بهترین هدست های واقعیت مجازی و افزوده برای ورود به متاورس در سال 2023

امسال سال متاورس است! ما در این مقاله محصولات آینده شرکت‌های بزرگ تولید هدست واقعیت افزوده و مجازی را برای ورود به متاورس معرفی می‌کنیم.

متاورس (Metaverse) دنیای ارتباطات در آینده نزدیک است، شاید به نزدیکی همین چند ماه آینده! می‌توان به جرات گفت متاورس موج بعدی تعاملات آنلاین است که شرکت‌های فناوری هر یک برای اینکه سهمی در آن داشته باشند و از غافله عقب نمانند، دست به کار خلق ابزارهایی برای تعامل با پلتفرم‌های متاورس شدند.

اصطلاح متاورس اولین بار توسط نیل استیون‌سن (Neal Stephenson) در سال 1992 ابداع شد و اگرچه این اصطلاح قدیمی است، در پایان سال 2021 میلادی به شدت مجددا معروف شد. تغییر نام شرکت فیسبوک به متا (Meta) و اخباری که از تغییر استراتژی این شرکت منتشر شد، از دلایلی بود که متاورس را بر سر زبان‌ها انداخت. به علت ماهیت این فناوری و بدیع بودن آن، فرصت‌های طلایی برای شرکت‌های کوچک و بزرگ، از انواع استارتاپ‌های رمز ارزی گرفته تا غول‌های فناوری متمرکز، ایجاد شد تا هر یک خلاقیت پیشه کنند و حرفی برای گفتن در این زمینه داشته باشند.

متاورس قرار است کل رابطه ما با اینترنت را دگرگون کند، از نوع حضور ما در جوامع آنلاین گرفته تا مالکیت دارایی‌ها و محتوای مجازی. به زودی متاورس به طور گسترده وارد صنعت بازی، ارزهای دیجیتال، ان اف تی (NFT) و کنفرانس‌های آنلاین می‌شود و درک ما از دنیای سه بعدی مجازی را متحول می‌کند. شاید این ادعا بسیار جاه طلبانه باشد، اما در ابتدا همین اینترنتی که اکنون جزئی جدا نشدنی از زندگی‌مان شده هم رویایی دور دست بود.

اکنون واژه متاورس برای توصیف موج جدید از ایده‌های خروشان در مورد دنیاهای مجازی به کار می‌رود. شرکت‌های تولید کننده ابزارهای واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)، به شدت از این موج استقبال کرده و فرصت را برای تبلیغ محصولات خود غنیمت شمارده‌اند. این ابزارها در واقع راه اتصال دنیای واقعی به دنیای بی‌انتهای متاورس هستند که تولید کنندگان آن‌ها در صحنه رقابت، هر یک در تلاش برای عرضه محصولات بهتر و خلاقانه‌تری نسبت به دیگران هستند.

البته متاورس تماما در هدست‌ های واقعیت مجازی و عینک‌های هوشمند خلاصه نمی‌شود، اما بدون شک این تکنولوژی را با ویژگی‌هایی جدید و دوباره تعریف خواهد کرد. متا (فیسبوک)، سونی، اپل و غیره با نقشه‌هایی که برای تولید هدست‌ های واقعیت مجازی و افزوده در سال 2022 دارند، می‌توانند تجربه ما از دنیای متاورس را به زودی عوض کنند. در ادامه به بررسی هدست‌ هایی می‌پردازیم که بزرگترین بازیگران تکنولوژی این روزها می‌خواهند ما را با آن‌ها شگفت زده کنند.

کامبریا (Cambria): انقلاب متا بعد از هدست آکیولس برای ورود به متاورس

فیسبوک نام خود را به متا تغییر داد و با این کار توجه همه را به سوی خود جلب کرد. اما این مساله اصلا اتفاقی و بدون برنامه ریزی نبود، چون فیسبوک سال‌ها است که روی پروژه‌های واقعیت مجازی و افزوده کار می‌کند؛ درست از زمانی که آکیولس (Oculus) را در سال 2014 خرید. موفقیت هدست واقعیت مجازی آکیولس کوئست (Oculus Quest) و کوئست 2 در بازار به عنوان نمونه هدست واقعیت مجازی که از رقیبان ارزان‌تر بود، استفاده راحت‌تری داشت و مستقل و بی‌نیاز از ابزار‌های دیگر (self-contained) کار می‌کرد، روی تصور عمومی‌ در مورد نسل بعدی هدست‌ های واقعیت مجازی و افزوده تاثیر گذاشت. با اینکه به نظر می‌رسد محصول بعدی متا با قیمت خیلی بیشتری به بازار عرضه شود، ابتکار این شرکت در طراحی این هدست گویی اهداف دیرینه فیسبوک را سرانجام محقق می‌کند.

پروژه کامبریا (Cambria) شرکت متا خیلی برای عموم شفاف سازی نشده است، اما هر چه هست، این شرکت نمی‌خواهد هدستی جایگزین آکیولس 2 ارائه کند. هدست کامبریا نوع کاملا جدیدی از ابزارهای ورود به دنیاهای مجازی و متاورس است که ویژگی‌های منحصربفردی نسبت به مدل‌های قبلی دارد.

هدست کامبریا باید رزولوشن تصویر خیلی بالایی داشته باشد تا آن را برای انجام کارهای خلاقانه در متاورس به اندازه کافی تجهیز کند. هدست واقعیت مجازی کامبریا، قابلیت تشخیص حرکات چهره و چشم کاربر را دارد تا در دنیای آواتارها و شخصیت‌های مجازی متاورس بتواند دقیقا آن‌ها را تقلید کند. البته امکان ردیابی حرکات چشم یا eye tracking در هدست جدید متا می‌تواند به پروسه فوویت یا پرورش تصویر (Foveated Rendering) در بهبود گرافیک محیط مجازی (نقطه‌ای کاربر حین انجام بازی به آن نگاه می‌کند) هم کمک کند.

فناوری ردیابی حرکات چشم در هدست‌ های واقعیت افزوده و مجازی به کاربران متاورس کمک می‌کند‌ تا تجربه‌ای مشابه محیط واقعی داشته باشند؛ مثلا با نگاه کردن به یک شی از نزدیک، جزئیات آن را به وضوح ببینید. در عین حال استفاده از این فناوری مشمول ملاحظات امنیت داده‌های خصوصی هم می‌شود.

استفاده از دوربین رنگی برای دیدن محیط واقعی اطراف که به دوربین‌های pass-through معروفند، در هدست کمبریا پیش بینی شده است. این دوربین اجازه می‌دهد دنیای مجازی با دنیای واقعی ترکیب شود و در این صورت، کاربران می‌توانند بدون استفاده از عینک واقعیت افزوده، همزمان از تجربه واقعیت ترکیبی هم لذت ببرند. اگر چنین چیزی تحقق یابد و پروژه کامبریا واقعا موفق به فراهم کردن واقعیت ترکیبی شود، آنگاه دست متا برای ابتکارات بعدی بسیار باز می‌شود؛ مثلا این شرکت می‌تواند روی توسعه اپلیکیشن‌هایی که با عینک‌های مجهز واقعیت مجازی، افزوده و‌ ترکیبی کار می‌کنند متمرکز شود.

هدست واقعیت مجازی PS VR2: پیش به سوی متاورس با پلی استیشن سونی

اخبار حاکی از آن است که مدل بعدی هدست‌ های واقعیت مجازی سونی یعنی پی اس وی آر 2 (PS VR2) به زودی به بازار عرضه می‌شود. سونی قرار است بعد از عرضه اولین نسل عینک‌های واقعیت مجازی خود (PSVR) در سال 2016، کاربرانش را با نسل دوم این هدست (PlayStation VR 2) شگفت زده کند.

این هدست تنها با دستگاه پلی استیشن 5 (PS5) سازگار است و نسبت به مدل قدیمی‌تر آن، ابزارها و کنترلرهای جدیدتری دارد و حتی رزولوشن تصویر آن هم بهتر شده است. اگرچه هنوز نمی‌دانیم این مدل جدید هدست واقعیت مجازی قرار است چقدر سروصدا به پا کند، ممکن است این محصول بیش از آنچه توقع داریم خوب باشد.

پلی استیشن 5 از‌ هارد SSD خیلی سریعی استفاده می‌کند و کنترلر و دسته‌های بازی پیشرفته‌ای دارد که قابلیت هپتیک (Haptic) یا ایجاد لرزش‌های واقعی حین بازی را دارند. در برخی بازی‌های PS5 کاربران قادرند از فناوری پخش سه بعدی صدا هم استفاده کنند. از سویی نرم افزار Unreal Engine 5 (موتور بازی که توسط شرکت Epic توسعه داده شده است)، می‌تواند مکمل پی اس 5 و نسل‌های بعدی سخت افزارهای پیشرفته‌اش باشد تا کیفیت تجربه کاربری را دو چندان کند. مثلا بازی تعاملی Matrix Awakens و گرافیک بسیار پیشرفته‌اش را تصور کنید و فکرش را بکنید که چنین کیفیتی را در متاورس هم تجربه کنید!

سال 2016 سال هدست‌ های واقعیت مجازی بود و PSVR در صحنه رقابت تنها نبود؛ در همان سال فیسبوک Oculus Rift را معرفی کرد و اچ تی سی از مدل وایو (Vive) هدست‌ های خود پرده برداشت و البته پروژه ناتمام Daydream گوگل هم همان موقع منتشر شد. با وجود برنامه شرکت‌های بزرگ تولید هدست‌ های واقعیت مجازی، به نظر می‌رسد سال 2022 هم سال شلوغی در این زمینه باشد.

این بار، تمرکز سونی روی توسعه موتور گرافیکی PS5 است که می‌تواند آن را پیشتاز بازار کند؛ سونی همزمان با تولید هدست جدید خود، با امکاناتی که در توسعه گرافیکی بازی‌ها اختیار کرده می‌تواند تجربه بازی همه جانبه‌ای در اختیار کاربران قرار دهد که به این آسانی در سایر سخت افزارها و هدست‌ های واقعیت مجازی قابل دسترس نیست.

در تاریخچه متاورسی سونی می‌توان به توسعه بازی PlayStation Home به عنوان یک پلتفرم بازی اجتماعی در کنسول‌های PS3 در سال 2015 اشاره کرد. این بازی توقعات را بر طرف نکرد و شکست خورد، پس مطابقا برای طرفداران کنسول‌های بازی سونی دغدغه دیگری هم به وجود می‌آید: آیا سونی می‌خواهد مجددا ایده متاورس خودش را باز کاوی کند؟ یا اینکه هدست واقعیت مجازی جدید سونی با بازی‌های VR موجود در بازار کار می‌کند و با توسعه دهندگان آن‌ها همکاری می‌کند تا تجربه میان پلتفرمی جدیدی برای کاربران PS به ارمغان آورد؟

پی اس وی آر 2 ابزار مستقلی نیست و برای اینکه بشود از آن استفاده کرد، باید با کابل USB-C به دستگاه PS5 متصلش کرد. از ویژگی‌های منحصربفرد این هدست می‌تواند دوربین Passthrough را که واقعیت ترکیبی را به دستاوردهای هدست جدید سونی اضافه می‌کند، نام برد. همچنین گویا قرار است از فناوری ردیابی حرکات چشم برای بهبود تجربه محیط متاورسی در این هدست استفاده شود.

هدست اپل: غول ابزارهای ورود به متاورس

طرفداران اپل سال‌هاست منتظر هدست واقعیت مجازی آن هستند. شرکت اپل هم اکنون به بسیاری از تکنولوژی‌های مهم در تولید هدست‌ های واقعیت مجازی دست یافته تا بتواند بهترین خود را در این زمینه ارائه کند. استفاده از حسگر رادار لیزری یا لیدار (Lidar) برای اسکن عمیق تصاویر در محصول اخیر آیپد و آیفون، نشان می‌دهد که اگر این تکنولوژی در هدست اپل هم استفاده شود می‌تواند واقعیت مجازی و دنیای واقعی را به خوبی با هم ترکیب کند. بعلاوه تکنولوژی iOS AR اپل همین حالا هم می‌توانند حرکات کاربر را به خوبی شناسایی کند و همه چیز برای استفاده از آن در محصولی مثل عینک AR مهیاست. همچنین اپل تراشه M1 را در محصولات مک و آیپد خود معرفی کرده که جنبشی در دنیای پردازنده‌هاست و با استفاده از این فناوری در هدست واقعیت مجازی خود، این محصول یکه تاز بازار در آینده خواهد شد.

اگرچه توقع می‌رود اپل در مرحله اول، عینک واقعیت افزوده‌ای از نوع مستقل ارائه کند، اما بعضی هم می‌گویند اولین محصول این شرکت در رده این فناوری‌ها، یک هدست VR خواهد بود که امکانات واقعیت ترکیبی و دوربین Pass-through هم دارد. حتما حدس زدید که این هدست هم درست مشابه رقیبان خود، یعنی PS VR2 و کامبریا باید بتواند حرکات چشم را تشخیص دهید و رزولوشن تصویر بالایی هم داشته باشد تا جایگزین خوبی برای صفحه نمایش‌های دو بعدی معمولی باشد. احتمالا با این هدست قادر به ورود به جهان‌های متاورس خواهید بود.

به نظر می‌رسد اولین محصول واقعیت مجازی اپل با قیمت بالایی به بازار عرض شود و انتظار می‌رود که این محصول در وهله اول به عنوان ابزاری پیشرفته توسط سازندگان دنیاهای مجازی و متاورس مورد استفاده قرار گیرد. البته قبل از اینکه استفاده از آن فراگیر شود، این شرکت ممکن است سازگاری هدست جدیدش با لپ تاپ‌های مک پرو را هدف قرار دهد و کاربران این محصول را شگفت زده کند. پیش بینی می‌شود که قابلیت‌های بازی کردن و داشتن تعاملات مجازی با هدست واقعیت مجازی اپل وجود داشته باشد و مثل محصول آی واچ، کاربران بتوانند اهداف سلامتی و تناسب اندام خود را با کمک آن دنبال کنند.

هدست واقعیت مجازی اپل می‌تواند گونه‌ای خاص در میان محصولات رقیبانی چون متا و سونی باشد و از ویژگی اتصال به گوشی‌های آیفون هم بهره ببرد. هدست واقعیت مجازی اپل حتما با محصولات دیگر این شرکت مثل آیپد، مک، آیفون و یا حتی ساعت‌های هوشمند سازگار است. چنین امکانات ویژه‌ای در محصول جدید اپل می‌تواند به سادگی سایر رقیبانش مثل متا را با مشکل مواجه کند و دیگر محصول قدرتمند بازار یعنی Meta Quest 2 را از میدان به در کند. اگرچه متا هم میان پلتفرمی بودن و تعامل پذیری را هدف گرفته، ولی در محصولاتش جای خالی تعامل با گوش‌های همراه حس می‌شود و این مساله به یک مانع جدی در فرآیند توسعه عینک‌های واقعیت مجازی متا بدل شده است. اپل از سویی در اینباره دست بالا را دارد و می‌تواند نهایت ابتکار و نوآوری را در ساخت یک اکوسیستم تعاملی میان محصولاتش به کار ببندد.

اچ تی سی Vive Flow: متاورس در جیب کاربران

اچ تی سی (HTC) تولید کننده قدیمی هدست‌ های واقعیت مجازی است و از تولید اولین هدست‌ های این شرکت 6 سال می‌گذرد. اچ تی سی در سال 2021 ست کامل واقعیت مجازی خود به نام وایو پرو 2 (Vive Pro 2) را ارائه داد. این محصول از رزولوشن بالای تصویر و قابلیت‌هایی چون پخش صدای سه بعدی و تشخیص حرکات چهره و چشم بهره می‌برد. اما اچ تی سی در همان سال بار دیگر بازار را با یک محصول جدید شگفت زده کرد: هدست وایو فلو (Vive Flow) یا بهتر بگوییم عینک VR اچ تی سی که تفاوت‌هایی اساسی با سایر محصولات Vive اچ تی سی دارد و در اواخر سال 2021 عرضه شد. عینک واقعیت مجازی Vive Flow قابلیت اتصال به تلفن‌های همراه را دارد و اگر کاربری از عینک طبی استفاده می‌کند، نباید نگران استفاده از این عینک‌ها باشد، چون به خوبی با شماره چشم آن‌ها سازگار می‌شود.

شرکت اچ تی سی تاکید می‌کند که Vive Flow  یک هدست وی آر نیست و باید آن را عینک هوشمند نامید. این عینک‌ها را می‌شود با خود همه جا ببرید و هر جایی که باشید، دقایقی از دنیای مجازی لذت ببرید. البته این را بدانید که علی رغم اصرار کمپانی اچ تی سی، محصول جدید Vive دقیقا یک عینک نیست، چون بدون فعال کردن دوربین Passthrough نمی‌توانید محیط اطرافتان را ببینید. این محصول به آسانی می‌تواند به عنوان یک هدست برای ورود به متاورس در نظر گرفته شود که تجربه واقعیت مجازی، افزود و‌ ترکیبی را برای کاربران خود فراهم می‌کند.

هدست‌ هایی مثل آکیولس کوئست 2 (از شرکت فیسبوک) و Vive Focus 3 (از اچ تی سی) انواع مستقل در بازار هستند که بدون ابزارهای جانبی کار می‌کنند، اما Vive Flow چنین نیست. همانطور که گفتیم باید به تلفن همراه وصل شود و با اپلیکیشن‌های مربوطه که روی گوشی نصب می‌شوند، کار کند.

همچنین در این عینک‌ها نوعی پردازنده کوالکام (Qualcomm) به کار رفته است که البته در هدست‌ های وی آر و ای آر دیگر هم از آن‌ها استفاده می‌شود؛ مثلا علاوه بر Vive Flow، عینک‌های هوشمند ThinkReality A3 شرکت لنوو و Nreal Light از این پردازنده‌ها استفاده می‌کنند. شرکت کوالکام اکنون مشغول انجام پروژه‌هایی مرتبط با اتصال عینک‌ها و گوشی‌های هوشمند است و جنبشی در آینده این تکنولوژی را نوید می‌دهد.

ورجو XR-3: تنها هدست واقعیت ترکیبی واقعی

محصول جدید ورجو (Varjo) به نام XR-3 با شعار تنها هدست واقعیت ترکیبی واقعی در اوایل سال 2021 عرضه شد. این محصول اکنون در بازار موجود است و می‌توان گفت خیلی از امکانات محصولاتی که تا به حال نام بردیم، اکنون در این محصول موجود هستند. این هدست واقعیت مجازی تجربه واقعیت ترکیبی را هم فراهم می‌کند و به این منظور از فناوری دوربین Pass-through استفاده می‌کند. ورجو XR-3 رزولوشن تصویر بسیار خوبی ارائه کرده و از تکنولوژی ردیابی حرکات چهره و چشم بهره می‌برد. همچنین این محصول یک حسگر لیدار برای اسکن عمیق تصویر دارد و مثل هدست واقعیت مجازی جدید پلی استیشن مستقل نیست و جهت استفاده باید آن را با کابل به رایانه متصل کرد.

مایکروسافت و ایده‌های متاورس

مایکروسافت برای ورود به متاورس برنامه‌هایی پرورانده و اولین محصولش به عنوان یک نرم افزار قرار است امسال منتشر شود. شرکت مایکروسافت مدت طولانی است که در عرصه تکنولوژی AR و VR فعالیت می‌کند و یک پلتفرم واقعیت ترکیبی در ویندوز به نام Windows Mixed Reality در این زمینه توسعه داده است. همچنین هدست ای آر مایکروسافت، هولو لنز 2 (HoloLens 2) حالا دو ساله شده است و گویا مایکروسافت در حال ساخت ابزارهای جدیدی برای ورود به دنیای متاورس است.

مایکروسافت مش (Microsoft Mesh) محصول خلاقانه این شرکت در ترکیب نرم افزار موبایلی و دستکتاپ و ایجاد اکوسیستمی‌ بین این دستگاه‌هاست. قرار است کاربران در این نرم افزار برای خود آواتار بسازند و به صورت مجازی در محیط کاری با یکدیگر تعامل کنند، اما آیا هدست و ابزار سخت افزاری جدیدی هم در راه است؟ قیمت بالای هولو لنز 2 و تنها مورد استفاده تجاری آن باعث شده تا کاربران این بار منتظر حرکت بدیعی از سمت مایکروسافت باشند تا هدست VR همه پسندی برای تکمیل برنامه‌های متاورسی خود ارائه کند. همچنین انتظار کاربران از مایکروسافت برای افزوردن امکاناتی چون دوربین Passthrough برای واقعیت ترکیبی منطقی به نظر می‌رسد.

برنامه مبهم گوگل برای تولید هدست‌ های واقعیت مجازی

گوگل را هیچوقت نباید از لیست شرکت‌های بزرگ فناوری و فعال در حوزه واقعیت مجازی و افزوده حذف کرد و ابداعات این شرکت را نادیده گرفت. شرکت گوگل سال‌ها پیش هدست واقعیت مجازی خود به نام Daydream را ساخت، ولی این پروژه را ادامه نداد و به ساخت نرم افزارهای واقعیت افزوده روی آورد.

این شرکت در راستای ساخت محصول گوگل گلس (Google Glass) خود به عنوان یک عینک هوشمند تجربه خوبی برای تولید محصولات پیشرفته‌تر بدست آورده و انتظار می‌رود این شرکت برای تولید سخت افزارهای ورود به دنیای متاورس و هدست‌ های وی آر به زودی دست بجنباند.

کلام آخر

تا همین یک سال پیش، عموم مردم متاورس را به ندرت می‌شناختند یا حتی نامی از آن شنیده بودند. اما در سال 2022 متاورس ورد زبان بسیاری از شرکت‌های فناوری، کاربران و طرفداران تکنولوژی است و همه برای اینکه سهمی در این جریان جدید داشته باشند، دست به کار شده‌اند.

هدست‌ های واقعیت مجازی و افزوده سهم بزرگی در تعامل ما با دنیاهای مجازی و متاورس دارند و با توجه به رقابت شدید تولید کنندگان هدست های VR و AR به نظر می‌رسد کاربران برنده این بازی شوند: امکانات پیشرفته و کیفیت بالاتر می‌تواند از دستاوردهای سال 2022 و ارمغان آن برای طرفداران این هدست‌ ها باشد.

امکان ردیابی و تشخیص حرکات صورت و چشم، قابلیت اتصال به دستگاه‌های هوشمند دیگر، بهره بردن همزمان از واقعیت ترکیبی، پردازش عمیق تصویر و گرافیک با کیفیت‌تر، همه و همه امکاناتی است که در سال 2022 برای ورود به دنیای متاورس به آن احتیاج داریم. سال 2022 سال آواتارهاست و هدست‌ های واقعیت مجازی آماده‌اند تا تجربه ما از متاورس را دلپذیرتر کنند.

تهیه شده در بیت 24