آنچه در این مقاله خواهید خواند
آپدیت شاپلا (Shapella)، ترکیبی از دو کلمه شانگهای + کاپلا و هارد فورک جدید شبکه اتریوم است که در 12 آوریل 2023 (24 فروردین 1401) انجام خواهد شد. آپگرید شاپلا که پس از بروزرسانی مرج (Merge) انجام می‌گیرد، پس از حدود 3 سال قابلیت برداشت رمز ارزهای اتر استیک شده در شبکه بیکن چین (Beacon Chain) از 1 نوامبر 2020 (11 آبان 99) را فراهم خواهد کرد.
بهروزرسانی شاپلا اتریوم چیست؟
شاپلا (Shapella) که ترکیبی از دو کلمه “Shanghai” (شهر میزبان کنفرانس Devcon 2) و “Capella” (پرنورترین ستاره در صورت فلکی شمالی ارابه‌ران (Auriga)) است، جدیدترین بهروزرسانی شبکه اتریوم محسوب میشود.
این آپگرید قرار است هر دوی لایه اجماع (بخش کاپلا) و لایه اجرای ماشین مجازی اتریوم (بخش شانگهای) را با یکدیگر ترکیب کند. در هارد فورک شاپلا، تغییراتی در موتور API نیز صورت خواهد گرفت که این دو لایه را به یکدیگر پیوند می‌دهد.
پس از به‌روزرسانی‌های سپولیا (Sepolia) و گوارلی (Goerli)، تیم‌های کلاینت فعال‌سازی آپدیت Shapella در شبکه اصلی را برنامه‌ریزی کردند. این آپگرید که پس از بهروزرسانی مرج در اتریوم 2 و حرکت به‌سوی تحول از الگوی اثبات کار به اثبات سهام انجام می‌گیرد، سرانجام پس از حدود 3 سال امکان برداشت و انتقال رمز ارزهای اتر استیک‌شده ولیدیتورها در بیکن چین به لایه اجرا را فراهم خواهد کرد.
به گفته بنیاد اتریوم، انتظار می‌رود آپدیت شاپلا در ایپاک 194048 که برای ساعت 22:27:35 به وقت UTC در روز 12 آوریل 2023 (برابر با 01:57:35 بامداد تهران-ایران در 24 فروردین 1402) برنامه‌ریزی شده است، باعث کاهش هزینه گس، بهبود مقیاس پذیری و افزایش سرعت این شبکه شود.
سوای قابلیت برداشت ETHهای استیک‌شده، این آپگرید همچنین عملکردهای جدیدی را در هر دو لایه اجرا و اجماع معرفی کرده است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
بهبودهای شانگهای
پروپوزال‌های بهبود و تغییرات لایه اجرا در شانگهای که لیست کامل‌تر آن بهصورت مرجع پایتون در ریپازیتوری شانگهای گیت هاب اتریوم در دسترس است، شامل موارد زیر خواهد بود:
- EIP-3651: بهبود کارمزدها در آدرس‌های کوین بیس
- EIP-3855: معرفی دستورالعمل PUSH0 برای ورود مقدار 0 به استیک‌ها
- EIP-3860: معرفی محدودیت‌ها و معیارهای تابع initcode
- EIP-4895: عملکرد برداشت در بیکن چین
- EIP-6049: حذف عملکرد خود تخریبی (SELFDESTRUCT)
بهبودهای کاپلا
تمام تغییرات لایه اجماع کاپلا در بهروزرسانی Shapella نیز در ریپازیتوری کاپلا گیت هاب اتریوم در دسترس است که از مهم‌ترین‌های آن میتوان موارد زیر را نام برد:
- فعال‌سازی قابلیت برداشت‌های کامل و قسمتی برای ولیدیتورها
- معرفی پیام BLSToExecutionChange که اجازه استفاده از BLS_WITHDRAWAL_PREFIX را برای بهروزرسانی به یک ETH1_ADDRESS_WITHDRAWAL_PREFIX به‌عنوان یکی از پیش‌نیازهای برداشت به کاربران می‌دهد.
- معرفی تجمیع‌گر تاریخی بلاک و وضعیت مستقل که جایگزین ریشه‌های تاریخی تکی اصلی خواهد شد.
تاثیر هارد فورک شاپلا بر هولدرها، استیک‌کنندگان و اپراتور نودها
بهروزرسانی و آپگرید شاپلا تنها استیک‌کنندگان و اپراتورهای نودهای اتریوم را تحت تاثیر قرار خواهد داد و کاربران عادی نیاز به انجام هیچگونه اقدامی نداشته و بدون مشکل قادر به انتقال، خرید و فروش اتریوم خواهند بود. بنابراین، اپراتورهای نودها و ولیدیتورها باید نرم افزار و کلاینتهای خود را به آخرین نسخه‌های ذکرشده در زیر بهروزرسانی کنند.
نسخه‌های لایه اجماع (کاپلا)
- Lighthouse – v4.0.1
- Losestar – v1.7.0
- Nimbus – v23.3.2
- Prysm – v4.0.0
- Teku – v23.3.1
دقت داشته باشید که هنگام اجرای یک ولیدیتور برای آپدیت شاپلا اتریوم، هر دوی نود بیکن چین لایه اجماع و کلاینت ولیدیتور باید بهروزرسانی شوند.
نسخه‌های لایه اجرا (شانگهای)
- Besu – v23.1.2
- Erigon – V2.42.9
- go-ethereum (geth) – v1.11.5
- Nethermind – v1.17.3
تاثیر بهروزرسانی Shapella بر قیمت اتریوم
در حال حاضر تقریبا یک هفتم عرضه کل 120 میلیون واحدی رمز ارز ETH معادل 16 میلیون کوین به ارزش تقریبا بالای 26 میلیارد دلار در شبکه استیک شده است. اینکه پس از اجرای بهروزرسانی هارد فورک شاپلا و آغاز برداشت این رمز ارزها دقیقا چه اتفاقی برای قیمت اتریوم خواهد افتاد، دقیقا مشخص نیست. اما دو نظریه در این رابطه وجود دارد.
اولین تئوری، افزایش فشار فروش بر شبکه است. احتمال می‌رود که پس از فعال‌سازی قابلیت برداشت، اترهای جدید زیادی وارد بازار شده و برخی از هولدرها نیز با فروش آنها، فشار نزولی فراوانی بر بازار وارد سازند.
در طرف دیگر، به استناد تحلیلگری به‌نام کریس برنیسک (Chris Burniske)، فرصت آن‌استیک کردن رمز ارزهای اتر یک فاکتور کاهنده ریسک برای سرمایه گذاران خواهد بود؛ بدون وجود گزینه برداشت، این افراد مجبور به کاهش انعطاف‌پذیری پورتفوی خود هستند. به همین خاطر، هیچ اجماعی نسبت به تاثیر آپدیت شاپلا اتریوم بر قیمت آن وجود ندارد. جامعه اتریوم نیز نسبت به تاثیرات کوتاه مدت بهروزرسانی Shapella بر این شبکه خوشبین است؛ با نزدیک شدن به آپگرید شاپلا، قیمت اتر به سقف هشت ماه گذشته خود رسیده است.
شرکت تحلیل داده کریپتوکوانت نیز تحلیل‌های جدیدی را منتشر کرده است که به استناد آن، در حال حاضر تقریبا نیمی از اترهای استیک‌شده (9.7 میلیون واحد) در حالت ضررده هستند:
علاوه بر این، بخش اعظمی از ETHهای واریزی به قرارداد سپرده اتریوم توسط استخر لیدو (Lido) نیز در حالت ضررده قرار دارند.
بنابراین بر اساس این داده‌ها، مقادیر بالایی از ETHهای استیک‌شده در حالت ضررده قرار هستند و به باور شرکت کریپتوکوانت، فشار فروش قابل آزاد پس از آغاز بهروزرسانی و آپدیت شاپلا اتریوم، کمتر از حد انتظار است. البته این فرضیه بر اساس عدم تمایل هولدرها به فروش در حالت ضررده ارائه شده است.
سخن پایانی
آپگرید شاپلای اتریوم که در روز 24 فروردین 1402 انجام خواهد شد، قابلیت برداشت رمز ارزهای ETH استیک شده از قرارداد اصلی را فراهم می‌کند. تمام نودها و ولیدیتورها نیز نیازمند بهروزرسانی نرم افزار و کلاینتهای خود پس از آپدیت شاپلا (Shapella) اتریوم هستند. بر اساس نظریه‌های ارائه‌شده، آپگرید Shapella تاثیر صعودی و نزولی مختلفی بر قیمت اتریوم در کوتاه مدت خواهد داشت.
تهیه شده در بیت 24
