وب کارایی دارد به صورتی که سرویس درآمدزایی کویل از مدل مبتنی بر سابسکریپشن یا اشتراک برای پرداخت به تولید کنندگان استفاده میکند؛ برای مثال، با پرداخت پنج دلار در ماه، کاربران به محتوای پولی تحت وب دسترسی پیدا میکنند.
بعلاوه در پوما کاربران میتوانند نمایش تبلیغات را به طور کامل بلاک کنند و تجربه مرورگری یکپارچه و بدون مزاحمتی داشته باشند. همچنین هر کسی با استفاده از مرورگر پوما میتواند به بسیاری از اپلیکیشنهای وب ۳ از یک رابط کاربری واحد دسترسی پیدا کند.
استاتوس (Status)
مرورگر وب 3 استاتوس آخرین مرورگر در لیست ماست که با همراه با یک کیف پول رمز ارزی، قابلیت تبادل پیام خصوصی و امکان مرورگری dAppها ارائه شده است. کاربران میتوانند با دوستان خود ارتباط برقرار کنند، داراییهاشان را مدیریت کنند و در جدیدترین جوامع وب 3 شرکت کنند؛ همه اینها از طریق یک رابط امن کاربری به نام استاتوس ممکن شده است.
استاتوس پلتفرمی همه کاره برای مرورگری وب 3 و استفاده از خدمات امور مالی غیر متمرکز (DeFi) محسوب میشود و ویژگیهای امنیتی پیشرفتهای دارد؛ برای مثال کاربران میتوانند حسابهای شبه ناشناس ایجاد کرده و با امنیت کامل از فضای وب ۳ استفاده کنند.
آینده اینترنت با ظهور وب 3
وب 3 به طور کلی نسبت به وب 2 مزایایی دارد که از میان آنان میتوان به تعامل بدون نیاز به اعتماد یا تراستلس (Trustless) اشاره کرد. این باور وجود دارد که تمرکز گرایی در فضای تکنولوژی نبوغ را میکشد و تجربه آنلاین کاربران را به شدت تحت تاثیرات منفی قرار میدهد و هدف جنبش Web3 ارائه همه عملکردهای مفید وب 2 اما بدون دخالت واسطهها و قدرتهای مرکزی است.
جنبش نرم افزار متن باز در حال فراگیری است و جایی که فناوریهای متمرکز وب 2 در مقیاس پذیری، کارآمدی و خدمت به عموم ناکام میمانند، اپلیکیشنهای وب 3 بارقهای از امید در کارآمدتر کردن اینترنت به وجود میآوردند. اگر به تعاملات آنلاین در طول تاریخ کوتاه اینترنت نگاه کنید، تغییرات مشهودی در آن به چشم میخورد؛ اکنون وب ۳ و پروژههای مبتکرانهاش به عنوان آخرین بازیگران این عرصه، نیازهای اقتصاد دیجیتالی جدید و تجربه محیط آنلاین را با هم تطبیق میدهند و با هدف توانمندسازی افراد، حذف تمرکز قدرت، حذف انحصار شرکتها، حفظ حریم خصوصی و برقراری آزادی در جامعه آنلاین پا به عرصه گذاشتهاند.
با وب 3 هر کسی میتواند بانک خود را داشته باشد، اکوسیستم مالی خود را ایجاد کند و از دادههای آنلاین خود بدون واسطه کسب درآمد کند. علاوه بر این، پروتکلهای Web3 نوع جدیدی از تعاملات اجتماعی و فرصتهایی برای همکاری در پروژههای هدفمند و با پشتوانه را معرفی کردهاند. ممکن است بسیاری از فناوریها و همانطور که دیدیم، مرورگرهای وب ۳ در ابتدا بسیار شبیه به جایگزینهای وب 2 خود باشند، اما در پشت پرده، عملکرد این فناوریهای جدید شفافتر و منصفانهتر است.
سخن پایانی
فضای وب 3 با سرعت بیسابقهای در حال پیشرفت است و حتی مرورگرهای وب 2 مانند گوگل کروم و مایکروسافت Edge هم برای ورود به این قلمرو وسوسه شدهاند؛ این مرورگرهای وب 2 میخواهند با ادغام امکانات متاورس و اینترنت اشیا (IoT) در پلتفرمهایشان در آینده، بخشی از این جنبش باشند، نه نظارهگر آن. همچنین، به لطف افزونههای مرورگرها مثل کیف پولهای ارز دیجیتال (که هم در نوع وب ۳ و هم در نوع وب 2 ادغام میشوند)، میشود به آسانی از طریق مرورگرهای وب 2 نیز به تعداد زیادی اپلیکیشن غیر متمرکز دسترسی داشت.
وب 3 این پتانسیل را دارد که اقتصاد دیجیتال بدون مرز، مدلهای کسبوکار نوآورانه و فرصتهای همکاری جدیدی در فضای آنلاین رغم بزند و استفاده از مرورگرهای وب ۳ معرفی شده در این مقاله نیز به هر کسی امکان میدهد تا بدون اتکا به غولهای فناوری بزرگ، در این جنبش شرکت کند. علاوه بر این، مرورگرهای Web3 با اپلیکیشنهای غیر متمرکز، پروتکلها و سرویسهای مبتنی بر بلاک چین یکپارچه شدهاند و به هر کسی اجازه میدهد تا به صورت ناشناس و خصوصی در فضای وب غیر متمرکز جستجو کند. افزونههای پیشفرض این مرورگرها مثل والتهای رمز ارزی هم فرآیند مرورگری وب 3 و شرکت در پلتفرمهای غیر متمرکز را بدون اصطکاک، زحمت و به صورت ایمن مهیا میکنند.
تهیه شده در بیت 24