کاردانو یا فانتوم | کدام یک برای سرمایه گذاری بهتر است؟

رمزارزهای کاردانو (ADA) و فانتوم (FTM) هر کدام نقاط قوت منحصر‌به‌فردی را برای کاربران دنیای ارز دیجیتال به ارمغان می‌آورند. کاردانو رویکرد توسعه دقیقی دارد و با استفاده از مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS)، یک پلتفرم پایدار و غیرمتمرکز برای امور مالی ارائه می‌دهد. از طرف دیگر، فانتوم از معماری گراف جهت‌دار غیرمدور (DAG) برای ارائه تراکنش‌های سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر استفاده می‌کند. در ضمن این پروژه نسبت به کاردانو جدیدتر است و با ماشین مجازی اتریوم (EVM) نیز سازگاری دارد. اگر برایتان سوال است که هنگام خرید ارز دیجیتال کدامیک از این دو مناسب‌تر هستند، در این مقاله با بیت ۲۴ همراه باشید. در ادامه اطلاعات مربوط به مقایسه کاردانو و فانتوم را زیر ذره‌بین می‌گذاریم و مزایا و معایب هرکدام را مورد بحث قرار می‌دهیم. در نهایت نیز تحلیلی مقایسه‌ای از کاردانو در مقابل فانتوم به شما ارائه می‌کنیم.

ارز کاردانو (Cardano) چیست؟

کاردانو (ADA) یک بلاک‌چین غیرمتمرکز با مکانیزم اجماع اثبات سهام (Proof-of-Stake) است که با هدف ایجاد یک اکوسیستم قوی، کارآمد و مقیاس‌پذیر برای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) راه‌اندازی شده‌است. مأموریت کاردانو ارائه‌ خدمات مالی به افرادی است که از دسترسی به بانک و امور مالی محروم هستند.

همچنین در فایل‌های منتشرشده از سمت بنیاد کاردانو نوشته شده است که این بلاک‌چین هدف تسهیل تعاملات یک‌پارچه بین شبکه‌های مختلف را نیز دنبال می‌کند. سیستم اثبات سهام آن نیز جایگزینی سالم‌تر و کارآمدتر برای سیستم‌های سنتی اثبات کار (Proof-of-Work) مانند بیت‌کوین است که به محیط‌زیست آسیب کمتری وارد می‌کند.

خاستگاه و تاریخچه تأسیس کاردانو

کاردانو توسط چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، یکی از هم‌بنیان‌گذاران سابق اتریوم، در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد. جالب است بدانید ایجاد کاردانو مصادف با جدایی هاسکینسون از اتریوم به‌دلیل اختلاف‌نظر بر سر مسیر پروژه اتریوم بود. پس‌از اینکه بلاک چین کاردانو در سال ۲۰۱۷ لانچ شد، همواره به دنبال این بود که خود را به‌عنوان یک بلاک‌چین «نسل سوم» معرفی کند و جایگزینی پیشرفته‌تر، مقیاس‌پذیرتر و سازگارتر با محیط زیست برای اتریوم، که اغلب به‌عنوان یک پلتفرم «نسل دوم» شناخته می‌شود، ارائه نماید.

بنیاد کاردانو (The Cardano Foundation) که یک سازمان غیرانتفاعی است، در سال ۲۰۱۷ برای نظارت بر توسعه و گسترش کاربرد کاردانو تأسیس شد. شرکت مهندسی این‌پوت اوت‌پوت هنگ‌کنگ (Input Output Hong Kong) که با نام اختصاری IOHK شناخته می‌شود، همواره توسعه‌دهنده‌ اصلی این بلاک‌چین بوده‌است. در ادامه فناوری مورد استفاده در کاردانو را بررسی می‌کنیم.

بررسی ساختار فناوری کاردانو

معماری منحصربه‌فرد بلاک‌چین کاردانو دارای دو لایه اصلی است:

• لایه‌ پرداخت و تسویه‌ کاردانو (CSL): این لایه به تراکنش‌های ADA اختصاص دارد و به‌عنوان یک دفتر کل برای ارسال و دریافت کوین‌های ADA با حداقل کارمزد تراکنش عمل‌ می‌کند.
• لایه‌‌ محاسباتی کاردانو (CCL): این لایه شامل قراردادهای هوشمند است که امنیت و انطباق را مدیریت کرده و عملکرد ایمن و کارآمد برنامه‌های غیرمتمرکز و دیگر قابلیت‌های پیشرفته را تضمین می‌کند.

 ساختار دو لایه بلاکچین کاردانو انعطاف‌پذیری تراکنش‌ها را بهبود می‌بخشد، ارتقای کاردانو از طریق سافت‌فورک‌ (Soft Forks) را تسهیل می‌کند و مقیاس‌پذیری کاردانو را افزایش می‌دهد.

پروتکل اجماع اوروبوروس (Ouroboros Consensus Protocol)

پروتکل اجماع اوروبوس، قلب بلاک‌چین کاردانو است و با بکارگیری مدل PoS سفارشی‌شده، اعتبارسنجی ایمن و کارآمد تراکنش‌ها را میسر می‌کند. برخلاف مدل‌های PoW که به منابع محاسباتی گسترده‌ نیاز دارند، اوروبوروس اعتبارسنج‌ها را به‌صورت تصادفی و از طریق یک فرآیند تأیید انتخاب می‌کند و به تمام هولدرهای ADA که در پروسه‌ی استیکینگ شرکت می‌کنند، شانسی برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و دریافت پاداش اعطا می‌کند.

این امر پایداری پلتفرم را با به‌ حداقل رساندن مصرف انرژی تضمین کرده و کاردانو را به جایگزینی سبز برای بلاک‌چین‌های سنتی PoW تبدیل می‌کند. همچنین به غیرمتمرکزشدن هرچه بیشتر شبکه کمک می‌کند.

ویژگی‌های کلیدی کاردانو

در ادامه ویژگی‌های این پلتفرم را از جنبه‌های مختلفی که می‌توانند در روند تصمیم‌گیری برای خرید کاردانو تاثیرگذار باشند، بررسی می‌کنیم.

• مصرف انرژی: همان‌طور که پیش‌ از این گفتیم، هاسکینسون مدعی است که کاردانو به لطف مدل اجماع PoS، از نظر بهره‌وری انرژی ۱.۶ میلیون برابر کارآمدتر از بیت‌کوین است.
• سرعت و مقیاس‌پذیری تراکنش‌ها: کاردانو با قابلیت پردازش بیش از ۲۵۰ تراکنش در ثانیه، از مقیاس‌پذیری بالایی نسبت به بیتکوین و اتریوم برخوردار است و درعین‌حال کارمزد‌های پایینی برای تراکنش‌ها اعمال می‌کند.
• امنیت پیشرفته: امنیت رمزنگاری‌شده و چندلایه‌ی کاردانو و طراحی شبکه‌ آن تحت نظارت دقیق افراد متخصص، یک‌پارچگی و قابل اطمینان بودن این بلاک‌چین را تضمین می‌کند.
• سیستم استیکینگ: کاردانو از طریق فرآیند استیکینگ، روش ساده‌ای برای دریافت پاداش به هولدرهای ADA ارائه می‌‌دهد. کاربران کاردانو با واگذاری دارایی‌های ADA خود به استخرهای استیکینگ یا استیک کردن کوین‌ها در استخر‌های شخصی خود، ضمن دریافت پاداش به ثبات و امنیت شبکه کمک می‌کنند.

چالش‌های پیش‌روی کاردانو

• رقابت شدید: کاردانو با پلتفرم‌های بلاک‌چین دیگری مانند اتریوم و سولانا که به ترتیب در بخش امور مالی غیرمتمرکز بزرگ‌تر و در پردازش تراکنش‌ها بسیار سریع‌تر هستند، به شدت در رقابت است.
• دریافت انتقادات از روند پیشرفت پروژه: وعده‌های پلتفرم کاردانو در رابطه با ارائه محصولات جدید و پیشرفت‌های شبکه هم‌چنان برآورده نشده‌اند که می‌توانند بر احساسات بازار تأثیر بگذارند.  درحقیقت می‌توان گفت نوآوری کاردانو به شدت با عملکرد ضعیف قیمت آن در تضاد است و این موضوع ممکن است سرمایه‌گذاران را به شک بیندازد و باعث شود آینده آن را زیر سوال ببرند. 
• کاربرد ضعیف: علی‌رغم ارزش و رتبه بالا در بازار، فعالیت آن چین کاردانو کم است که نشان‌دهنده عدم ارتباط بین جامعه کاربران و شبکه است.

بررسی ADA: رمزارز اصلی شبکه کاردانو

رمزارز ADA که از نام ادا لاولنس (Ada Lovelance)، یکی از اولین پیشگامان صنعت رایانه در تاریخ، گرفته شده‌است، نقش‌های متعددی را در اکوسیستم کاردانو ایفا می‌کند. این توکن با حداکثر عرضه‌ ۴۵ میلیارد واحد، می‌تواند در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد.

• کارمزد تراکنش‌ها: کارمزد تراکنش‌ها در شبکه‌ی کاردانو با کوین ADA پرداخت می‌شود.
• استیکینگ و حاکمیت: هولدرهای کوین ADA در حاکمیت غیرمتمرکز کاردانو شرکت می‌کنند و می‌توانند در تعیین کردن مسیر پروژه نقش داشته باشند. همچنین هولدرها می‌توانند کوین‌های ADA خود را برای کمک به امنیت شبکه برای مدتی قفل کرده و در ازای آن پاداش دریافت کنند.
• امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و NFTها: ADA همچنین به برنامه‌های دیفای کاردانو و اکوسیستم NFT آن که با نام سی ان‌اف‌تی (CNFT) شناخته می‌شوند، قدرت می‌دهد.

توکنومیکس ADA

توزیع کوین ADA به شرح زیر است:

• فروش عمومی: ۵۷.۶ درصد (۲۵.۹ میلیارد ADA)
• صندوق خزانه: ۳۰.۹ درصد (۱۳.۹ میلیارد ADA)
• IOHK (توسعه): ۵.۵ درصد (۲.۴۶ میلیارد ADA)
• EMURGO (توسعه): ۴.۶ درصد (۲.۰۷ میلیارد ADA)
• بنیاد کاردانو: ۱.۴ درصد (۶۴۰ میلیون ADA)

ارز فانتوم(FTM) چیست؟

فانتوم (Fantom) یک بلاکچین غیرمتمرکز و مبتنی بر گراف جهت‌دار غیرمدور (DAG-based) است که برای پشتیبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) با مقیاس‌پذیری بالا، کارایی مناسب و هزینه‌های تراکنش پایین طراحی شده‌است. برخلاف بلاک‌چین‌های سنتی که از بلاک‌ برای ساختاردهی به داده‌ها استفاده می‌کنند، شبکه‌های DAG از رئوس و یال‌های گراف تشکیل‌شده‌اند. این ساختار منحصربه‌فرد، مقیاس‌پذیری و سرعت تراکنش‌ها را افزایش داده و به دلیل قابل استفاده بودن در برنامه‌های دارای توان عملیاتی بالا یک مزیت متمایز به فانتوم می‌دهد.

فانتوم در سال ۲۰۱۸ در کره‌ی جنوبی توسط دکتر آن بیونگ ایک (Ahn Byung Ik) برای غلبه بر مشکل پایین بودن سرعت تراکنش‌ها در بلاک‌چین‌هایی مانند بیت‌کوین و اتریوم ایجاد شد. همچنین FTM که توکن بومی فانتوم است در بخش‌های متعدد این پلتفرم ازجمله حاکمیت، پاداش‌دهی به اعتبارسنج‌ها و امنیت شبکه استفاده می‌شود.

خاستگاه و تاریخچه تأسیس فانتوم

بنیاد فانتوم که در ابتدا توسط دکتر آن بیونگ ایک رهبری می‌شد، مشارکت‌های قابل‌توجهی را از سوی آندره کرونی (Andre Cronje)، یکی از چهره‌های مطرح در حوزه‌ی دیفای، دریافت کرد. کرونی تأثیر زیادی بر ارتقای قابلیت‌های ارتباطی فانتوم داشت و ارتباطات میان بلاک‌چینی این پروژه را تا حد زیادی قدرت بخشید.

اگرچه کرونی در سال ۲۰۲۲ جایگاه شغلی خود در بخش دیفای فانتوم را ترک کرد، اما تلاش‌های او به بهبود انعطاف‌پذیری و ماژولار شدن فانتوم کمک کرد و امکان ادغام فانتوم را در چندین پلتفرم برای توسعه‌دهندگان فراهم نمود.

بررسی ساختار فناوری فانتوم

مدل اجماع فانتوم، تحمل خطای بیزانس ناهمگام (aBFT) به نام لشسیس (Lachesis) است که تراکنش‌ها را به‌صورت ناهمگام پردازش می‌کند. همچنین قابلیت سرعت‌ پردازش تراکنش‌ها به شکلی مستقل را برای نودها طوری فراهم می‌کند که هیچ نود منفردی بر روی کل شبکه کنترل نداشته باشد.

لشسیس در مقایسه با الگوریتم تحمل خطای بیزانس (BFT) هزینه‌های ارتباطی کمتری دارد و تراکنش‌ها را سریع‌تر نهایی می‌کند. این سیستم می‌تواند رفتار مخرب حداکثر یک سوم از نودها را تحمل کند؛ بنابراین امنیت‌ قوی‌تری ارائه می‌دهد و درعین‌حال امکان تأیید سریع تراکنش‌ها را فراهم می‌آورد.

ویژگی‌های کلیدی و جنبه‌های منحصربه‌فرد فانتوم

• مقیاس‌پذیری و سرعت: درحالی‌که بلاک‌چین‌های سنتی اغلب با محدودیت‌های مقیاس‌پذیری، به‌ویژه در هنگام افزایش حجم تراکنش‌ها مواجه هستند، طراحی منحصربه‌فرد فانتوم به آن اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها را در عرض ۱ تا ۲ ثانیه با حداقل کارمزد انجام دهد. این ویژگی، فانتوم را برای معاملات فرکانس‌بالا، پرداخت‌ها و استفاده در امور دیفای مناسب می‌کند.
• سازگاری با ماشین مجازی اتریوم: شبکه‌ی اصلی فانتوم، موسوم به فانتوم اپرا (Fantom Opera)، با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است؛ بنابراین می‌تواند با قراردادهای هوشمند مبتنی بر اتریوم و زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) تطبیق داده شود.
• سفارشی‌سازی غیرمتمرکز: فانتوم به برنامه‌های غیرمتمرکز (dAppها) اجازه می‌دهد تا هر کدام بلاک‌چین اختصاصی خود را داشته باشند و امکان داشتن حاکمیت مستقل، توکن‌ها و توکنومیکس مدنظر را برای آنها فراهم می‌کند. این ویژگی به افزایش مقیاس‌پذیری بدون بالا رفتن ازدحام شبکه کمک می‌کند.

بررسی FTM: رمزارز اصلی شبکه فانتوم

FTM، کوین اصلی شبکه فانتوم است و موارد استفاده‌ی متنوعی در سراسر شبکه دارد. اگر قصد خرید فانتوم را دارید، بایستی با کاربردهای رمزارز آن نیز آشنایی داشته باشید که در ادامه به‌آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• پرداخت‌های شبکه: FTM امکان انجام تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه‌‌ای که نهایی شدنشان تقریباً در ۱ ثانیه انجام می‌شود، فراهم می‌کند. این رمزارز همچنین به عنوان کارمزد شبکه نیز استفاده می‌شود.
• حاکمیت: هولدرهای FTM در حاکمیت آنچین فانتوم شرکت می‌کنند و در تصمیمات مهمی که در راستای بهبود و ارتقا شبکه انجام می‌شود، رأی خود را ثبت می‌کنند.
• استیکینگ: کاربران با استیک‌ کردن FTM به ایمن‌تر شدن شبکه کمک می‌کند و در ازای مشارکت در شبکه پاداش دریافت می‌کنند.

آینده‌ی فانتوم با استفاده از توکن جدید Sonic 

اکوسیستم فانتوم، توکن سونیک با نماد S را برای بهبود مقیاس‌پذیری، توکنومیک و پشتیبانی اکوسیستم خود معرفی کرده‌است که به زودی به آن انتقال می‌یابد. در ادامه به ویژگی‌های آن اشاره می‌کنیم.

• کنترل تورم: توکن S تورم را با نرخ ضرب سالانه‌ حداکثر ۶ درصد محدود می‌کند. این امر باعث حفظ ارزش توکن می‌شود.
•  مکانیزم سوزاندن: ویژگی سوزانده‌شدن توکن‌های S، عرضه را به منظور حفظ ثبات توکن و حمایت از رشد اکوسیستم کاهش می‌دهد.  
• سازگاری با توکن اصلی شبکه فانتوم: FTM با نسبت ۱ به ۱ قابل تبدیل به توکن S است که سازگاری را تضمین کرده و دسترسی به ویژگی‌های جدید را تسهیل می‌کند.

کاردانو یا فانتوم؛ کدام آینده بهتری دارد؟

تا اینجا برای این که متوجه شویم کاردانو بهتر است یا فانتوم، اطلاعات مربوط به پیشینه آن‌ها، فناوری سیستم و مکانیزم استفاده‌شده در هرکدام را بررسی کردیم. اما سوال اصلی این است که زیرساخت هریک تا چه حد توانسته است در موفقیت آن‌ها تاثیر بگذارد.

در زیر، یک مقایسه‌ی تفکیک‌شده بر اساس داده‌های اخیر بازار هرکدام به شما ارائه می‌دهیم.

مقایسه کاردانو و فانتوم از نظر ارزش بازار و نقدینگی

• کاردانو: کاردانو با ارزش بازار ۱۲.۴۸ میلیارد دلار رتبه ۱۱ بازار را به خود اختصاص داده است. نسبت حجم به ارزش بازار کاردانو (Vol/Mkt Cap) که در زمان نوشته شدن این مقاله (۱۲ آبان ۱۴۰۳) برابر با ۲.۹۱ درصد است، نقدینگی متوسط آن را نشان می‌دهد.
• فانتوم: فانتوم با ارزش بازار ۱.۸ میلیارد دلار رتبه ۴۷ بازار را به خود اختصاص داده است. نسبت حجم به ارزش بازار فانتوم (Vol/Mkt Cap) که در زمان نوشته شدن این مقاله (۱۲ آبان ۱۴۰۳) برابر با ۶.۲۹ درصد است، انعطاف‌پذیری بالاتری را در نقدینگی  نسبت به کاردانو نشان می‌دهد که انجام روان‌ معاملات بزرگ را در این اکوسیستم امکان‌پذیر می‌کند. فراموش نکنید که هرچه این عدد بزرگتر باشد، نقدینگی دارایی بیشتر است و انجام معاملات بزرگ، تاثیر کمتری بر نوسانات قیمت ارز دیجیتال دارد.

مقایسه کاردانو و فانتوم از نظر ارزش کل قفل شده (TVL) و اکوسیستم دیفای

• کاردانو: ارزش ۲۳۰.۹۲ میلیون دلاری بخش دیفای کاردانو، حاکی از جوان بودن و توسعه‌ی محدود این بخش تا به امروز است.
• فانتوم: فانتوم در بخش دیفای دست بالاتر را دارد. علی‌رغم داشتن ارزش کل دارایی‌های قفل‌شده ۱۱۲.۲۶ میلیون دلاری که کمتر از TVL کاردانو است، بخش دیفای فانتوم رشد سریع‌تری را در مدت زمان کوتاه‌تر نشان می‌دهد. محبوبیت دی‌اپ‌های ارائه‌شده توسط بخش دیفای فانتوم، ازجمله پلتفرم‌هایی مانند اسپوکی سواپ (SpookySwap) و توم فایننس (Tomb.finance) نیز با سرعت بالایی در حال افزایش است که این موضوع نیز آن را به انتخاب جذاب‌تری برای سرمایه‌گذاران متمرکز بر دیفای تبدیل می‌کند.

مقایسه سرعت تراکنش و مقیاس‌پذیری

• کاردانو: کاردانو تقریباً ۲۵۰ تراکنش در هر ثانیه (TPS) پردازش می‌کند و قصد دارد از طریق آپگرید‌های مختلف و همچنین راه‌اندازی بلاک‌چین‌های لایه ۲ این سرعت را بهبود نیز ببخشد. 
• فانتوم:  فانتوم بسته به میزان ترافیک شبکه و عملیاتی که قصد انجام آن را دارید، مانند سوآپ یا انتقال توکن، می‌تواند بین ۲هزار الی ۱۰ هزار تراکنش را در ثانیه پردازش کند که این پلتفرم را به یکی از سریع‌ترین‌ بلاک‌چین‌ها در صنعت ارز دیجیتال تبدیل می‌کند. این توان محاسباتی برای فعالیت‌هایی مانند ترید‌های فرکانس‌بالا که به توان عملیاتی بالایی نیاز دارند، ایده‌آل است.

تفاوت های کاردانو و فانتوم در نوع اکوسیستم و توسعه‌ی پروژه

در این قسمت نتایج اکوسیستم بر اساس مکانیزم اجماع و رویکردی که هریک از این ۲ پروژه در پیش گرفته‌اند را بررسی می‌کنیم:

• کاردانو: مدل اثبات سهام سخت‌گیرانه و دارای پشتوانه‌ تحقیقاتی کاردانو یعنی اوروبوروس، امنیت و مقیاس‌پذیری بلندمدت را در اولویت قرار می‌دهد، اما ممکن است فرآیند توسعه‌ی اکوسیستم را کندتر کند. استقرار دی‌اپ‌ها بر بستر بلاک‌چین کاردانو نیز درحال‌حاضر به پلتفرم‌هایی مانند امپوا (Empowa) و ساندای سواپ (Sundaeswap) محدود است.
• فانتوم: سیستم اجماع فانتوم، لشسیس، که یک مدل تحمل خطای بیزانس ناهمگام است، مقیاس‌پذیری سریع‌تری ارائه می‌دهد و با EVM (ماشین‌ مجازی اتریوم) سازگار است. بدین ترتیب فانتوم امکان ایمپورت آسان برنامه‌ها را برای توسعه‌دهندگان مبتنی بر اتریوم فراهم و رشد دی‌اپ‌ها را تسریع می‌کند. این سازگاری با اتریوم، توسعه‌دهندگان را جذب و تطبیق‌پذیری اکوسیستم فانتوم را افزایش می‌دهد.

سخن پایانی

برای افرادی که رشد ایمن و بر پایه فاندامنتال سرمایه را در اولویت قرار می‌دهند، کاردانو ثبات و رویکرد حاکمیتی غیرمتمرکزی ارائه می‌دهد. سرمایه‌گذارانی که بر رشد دنیای دیفای، قابلیت‌ انجام تراکنش‌های پرسرعت و گسترش اکوسیستم تمرکز می‌کنند، ممکن است فانتوم را جذاب‌تر بیابند. در نهایت می‌توان گفت فانتوم برای سرمایه‌گذارانی که قصد دارند با گام‌به‌گام با پیشرفت و ارتقای تکنولوژی جلو بروند گزینه مناسبی است؛ درحالی‌که جذابیت کاردانو بیشتر از در جنبه‌ پایداری اهداف بلندمدت آن نهفته است. انتخاب شما برای سرمایه‌گذاری کاردانو است یا فانتوم؟