ریپل یکی از قدیمیترین و شناختهشدهترین رمزارزهاست؛ بنابراین بسیار سخت است که بخواهیم اتهام کلاهبرداری را به این پروژه عظیم بزنیم. اما به دو دلیل تصمیم گرفتیم در این مقاله این موضوع را زیر ذرهبین ببریم. دلیل اول، اهمیت شکاک بودن است. تاریخ دنیای ارزهای دیجیتال پر است از پروژههای بسیار بزرگ و پرزرقوبرق که در نهایت از بین رفتند و صفر شدند. پس باید به ما حق بدهید که این سوال را درباره هر پروژهای مطرح کنیم. دلیل دوم، مقاله بسیار جالب آقای جیسون بلومبرگ است که در فوربز منتشر شد و با ارائه دلایل، اسناد و بررسی عملکرد ریپل در ۱۲ سال گذشته، احتمال کلاهبردار بودن ریپل را مطرح کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا نگاهی به نظر و دلایل ایشان داشته باشیم.
آیا ریپل بزرگترین کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال است؟
ارز دیجیتال ریپل یکی از قدیمیترین، بزرگترین و معروفترین ارزهای دیجیتال است. هدف ریپل ایجاد یک راه پرداخت جهانیست تا کاربران به شیوهای ایمن و سریع، هر مبلغی را که در نظر دارند، با حداقل کارمزد جابجا کنند. در همین راستا، ریپل مایل به ارائه خدمات به بانکها و موسسات مالی است تا ضمن شراکت با این نهادها، به یک بازیگر بزرگ مالی در عرصه بینالمللی تبدیل شود.
آقای بلومبرگ در مقاله خود که در JPM Coin نوشته بود، به طور خلاصه اشاره کرد “نشانههایی وجود دارد که ریپل اساسا یک کلاهبرداری است.” او متوجه نبود که این جملهاش چه واکنشهایی را به همراه خواهد داشت. ایشان اظهار داشتند که بعد از این صحبتها مقالات متعددی به زبانهای مختلف از ژاپنی گرفته تا اسپانیایی و ترکی منتشر شدند که با زیر سوال بردن منابع (و همچنین سلامت عقل ایشان)، سعی در رد حرفهایش داشتند. در نتیجه باید بیشتر تحقیق میکرد و طی این تحقیقات به نکات جالبی دست پیدا کرد است که به آنها میپردازیم.
بررسی لایههای مختلف بیزنس مدل ریپل
بیزنس مدل پروژه ریپل در هسته خود یک کلاهبرداری پامپ/دامپ است و همیشه سعی کرده است با افزایش ارزش بازار (مارکت کپ) قیمت ریپل را بالا ببرد و سپس با دامپ قیمت روبهرو میشویم. برعکس بسیاری از کلاهبرداریهای پامپ/دامپ، ریپل از روشهای متعددی استفاده میکند تا این حقیقت پایهای را مخفی نگه دارد.
نقطه شروع چارت بالا ایجاد میلیاردها عدد توکن XRP هست که اساسا بدون هیچ پشتوانهای ایجاد شدند. برای مخفی کردن قصد و نیت بنیانگذاران ریپل، یک کامینونیتی (جامعه) منبعباز این میلیاردها عدد توکن را ایجاد کردند؛ پس از نظر فنی و تکنیکی، خود ریپل این توکنها را ایجاد نکرده است. به جملات رایان زاگونه، مدیر روابط حقوقی ریپل دقت کنید:
XRP یک توکن منبعباز است و توسط شرکت ما ایجاد نشده است.
پس اگر اینطور است چرا بیش از نیمی از توکنهای XRP در اختیار شرکت ریپل قرار گرفته است؟ زاگونه در ادامه اضافه میکند:
ما XRP را خلق نکردیم و مقدار بسیار زیادی XRP توسط توسعهدهندگان به ما هدیه شده است؛ این مسئله به معنی ارتباطی مستقیم بین شرکت ریپل و XRP نیست.
صحبتهای رایان زاگونه در بهترین حالت ریاکارانه است. چرا که این ریپل است که تعیین میکند چه کسی میتواند تراکنشهای XRP را پردازش کند و اساسا XRP را به یک ارز دیجیتال متمرکز و منوط به اجازه (Permissioned) تبدیل میکند. به همین خاطر است که بسیاری در دنیای ارزهای دیجیتال اصلا ریپل را بعنوان یک کریپتوکارنسی به رسمیت نمیشناسند؛ چون به هیچ عنوان اصلا غیرمتمرکز نیست.
مشتریهای زیاد؟؟ شایدم نه
یکی از قویترین نشانههایی که به ما هشدار میدهد ریپل یک پروژه بودار است، تعداد بالای مشتریانی است که ریپل ادعا میکند دارد. با دقت بیشتر میبینیم که اینها اکثرا شریک (Partner) هستند نه مشتری. تازه اوضاع بدتر از اینهاست؛ چراکه ریپل به شرکتها پول پرداخت میکند تا شریک ریپل شوند.
ریپل این توافق با شرکا را با عنوان “برنامه شتابدهنده ریپلنت” جلو میبرد. طبق این برنامه که از سال ۲۰۱۷ در جریان است، ریپل پاداشی خاص را به موسسات مالی که اولین در صنعت خود برای اجرا و تبلیغ خدمات پرداخت ریپلنت باشند، پرداخت میکند. حالا سوال این است که هزینه این پاداش از کجا تامین میشود؟
در پاسخ باید بگیم که ریپل از XRPهای رایگانی که دریافت کرده است، برای پرداخت پاداش به این شرکتها استفاده میکند. با استفاده از این XRPهای رایگان ریپل توهم داشتن مشریانی که پول پرداخت میکنند را القا میکند و تصویری خوب و موجه ارائه میدهد.
آیا ریپل اوراق بهادار است؟
بسیاری از توکنهای کریپتویی، برای اینکه از شر نهادهای کنترلی مثل SEC در امان باشند، تلاش میکنند تا در دسته اوراق بهادار دستهبندی نشوند. ریپل هم از این قاعده مستثنی نبوده و نیست. برد گارلینگهوس، مدیرعامل ریپل این موضوع را اینطور توضیح میدهد:
XRP حداقل به دو دلیل اوراق بهادار نیست:
اول: اگر شرکت ریپل امروز تعطیل شود، دفتر حساب کل XRP همچنان به کار خود ادامه خواهد داد. چرا که یک تکنولوژی منبعباز و غیرمتمرکز است.
دلیل دوم: با خریدن XRP، شما سهام شرکت ریپل را خریداری نمیکنید. به عبارت دیگر با خریدن XRP مالکیت ریپل به شما منتقل نمیشود. در همین جا گارلینگهوس مقوله اوراق بهادار را باسهام قاطی میکند و در ادامه با بیان اینکه ریپل XRP را کنترل نمیکند، مسئولیت را کامل از دوش شرکت ریپل برمیدارد.
کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) تعیینکننده اصلی تعریف اوراق بهادار است. اما اگر بخواهیم تعریفی ساده از اوراق بهادار ارائه دهیم باید بگوییم که اگر مردم دارایی مشخصی را به قصد اینکه در آینده آن را به قیمت بالاتری بفروشند بخرند، آن دارایی یک اوراق بهادار است. طبق این تعریف، XRP یک اوراق بهادار به شمار میاد. البته باتوجه به نتیجه پروسه حقوقی و شکایت SEC از ریپل، در عمل این مشکل برای ریپل حل شده است.
زمان مناسب پامپ و دامپ
با در نظر گرفتن این واقعیت که ریپل باید به مشتریانش پول پرداخت کند تا تستهای آزمایشی تکنولوژی پرابهام خودش را جلو ببرد، میتوانیم به این پروژه با دیده ترس و نگرانی نگاه کنیم. برای جواب به این نگرانی، باید به منبع درآمد اصلی ریپل توجه کنیم؛ با پامپ قیمت XRP مبلغ مورد نیاز تامین میشود. خیلی جالب است که مدیران اجرایی ریپل نیز با خوشحالی تمام به این موضوع اشاره میکنند.
ما چیزی بیش از 60 میلیارد عدد توکن XRP را در اختیار داریم که ارزشش چیزی نزدیک به 10 میلیارد دلار است.
دیوید شوارتز در ادامه اضافه میکند:
ما مایلیم تا این تعداد و ارزشش افزایش پیدا کند.
گارلینگهوس هم در صحبتهایش مطالب مشابهی را بیان میکند.
این ما هستیم که تقاضا برای XRP را بوجود میآوریم.
سخن پایانی
جمعبندی مطالب بالا و نتیجهگیری این که ریپل یکی از بزرگترین کلاهبرداریهای دنیای ارزهای دیجیتال هست یا نه، بر عهده مخاطب است. در این مقاله سعی کردیم تا نکاتی را که یکی از بزرگترین منتقدان ریپل درباره این پروژه قدیمی مطرح میکند، با شما به اشتراک بگذاریم. سرمایهگذاری در دنیای ارزهای دیجیتال بسیار پرریسک است و مطالعه و بررسی شکاکانه بخش مهمی از فرآیند سرمایهگذاری هوشمندانه در بازارهای مالی است. بد نیست در جریان دیدگاه مخالف ریپل هم قرار بگیریم و با چشمانی بازتر در مورد این رمزارز تصمیم بگیریم. نظر شما در مورد ریپل چیست؟ آینده ریپل را چطور ارزیابی میکنید؟