آنچه در این مقاله خواهید خواند
ساموئل بنکمن فرید (Samuel Bankman-Fried) یا سم بنکمن فرید ملقب به SBF متولد 6 مارس 1992 (اسفند 1370) است. سم بنکمن فراید یک کارآفرین و سرمایه گذار است که به تازگی عنوان میلیاردر بودن خود را از دست داد. سم بنکمن فرید بنیانگذار و مدیر عامل صرافی ارز دیجیتال FTX و شرکت معامله‌گری آلامدا ریسرچ بود. صرافی اف تی ایکس در اواخر سال 2022 دچار بحران شد و سپس سقوط کرد. در این مقاله به زندگی این چهره پرحاشیه دنیای رمز ارزها می‌پردازیم و بیوگرافی سم بنکمن فرید را بررسی می‌کنیم.
زندگی و تحصیلات سم بنکمن فرید
سم بنکمن فرید در سال 1992 در یک خانواده یهودی متولد شد. باربارا فرید (Barbara Fried) و جوزف بنکمن (Joseph Bankman)، مادر و پدر وی هستند که هر دو استاد دانشکده حقوق دانشگاه استنفورد بودند. نام فامیلی وی ترکیبی از نام خانوادگی مادر و پدر او است. برادر SBF یعنی گابریل بنکمن فرید (Gabriel Bankman-Fried) نیز در گذشته معامله‌گر وال استریت بود.
ساموئل بنکمن فراید در کمپ ریاضی مشترک آمریکا و کانادا شرکت کرد. این کمپ تابستانی مخصوص دانش‌آموزان بااستعداد و علاقمند به ریاضیات بود. از سال 2010 تا 2014، بنکمن فرید در مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) مشغول به تحصیل و در سال 2014 با مدرک کارشناسی فیزیک فارغ‌التحصیل شد.
سم بنکمن فرید: معامله گر ارزهای دیجیتال
سم بنکمن فرید در سال 2014، بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه MIT، کار حرفه‌ای خود را به عنوان یک معامله‌گر در شرکت ترید جین استریت کپیتال (Jane Street Capital) آغاز کرد. SBF در جین استریت روی استراتژی‌های آربیتراژ تمرکز کرد. معامله آربیتراژ نوعی از ترید است که در آن فرد با خرید یک دارایی در یک بازار و فروش آنی آن در بازار دیگر به قیمت بالاتر، کسب سود می‌کند. این سود به عقیده برخی بدون ریسک است، اما آربیتراژ گرفتن نیز با ریسک‌های خاص خودش همراه است.
سم بنکمن فرید به مدت 3 سال در شرکت جین استریت کار کرد، تا اینکه در سال 2017 وارد دنیای ارزهای دیجیتال شد. در سال 2017، بیت کوین در اوج یک رالی صعودی بزرگ قرار داشت و توجه کل جهان اقتصاد را به خود جلب کرده بود. در ماه نوامبر 2017 (آبان 1396) قیمت بیت کوین حوالی 10 هزار دلار بود. در آن دوران، زیرساخت‌های معامله کردن رمز ارزها بسیار محدود و ابتدایی بود. با وجود اینکه در سال 2017 سیل عظیم معامله‌گران (مخصوصا خریداران) روانه بازار ارزهای دیجیتال بود، اما تعداد بسیار محدودی شرکت در این عرصه فعالیت و امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کردند. سم بنکمن فراید در همان زمان فرصت‌های بسیار عالی برای آربیتراژ را در بازار رمز ارزها دید. قیمت رمز ارزها بسیار نوسان داشتند و کلیت بازار به عقیده وی کارایی کافی نداشت.
سم بنکمن فرید تمرکز خود را روی آربیتراژ بیت کوین در ژاپن قرار داد. فرآیند کار به این صورت بود که BTC را در بازار آمریکا می‌خرید و با ده درصد سود در بازار ژاپن به فروش می‌رساند. با سرازیر شدن پول به جیب SBF، وی در ماه نوامبر سال 2017 (آبان 1396)، زمانی که فقط 25 سال سن داشت اقدام به تاسیس شرکت معامله‌گری آلامدا ریسرچ (Alameda Research) کرد، همان شرکتی که در نهایت زمینه‌ساز سقوط صرافی اف تی ایکس شد.
تاسیس صرافی FTX توسط SBF
بعد از تاسیس این کمپانی ترید، زمان زیادی نگذشت که توجه وی به سمت ایجاد یک صرافی ارز دیجیتال جلب شد. سم بنکمن فراید در سال 2019 صرافی ارز دیجیتال FTX را تاسیس و در توئیتی این‌گونه عنوان کرد:
آلامدا ریسرچ یکی از تامین‌کنندگان نقدینگی اف تی ایکس است اما حساب آن‌ها مانند بقیه است. انگیزه اصلی آلامدا این است که اف تی ایکس بهترین عملکرد ممکن را داشته باشد؛ با اختلاف فاکتور حاکم این است که تجربه معامله‌گری تا جای امکان بهبود پیدا کند.
سم بنکمن فرید از Alameda Research کمک گرفت تا نقدینگی لازم برای آغاز کار FTX را فراهم کند. وی تعداد کارمندان صرافی را به نسبت رقبا کوچک نگه داشت تا هزینه جاری کسب و کار جدیدش کنترل شده باشد و برای ثبت صرافی به هنگ کنگ نقل مکان کرد، البته این قبل از انتقال به باهاماس بود.
در سال 2020، سم بنکمن فرید با شناختی که از فضای قانون‌گذاری ایالات متحده در زمینه مسائل مالی داشت، می‌دانست که باید با احتیاط بیشتری در این کشور عمل کند. به همین خاطر اقدام به جدا کردن FTX.US کرد. البته با وجود این جداسازی، فروپاشی FTX آن قدر بزرگ بود که FTX.US نیز برای اعلام ورشکستگی اقدام کرد.
در دوران اوج خود، FTX موفق به رسیدن به ارزش 32 میلیارد دلار شد. قبل از سقوط در ماه نوامبر 2022، اف تی ایکس در جایگاه سوم صرافی‌های ارزهای دیجیتال از نظر حجم معاملات قرار داشت. در این زمان همچنین ساموئل بنکمن فرید جزو 100 فرد ثروتمند جهان قرار داشت و کل ثروت او حدود 15 میلیارد دلار تخمین زده میشد. در دنیای کریپتو، او بعد از چانگ پنگ ژائو (CZ) موسس و مدیرعامل بایننس، دومین فرد ثروتمند به شمار می‌رفت.
بحران نقدینگی صرافی FTX
در نیمه اول سال 2022، فروپاشی ارز دیجیتال UST به عنوان یک استیبل کوین دلاری، و سقوط ارز دیجیتال لونا و اکوسیستم ترا که منجر به بخار شدن بیش از 60 میلیارد دلار نقدینگی شده بود، بحران نقدینگی بسیار شدیدی را در فضای ارزهای دیجیتال به وجود آورد اما، FTX که در آن زمان مدیرعاملش سم بنکمن فرید بود، توانست از این بحران جان سالم به در ببرد. اما این آسودگی برای اف تی ایکس فقط چند ماه دوام داشت؛ این صرافی ارز دیجیتال نیز همانند اکوسیستم Terra و ارز LUNA یک کاخ پوشالی بود!
در ماه نوامبر 2022 (آبان 1401)، دیوارهای این کاخ پوشالی شروع به از هم پاشیدن کرد. اف تی ایکس همانند برخی دیگر از صرافی‌های ارزهای دیجیتال از توکن بومی خود یعنی ارز FTT برای پشتیبانی از پروژه‌های خود استفاده کرده بود. در روز 2 نوامبر، وب سایت کوین‌دسک از وضعیت هلدینگ بزرگ FTX Group متشکل از 130 شرکت، پرده برداشت و امکان تسویه طلب همه مشتریان FTX را زیر سوال برد. در داستان کوین دسک اشاره شده بود که بیش از 14 میلیارد دلار ارز دیجیتال FTT در ترازنامه شرکت آلامدا ریسرچ وجود دارد! همچنین بیش از 2 میلیارد دلار FTT به عنوان وثیقه در ترازنامه قرار داشت!
خبر تکیه شدید امپراتوری SBF به رمز ارز FTT شرایطی را به وجود آورد که بسیاری از معامله‌گران اقدام به فروش این رمز ارز کردند. با انتشار این داستان، بخش‌های بسیار زیادی از روش مدیریت SBF در معرض دید عموم قرار گرفت. قبل از انتشار داستان ارزش کل بازار FTT برابر با 3.4 میلیارد دلار بود، اما در حال حاضر، مارکت کپ FTT کمتر از 300 میلیون دلار است.
ورشکستگی و فروپاشی امپراطوری سم بنکمن فرید
در روز 11 نوامبر، ساموئل بنکمن فرید از مقام مدیرعاملی FTX استعفاء داد. این عمل قبل از اعلام ورشکستگی FTX طبق فصل 11 بود. جان ری (John Ray)، که یک وکیل شناخته شده است و روی پرونده ورشکستگی 23 میلیارد دلاری انرون (Enron) نظارت داشت، به عنوان جایگزین SBF مدیر عامل صرافی ارز دیجیتال FTX شد. جان ری در سخنانی که تا حد زیادی روش مدیریت سم بنکمن فرید را نشان می‌داد عنوان کرد:
هیچ وقت در دوران کاری خود ندیده بودم که مکانیزم‌های کنترل شرکت‌ها این‌گونه با شکست مواجه شود، و اطلاعات قابل اعتماد مالی تا این اندازه خارج از دسترس باشند.
کمیسیون بانکداری مجلس سنا و کمیته خانه خدمات مالی، قرار است تا در ماه دسامبر (آذر و دی) یک جلسه برگزار کند. در روز 13 دسامبر سال 2022 (22 آذر 1401)، سم بنکمن فرید در باهاماس به درخواست مقامات آمریکایی دستگیر شد.
تجربه تلخ همکاری مهندس سابق گوگل با سم بنکمن فرید
یک سال پس از سقوط صرافی FTX و شرکت آلامدا ریسرچ، یک مهندس سابق در شرکت آلامدا در رشته‌توییتی ادعا کرد که کل پس‌انداز زندگی وی توسط مدیرش، سم بنکمن فرید به سرقت رفته است. آدیتیا بارادواج (Aditya Baradwaj) با داستان خود تصویر شفافی از ظهور و افول صرافی FTX، تناقضات و جاه‌طلبی‌های بنکمن فرید و پیامدهای ویرانگری که به بار آورد، ارائه داده است.
او که قبلا مهندس گوگل بود در اولین برخوردش با مدیر عامل FTX بسیار متعجب شد. بارادواج می‌گوید مدیرعامل FTX پشت میزی در میان تالار معاملات نشسته بود و در حین پاسخ به یک تماس کاری گیم بازی می‌کرد. به عقیده بارادواج این رفتار نمونه خیلی خوبی از شخصیت بنکمن فرید بود.
این کارمند جدید آلامدا همچنین خیلی زود متوجه شد که پوشش خبری چندانی در مورد بنیانگذار آلامدا یا وضعیت این شرکت و FTX وجود ندارد. به مرور زمان او کشف کرد که اگرچه SBF از امور مالی غیر متمرکز هواداری می‌کرد، امپراطوری او بر پلتفرم‌های متمرکز و حضانتی تکیه داشت. علاوه بر این طبق گفته بارادواج، آلامدا و FTX کاملا در هم تنیده بودند، در یک فضای مشترک مستقر بودند و چشم‌اندازی بسیار فراتر از یک صرافی ارز دیجیتال داشتند.
طبق ادعای بارادواج، بنکمن فرید رویاهای جسورانه‌ای در مورد باهاماس داشت. درآمد صرافی FTX بخش قابل توجهی (بیش از 10 درصد) از کل تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور باماهاس را تشکیل می‌داد و بنکمن فرید قصد داشت امپراطوری خود را در باماهاس بسازد. نقشه‌های وی برای باماهاس شامل ایجاد یک کارخانه ساخت واکسن برای حل مشکل کندی صدور مجوز توسط سازمان غذا و داروی آمریکا، کمک‌های مالی سیاسی با هدف اعمال نفوذ و حتی کار روی پیشرفت‌های بیوتکنولوژیکی و… بود.
بارادواج می‌گوید در این میان زندگی او به شکلی که تصورش را هم نمی‌کرد، تغییر کرد. این تغییر شامل خانه‌های لوکس، سفرهای متعدد به سراسر دنیا و معاشرت با سلبریتی‌ها بود؛ چیزهایی که تنها در فیلم‌ها دیده بود. اما جذابیت آلامدا خیلی زود ناپدید شد و بارادواج از مدیریت ریسک نسنجیده و بدون مسئولیت‌پذیری FTX و بدهی فنی آن که ثبات مالی شرکت را در معرض خطر قرار می‌داد، مطلع شد. بدهی فنی به معنای هزینه ناشی از ترجیح دادن یک راه‌حل آسان در حال حاضر به جای استفاده از راه‌حل بهتری است که بیشتر زمان می‌برد. وی می‌گوید میلیون‌ها دلار هدر می‌رفت و از روی تکبر ادعا میشد که اهمیتی نخواهد داشت. در نهایت همه این تناقضات و بی‌مسئولیتی‌ها به سقوط صرافی FTX و از دست رفتن سرمایه کسانی مثل بارادواج منجر شد که به سم بنکمن فرید اعتماد کرده بودند.
سخن پایانی
پایان داستان فراز و فرود سم بنکمن فراید احتمالا پایان تلخی برای وی داشته باشد. در روز سه شنبه 13 دسامبر (22 آذر) 8 عنوان مجرمانه برای SBF در رسانه‌ها مطرح شد. این موضوع همزمان با اعلام دستگیری وی به درخواست مقامات آمریکایی در باهاماس بود. در صورتی که دادگاه حکم به گناهکار بودن سم بنکمن فرید در هر 8 عنوان بدهد، مجازات وی حداکثر 115 سال زندان خواهد بود.
از سال 2019، سم بنکمن فراید در مراحل مختلف جرایم متعددی را مرتکب شده است. وی میلیاردها دلار از دارایی مشتریان FTX را دزدیده و از وجوه آن‌ها برای پرداخت بدهی‌های صندوق سرمایه گذاری خود (آلامدا ریسرچ) و همچنین سرمایه گذاری شخصی استفاده کرده است. ساموئل همچنین به طور غیر قانونی ده‌ها میلیون دلار از دارایی‌های آلامدا ریسرچ را به عنوان کمک‌های انتخاباتی به کاندیداهای دموکرات و جمهوری‌خواه پرداخت کرده است.
بسیاری سم بنکمن فرید را متهم می‌کنند که با استفاده از پول مشتریان و سرمایه گذاران خود روی پروژه‌های مختلف سرمایه گذاری کرده و با پول مردم اقدام به افزایش گستره نفوذ سیاسی خود کرده است. مطمئنا داستان SBF در ذهن علاقمندان به دنیای ارزهای دیجیتال تا سال‌ها باقی خواهد ماند. داستان فراز و فرود وی حتما پر از درس برای فعالان بازار ارزهای دیجیتال خواهد بود.
تهیه شده در بیت 24
