هوش مصنوعی و بلاک چین دو واژهای هستند که دنیای فناوری امروز را به شدت تحت تأثیر قرار دادهاند. البته برای بسیاری از ما نام هوش مصنوعی تداعیکننده تصاویری از رباتهای آیندهنگر و ماشینهای هوشمند است. در سوی دیگر این قضیه بلاک چین قرار دارد که با شنیدن نامش ذهنمان به سراغ بازار ارزهای دیجیتال و داراییهایی مانند بیت کوین میرود. البته بدون اغراق هنوز هم این مفاهیم مانند فیلمهای علمی تخیلی، عجیب و خاص هستند و هر روز جنبه دیگری از تواناییهای آنها برایمان آشکار میشود.
اما تا به حال به این موضوع فکر کردهاید که وقتی هوش مصنوعی در بلاک چین یا بلاک چین در هوش مصنوعی به کار گرفته شود، چه اتفاقی میافتد؟ آیا میتوان انتظار یک دگرگونی و انقلاب صنعتی دیگر را داشت یا باید منتظر رویدادهای آخرالزمانی و انهدام نسل بشر باشیم؟ این که هوش مصنوعی و بلاک چین چه تأثیر روی یکدیگر و زندگی ما خواهند داشت، موضوع مقالهای است که میخواهیم آن را در کنار شما مطالعه کنیم. پس تا انتها همراهمان باشید. ترکیب هوش مصنوعی و فناوری بلاک چین میتواند از آن چه تصور میکنید هیجانانگیزتر باشد.
مفهوم هوش مصنوعی
برای آنکه بتوانیم دید درستی درباره توانمندی و تأثیرگذاری هر پارامتری بر دیگری داشته باشیم، باید اندکی درباره ماهیت و چگونگی آنها بدانیم به همین منظور در این بخش ابتدا به مروری مختصر درباره مفهوم هوش مصنوعی، تاریخچه و ماهیتش میپردازیم و در قدم بعد به سراغ بلاک چین میرویم.
هوش مصنوعی (AI) زمینهای خاص و جذاب بوده که در سالهای اخیر توجه فراوانی را به خود جلب کرده است. هوش مصنوعی به توسعه سیستمهای کامپیوتری اشاره دارد که قادرند از پس وظایفی برآیند که معمولاً به هوش انسانی نیاز دارند. به عبارت دیگر AI درباره ایجاد ماشینهایی است که میتوانند مثل ما انسانها فکر کنند، بیاموزند و مشکلات را حل کنند. اگرچه با گسترش این مفهوم، تئوری نابودی نسل بشر توسط این ابزار مطرح شده، اما نمیتوان با چنین دیدی و تنها بر اساس حدس و گمان روی چنین ابزار قدرتمندی خط بطلان کشید و آن را کنار گذاشت. از گذشتههای دور انسان همواره به دنبال این بوده تا بتواند با ایجاد وسایل مختلف کارهایش را تسهیل کند و فرایندهای سخت و طاقتفرسا را از دوش خود بردارد.
به همین ترتیب تاریخچه هوش مصنوعی نیز به حدود ۷۰ سال پیش باز میگردد، زمانی که این اصطلاح برای اولین بار توسط شخصی به نام جان مک کارتی ابداع شد. از آن زمان، محققان و دانشمندان در تلاش برای توسعه سیستمهایی بودند که بتوانند درک و چهارچوب فکری مانند انسان داشته باشند. این رویه تا به امروز هم ادامه داشته و هوش مصنوعی در صنایع و بخشهای گوناگونی وارد شده و آرامآرام در حال تغیرر شیوه زندگی و نحوه انجام کارهای ماست. از دستیارهای شخصی مجازی مانند سیری و الکسا گرفته تا خودروهای خودران، هوش مصنوعی جایگاهش را در زندگی ما به شکل غیرقابل انکاری تثبیت و به شیوهای خاص آن را آسانتر کرده است.
در زمینه مراقبتهای پزشکی، هوش مصنوعی به پزشکان کمک میکند تا بیماریها را با دقت بیشتری تشخیص دهند و برنامههای درمانی شخصی را توسعه دهند. AI در امور مالی برای شناسایی تقلب، خودکارسازی معاملات و حتی ارائه مشاوره مالی استفاده میشود. این تغییر مانند این است که یک مشاور مالی خبره داشته باشید که همواره در دسترس است و همیشه بهترین نکات را در ارتباط با مدیریت مالی و صرفهجویی در پول را به شما میدهد.
اما عرصه AI بیش از آن چیزی است که تصور میشد. مدل تعامل ما را متحول کرده است. پردازش زبان طبیعی (NLP) به ما امکان میدهد با استفاده از زبان خود با ماشینها ارتباط برقرار کنیم از طرفی دیگر الگوریتمهای یادگیری ماشین (ML) قادر است مجموعه عظیمی از دادهها را برای شناسایی الگوها و پیشبینی تجزیه و تحلیل ارائه کند. یادگیری ماشین با تقلید از سازوکار شبکههای عصبی در بدن انسان، درک ساده موضوعات و مسائل پیچیده را به سطح کاملاً جدیدی برده است. همه این تغییرات باعث شده که با داشتن یک هوش مصنوعی مغزی کوچک و مملوء از دانش و اطلاعات را در جیب خود داشته باشید که هر لحظه که اراده کنید، بتواند به سؤالاتتان پاسخ دهد.
همان طور که میبینید، هوش مصنوعی مانند یک داستان علمی-تخیلی نیست، بلکه حقیقتی است که پتانسیل تغییر جامعه و فرایندهای زندگی ما را در اختیار دارد. البته نباید فراموش کنیم که قدرت زیاد، مسئولیتهای بیشتری را به همراه دارد و تنها به واسطه تواناییهای متعدد نباید به شکلی چشم بسته معضلات اخلاقی و پیامدهای اجتماعی ناشی از هوش مصنوعی را دست کم بگیریم به عبارت دیگر بهتر است نه دیدگاه افراطی نسبت به مضررات هوش مصنوعی داشته باشیم و نه آن را بیچون. و چرا در قالب یک ابزار بیخطر بپذیریم.
مفهوم بلاک چین
فناوری بلاک چین در سالهای اخیر توجههای زیادی را جلب کرده و نوید تحولی عظیم را در صنایع مختلف در سراسر جهان داده است. برای شناخت بیشتر این مفهوم در وهله اول نیاز به درک ریشههای تاریخی آن و برنامههای کاربردی که ارائه میکند، است. بلاک چین یک دفتر کل غیر متمرکز و توزیع شده است که تراکنشها را در چندین کامپیوتر به شکل غیرمتمرکز ثبت کرده و بر اساس اصل شفافیت، امنیت و تغییر ناپذیری عمل میکند. هر بلاک که مجموعهای از تراکنشهاست به بلاک قبلی متصل و زنجیرهای از دادهها را تشکیل میدهد. این فناوری با اعتبارسنجی و ذخیره ایمن اطلاعات، نیاز به واسطههایی مانند بانکها یا مقامات مرکزی را از بین میبرد.
مفهوم کاربردی بلاک چین در سال ۲۰۰۸ با انتشار مقاله انقلابی با عنوان «Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System» توسط فرد یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو مطرح شد. این مقاله جهان را با بیت کوین، اولین ارز دیجیتال، و فناوری بلاک چین آشنا کرد. از آن زمان، این ابزار گسترش پیدا کرد و به فراتر از مرزهای کریپتو گسترش یافت. در این مدت پروژهها و پلتفرمهای بلاکچین مختلفی ظهور کردهاند که هر کدام ویژگیها و برنامههای کاربردی منحصربهفردی را ارائه میکنند. به عنوان مثال، اتریوم مفهوم قراردادهای هوشمند را معرفی کرد که به توسعهدهندگان این امکان را میدهد تا برنامههای غیرمتمرکز (dApps) را در بلاک چین توسعه دهند. در ادامه به بخشی از کاربردهای بلاک چین میپردازیم.
کاربردهای بلاک چین
- ارزهای دیجیتال: بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از فناوری بلاک چین برای فعال کردن تراکنشهای همتا به همتا به شکلی ایمن و غیرمتمرکز استفاده میکنند. بلاک چین شفافیت را تضمین میکند و توسعهدهندگان با استفاده از این ابزار قدرتمند به دنبال جایگزینی مناسب برای پول و ارزهای فیات هستند.
- مدیریت زنجیره تامین: بلاک چین قابلیت ردیابی و شفافیت گسترده را در زنجیره تامین فراهم کرده و امکان ردیابی مبدأ حرکت و اصالت محصولات را فراهم میکند. این تغییر مهم به کاهش تقلب در فرایندها و بهبود کارایی کمک میکند. پروژه وی چین به بهترین شکل ممکن این را پیادهسازی کرده است.
- امور مالی غیرمتمرکز (DeFi): بلاک چین راه را برای امور مالی به شیوهای غیرمتمرکز هموار کرده است. در این میان خدماتی مانند وام، قرض گرفتن و تجارت بدون نیاز به واسطه قابل انجام هستند. DeFi با تکیه بر بلاک چین توانسته دسترسی، شفافیت و کارایی را برای تبادلات مالی مهیا کند.
- مراقبتهای پزشکی: بلاکچین میتواند به شکلی ایمن سوابق پزشکی را ذخیره و آن را در هر نقطهای از دنیا با پزشکان به اشتراک بگذارد. در عین حال از صحت و میزان دسترسی به دادهها و حفظ حریم خصوصی بیماران اطمینان حاصل کند. علاوه بر این بلاک چین میتواند به ردیابی زنجیره تامین داروها، کاهش داروهای تقلبی و تضمین ایمنی بیمار کمک کند.
- مدیریت هویت افراد: سیستمهای شناسایی و تأیید هویت مبتنی بر بلاک چین، کنترل دادهها را در اختیار فرد قرار میدهند و هیچ نهاد یا واسطهای در این میان وجود ندارد. با بلاک چین، کاربران میتوانند هویت خود را بدون به اشتراک گذاشتن اطلاعات حساس تأیید کنند. وجود چنین ابزار از سرقت دادهها جلوگیری کرده و کاربران را از سوء استفادههای احتمالی مصون نگه میدارد.
- سیستمهای رأیگیری: فناوری بلاک چین راهی است که میتوان برای بهبود یکپارچگی و شفافیت در سیستم های رأیگیری از آن استفاده کرد. بلاک چین میتواند ضبط امن و بدون دستکاری آرا، جلوگیری از تقلب و افزایش اعتماد در روندی دموکراتیک را تضمین کند.
به طور کلی میتوان گفت بلاک چین پتانسیل ایجاد تحول در بسیاری از صنایع دیگر از جمله املاک، بیمه و حتی انرژی را دارد. ویژگیهای مانند شفافیت، امنیت و عدم تمرکز این ابزار را به یک فناوری همه کاره با کاربردهای وسیع تبدیل کرده است. پس از آنکه مروری بر AI و Blockchain داشتیم اکنون نوبت به بررسی کلیات ارتباط و تأثیرگذاری میان این دو میرسد.
تعامل هوش مصنوعی و بلاک چین
با توجه به ساختار و قابلیتهای AI، میتوان ازآن در راستای افزایش قابلیتهای بلاک چین استفاده کرد.. هوش مصنوعی با الگوریتمهای فوقهوشمند و یادگیری ماشینی قادر است تا فناوری بلاک چین را قدرتمندتر و کارآمدتر کند. از سوی دیگر، بلاک چین نیز از برنامههای کاربردی هوش مصنوعی پشتیبانی کرده و میتواند با ماهیت غیرمتمرکز و تغییر ناپذیری، زیرساختهای قابل اعتماد و شفافی را برای شکوفایی الگوریتمهای هوش مصنوعی فراهم میکند.
با نگاهی دقیقتر به رابطه بین هوش مصنوعی و بلاک چین میبینیم که AI میتواند اتوماسیون و هوشمندی را به فرآیند تأیید و اعتبارسنجی تراکنشها در بلاک چین بیاورد، میتواند الگوها را تجزیه و تحلیل کند، ناهنجاریها را شناسایی و حتی روندهای آینده را پیش بینی کند و در نهایت اکوسیستم بلاک چین را ایمنتر کند. این بدان معناست که احتمال تلقب یه شدت کاهش پیدا میکند.
از طرف دیگر، بلاک چین با ارائه یک منبع داده قابل اعتماد از برنامههای کاربردی قادر است از دادههای مورد نیاز هوش مصنوعی پشتیبانی کند. بلاک چین قادر است به عنوان یک دفتر کل عمل کرده و رکوردی از تمام تراکنشها و ورودیهای داده را حفظ کند. این بدان معناست که الگوریتمهای هوش مصنوعی پایه محکمتری برای پاسخگویی به درخواست کاربران دارند و صحت و یکپارچگی نتایج نیز از جایگاه بالاتری برخوردار خواهد بود.
اما همه این موارد تنها تأثیرات هوش مصنوعی بر بلاک چین نیست و چیزهای بیشتری وجود دارد. هوش مصنوعی و بلاک چین با کمک یکدیگر میتوانند تحولی شگرف در صنایع کاربردی و نیازهای روزانه افراد ایجاد کنند. از امور مالی تا مراقبتهای پزشکی، این دو ابزار میتوانند فرآیندها را بهینه و تسهیل کنند، تصمیمگیری را بهبود بخشند و مدلهای تجاری جدیدی ایجاد کنند. در خصوص تأثیر هر کدام از این ابزارها بر دیگری در بخش بعدی به شکل مفصل به آن خواهیم پرداخت.
مانند هر موضوعی در کنار نکات مثبت هوش مصنوعی و بلاک چین، چالشها و محدودیتهایی نیز وجود دارد. یکی از نگرانیهای مربوط به حفظ حریم خصوصی و امنیت دادهها در حوزه هوش مصنوعی و بلاک چین است. از آنجایی که این فناوریها حجم وسیعی از دادههای حساس را مدیریت میکنند، رسیدگی به این مسائل و اطمینان از محافظت از حریم خصوصی ضروری است. با آنکه به طور پیشفرض بلاک چین و هوش مصنوعی به نوعی از نشت و سوءاستفاده اطلاعات مبرا هستند، اما این احتمال وجود دارد که به شکلی این ارتباط تبدیل به اتحادی مخرب شود.
مقیاس پذیری و مصرف انرژی نیز از جمله چالشهای کلیدی دیگری است که باید به آنها توجه داشته باشیم. با افزایش حجم دادهها و تراکنشها، هوش مصنوعی و بلاک چین باید بتوانند این حجم از اطلاعات را مدیریت کنند، بنابراین چنین پردازشی نیازمند انرژی بیشتری است. به عبارت دیگر باید تعادلی میان قدرت و کارایی وجود داشته باشد، در غیر این صورت چنین شرایطی میتواند به یک بحران جهانی در حوزه انرژی تبدیل شود.
از سوی دیگر ما باید پیامدهای اخلاقی هوش مصنوعی و بلاک چین را هم ددر نظر بگیریم. با تکامل این فناوریها، چهارچوبهای اخلاقی نیز باید برای هدایت آنها ایجاد شود. ما باید از انصاف، مسئولیتپذیری و فراگیری در اجرای آنها اطمینان حاصل کنیم.
با درهم تنیدگی هوش مصنوعی و بلاک چین شاهد آیندهای هیجانانگیز خواهیم بود. در این میان اکوسیستمهای مبتنی بر AI پدیدار میشوند که میتوانند میان سطح تازهای از تعاملات را ایجاد کنند و قابلیتهای متنوعی را به اشتراک بگذارند. از طرف دیگر قراردادهای هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی هم میتوانند توافق نامههای قانونی را متحول کنند و آنها را کارآمدتر و بدون خطا کنند.
تأثیر هوش مصنوعی بر بلاک چین
در این بخش، تاثیر هوش مصنوعی بر بلاک چین و چگونگی ایجاد انقلابی در شیوه عملکرد بلاک چین را بررسی خواهیم کرد. اولین و مهمترین موضوع در ارتباط با هوش مصنوعی و بلاکچین پردازش و تجزیه و تحلیل دادههاست. با حجم بالای دادههای تولید شده، روشهای سنتی پردازش و تجزیه و تحلیل دادهها قادر نیستند جوابگوی نیازهای مختلف کاربران باشند. تکنیکهایی مانند یادگیری ماشینی و پردازش زبان طبیعی، سیستمهای بلاک چین را قادر میسازند تا مقادیر زیادی از دادهها را در زمان حال (Real Time) تجزیه و تحلیل و معنا کنند. این امکان انجام تراکنشهای سریعتر و تصمیم گیری کارآمدتر در شبکه بلاک چین را فراهم میکند.
علاوه بر این، هوش مصنوعی جنبههای امنیتی بلاک چین را افزایش داده است. فناوری بلاک چین در حال حاضر به دلیل ماهیت ایمن و تغییرناپذیر خود شهرت یافته است. با این حال، الگوریتمهای هوش مصنوعی میتوانند الگوها و ناهنجاریها را در دادهها شناسایی کنند و از این طریق نقضهای امنیتی احتمالی یا فعالیتهای متقلبانه را با دقت بیشتری شناسایی کنند. با استفاده از هوش مصنوعی، شبکههای بلاک چین میتوانند پروتکلهای امنیتی خود را تقویت کرده و از حریم خصوصی اطلاعات حساس اطمینان حاصل کنند.
علاوه بر این، هوش مصنوعی میتواند اجرای قراردادهای هوشمند را در اکوسیستم بلاک چینی به شکلی بینقص و منطبق بر پارامترهای خاص پیادهسازی کند. با ادغام هوش مصنوعی با قراردادهای هوشمند، میتوانیم قابلیتهای آنها را بیشتر افزایش دهیم. به عنوان مثال، هوش مصنوعی میتواند شرایط و نتایج قراردادهای هوشمند را تجزیه و تحلیل کند و بسته به نیاز فعلی آنها را برنامهریزی و اجرا کند. این اتوماسیون پیشرفته فرصتهای بیشتری را برایاجرای بهتر و دقیقتر قراردادهای هوشمند باز میکند.
تأثیر هوش مصنوعی بر بلاک چین موضوعی است که نمیتوان بیتفاوت از کنارش گذشت. هوش مصنوعی پیشرفتهای قابلتوجهی در پردازش و تجزیه و تحلیل دادهها ایجاد کرده است و میتواند موجب تسریع تراکنشها شود. همچنین ویژگیهای امنیتی سیستمهای بلاک چین را افزایش داده و آنها را قویتر و قابل اعتمادتر میکند. علاوه بر این، هوش مصنوعی شیوه عملکرد قراردادهای هوشمند را متحول کرده و امکان اتوماسیون و سازگاری بیشتر را ممکن میسازد.
تأثیر بلاک چین بر هوش مصنوعی
تأثیرگذاری هوش مصنوعی و بلاک چینی مانند یک مسیر دوطرفه است در بخش پیش درباره تغییراتی که هوش مصنوعی میتواند بر بلاک چین بگذارد، گفتیم و در این قسمت به اثرگذاری بلاک چین بر هوش مصنوعی میپردازیم.
- اعتماد و شفافیت در دادهها: در دنیای هوش مصنوعی، دادهها مانند سوختی هستند که ماشین نوآوری و توسعه را هدایت میکند. با این حال، نگرانیهایی در مورد یکپارچگی و اطمینان درباره منابع داده وجود دارد. با ظهور فناوری بلاک چین، این نگرانیها را می توان از طریق ویژگی های ذاتی آن یعنی شفافیت و تغییر ناپذیری برطرف کرد. بلاک چین یک دفتر کل غیرمتمرکز و شفاف فراهم می کند که در آن دادهها میتوانند توسط چندین شرکت کننده ثبت و تأیید شوند. این روند تضمین میکند که اطلاعات مورد استفاده در الگوریتمهای هوش مصنوعی قابل اعتماد و ضد دستکاری هستند. شفافیت بلاک چین همچنین امکان ممیزی و تأیید منابع داده را فراهم می کند و به کاربران اطمینان میدهد اطلاعات مورد نظرشان صحیح و بدون دستکاری است.
- مدلهای غیرمتمرکز هوش مصنوعی: مدلهای سنتی هوش مصنوعی اغلب توسط یک نهاد یا سازمان متمرکز کنترل میشوند. این رویکرد متمرکز نگرانیهایی را در مورد حفظ حریم خصوصی دادهها، امنیت و احتمال سوءاستفاده یا دستکاری الگوریتمهای هوش مصنوعی ایجاد میکند. با این حال، بلاک چین یک معماری غیرمتمرکز و توزیع شده ارائه میدهد که میتواند به حل این معضل کمک کند. با استفاده از بلاک چین، مدلهای هوش مصنوعی میتوانند به صورت غیرمتمرکز طراحی و پیادهسازی شوند؛ جایی که در آن دادهها در چندین نود ذخیره میشوند. این مدل نه تنها امنیت دادههای حساس را افزایش میدهد، بلکه از نقاط ضعف یا کنترل توسط اشخاص ثالث نیز جلوگیری میکند.
- کسب درآمد از خدمات هوش مصنوعی: یکی دیگر از تأثیرات مهم بلاک چین بر هوش مصنوعی، پتانسیل آن برای کسب درآمد از خدمات AI است. در حال حاضر، اکثر مدلها و الگوریتمهای هوش مصنوعی تحت مالکیت و کنترل شرکتهای بزرگ فناوری هستند که دسترسی را محدود کرده و نوآوری را محدود یا به اصطلاح خفه میکنند. بلاک چین می تواند با فعال کردن یک بازار همتا به همتا برای خدمات هوش مصنوعی این شرایط را تغییر دهد.
با بلاک چین، توسعهدهندگان هوش مصنوعی میتوانند قراردادهای هوشمندی ایجاد کنند که شرایط و ضوابط خدمات هوش مصنوعی در آنها لحاظ شده باشد. در عین حال این قراردادها را میتوان به صورت خودکار اجرا کرد و فرایند پرداخت را به شکل مستقیم و با استفاده از ارز دیجیتال انجام داد. این مسیر تازه نیاز به واسطهها را از بین میبرد و یک اکوسیستم عادلانه و شفاف برای توسعه و استفاده از هوش مصنوعی برای همه فراهم میکند. فرصتهای جدیدی را برای توسعهدهندگان فردی و سازمانهای کوچکتر باز میکند تا از تخصص هوش مصنوعی خود کسب درآمد کنند و در پیشرفت این حوزه مشارکت کنند.
تأثیر بلاک چین بر هوش مصنوعی گسترده و متحول کننده است. زنجیره دادهها اعتماد و شفافیت را تضمین میکند و زمینهساز برنامههای کاربردی مبتنی بر هوش مصنوعی خواهد بود. چنینی رویکردی تمرکززدایی را گسترش داده و طیف متنوعی از کاربران میتوانند علاوه بر استفاده از هوش مصنوعی در مسیر در توسعه آن گام بردارند. علاوه بر این، بلاک چین میتواند کسب درآمد از خدمات هوش مصنوعی را متحول کند و بازاری عادلانه و پویا ایجاد کند. همانطور که این فناوریها به تکامل و تلاقی ادامه میدهند، میتوانیم انتظار هم افزایی و امکانات بیشتری برای آینده هوش مصنوعی و بلاک چین داشته باشیم.
چالشها و محدودیتها
در دنیای هوش مصنوعی و بلاک چین، موانع بسیار زیادی وجود دارد اول از همه همان طور که پیشتر نیز به آن اشارهای داشتیم موضوع، حفظ حریم خصوصی دادهها و نگرانیهای امنیتی است. تقریباً همه ما میدانیم که چالش ابدی میان سهولت در استفاده و ایمن نگه داشتن دادهها وجود دارد. اکنون با هوش مصنوعی و بلاک چین، ما با حجم وسیعی از دادهها روبهرو هستیم که دربهای خود را به روی نقصهای احتمالی و دسترسیهای غیرمجاز باز میکند.
ترس از درز اطلاعات شخصی و تصاحب آن توسط افراد نادرست به معضلی جهانی تبدیل شده است. بنابراین ایجاد تدابیر و پروتکلهای امنیتی سختگیرانه برای محافظت از یکپارچگی و حریم خصوصی دادههایی که از این فناوریها استفاده میکنند بسیار مهم است.
در وهله بعدی مقیاسپذیری و مصرف انرژی وجود دارد: شاخصههایی که میتواند زندگی و طبیعتی که از آن استفاده میکنیم را دستخوش تغییرات کند. در حالی که هوش مصنوعی و بلاک چین مدعی ایجاد تحولی گسترده در صنعت را دارند، نیازهای سنگین انرژی برای پیادهسازی و اجرای آنها نیز موضوعی است که نباید از آن غافل شویم.
وجود این دو فناوری بدون تأمین انرژی مثل این است که یک ماشین اسپورت و فوق مدرن داشته باشید اما سوختی در کار نباشد تا بتوانید آن را روشن کنید. مقیاسپذیری این فناوریها، به ویژه هنگام پردازش الگوریتمهای پیچیده یا حفظ یک دفتر کل توزیع شده، به قدرت و انرژی محاسباتی قابلتوجهی نیاز دارد. یافتن راهحلهای پایدار برای پاسخگویی به این تقاضا بدون آنکه صدمهای به منابع طبیعی وارد کنیم چالشی است که با آن روبهرو هستیم.
همان طور که هوش مصنوعی به پیشرفت و ادغام با بلاک چین ادامه میدهد، سوالاتی در موردسوگیریها، مسئولیتپذیری و استقلال انسان نیز مطرح میشود. این که در این میان چه کسی تصمیم گیرنده است. آیا هوش مصنوعی میتواند در نهایت نظر و خواست خود را به انسان تحمیل کند؟ یا این بشر خواهد بود که افسار چنین فناوری را در اختیار دارد؟ تصمیماتی که صرفاً توسط الگوریتمها و بدون دخالت انسانی گرفته میشود، نگرانیهایی را در مورد عدالت، شفافیت و احتمال عواقب ناخواسته ایجاد میکند. این مسیری پرپیچوخم بین پیشرفت و اطمینان از وجود اصول اخلاقی است.
موضوع دیگری که باید در ارتباط با هوش مصنوعی به آن توجه داشت، امکان نوشتن کدهایمخرب است. برنامههایی نظیر ChatGPT امکان نوشتن کد برای قراردادهای هوشمند را داردن، بنابراین این امکان وجود دارد که فردی با بهرهگیری از هوش مصنوعی کدی مخرب درقالب بدافزار یا باجافزار نوشته و از آن در راستای اهداف خود برای نفوذ به کیف پول کاربران یا اختلال در بلاک چین استفاده کند.
مورد دیگری که باز هم از طریق هوش مصنوعی مانند چت جیپیتی قابل اجراست نوشتن و ایجاد ایمیلهای فیشینگ است. از آنجا که اغلب چنین ایمیلهایی دارای مشکلات گرامری و ایرادات نگارشی هستند، میتوان با دقت به این موارد به ماهیت آنها پیبرد، اما با وجود چت باتهای مبتنی بر هوش مصنوعی، هکرها میتوانند به راحتی ایمیلهایی بینقص و بدون ایراد گرامری ایجاد کرده و آن را منتشر کنند.
به طور کلی پیمایش در این چالشها و محدودیتها نیازمند یک تعادل ظریف و نقشه راهی سنجیده است. این انتخاب دقیقاً مانند یافتن مسیر در جنگلی است که در آن انبوهی از فرصتها و دامها قرار دارد . ما باید حریم خصوصی و امنیت دادهها را در اولویت قرار دهیم و راههای نوآورانهای برای محافظت از اطلاعات خود بدون قربانی کردن راحتی انجام کار پیدا کنیم. تعادل در مصرف انرژی برای جلوگیری از به خطر انداختن حیات امری ضروری است. در عین حال ملاحظات اخلاقی نیز همیشه باید در صدر تصمیمات ما قرار داشته باشد و اطمینان حاصل کنیم که هوش مصنوعی و بلاک چین به جای تبدیل شدن به ابزاری نابودگر و کنترل کننده آن هم برای اهداف عدهای خاص، برای تمامی انسانها مفید باشند.
با آنکه چالشهای پیش رو دلهرهآور به نظر میرسند، اما با رویکردی متعادل و به دور از هرگونه سوگیری میتوان بر آنها غلبه کرد. استقبال از این چالشها ما را به سمت یافتن راهحلهای خلاقانه و گشودن فرصتهای بیشتر سوق میدهد.
سخن پایانی
به نظر میرسد هوش مصنوعی و بلاکچین با آنکه از دو سرزمین متفاوت هستن، اما بتوانند با تکمیل نواقص یکدیگر و اثرگذاری بر کاربردهای هم شرایط بهتری را برای بشر فراهم کنند. از زمان پیدایش چرخ، انسان همواره به دنبال سادهسازی کارها بوده و تلاشهای گستردهای نیز در این زمینه انجام داده است. اکنون که دو پدیده بلاک چین و هوش مصنوعی در اختیارمان قرار دارد، میتوانیم امور پیچیده را بیش از هر زمان دیگر به آسانی مدیریت و حلوفصل کنیم.
البته در این میان نباید از ایجاد چهارچوبهای مختلف برای کنترل این ابزارها استفاده کنیم. وجود قوانین و مقررات و تبعین سازوکارهای مشخص میتواند از بروز یک فاجعه که پرپاکنندگانش هوش مصنوعی و فناوری بلاک چین باشد، جلوگیری کند. مانند هر ابزار دیگر، هوش مصنوعی و بلاک چین نیز میتوانند در عین کارایی و قابلیتهای مفید به وسیلهای برای کنترل، سرکوب و نقض قوانین و حاکمیت انسان تبدیل شوند.
تهیه شده در بیت ۲۴