اکثر ما ذهنیت یکسانی از درس، آموزش و اشتغال داریم. در طول سال‌ها سیستم آموزشی، اصولی ثابتی را به ما آموخته است و ما نیز آنها را به شکلی غیرقابل انکار پذیرفتیم. اما افرادی مانند رابرت کیوساکی (Robert Kiyosaki) گویی ذهنشان با این موضوعات سر ستیز دارد و روند درست مباحث آموزشی و مالی را بر خلاف روال مرسوم می‌بینند. البته این نگاه متفاوت و طغیان‌گر می‌تواند برای فردی دردسرساز باشد یا برای شخصی مانند رابرت کیوساکی پول‌ساز.
در این مقاله قصد داریم درباره زندگینامه رابرت کیوساکی سرمایه‌گذار، کارآفرین، سخنران و نویسنده کتاب پدر پولدار پدر فقیر صحبت کنیم و ببینیم این مرد خودساخته با تفکراتی متفاوت چگونه به شهرت رسید و چه دیدگاهی نسبت به موضوعات اقتصادی به خصوص ارزهای دیجیتال دارد. پس با ما همراه باشید. بد نیست ابتدا نگاهی به یکی از تاثیرگذارترین جملات وی داشته باشیم:
برنده‌ها هیچ‌گاه از شکست نمی‌ترسند؛ اما بازنده‌ها همواره بیم آن را دارند. شکست بخشی از موفقیت است و افرادی که از شکست دوری کنند در حقیقت از پیروزی دوری می‌کنند.
رابرت کیوساکی کیست؟
رابرت تورو کیوساکی (Robert Toru Kiyosaki) متولد 8 آوریل سال 1947 در شهر هایلو (Hilo) هاوایی و از خانوداه‌ای تحصیل کرده و ژاپنی تبار است. رابرت پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان به کالج کینگ پوینت (Kings Point) رفت. او پس از اتمام کالج کارش را در شرکت استاندارد اویل (Standard Oil) شروع کرد اما پس از 6 ماه از این شغل استعفا داد. کار در شرکت استاندارد اویل تجربیات فراوانی را برای رابرت به همراه داشت؛ موضوعاتی که سال‌ها بعد زمینه‌ساز موفقیت او شد. رابرت پس از استعفا از کارش به ارتش آمریکا و تنفگداران نیروی دریایی در دوران جنگ ویتنام ملحق شد و به عنوان
نکته جالب در ارتباط با حضور رابرت در جنگ، اثبات توانایی‌های او در میدان نبرد بود؛ موضوعی که در نهایت باعث شد اوبه‌خاطر شجاعت‌های مفتخر به دریافت مدال شود. بازگشت از جنگ، سرآغاز دوره جدیدی از زندگی رابرت بود؛ مسیری پرپیچ و خم به سوی موفقیت. او پس از بازگشت از جنگ در یک دوره MBA در دانشگاه هایلو شرکت کرد؛ اما آن را ناتمام رها کرد و کارش به عنوان دستیار فروش در شرکت زیراکس (Xerox) آغاز کرد.
تجربه چند سال ساله کار در شرکت زیراکس موجب شد تا او به واسطه موقعیت شغلی‌اش تکنیک‌های بازاریابی و فروش را یاد بگیرد و بعدها از این تجربیات ارزشمند استفاده کند. رابرت در سال 1978 کارش را در شرکت زیراکس و با هدف راه‌اندازی کسب‌وکاری مستقل رها کرد.
او به همراه برادرش در ابتدا کمپانی با نام ریپر (Ripper) تأسیس کردند که کیف پول‌هایی از جنس نایلون و ولکرو (Velcro) نوعی زیپ چسبی را تولید میکرد. با آنکه در ابتدا تصور می‌شد این محصول بتواند درآمد خوبی برای رابرت به همراه داشته باشد؛ اما این ذهنیت چندان دوامی نداشت و اندکی بعد شرکت ریپر ورشکسته شد.
ظاهراً شکست بخشی از زندگی رابرت کیوساکی بود. شرکت بعدی که رابرت تأسیس کرد نیز به سرنوشت اولی دچار و در مدتی کوتاه ورشکسته شد. این دو اتفاق مهم و از دست رفتن سرمایه، رابرت را به فردی بی‌پول و بی‌خانمان تبدیل کرد به طوری که او مجبور بود مدت‌ها در ماشین خود زندگی کند.
آغاز موفقیت رابرت کیوساکی
فقدان سرمایه برای رابرت پایان راه نبود او سعی کرد مسیرش را با افزایش دانش و اشتراک تجربیاتش از بازار و آموزش آن به افراد گوناگون و دانشجویان پیش ببرد. او با انجام سخنرانی و گفت‌وگو درباره موضوعات اقتصادی و سرمایه‌گذاری به مردم کمک کرد تا از چنگال ورشکستی رها شوند.
شروع به کار در سمینارهای رشد شخصی با نام پول و شما (Money & You) و سخنرانی و آموزش در مباحث اقتصادی باعث شد زندگی ناموفق رابرت کیوساکی به سمت و سوی موفقیت تغییر جهت دهد. از نظر رابرت یکی از موضوعاتی که توانست به او در این مسیر کمک کند آشنایی با ریچارد باکمینستر فولی (R. Buckminster Fuller) است. ریچاد یکی از معماران برجسته و از مشهورترین آینده‌نگرهای آمریکایی بود و به او لقب پدربزرگ آینده داده بودند.
رابرت در مصاحبه‌ای عنوان می‌کند که ریچارد یکی از بزرگ‌ترین نوابغ دنیا بوده و دیدار با وی تأثیر مهمی در رویکرد او در ارتباط با پول و کار آفرینی داشته است. او می‌گوید تا سال 1981 من یک کارآفرین حریص بودم که برای به دست آوردن پول حاضر بودم همه چیز را خراب کنم. اما با تغییر شرایط و گفته‌های فولر دچار تضاد و بحران در دیدگاهم درباره پول و اینکه چرا کارآفرین هستم، شدم. در این مقطع بود که فهمیدم باید برای همه کار کنم نه فقط برای خودم و این یک تغییر بزرگ در مسیر زندگیم بود.
او در سال 1991 اولین کتاب خود را با نام اگر می‌خواهید پولدار شوید و شاد به مدرسه نروید (If You Want to Be Rich and Happy, Don’t Go To School) منتشر کرد؛ کتابی که طرفداران و منتقدان فراوانی یافت. از سوی دیگر گسترش سخنرانی‌های انگیزشی او در کشورهای کانادا، نیوزیلند و استرالیا باعث شد محبوبیت فراوانی کسب کند.
او در این کتاب نگاه مرسوم به موضوع تحصیل و آموزش در مدارس را زیر سوال برد و بیان کرد که روش‌های متداول برای کسب درآمد تنها دید و قابلیت حل مشکلات توسط افراد را محدود می‌کند. به طور کلی رابرت کیوساکی نگاهی منتقدانه نسبت به آموزش و روش‌هایی که اکثریت برای کسب پول به‌دنبال آن هستند، دارد و معتقد است مردم در مدرسه و درباره کارکرد پول و سیستم‌های مالی هیچ چیز یاد نمی‌گیرند.
او در مسیر موفقیتش و کسب درآمد قابل‌توجه از آموزش‌ها، سخنرانی‌ها در 47 سالگی اعلام بازنشستگی کرد. البته این تغییر رویه به معنای آن نبود که موضوع پول و کسب درآمد از ذهن رابرت خارج شود. او سه سال پس از بازنشستگی به همراه همسرش کیم کیوساکی (Kim Kiyosaki) یک شرکت تأسیس کرد و در املاک و مستغلات و مشاغل دیگر سرمایه‌گذاری کرد.
رابرت و همسرش در سال 1996 بازی رومیزی (Board Game) با نام جریان پول (CASH FLOW) را طراحی و روانه بازار کردند که به موفقیت چشمگیری رسید. این بازی علاوه بر جنبه سرگرم‌کننده‌اش هدفی آموزشی نیز داشت. در بازی جریان پول، کودکان و بزرگسالان با مفاهیم اشتغال و امور مالی آشنا می‌شوند و یاد می‌گیرند که چگونه پول به‌دست آورند.
رابرت در سال 1997 با کمک شارون لچر (Sharon Lechter) کتاب پدر پولدار و پدر فقیر را منتشر کرد؛ کتابی که هنوز هم پس از سال‌ها همچنان یکی از آثار پرفروش و پرطرفدار رابرت کیوساکی به شمار می‌رود. البته نباید فراموش کنیم که مسی موفقیت رابرت به اینجا ختم نشد چراکه پس از مقبولیت فراوان پدر پولدار پدر فقیر رابرت رابرت و کیم از نام این کتاب به عنوان برندی برای فعالیت‌های آموزشی و مالی خود استفاده کردند. شرکتی که پیش‌تر به آن اشاره کردیم یکی از محصولاتی است که با نام پدر پولدار کار خود را آغاز کرد.
کتابهای معروف رابرت کیوساکی
کتابهای رابرت یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعاتی که موجب شده عده‌ای شیفته ایده‌های وی باشند و گروهی نیز با نقدهای تند به آن حمله کنند. با این حال طرفداران فراوان و فروش بالای برخی از این کتاب‌ها موضوعی غیرقابل انکار است. در این بخش نگاهی کوتاه به برخی از معروفترین کتابهای رابرت کیوساکی و موضوع آنها خواهیم داشت.
اگر می‌خواهید پولدار باشید و شاد، به مدرسه نروید
همان‌طور که اشاره کردیم در این کتاب رابرت دیدی منفی نسبت به موضوع تحصیل و روش‌های آموزشی در مدارس دارد. او معتقد است که روش‌های مرسوم تنها موجب محدودیت ذهن مردم می‌شود و نتیجه‌ای جز فقر به‌دنبال ندارد.
پدر پولدار پدر فقیر
در این کتاب، رابرت به‌دنبال این مفهوم است که رفتن به مدرسه، یادگیری خوب دروس و به دست آوردن شغل، تضمین کننده ثروتمند شدن نیست. او در این نوشته پدرش را پدر دوستش در مدرسه مقایسه می‌کند. پدر رابرت با آنکه تحصیل کرده است و جایگاه علمی بالایی دارد اما همچنان با موضوع معاش و داشتن یک زندگی مجلل دست‌وپنجه نرم می‌کند. این در حالی است که پدر دوستش با تحصیلات اندک توانسته بود به یک کارآفرین موفق با ثروتی قابل ملاحظه تبدیل شود.
ربع جریان نقدی (پولی)
کیوساکی، در این کتاب، چهار قشر کارگر یا کارمندان، افراد خوداشتغال، صاحبان مشاغل و سرمایه‌گذاران را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این کتاب رابرت کارمندان را کارگرانی می‌داند که سخت کار می‌کنند؛ اما برای صاحبانشان پول در می‌آورند. خوداشتغال‌ها از نظر او فرایندی مشابه را طی می‌کنند و باید تشریفات اداری و مالیت بپردازند؛ اما در نهایت سود کار به جیش خودشان می‌رود.
رابرت در ادامه به این موضوع می‌پردازد که صاحبان کسب و کار با آنکه به شکل مستقل کار خود را اداره می‌کند؛ اغلب مدیری را استخدام می‌کنند تا کارها را برایشان انجام دهد؛ طبیعتاً این افراد در موقعیت بهتری قرار دارند. در انتها به سرمایه‌گذاران می‌رسد؛ افرادی که با پول درآمد کسب می‌کنند. آنها مقداری پول در یک تجارت خاص سرمایه‌گذاری می‌کنند و سود حاصل را در بخش‌های دیگری سرمایه‌گذاری می‌کنند. به طور خلاصه، کیوساکی به این نتیجه می‌رسد که بدترین موقعیت‌ها مربوط به کارمندان و افراد خوداشتغال است و صاحبان مشاغل و سرمایه‌گذارن در این میان بهترین لذت را از درآمد، زمان و آزادی می‌برند.
مدرسه کسب و کار برای افرادی که دوست دارند به مردم کمک کنند
این کتاب بر اهمیت ایجاد شبکه و ارتباطات در تجارت تمرکز دارد. او از مفهومی با عنوان بازاریابی شبکه‌ای حمایت و آن را تأیید می‌کند. رابرت معتقد است تاجران موفق خودشان شبکه خود را می سازند. او در این کتاب، هشت ارزش مختلف همراه با کسب درآمد از آنها را مطرح می کند؛ ارزش‌هایی که پایه و اساس آن بر مفهوم بازاریابی شبکه‌ای استوار است.
برادر پولدار خواهر پولدار
این کتاب از جمله آثار متفاوت رابرت است نه از این جهت که او تنها نویسنده این کتاب نیست بلکه درباره موضوع و مباحثی که در این کتاب مطرح شده است؛ ایدئولوژی‌های یک خواهر و بردار برای غلبه بر مشکلات زندگی و بقا. در این کتاب رابرت درباره زندگی خود و خواهرش می‌گوید، از اینکه هر دوی آنها در برابر مشکلات جنگیدند؛ اما در دو مسیری متفاوت.
در حالی که رابرت در اوایل زندگی وارد نبرد ویتنام شد، خواهرش تصمیم گرفت در مسیری متفاوت و به دور از خشونت قدم بردارد. با این حال، هر دوی آنها توانستند زندگی و آینده‌ای تضمین شده داشته باشند. این کتاب را می‌توان نقل قول‌هایی الهام‌بخش از هر دو آنها دانست، گفت‌وگوهایی که به جنبه‌های جدی و در عین حال اجتناب‌ناپذیر زندگی، تضادها، مرگ، دین، فلسفه، ترس از ناشناخته‌ها و معنویت می‌پردازد.
یک مزیت ناعادلانه: قدرت آموزش مالی
کیوساکی به طور مفصل در مورد موانع چند بعدی که بر سر راه انسان امروزی برای رسیدن به زندگی و ثروت و یافتن راه‌حل مناسب در این کتاب صحبت کرده است. در این نوشته به این موضوع اشاره شده که چرا پولدارها پولدارتر می‌شوند و مالیات کمتری پرداخت می‌کنند در حالی که طبقه متوسط یا در حال از دست دادن شغل خود هستند یا با موضوعاتی مانند مالیات زیاد و بدهی‌ها درگیرند.
پاسخ رابرت به چنین مشکلاتی این است که باید از چارچوب متعارف خارج شویم؛ محدودیتی که در طول سال‌ها و به واسط آموزش‌های غلط آن را به ما تلقین کرده‌اند باید کنار گذاشته شوند. در کل به عقیده خوانندگان، رابرت در این کتاب مانند یک معلم به طور کامل درباره امور مالی با مخاطبانش صحبت می‌کند و به آنها راه‌حل ارائه می‌کند.
چرا برخی از کارآفرینان ثروتمند می‌شوند و چرا اکثر آنها نمی‌شوند
مانند کتابهای پیشین رابرت کیوساکی، این کتاب نیز به این موضوع می‌پردازد که چگونه هدف آموزش به‌واسطه سیستم آموزشی دچار شکست شده است. چرا این سازوکار افراد را آموزش می‌دهد تا به جای یک کار آفرین، کارمندی ساده باشند. این کتاب حاوی اسرار و تکنیک‌های عالی تجارت و راهی برای تبدیل شدن به یک تاجر موفق است. این کتاب با بیان مجموعه‌ای از تجربیات موفق و داستان‌های شکست الهام‌بخش مخاطبانش است.. نکته جالب توجه مشارکت رابرت کیوساکی با دونالد ترامپ در نگارش این کتاب است.
نظر رابرت کیوساکی درباره ارزهای دیجیتال
با ظهور بازار ارزهای دیجیتال و گسترش بازار آن افرادی مانند رابرت کیوساکی که از قضا با سیستم مالی مرسوم و بانک‌ها میانه خوشی ندارند به سرعت به جمع حامیان این عرصه پیوستند. کیوساکی از جمله افرادی است که طرفدار سرسخت ارزهای دیجیتال بوده و از آن به‌عنوان یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری حمایت می‌کند.
رابرت معتقد است که ارزهای دیجیتال مزایای زیادی نسبت به سرمایه‌گذاری‌های سنتی دارند و می‌توانند به عنوان ابزاری برای دستیابی به آزادی مالی استفاده شوند. به گفته او، سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال به طرز فکری متفاوت از سرمایه‌گذاری های سنتی نیاز دارد. رابرت معتقد است که سرمایه‌گذاران باید روی سودهای بلندمدت تمرکز کنند و به ارزهای دیجیتال به‌عنوان ابزاری برای ایجاد ثروت نگاه کنند تا راهی یک‌شبه برای کسب درآمد.
از نظر رابرت کیوساکی برای کسانی است که به دنبال جایگزینی برای سرمایه‌گذاری‌های سنتی هستند، ارزهای دیجیتال گزینه مناسبی محسوب می‌شود. کیوساکی معتقد است که دارایی‌های دیجیتال می‌توانند به سرمایه‌گذاران فرصتی برای تنوع بخشیدن به سبدهای خود و دسترسی به بازارهایی که از طریق سرمایه‌گذاری سنتی در دسترس نیستند، ارائه کنند.
نظر رابرت کیوساکی درباره بیت کوین
همان‌طور که اشاره کردیم رابرت کیوساکی از طرفداران ارزهای دیجیتال است و در این میان بیت کوین یکی از ارزهای مورد علاقه او است. «بیت کوین و ارزهای دیجیتال پول مردم (People’s Money) است»، این یکی از مهمترین جملاتی است که رابرت درباره پادشاه ارزهای دیجیتال گفته است. با آنکه او به شکل علنی می‌گوید درباره نحوه سازوکار بیت کوین چیز زیادی نمی‌داند، ولی از جایگاه و ارزش آن حمایت می‌کند.
او چندی پیش در پادکستی به مخاطبنش می‌گوید که در حال حاضر طلا، نقره و بیت کوین داغ‌ترین موضوعات برای سرمایه‌گذاری هستند و بر خلاف گذشته املاک و مستغلات چندان موضوع هیجان‌انگیزی نیستند. رابرت که دلار آمریکا را پول تقلبی (Fake Money) می‌داند در این پادکست اشاره می‌کند زمانی که قیمت بیت کوین حدود 9 هزار دلار بود روی آن سرمایه‌گذاری کرده است و پیش‌بینی می‌کند قیمتش در پنج سال آینده به 1.2 میلیون دلار خواهد رسید.
رابرت در عین حال می‌گوید که از پایین آمدن مقطعی قیمت ارزهای دیجیتال هیجان‌زده است چرا که می‌تواند بیت کوین بیشتری بخرد و سرمایه‌گذاری بیشتری در این دارایی دیجیتال انجام دهد. او پس از آنکه سه بانک مهم در جهان دچار ورشکستگی شدند اعلام کرد که به زودی تمامی بانک در مدت زمان کوتاهی به چنین سرنوشتی دچار می‌شوند، بنابراین بهتر است تا زمان داریم، بیت کوین بخریم.
سخن پایانی
رابرت کیوساکی نویسنده کتاب پدر پولدار پدر فقیر از جمله افرادی است که چهارچوب‌های آموزشی و مالی جهان را اشتباه می‌داند و از هر فرصتی برای بیان دیدگاههای خود استفاده می‌کند. با آنکه برخی از کتابهای مدت‌ها جز پرفروش‌ترین و پرطرفدارن‌ترین آثار به چاپ رسیده بودند؛ اما عده‌ای از صاحب نظران گفته‌های رابرت را بی‌اساس می‌دانند و معتقدند که اگر این سیستم‌ها ناردست بودند چگونه رابرت به این جایگاه رسیده است.
حمایت فرد مشهوری مانند رابرت کیوساکی از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و به‌خصوص بیت کوین موجب شده تا این حوزه بیشتر از گذشته مطرح شود و عده زیادی به سرمایه‌گذاری روی آنها ترغیب شوند. حال باید منتظر ماند و دید آیا با تغییرات بزرگ و کوچک در عرصه ارزهای دیجیتال افرادی مانند رابرت کیوساکی در سال‌های آینده نیز همچنان از خرید و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دیجیتال حمایت خواهند کرد یا خیر.
تهیه شده در بیت 24
