پروپوزال EIP1559 چیست و چه تاثیری روی کارمزدهای اتریوم دارد؟

پروپوزال EIP1559 چیست و چه تاثیری روی کارمزد اتریوم دارد؟ در این مقاله ضمن اشاره به EIP-1559 ویژگی‌های بیس فی (Base Fee) و فی کپ (Fee Cap) را به زبان ساده معرفی می‌کنیم. یکی از مورد انتظارترین پروپوزال‌های بهبود شبکه اتریوم EIP 1559 نام دارد. از این پروپوزال که به منظور بهبود ساز و کار کارمزد در شبکه Ethereum ارائه شده، معمولا به عنوان «موتور کمیابی رمز ارز ETH» یاد می‌شود، چرا که سرعت عرضه توکن‌های جدید ETH را کم می‌کند. این موضوع تاثیر قابل توجهی روی افزایش ارزش رمز ارز نام برده دارد.

این پروپوزال که اولین بار توسط خالق اتریوم یعنی ویتالیک بوترین معرفی شد، طی هارد فورک لندن اجرا شد و تغییرات فراوانی را به شبکه آورد. اما EIP 1559 چیست و چه تاثیری روی کارمزدها و ساختار شبکه اتریوم خواهد گذاشت؟ در این نوشته، به طور کامل به معرفی ساز و کار این طرح می‌پردازیم.

EIP چیست؟

در ابتدا باید بدانیم که EIP سر نام عبارت “Ethereum Improvement Proposal” و به معنای «پروپوزال بهبود اتریوم» است. در پروژه‌های متن باز، هر شخصی می‌تواند تغییرات خاص خود را در کد اعمال کند، اما الزاما تمامی افراد از کد جدیدی که توسط وی ارائه شده، پیروی نمی‌کنند. در اتریوم نیز این‌گونه است و تغییرات پیشنهادی تحت عنوان EIP شناخته می‌شوند. با این حال، معمولا فقط EIPهایی که از جانب توسعه‌دهندگان اصلی Ethereum ارائه می‌شود، توجه کاربران را به خود جلب می‌کند.

بنابراین، ارائه یک EIP و پذیرش آن توسط جامعه، همانند تصویب یک لایحه در کنگره است. این لایحه تا زمانی که توسط کنگره (هسته توسعه‌دهندگان اتریوم) مورد بحث قرار نگیرد، نمی‌تواند تبدیل به قانون (ارائه برای اجرایی شدن در شبکه) شود. کاربران می‌توانند در ابتدا EIP مورد نظر خود را به اعضای اصلی توسعه‌دهنده اتریوم ارسال نمایند و در صورتی که ارزیابی آن‌ها از این EIP مثبت باشد، این پروپوزال مورد آزمایش در تست‌نت‌ها قرار گرفته و سپس از گره‌ها خواسته می‌شود تا نرم افزار خود را مطابق با این EIP بروزرسانی نمایند.

چرا EIP 1559 مهم است؟

EIP 1559 را می‌توان یکی از مهم‌ترین پروپوزال‌های تاریخ اتریوم دانست. این پروپوزال در سال 2018 توسط ویتالیک بوترین ارائه شد و اکنون پس از قریب به سه سال تلاش، در تابستان سال جاری در یک هارد فورک آماده اجرایی شدن است. پس از اجرایی شدن این پروپوزال، ساز و کار کارمزد در شبکه اتریوم به کلی تغییر خواهد کرد.

یکی از مشکلات بزرگ شبکه اتریوم، افزایش کارمزدها به هنگام شلوغی شبکه و زیاد شدن تعداد تراکنش‌های این شبکه است. در این بین، نهنگ‌ها و افراد با دارایی بالا، قادر به پرداخت هزینه کارمزد هستند، اما عموما در این شرایط استفاده از شبکه اتریوم برای کاربران با سرمایه کمتر، جنبه اقتصادی ندارد. این فرصت باعث شده تا رقبای Ethereum مانند اولانچ (Avalanche)، کاردانو، پولکادات و بایننس اسمارت چین با یادآوری کارمزد پایین و مقیاس‌پذیری بالای خود، بزرگ‌ترین آلت کوین بازار را به چالش بکشانند.

به عنوان مثال، پنکیک سواپ با بهره‌گیری از شرایط مناسب اسمارت چین، به خوبی توانسته به رقیبی بزرگ برای یونی سواپ تبدیل شود و از سوی دیگر، ونوس پروتکل (Venus Protocol) تبدیل به رقیب سختی برای همتایان خود در شبکه اتریوم شده است. در حالی که بسیاری از مشکلات با ارائه اتریوم 2 حل خواهد شد، اما EIP 1559 تا حد زیادی می‌تواند به حفظ کاربران در این شبکه کمک کند.

مکانیزم کارمزد فعلی اتریوم

در ابتدا، مکانیزم کارمزد فعلی در شبکه اتریوم که تحت عنوان “First Price Auction” شناخته می‌شود را بررسی می‌کنیم. در این ساز و کار، کاربران کارمزد مدنظر خود را ضمیمه تراکنش می‌کنند و ماینرها بر اساس بالاترین کارمزدها، تراکنش‌ها را در بلاک قرار می‌دهند. این مکانیزم باعث می‌شود تا در زمان شلوغی شبکه، کارمزدها به شکل فزاینده‌ای افزایش یابد و تایید تراکنش‌هایی که فی پایین‌تری برایشان تعیین شده، مدت‌ها طول بکشد.

بنابراین، مکانیزم فعلی اصلا عادلانه نیست. نهنگ‌ها به راحتی کارمزد بالاتری را تعیین می‌کنند و در سریع‌ترین زمان، تراکنش آن‌ها تایید می‌شود. از سوی مقابل، کار برای کاربران عادی بسیار دشوار شده و در این شرایط عملا از شبکه حذف می‌شوند.

ساز و کار EIP1559 اتریوم چیست؟

حال که با مکانیزم فعلی کارمزد در شبکه اتریوم آشنا شدیم، سوال این است که EIP 1559 چگونه می‌تواند این مشکلات را حل کند. در ابتدا، باید بدانیم که این پروپوزال حلال تمام مشکلات نیست، بلکه آغاز مسیری است که در نهایت منجر به بهبود کارمزدها در شبکه اتریوم خواهد شد.

اولین پارامتر جدید در EIP 1559، کارمزد پایه یا بیس فی (Base Fee) است. اگر تاکنون با کیف پول متاماسک کار کرده باشید، حتما متوجه شده‌اید که این والت، امکان تعیین میزان کارمزد را به صورت دستی و یا بر اساس شرایط فعلی شبکه به شکل Slow، Average و Fast را می‌دهد. با اجرایی شدن ویژگی بیس فی، دیگر چنین چیزی معنا نخواهد داشت و کارمزد برای تراکنش‌های یک بلاک، بر اساس شرایط شبکه در بلاک قبلی تعیین می‌شود.

بنابراین افرادی که قصد ارسال تراکنش به شبکه اتریوم را دارند، فقط و فقط باید بیس فی بلاک پیش رو، نه کمتر و نه بیشتر را پرداخت نمایند. بنابراین کار با شبکه اتریوم برای کاربران تازه‌وارد راحت‌تر شده و گزینه تعیین کارمزد تراکنش به هنگام ارسال آن، حذف خواهد شد.

با این حال با اجرایی شدن EIP 1559، کاربران شبکه اتریوم همچنان قادر به پرداخت انعام به ماینرها خواهند بود. اگر شخصی بخواهد که تراکنش او حتما در بلاک بعدی قرار بگیرد، می‌تواند با پرداخت انعام به ماینرها و ترغیب آن‌ها، به خواسته خود برسد. البته باید توجه کرد که انعام به ماینرهای شبکه Ethereum، هیچ تاثیری روی بیس فی ندارد.

شایان ذکر است که در مکانیزم جدید مبتنی بر EIP 1559، گس لیمیت هر بلاک در شبکه اتریوم از 12.5 میلیون گیگاوی (GWei) به 25 میلیون گیگاوی افزایش پیدا خواهد کرد. از طرفی، ساز و کار مربوطه به گونه‌ای پیاده‌سازی خواهد شد تا به طور متوسط، فقط 50 درصد از ظرفیت یک بلاک پر شود. اگر شبکه شلوغ شود و 100 درصد یک بلاک پر شود، بیس فی برای بلاک بعدی افزایش پیدا خواهد کرد و برعکس در صورتی که شلوغی کاهش یابد و کمتر از 50 درصد از حجم یک بلاک پر شود، متعاقبا Base Fee بلاک بعدی نیز کاهش خواهد یافت.

بنابراین افزایش و کاهش بیس فی در پروپوزال EIP 1559، ارتباط مستقیمی با مجموع کارمزد تراکنش‌های در انتظار و شلوغی شبکه اتریوم دارد. فرض کنید که Base Fee برای بلاک فعلی، 50 گیگاوی بوده و قصد داریم تراکنش‌هایی که گس اتریوم مصرفی آن‌ها 1000 واحد است را در آن جای دهیم (در واقعیت، گس مصرفی تراکنش‌ها با هم متفاوت است). در این صورت این بلاک به طور دقیق ظرفیت 500 تراکنش را دارد (گس مصرفی هر تراکنش 1000 واحد، بیس فی 50 گیگاوی، بنابراین هر تراکنش 50000 گیگاوی کارمزد لازم دارد، حال 25 میلیون گیگاوی تقسیم بر 50 هزار گیگاوی برابر 500 بوده و این بدان معناست که 500 تراکنش در آن بلاک جا می‌شود). حال این ساز و کار طوری طراحی شده که اگر بیش از 250 تراکنش در این بلاک قرار بگیرد (بیش از نیمی از ظرفیت)، بیس فی بلاک بعدی افزایش پیدا می‌کند.

با توجه به اینکه ظرفیت هر بلاک بر مبنای مجموع کارمزد تراکنش‌های آن تعیین می‌شود و این ظرفیت بعد از EIP 1559 روی رقم 25 میلیون گیگاوی ثابت خواهد بود، افزایش بیس فی باعث می‌شود که تعداد تراکنش‌های کمتری در یک بلاک جا شود. با این تفاسیر، همانطور که توضیح داده شد، شلوغی شبکه منجر به افزایش بیس فی شده و این اتفاق، کاهش تعداد تراکنش‌های بلاک بعدی و در نتیجه شلوغی بیشتر شبکه را در پی دارد. لذا این ساز و کار بر خلاف تصور عموم، منجر به کاهش چشم‌گیر کارمزدها در شبکه اتریوم نمی‌شود، بلکه از آنجا که حداکثر تغییرات ممکن برای بیس فی در دو بلاک متوالی 12.5 درصد است، مکانیزم EIP 1559 منجر به کاهش جهش‌های ناگهانی در کارمزد شبکه و در عوض، تعدیل افزایش فی می‌گردد. اگرچه افزایش سقف کارمزدها در هر بلاک، می‌تواند مقیاس پذیری اتریوم را تا حدودی افزایش دهد.

بنابراین، پروپوزال EIP 1559 به جای کاهش کارمزدهای شبکه اتریوم، منجر به عادلانه شدن استفاده از این شبکه می‌شود؛ به طوری که افراد با هر میزان از سرمایه، ملزم به پرداخت مقدار یکسانی به عنوان کارمزد خواهند بود. البته باید موضوع امکان پرداخت انعام به ماینرها را برای این ادعا، نادیده گرفت.

حدف Gas Price و اضافه شدن Fee Cap

در ساز و کار جدید مبتنی بر EIP 1559، دیگر امکان تعیین قیمت گس یا Gas Price برای ایجاد یک تراکنش در شبکه اتریوم وجود نخواهد داشت، زیرا همانطور که گفته شد، قیمت گس بر اساس بیس فی هر بلاک تعیین می‌شود.

از طرفی، زمان تولید هر بلاک در شبکه اتریوم تقریبا 13 ثانیه است و این بدان معناست که بیس فی ممکن است هر 13 ثانیه تغییر کند. در این شرایط، کار برای فردی که قصد ارسال یک تراکنش را دارد، دشوار خواهد بود. برای حل این مسئله، در پروپوزال EIP 1559 معیاری با نام فی کپ (Fee Cap) تعریف شده و کاربر هنگام ارسال یک تراکنش می‌تواند تعیین کند تا چه اندازه، حاضر به پرداخت کارمزد خواهد بود. به عنوان مثال، اگر شما فی کپ را روی 50 گیگاوی تعریف کنید، تا زمانی که بیس فی بالاتر از 50 گیگاوی باشد، تراکنش شما انجام نخواهد شد.

توکن سوزی اتریوم پس از اجرای EIP 1559

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های EIP 1559، اضافه شدن توکن سوزی به ساز و کار اتریوم و حذف بخشی از عرضه این رمز ارز در طول زمان است. همانطور که گفته شد، در این ساز و کار جدید، کاربران باید کارمزد تعیین شده از سوی شبکه در قالب بیس فی را پرداخت نمایند. همچنین هر کاربر قادر به پرداخت انعام به ماینرها جهت تسریع در انجام تراکنشش خواهد بود.

تمامی کارمزدها در شبکه اتریوم، از جنس رمز ارز اتر است. بنابراین هم بیس فی و هم انعام به ماینرها از جنس رمز ارز ETH خواهد بود. در مکانیزم فعلی، کارمزدها به ماینرها تعلق می‌گیرد. اما بر اساس EIP 1559، از آنجا که مکانیزم تعیین Base Fee برای هر بلاک بر اساس شلوغی شبکه در بلاک قبلی تعیین می‌شود، ممکن است در این ساز و کار ماینرها تبانی کرده و به صورت مصنوعی اقدام به پر کردن حجم بلاک برای افزایش کارمزد و کسب درآمد بعدی در بلاک بعدی شوند.

برای حل این مشکل، تمامی کارمزدهایی که در قالب Base Fee از سوی کاربران پرداخت خواهد شد، برای همیشه سوزانده و از چرخه رمز ارزهای ETH حذف خواهند شد. با این حال، انعام یا Miners Tip همچنان به ماینرها تعلق خواهد گرفت.

آیا پس از EIP 1559، تورم اتریوم منفی می‌شود؟

پاسخ به سوال بالا قطعی نیست. در ابتدا باید توجه داشت که همچون گذشته، پس از اجرای EIP 1559 نیز پاداش استخراج بلاک وجود دارد و رمز ارزهای ETH تازه تولید شده، به ماینرها تعلق می‌گیرد و به چرخه در گردش اتر افزوده خواهد شد. با این حال اگر در یک بلاک، مجموع کارمزدهای پرداخت شده بیشتر از پاداش آن بلاک باشد، مقدار رمز ارزهای اتر سوزانده شده بیشتر از اترهای تولید شده در آن بلاک خواهد بود.

بنابراین به صورت کلی، قطعیتی در کاهش عرضه اتر و تورم منفی اتریوم وجود ندارد و این مسئله بلاک به بلاک متفاوت خواهد بود. اگر مجموع Base Fee پرداخت شده بیشتر از پاداش آن بلاک باشد، حاصل آن بلاک کم شدن عرضه اتر خواهد بود. در سمت مقابل، در صورت کمتر بودن کامزدهای پرداختی در یک بلاک نسبت به پاداش آن، همچنان مانند گذشته، استخراج آن بلاک منجر به افزایش اترهای در گردش می‌شود.

اگرچه در منفی شدن تورم اتریوم قطعیتی وجود ندارد، اما اجرای EIP 1559 قطعا منجر به کمتر شدن سرعت عرضه اتریوم خواهد شد.

سخن پایانی

EIP 1559 گامی در جهت بهبود مکانیزم کارمزد شبکه اتریوم خواهد بود. بر خلاف تصور عموم، این پروپوزال ارتباطی با کاهش کم شدن شلوغی شبکه و کاهش کارمزدها ندارد. بلکه بر اساس این ساز و کار جدید، کارمزدها در شبکه اتریوم عادلانه‌تر خواهد شد و تمامی استفاده‌کنندگان از شبکه ملزم به پرداخت کارمزد یکسان در هر بلاک خواهند بود. از طرفی این مکانیزم باعث می‌شود تا جهش‌های ناگهانی در کارمزدها کمتر شود و به جای آن، افزایش کارمزدها به هنگام شلوغی شبکه در یک بازه زمانی طولانی‌تر و به صورت تدریجی اتفاق افتد.

تعریف انعام به ماینرها در EIP 1559 می‌تواند مجددا اتریوم را به روال سابق پیش از این بروزرسانی بازگرداند، زیرا مجددا انجام تراکنش‌ها رقابتی خواهد شد و در این بین، افراد با دارایی بیشتر حاضر به پرداخت انعام بالا به ماینرها برای تسریع در انجام تراکنش خود برای معامله اتریوم خواهند بود. لذا ممکن است مجددا کار برای افرادی که انعام به ماینرها پرداخت نمی‌کنند، دشوار شود و آن‌ها باید برای تایید تراکنششان، مدت طولانی منتظر بمانند.

اجرای EIP 1559 و مکانیزم توکن‌سوزی آن منجر به کاهش سرعت عرضه رمز ارز ETH و احتمالا افزایش قیمت ارز اتریوم خواهد شد. با این حال، هیچ تضمینی در منفی شدن تورم اتریوم و کاهش عرضه رمز ارز اتر وجود ندارد و این اتفاق بسته به هر بلاک و میزان کارمزدهای تراکنش‌های درون آن بلاک، متغیر خواهد بود.

تهیه شده در بیت 24