تصور کنید روزی برسد که بعد از فروش بیت‌کوین یا اتریوم خود، ناگهان پیامکی از سازمان امور مالیاتی دریافت کنید که باید بخشی از سودتان را به‌عنوان مالیات پرداخت کنید! شاید این صحنه برای خیلی‌ها عجیب و حتی ترسناک به نظر برسد، اما واقعیت این است که چنین روزی در ایران چندان دور نیست.
طبق آمار، میلیون‌ها ایرانی در سال‌های اخیر وارد دنیای رمزارزها شده‌اند؛ از خریدهای کوچک برای حفظ ارزش پول گرفته تا معاملات حرفه‌ای و سرمایه‌گذاری‌های کلان. طبیعی است که دولت هم به دنبال سهم خود از این جریان بزرگ مالی باشد. به همین دلیل قانونی با عنوان مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی تصویب شد که برای اولین بار به‌طور رسمی به سراغ رمزارزها آمده است.
اما سؤال مهم این است که آیا همه باید مالیات بدهند؟ میزان آن چقدر است؟ و چه کسانی معاف خواهند بود؟ در این مقاله دقیقاً همین موضوعات را بررسی می‌کنیم. اگر شما هم کاربر عادی هستید، یا به شکل حرفه‌ای در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنید، با خواندن ادامه مطلب می‌فهمید چه نوع مالیاتی ممکن است شامل حالتان شود، چگونه سود و زیان محاسبه می‌شود و چه اقداماتی لازم است برای آینده انجام دهید.
آیا در ایران مالیات بر ارز دیجیتال داریم؟
در یک پاسخ کوتاه باید گفت بله، چارچوب مالیاتی برای ارزهای دیجیتال در ایران پیش‌بینی شده است. طبق قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، «انواع رمزارز» در کنار دارایی‌هایی مثل ملک، خودرو، طلا و ارز، در زمره دارایی‌های مشمول مالیات بر عایدی سرمایه قرار گرفته‌اند. این یعنی هر زمان دارایی رمزارزی خود را منتقل کنید و سود کرده باشید، در اصل مشمول مالیات می‌شوید؛ البته با شروط و تبصره‌هایی که جلوتر به‌طور دقیق باز می‌کنیم.
برای اینکه این مطلب در مسیر درستی پیش برود، بهتر است چند نکته زمانی و اجرایی مهم را روشن کنیم:
- سیر حقوقی قانون: این قانون در ۲۱ تیر ۱۴۰۲ در مجلس تصویب و در ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ به تأیید شورای نگهبان رسید. بر اساس اطلاعات مربوط به سند منتشر شده، ابلاغ رسمی در ۲۵ مرداد ۱۴۰۴ انجام شده است.
- موضوع رمزارز در متن قانون: در ماده‌های مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه، به‌صراحت «انواع رمزارز» به‌عنوان دارایی مشمول ذکر شده‌اند؛ با این استثناء که رمزپول جمهوری اسلامی ایران (پول دیجیتال بانک مرکزی) خارج از این شمول آمده است.
- اجرای تدریجی: اجرای کامل این قانون بستگی به آیین نامه‌های اجرایی بعدی دارد؛ از جمله مباحث مربوط به کارپوشه تجاری یا غیرتجاری، صورتحساب الکترونیکی، شناسه یکتای تراکنش‌ها و تبادل داده بین سازمان امور مالیاتی و بانک مرکزی. برخی مهلت‌ها مثل ۲۰ ماهه (برای الزامات گزارش‌دهی) یا بازه‌های یک‌ساله و سه‌ساله در متون قانون دیده می‌شود که نشان می‌دهد فرآیند، مرحله‌ای و سامانه‌محور خواهد بود. (بهتر است از همین حالا با اصطلاحات مربوطه آشنا شوید و گوشتان به آن‌ها عادت کند.)
- تفاوت اشخاص: قانون بین کسبوکارها و افراد عادی فرق می‌گذارد. در حوزه رمزارز، مالیات بر عایدی سرمایه هم برای افراد عادی و هم برای کسب و کارها در کنار تبصره هایی توضیح داده شده است که در بخش‌های بعدی روشن می‌کنیم دقیقا چه کسی، کی و چگونه مشمول می‌شود.
به زبان ساده، قانون می‌گوید اگر از محل انتقال ارزهای دیجیتال سود داشته‌اید، موضوع مالیات برای شما مطح می شود؛ اما اینکه از چه تاریخی الزامات اجرایی شدن آن برقرار خواهد شد و دقیقا نرخ‌ها، معافیت‌ها و شیوه محاسبه دقیقاً چگونه است، به برقراری کامل سامانه‌ها و آییننامههای اجرایی گره خورده است. بنابراین برای کاربران ایرانی، از تریدر حرفه‌ای تا سرمایه‌گذار بلندمدت و کاربران تازه‌کار، واجب است که با سازوکار «عایدی سرمایه»، معافیت‌ها و جزئیات آن آشنا شوند.
قانون جدید، رمزارز را رسماً وارد محدوده مالیات بر عایدی سرمایه کرده است؛ اما اجرای آن به‌صورت مرحله به مرحله خواهد بود. نتیجه‌ی عملی برای شما این است که باید از اکنون با مفاهیمی مثل (عایدی، دوره تملک، قیمت خرید یا فروش، کارپوشه، صورتحساب الکترونیکی) آشنا شوید تا هنگام اجرایی‌شدن کامل، بدون استرس مسیر درستی بروید.
انواع مالیاتی که ممکن است بر ارزهای دیجیتال اعمال شود
قانون جدید مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، ارزهای دیجیتال را هم در لیست دارایی‌هایی قرار داده که می‌توانند مشمول مالیات شوند، اما بسته به نوع فعالیت شما، شکل این مالیات متفاوت خواهد بود. به زبان ساده، ۳ نوع اصلی مالیات محتمل است:
مالیات بر عایدی سرمایه (CGT)
این همان چیزی است که بیشتر به معامله‌گران و سرمایهگذاران عادی مربوط می‌شود. اگر شما بیت کوین، اتریوم یا هر رمزارز دیگری خریده‌اید و بعد با قیمت بالاتری فروخته‌اید، اختلاف بین خرید و فروش ارز دیجیتال شما به‌عنوان عایدی سرمایه حساب می‌شود و ممکن است مشمول مالیات گردد. در سمت مقابل اگر دارایی را با ضرر فروخته باشید، مالیاتی شامل حال شما نخواهد شد. نرخ مالیات بر عایدی سرمایه براساس مدت‌زمان نگهداری دارایی به‌صورت پلکانی تعیین می‌شود:
- نگهداری زیر یک سال: ۲۰ تا ۴۰٪
- یک تا دو سال: ۱۰ تا ۱۵٪
- بیش از دو سال: نرخ پایین‌تر یا معافیت
مالیات بر درآمد
اگر فعالیت شما حالت شغلی و منظم دارد؛ مثلاً صرافی رمزارزی راه‌اندازی کرده‌اید، به‌طور حرفه‌ای برای دیگران ترید می‌کنید یا از طریق استخراج (ماینینگ) درآمد دارید، در این صورت درآمد شما مانند یک کسب‌وکار محسوب می‌شود و مالیات آن جداگانه محاسبه خواهد شد. پس فرق اصلی اینجاست: برای سرمایهگذاران عادی، بیشتر مالیات بر عایدی سرمایه مطرح است؛ اما برای کسبوکارها یا فعالان حرفه‌ای، مالیات بر درآمد نیز در کنار آن قرار می‌گیرد.
مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
این نوع مالیات بیشتر مربوط به خدمات است، نه خود خرید و فروش رمزارز. به عنوان مثال، کارمزدی که یک صرافی داخلی بابت انجام معامله می‌گیرد، می‌تواند مشمول مالیات بر ارزش افزوده باشد. در نتیجه ممکن است کاربری که از خدمات استفاده می‌کند، به شکل غیرمستقیم این مالیات را در هزینه‌ها بپردازد.
برای بیشتر کاربران و سرمایهگذاران، مالیات بر عایدی سرمایه اصلی‌ترین موضوع است. برای کسبوکارها و فعالان حرفه‌ای، مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده هم اضافه می‌شود. به زبان ساده، اگر گاهی خرید و فروش می‌کنید، مالیات روی سودتان حساب می‌شود؛ اگر کسب‌وکار دارید، باید مثل بقیه کسبوکارها مالیات‌های بیشتری بپردازید.
البته توجه کنید که در متن قانون به‌طور دقیق‌تر روی مالیتن بر عایدی سرمایه (CGT) تمرکز شده است. انواع دیگری که مطرح شد در متو آینده آییننامههای اجرایی قابل بررسی خواهند بود.
چه کسانی مشمول مالیات بر ارز دیجیتال میشوند؟
یکی از پرسش‌های اصلی کاربران این است که آیا همه باید مالیات بدهند یا فقط عده‌ای خاص؟. قانون جدید به‌طور کلی، تمام اشخاص حقیقی و حقوقی (یعنی هم افراد عادی و هم شرکت‌ها و کسبوکارها) را در بر می‌گیرد. اما نحوه و میزان مالیات به شرایط فعالیت شما بستگی دارد.
افراد عادی (سرمایهگذاران و تریدرها)
اگر شما فقط برای خودتان خرید و فروش رمزارز انجام می‌دهید؛ مثلاً بیت‌کوین خریده‌اید و بعد از مدتی فروخته‌اید، در صورتی که از این معامله سود داشته باشید، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوید. اگر هم زیان کرده باشید، یعنی دارایی خود را با ضرر بفروشید، مالیاتی پرداخت نخواهید کرد. نکته‌ای که درباره خرید و فروش‌های مکرر (مخصوص تریدرهای حرفه ای) وجود دارد این است که احتمال دارد سازمان مالیاتی فعالیت شما را جدی تر ببیند و مالیات بیشتری شامل حال شما شود.
کسبوکارها و فعالان حرفه‌ای
شرکت‌ها، صرافیها، ماینرها یا افرادی که خدمات رمزارزی ارائه می‌دهند، علاوه بر مالیات بر عایدی سرمایه، ممکن است مشمول مالیات بر درآمد هم بشوند. همچنین در برخی موارد، مالیات بر ارزش افزوده برای خدمات آن‌ها لحاظ می‌شود. این‌ها مواردی است که در آیین نامه های اجرایی روشن‌تر خواهند شد.
افراد غیرمقیم یا خارجی
طبق متن قانون، حتی اشخاص غیرایرانی که در ایران نماینده یا شعبه دارند هم می‌توانند مشمول باشند. این نشان می‌دهد که قانون قصد دارد تمام فعالیتهای مرتبط با دارایی‌های دیجیتال را زیر پوشش ببرد. در عمل، همه، از افراد عادی گرفته تا شرکت‌های بزرگ، در صورت فعالیت رمزارزی، زیر چتر قانون مالیات قرار می‌گیرند. تنها تفاوت این است که برای کاربران عادی بیشتر بحث «سود معاملات» مطرح است، ولی برای کسبوکارها مجموعه‌ای از مالیات‌ها و تکالیف دیگر هم وجود دارد.
چگونه سود یا زیان معاملات رمزارزی محاسبه می‌شود؟
برای اینکه بدانیم چه میزان مالیات باید پرداخت شود، ابتدا باید سود یا زیان واقعی از معاملات رمزارزی مشخص گردد. قانون جدید اصطلاح «عایدی سرمایه» را برای این موضوع به کار می‌برد. به زبان ساده، سود یعنی:
قیمت فروش – قیمت خرید = سود (عایدی سرمایه)
مثال ساده؛ اگر شما یک واحد بیت‌کوین را ۱۰ میلیارد تومان خریده باشید و بعد همان را ۱۵ میلیارد تومان بفروشید، سود شما ۵ میلیارد تومان است. این مبلغ، پایه محاسبه مالیات خواهد بود.
اگر دارایی را با قیمت پایین‌تر از خرید بفروشید، نتیجه زیان است. برای مثال، اگر بیت‌کوینی که ۱۰ میلیارد تومان خریده‌اید را ۸ میلیارد تومان بفروشید، ۲ میلیارد تومان ضرر کرده‌اید. در این حالت مالیاتی پرداخت نمیکنید.
قانون اشاره کرده که «قیمت خرید» ممکن است با توجه به شاخص تورم تعدیل شود. یعنی اگر شما دارایی را چند سال نگه داشته باشید، اثر تورم در محاسبات لحاظ می‌شود تا مالیات منصفانه‌تر باشد. البته جزئیات دقیق این موضوع به آییننامههای اجرایی بستگی دارد.
در نهایت، مالیات فقط روی سود واقعی معاملات رمزارزی محاسبه می‌شود. اگر ضرر کنید، مالیاتی در کار نیست. بنابراین نگه‌داشتن سوابق خرید و فروش (مثل تاریخ و مبلغ معامله) اهمیت زیادی دارد، چون همین داده‌ها مبنای محاسبه سود و زیان خواهند بود.
روش‌های گزارش‌دهی مالیاتی در کشورهای دیگر
برای اینکه بهتر متوجه شویم قرار است در ایران چه مسیری طی شود، خوب است نگاهی به تجربه دیگر کشورها داشته باشیم. بیشتر کشورهایی که با رمزارزها سروکار دارند، از کاربران و کسبوکارها می‌خواهند سود و زیان معاملات خود را گزارش کنند و بر اساس آن مالیات بپردازند.
در ایالات متحده، سازمان مالیات (IRS) رمزارز را نوعی دارایی در نظر می‌گیرد؛ درست مشابه سهام یا ملک. بنابراین اگر فردی رمزارزی را با سود بفروشد، باید مالیات بر عایدی سرمایه پرداخت کند. علاوه بر این، صرافیها و پلتفرم‌های رمزارزی موظف‌اند اطلاعات تراکنش کاربران را به IRS گزارش دهند و اشخاص حقیقی هم باید جزئیات معاملات خود را در فرم‌های مالیاتی سالانه ثبت کنند.
در بریتانیا نیز رمزارزها تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه یا همان Capital Gains Tax مشمول مالیات میشوند. افرادی که از فروش دارایی‌های دیجیتال سود به دست میآورند، باید آن را گزارش دهند. اما اگر فردی به‌طور حرفه‌ای یا شغلی به خرید و فروش رمزارز مشغول باشد، سود حاصل نه به‌عنوان عایدی سرمایه بلکه به‌عنوان درآمد عادی مشمول مالیات بر درآمد خواهد شد.
آلمان اما رویکرد متفاوتی دارد. در این کشور اگر شخصی رمزارزی را بیش از یک سال نگه دارد و سپس بفروشد، از پرداخت مالیات معاف خواهد بود. در مقابل، اگر دارایی پیش از یک سال فروخته شود و سودی به دست آید، مالیات بر آن تعلق می‌گیرد.
به‌طور کلی، همه کشورها مالیات بر سود رمزارز را در نظر گرفته‌اند اما شیوه و شرایط آن متفاوت است. برخی کشورها سخت‌گیرانه عمل می‌کنند و گزارش‌گیری دقیق از تراکنش‌ها را الزامی می‌دانند، در حالی‌که برخی دیگر مانند آلمان، معافیت‌هایی نظیر دوره نگهداری یک‌ساله را اعمال می‌کنند. در ایران نیز قانون تازه تصویب‌شده می‌تواند ترکیبی از این رویکردها را پیاده‌سازی کند، با این تفاوت که تمامی فرآیندها قرار است بر بستر سامانه‌های الکترونیکی و گزارش‌های رسمی انجام شود.
چه کارهایی لازم است انجام بدهیم؟
با تصویب قانون جدید، موضوع مالیات بر رمزارزها از یک بحث تئوری به یک واقعیت جدی تبدیل شده است. شاید هنوز تمام جزئیات اجرایی اعلام نشده باشد، اما برای اینکه در آینده دچار مشکل نشویم، بهتر است همین امروز چند اقدام ساده را شروع کنیم.
- نگهداری سوابق معاملات: تمام خرید و فروش‌ها، حتی مبادلات کوچک، بهتر است در جایی ثبت شوند. تاریخ، مقدار، قیمت خرید و فروش و کارمزدها را یادداشت کنید یا در یک فایل اکسل ذخیره کنید. این اطلاعات بعداً مبنای محاسبه سود و زیان و در نتیجه مالیات شما خواهد بود. اگر نمی‌دانید TXID تراکنش ارز دیجیتال چطور پیدا می‌شود؟ بهتر است مقاله مربوطه را بخوانید.
- استفاده از صرافی‌های معتبر: صرافی‌هایی که امکان ارائه‌ی گزارش‌های دقیق و شفاف از تاریخچه معاملات دارند، کار شما را برای ارائه مدارک مالیاتی بسیار ساده‌تر می‌کنند. صرافی‌های غیرمعتبر ممکن است در آینده دردسرساز شوند.
- تفکیک حساب‌های بانکی: قانون به تفاوت بین «حساب تجاری» و «حساب غیرتجاری» اشاره دارد. اگر فعالیت رمزارزی شما جدی است، بهتر است حساب بانکی مشخصی برای این کار داشته باشید تا بعداً همه چیز روشن و قابل پیگیری باشد.
- پیگیری اخبار و آیین‌نامه‌ها: چون این قانون تازه تصویب شده، آییننامههای اجرایی آن به تدریج منتشر خواهد شد. دنبال کردن اخبار رسمی سازمان امور مالیاتی یا منابع معتبر، کمک می‌کند از تغییرات جا نمانید. برای اینکه در آینده گرفتار جرایم و دردسرهای مالیاتی نشویم، باید از همین حالا سوابق شفاف، حساب مشخص و آگاهی از قوانین را جدی بگیریم. این کارها ساده‌اند، اما در زمان اجرا می‌توانند تفاوت بزرگی ایجاد کنند.
به‌طور کلی، آماده بودن برای اجرای قانون جدید تنها به معنی پرداخت مالیات نیست، بلکه نشانه‌ی مدیریت مالی هوشمندانه است. هرچه امروز سوابق شفاف‌تر و حساب‌های منظم‌تری داشته باشید، فردا مسیرتان آسان‌تر خواهد بود. آینده فعالیت رمزارزی در ایران متعلق به کسانی است که از همین حالا انضباط مالی را جدی می‌گیرند.
خطرات و پیامدهای عدم شفافیت مالیاتی
بی‌توجهی به قوانین مالیاتی ممکن است در نگاه اول چیز مهمی به نظر نرسد، اما در عمل می‌تواند برای کاربران و سرمایهگذاران رمزارزها هزینه‌زا و دردسرساز باشد. قانون تازه تصویب‌شده به‌طور ویژه روی شفافیت تراکنش‌ها تأکید دارد و برای تخلف یا پنهان‌کاری، جریمه‌هایی در نظر گرفته است.
- جریمه‌های مالی: اگر تراکنش‌ها و سودهای خود را ثبت نکنید یا گزارش درستی ارائه ندهید، احتمال دارد سازمان امور مالیاتی برای شما جریمه نقدی در نظر بگیرد. این جریمه‌ها می‌تواند درصدی از همان مبلغی باشد که اعلام نکرده‌اید.
- تبدیل شدن تراکنش‌های بانکی به پرونده مالیاتی: یکی از بخش‌های مهم قانون، نظارت بر حساب‌های بانکی است. اگر واریزها و برداشت‌های شما با حجم بالا بدون ثبت و صورتحساب مشخص باشد، ممکن است به‌عنوان درآمد مشمول مالیات تلقی شود، حتی اگر نیت شما چیز دیگری بوده باشد.
- محدودیت‌های قانونی: در موارد شدیدتر، بی‌توجهی به تکالیف مالیاتی می‌تواند باعث ایجاد پرونده حقوقی یا قضایی شود. این موضوع به‌ویژه برای کسبوکارها و فعالان حرفه‌ای اهمیت دارد، چون آینده کاری آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
- از دست دادن فرصت‌های معافیت: قانون برای برخی شرایط معافیت یا تخفیف‌هایی در نظر گرفته است (مثلاً نگهداری دارایی برای مدت مشخص). اگر سوابق شما شفاف نباشد، ممکن است نتوانید از این معافیت‌ها استفاده کنید. شفاف نبودن در گزارش مالیاتی فقط به معنای پرداخت نکردن مالیات نیست؛ بلکه می‌تواند به جریمه، دردسر بانکی، مشکلات قانونی و از دست دادن معافیت‌ها منجر شود. پس بهترین راه، داشتن شفافیت و نظم در معاملات است.
بی‌توجهی به شفافیت مالیاتی شاید در کوتاه‌مدت ساده به نظر برسد، اما در بلندمدت هزینه‌های سنگینی به دنبال دارد. هر کاربر رمزارزی با ثبت دقیق و درست سوابق خود می‌تواند از جریمه‌ها و مشکلات قانونی دور بماند. شفافیت در واقع نه یک اجبار، بلکه سپری مطمئن برای حفاظت از سرمایه و آینده مالی است.
نکات حقوقی و مشاوره‌ای برای کاربران ایرانی
قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی تازه تصویب شده و هنوز همه جزئیات اجرایی آن مشخص نیست. اما از همین حالا می‌توان با رعایت چند نکته ساده، مسیر را برای آینده هموارتر کرد و جلوی مشکلات احتمالی را گرفت.
- سوابق مالی خود را جدی بگیرید: توصیه اصلی که می‌توان در این زمینه کرد، این است که همیشه مدرک و سند داشته باشید. تاریخ خرید و فروش، مبلغ معامله، کارمزد و حتی کیف پول یا صرافی‌ای که در آن معامله کرده‌اید را ثبت کنید. هر چه مستندات شما بیشتر باشد، در زمان رسیدگی مالیاتی کار ساده‌تری خواهید داشت.
- قراردادهای روشن داشته باشید: اگر با دوستان، آشنایان یا مشتریان در زمینه رمزارز همکاری می‌کنید (مثلاً سرمایه می‌گیر‌ید و به جای آن ترید انجام می‌دهید)، حتماً یک قرارداد مکتوب تنظیم کنید. این قراردادها بعدها می‌تواند از شما در برابر برداشت‌های نادرست یا مشکلات قانونی محافظت کند.
- از مشاور مالیاتی کمک بگیرید: قوانین مالیاتی پیچیده هستند و هر سال تغییر می‌کنند. مراجعه به یک مشاور مالیاتی یا وکیل متخصص در حوزه کسبوکارهای نوین می‌تواند جلوی بسیاری از مشکلات را بگیرد. هزینه مشاوره در مقابل جریمه‌های سنگین آینده بسیار ناچیز است.
- پیگیر آیین‌نامه‌ها و اخبار باشید: چون قانون تازه است، جزئیات آن در آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های اجرایی مشخص می‌شود. دنبال کردن اخبار رسمی، شما را یک قدم جلوتر از دیگران نگه می‌دارد.
رعایت نکات حقوقی و مشاوره‌ای باعث می‌شود در آینده با خیال راحت‌تری در بازار رمزارز فعالیت کنید. شفافیت، قرارداد مکتوب، استفاده از مشاوره تخصصی و داشتن حساب مشخص، کلید عبور بی‌دردسر از مرحله اجرای قانون مالیات‌های رمزارزی در ایران است.
نتیجه‌گیری؛ آینده مالیات و رمزارز در ایران
قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، نقطه عطفی در نحوه برخورد نظام مالیاتی ایران با دارایی‌های نوپایی از جمله ارزهای دیجیتال است. بر اساس این قانون، رمزارزها همانند ملک، طلا یا ارز سنتی، دارایی محسوب میشوند و سود حاصل از معامله آن‌ها می‌تواند مشمول مالیات گردد. این موضوع برای کاربران عادی به معنای پرداخت مالیات بر عایدی سرمایه است و برای کسبوکارهای حرفه‌ای، علاوه بر آن، مالیات بر درآمد و حتی مالیات بر ارزش افزوده نیز مطرح خواهد شد.
آنچه در این میان اهمیت دارد، نقش شفافیت و مستندسازی است. کاربرانی که سوابق خرید و فروش خود را به‌خوبی نگه می‌دارند، حساب‌های بانکی مشخص برای فعالیتهای رمزارزی در نظر می‌گیرند و اخبار آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های تازه را دنبال می‌کنند، در آینده با آرامش بیشتری با قوانین مالیاتی روبه‌رو خواهند شد. تجربه دیگر کشورها نیز نشان می‌دهد که قانون‌گذاری در حوزه رمزارزها گرچه چالش‌برانگیز است، اما در نهایت موجب رسمیت یافتن این دارایی‌ها و افزایش اعتماد عمومی می‌شود.
به بیان ساده، آینده بازار رمزارز در ایران نه در سایه فرار از مالیات، بلکه در چارچوب شفافیت، انضباط مالی و استفاده درست از فرصت‌های قانونی رقم خواهد خورد. کاربران و سرمایهگذاران اگر از هم‌اکنون این اصول را رعایت کنند، نه‌تنها از جرایم و دردسرها دور می‌مانند، بلکه می‌توانند از فضای قانونی جدید برای فعالیتی امن‌تر و پایدارتر بهره ببرند.
