ایلان ماسک تقریبا در هر حوزهای شانس خودش را برای پیشبرد فناوری آزمایش کرده و در اغلب موارد، با تلاش بسیار به موفقیت رسیده است. ماسک شرکتهای متعددی تأسیس کرده است که هر کدام به نحوی در دنیای فناوری، تحولآفرین بودهاند. بیایید، یک جمعبندی کلی از تمام دستاوردها و تأثیرات او در دنیای تکنولوژی داشته باشیم.
او در سال 1996 در یکی از اولین اقدامات خود در دنیای فناوری، شرکتی به نام Zip2 راهاندازی کرد که یک نرمافزار نقشه و راهنمای شهری آنلاین بود. ماسک سرانجام زیپتو را در سال 1999 به مبلغ 307 میلیون دلار به شرکت کامپک (Compaq) فروخت.
ماسک در سال 1999 سرویس ایکس دات کام (X.com) را با هدف ایجاد یک سرویس مالی آنلاین راه انداخت. این سرویس بعدها به پیپل (PayPal) تبدیل شد که یکی از اولین و بزرگترین سیستمهای پرداخت آنلاین جهان محسوب میشود و انقلابی در این حوزه به راه انداخته است. این سرویس هم در سال 2002 با مبلغ 1.5 میلیارد دلار توسط ایبی (eBay) خریداری شد. سهم ماسک از این معامله حدود 180 میلیون دلار بود که سرمایهگذاریهای بزرگ بعدی او روی پروژههایی مثل اسپیس ایکس را هموارتر کرد.
یکی از مشهورترین پروژههای ماسک، یعنی اسپیس ایکس (SpaceX) در سال 2002 با هدف کاهش هزینههای سفر فضایی و فراهم کردن امکان سکونت انسان در سیارات دیگر تأسیس شد. اسپیس ایکس با موفقیتهایی مثل توسعه موشکهای فالکون (Falcon) و فضاپیماهای دراگون (Dragon) نقش بزرگی در صنعت فضایی ایفا کرده است. اسپیسایکس توانست در سال 2020 اولین فضاپیمای تجاری خود را همراه با فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی بفرستد. همچنین، اسپیس ایکس اولین راکتهای خصوصی را هم به مدار زمین فرستاده است و توانسته با ناسا قراردادهای بزرگی امضا کند.
سیستم استارشیپ (Starship) یکی از پروژههای اکوسیستم اسپیس ایکس است. استارشیپ قرار است یک وسیله پرتاب فوق سنگین باشد که میتواندن 100 هزار کیلوگرم بار به مدار زمین بفرستد. این پروژه در راستای هموارسازی مسیر مهاجرت به مریخ، یکی دیگر از ایدههای جاهطلبانه ماسک به شمار میرود.
اقدام مهم و مشهور بعدی ماسک پیشتازی در زمینه تولید خودروهای الکتریکی و انرژیهای پاک با شرکت تسلا موتورز (Tesla Motors) بود. او در سال 2004 بهعنوان یکی از اولین سرمایهگذارها به شرکت تسلا موتورز پیوست و چند سال بعد، مدیرعامل این شرکت شد. تسلا با مدلهای معروفی مثل مدل وای (Model Y)، مدل ایکس (Model X)، مدل تری (Model 3)، مدل اس (Model S) و سایبر تراک (Cybertruck) استانداردهای جدیدی برای خودروهای الکتریکی تعیین کرده و با توسعه باتریهایی با ظرفیت بالا و فناوری خودران (اوتوپایلوت) چند گام بزرگ صنعت خودروسازی را به جلو رانده است. ارزش بازار تسلا موتورز در عرض دو دهه از ارزش بازار بسیاری از خودروسازهای قدیمی و مشهور جهان پیشی گرفته است.
حرکت بزرگ بعدی ماسک اقدام او در سال 2016 برای خرید شرکت سولار سیتی (SolarCity) است که توسط برادرانش تأسیس شده بود. این شرکت در زمینه تولید و نصب سیستمهای خورشیدی فعالیت میکند و قصد دارد استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی را گسترش دهد. سولار سیتی یکی از بزرگترین ارائهدهندگان سیستمهای خورشیدی در ایالات متحده است.
یکی از زیرمجموعههای مهم اسپیس ایکس به نام شرکت دبورینگ (The Boring Company) در سال 2017 راهاندازی شد و یک سال بعد عنوان یک شرکت مستقل را از آنِ خود کرد تا بهصورت متمرکز در صنعت زیرساخت، خدمات ساخت تونل و تجهیزات فعالیت کند. هدف این شرکت کاهش ترافیک و ایجاد تونلهای سریعالسیر است.
ماسک در زمینه عصبشناسی هم دستی بر آتش دارد. او در سال 2016 شرکت نورالینک (Neuralink) را تأسیس کرد تا به درمان بیماریهای عصبی کمک کند و در بلندمدت تواناییهای مغزی و شناختی انسانها را هم بهبود دهد. نورالینک تلاش دارد با استفاده از ایمپلنتهای مغزی و عصبی، ارتباط مستقیم بین مغز انسان و کامپیوترها را ممکن کند. البته، پروژههای نورالینک با چالشهای فنی و اخلاقی بسیاری مواجه بودهاند.
پروژه پرسروصدای بعدی ماسک، خرید توییتر به مبلغ 44 میلیارد دلار در سال 2022 بود. ماسک پس از خرید توییتر، نام آن را به ایکس (X) تغییر داد و در حال حاضر، تلاش دارد این پلتفرم را به یک سرویس چندمنظوره تبدیل کند که قابلیت پیامرسانی، پرداخت، خرید آنلاین و خدمات محتوایی داشته باشد.
استارلینک (Starlink) یکی از پروژههای اسپیس ایکس است که در سال 2015 کار خودش را آغاز کرد. تیم متخصصان استارلینک قصد دارند اینترنت پرسرعت بینالمللی را با استفاده از هزاران ماهواره در مدار پایین زمین برقرار کنند. پروژه استارلینک بهطور ویژه دسترسی اینترنت را برای مناطق دورافتاده مهیا میکند.
تاکنون، حتماً یا با پلتفرم بسیار محبوب و پراستفاده چت جی پی تی (ChatGPT) کار کردهاید یا نام آن را شنیدهاید. این پلتفرم هم تحت نظر شرکتی به نام اوپناِیآی (OpenAI) فعالیت میکند که ماسک در سال 2015 در شکلگیری آن نقشی حیاتی ایفا کرد. اوپناِیآی با هدف ایجاد هوش مصنوعی عمومی و توسعه دسترسپذیری هوش مصنوعی ایجاد شد.
اگرچه ماسک بعدها از پروژه اوپناِیآی جدا شد، اما این تنها تلاش او برای توسعه هوش مصنوعی نبود. ماسک در سال 2023 شرکت هوش مصنوعی ایکس اِیآی (xAI) را تأسیس کرد. این شرکت زمینهساز ساخت ابررایانهای به نام کولوسوس (Colossus) شد که بزرگترین پلتفرم آموزش مدلهای هوش مصنوعی در جهان محسوب میشود. کولوسوس قرار است از پروژههای شرکتهای ماسک مثل اسپیسایکس پشتیبانی کند. البته، از آنجا که این پروژه برای تأمین انرژی مصررفی خود از توربینهای گاز استفاده میکند با با انتقادات زیادی از سوی ساکنان و گروههای زیستمحیطی مواجه شده است.
گیگافکتوری (Gigafactory) در سال 2014 بهعنوان زیرمجموعهای از اکوسیستم تسلا استارت خورد تا به تولید باتری و قطعات خودروهای الکتریکی کمک کند. هدف پروژه گیگافکتوری کاهش هزینه تولید باتریها، افزایش ظرفیت تولید و دستیابی به مقیاس بزرگ برای کاهش هزینههای خودروهای الکتریکی است. همچنین، این پروژه از انرژیهای تجدیدپذیر در فرآیند تولید استفاده میکند و تلاش دارد انتشار کربن را کمتر کند.
در سال 2015، ماسک جرقه پروژه تسلا انرژی (Tesla Energy) را هم زد که در جهت ذخیره انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به شبکههای سنتی برق فعالیت میکند. محصولات اصلی تسلا انرژی شامل باتریهای خانگی برای ذخیره انرژی خورشیدی به نام پاوروال (Powerwall)، باتریهای صنعتی برای کسبوکارها و شبکههای برق به نام پاورپک (Powerpack)، باتریهای بسیار بزرگ برای کاربردهای صنعتی و شبکههای برق به نام مگاپک (Megapack)، سقفهای خورشیدی با پنلهای پیشرفته به نام سولار روف (Solar Roof) و پنلهای خورشیدی با بهرهوری بالا به نام سولار پنلز (Solar Panels) میشود. ناگفته نماند که ماسک در این بین، پروژههای کوچکتری مثل تسلا بات (Tesla Bot) را هم پیش میبرد. تسلا بات ربات انساننمایی است که برای انجام کارهای تکراری و خطرناک طراحی شده است.
ایلان ماسک فقط به تأسیس شرکتهای بزرگ بسنده نکرده، بلکه ایدهها و نوآوریهای جسورانهای را هم در پروژههای خود دنبال کرده است که میتوانیم تأثیر هر کدام را بر دنیای فناوری قابلملاحظه ارزیابی کنیم. یکی از بزرگترین ایدههای ماسک تبدیل انسان به یک گونه چندسیارهای (Multiplanetary Species) است؛ یعنی بشر به گونهای تبدیل شود که بهراحتی بتواند به سیارات دیگر مثل مریخ مهاجرت کند.
همچنین، او با ارائه ثبت اختراعات متنباز (Open Source Patents) بسیاری از فناوریهای تسلا را بهصورت آزاد در دسترس دیگران قرار داده تا به توسعه سریعتر انرژیهای سبز کمک کند. علاوه بر این، ماسک در اسپیس ایکس با ابداع موشکهای قابلبازیابی (Reusable Rockets) توانسته هزینه سفرهای فضایی را بهشدت کاهش دهد.
زندگی شخصی ایلان ماسک
یکی از پرحاشیهترین اتفاقات زندگی ماسک طی چند سال اخیر، جدایی او از گریمز، خواننده کانادایی بود. این زوج از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ در یک رابطه پر از فراز و نشیب بودند. این جدایی زمانی تیتر اخبار را به خود اختصاص داد که کار به دادگاه کشید. گریمز برای حقوق والدینی خود پرونده تشکیل داد و ادعا کرد که برای پنج ماه نتوانسته یکی از فرزندانش را ببیند. این موضوع بهسرعت در شبکههای اجتماعی و رسانهها بازتاب پیدا کرد. همچنین، گریمز در چند مصاحبه به سختیهای مادر بودن در سایه یک میلیاردر و فشارهای عمومی اشاره کرده است.
با وجود تمام چالشهای زندگی مشترک، به نظر میرسد ایلان ماسک بهشدت به داشتن خانواده بزرگ اعتقاد دارد. او تاکنون حداقل 14 فرزند از 4 زن مختلف دارد و به نظر میرسد این تعداد همچنان در حال افزایش است! او در سال 2024 از شیوان زیلیس (Shivon Zilis)، مدیر اجرایی هندیتبار نورالینک صاحب فرزند سومشان، دختری به نام آرکادیا (Arcadia) شد. فقط چند ماه بعد، در سال 2025، خبر تولد فرزند چهارمشان به نام سلدون لیکورگوس (Seldon Lycurgus) را در شبکه X اعلام کرد. ماسک میگوید بچههایش را نسل آیندهای میداند که قرار است دنیای بهتری بسازند. همچنین، او یکی از اصلیترین انگیزههایش برای اقدامات علمی و فناوری را تضمین آیندهای بهتر برای فرزنداناش میداند.
ماسک پدری پرمشغله است، اما چندین پروژهای که همزمان زیر نظر او فعالیت میکنند، مانع از حضور پررنگاش در زندگی فرزنداناش نمیشوند. او حتی پسر چهارسالهاش به نام X Æ A-Xii را به جلسات کاری و کنفرانسهای مهم میبرد و ظاهراً قصد دارد او را بهعنوان جانشین خودش تربیت کند. اگرچه طرفدارهای ماسک آموزههای مداوم ماسک به پسرش را نشانه تعهد او به خانواده میدانند، بسیاری بر این باورند که حضور پسر ماسک در مهمترین کنفرانسهای کاری پدرش، فشارهای ناعادلانه به کودکی است که هنوز دنیای بیرون را به خوبی نمیشناسد.
در فوریه 2025 و چند هفته پس از مراسم تحلیف دونالد ترامپ بهعنوان چهلوهفتمین رئیسجمهور ایالات متحده، تصویری از X Æ A-Xii در کنار ایلان ماسک و دونالد ترامپ در کاخ سفید خبرساز شد. این تصویر به سرعت به یکی از نمادهای رابطه نزدیک ماسک و ترامپ تبدیل شد؛ رابطهای که طی ماههای اخیر سوژه خوبی برای رسانهها و حتی کمدینها و شوهای تلویزیونی بوده است. چند ماه پس از آغاز به کار ترامپ، جیمی کیمل (Jimmy Kimmel) یکی از معروفترین مجریهای آمریکایی ماسک را مسخره کرد و او را «وفادارترین ربات ترامپ» نامید.
رابطه ماسک و ترامپ از دوران کمپین ترامپ در 2024 آغاز شد. در آن زمان، ماسک آشکارا از برخی مواضع اقتصادی و فناوری ترامپ حمایت میکرد. او با این کار، به یکی از چهرههای کلیدی در میان حامیان ترامپ در سیلیکون ولی تبدیل شد. در مقابل هم، ترامپ با وعدههایی مثل کاهش مالیات برای شرکتهای بزرگ، کاهش قوانین زیستمحیطی و حمایت از صنایع نوآورانه تلاش داشت نظر کارآفرینهایی مثل ماسک را جلب کند.
ترامپ از راهاندازی «وزارت کارآمدی دولت» (Department of Government Efficiency) با نام اختصاری دوج (DOGE) زیر نظر ماسک هم حمایت کرد. این نهاد تازهتأسیس در دولت ترامپ قرار است بهرهوری فعالیتها و عملیاتهای دولتی را افزایش دهد و از کاغذبازیهای اداری کم کند. ماسک ابتدا بهعنوان داوطلب نهاد دوج را هدایت میکرد، اما بعداً بهعنوان یک کارمند دولتی بدون حقوق در این نهاد منصوب شد.
شباهت نام دوج کوین و نهاد دوج دوباره گمانهزنیهایی در خصوص احتمال پذیرش گسترده دوجکوین به راه انداخت و باعث شد قیمت این میمکوین در اواخر 2024 و اوایل 2025 رکوردشکنی کند.
البته، قیمت این میم کوین هم همراه با افت بازار، مجدداً سقوط کرد. ماسک هم در عرض چند ماه اعلام کرد که فعالیت خود را در نهاد دوج کاهش خواهد داد. با این همه، طرفدارهای دوج کوین هنوز امیدوارند در دولت ترامپ که خود را دوستدار ارزهای دیجیتال معرفی میکند، پذیرش رمزارزهایی مثل دوج کوین هم بیشتر شود. پیشنهاد میشود با دنبال کردن صفحه تحلیل دوج کوین، نظرات و دیدگاههای مختلف نسبت به آینده این ارز را بخوانید.
با وجود نقش پررنگ ماسک در دومین دورهای که ترامپ بر مسند ریاستجمهوری ایالات متحده مینشیند، رابطه این دو فرد خبرساز بدون حاشیه پیش نرفت. اختلافهایی بهتدریج بین ترامپ و ماسک شکل گرفت؛ مثلاً، ماسک با برخی سیاستهای ترامپ در زمینه کنترل رسانهها و محدودیتهای مهاجرتی مخالفتهای خود را ابراز کرد. همچنین، ایلان ماسک از تصمیمهای محافظهکارانه دولت ترامپ در زمینههای علمی و فناوری هم انتقاد کرده است.
بهطور کلی، زندگی شخصی ایلان ماسک همیشه با چالشها و حواشی متعدد همراه بوده است. او همیشه در مرکز توجه رسانههای مختلف است و خودش هم هرگز از ماجراجوییهای جدید و تجربههای غیرمعمول عقب نمیماند. ایلان ماسک به همان شکلی که در دنیای فناوری شاخههای متعددی را آزمایش کرده، در زندگی شخصی هم با تشکیل یک خانواده پرجمعیت و حضور در روابط پیچیده عاطفی، نشان داده که تمایل دارد در تمام ابعاد از مرزهای متعارف یک زندگی عادی عبور کند.
ایلان ماسک چند سال دارد
ایلان ماسک در تاریخ ۲۸ ژوئن ۱۹۷۱ در پرتوریا، آفریقای جنوبی به دنیا آمد. با توجه به این تاریخ تولد، ماسک در حال حاضر 53 ساله است. با توجه به اینکه او اولین بازی کامپیوتری به نام بلستر را که خودش نوشته بود، در 12 سالگی به قیمت 500 دلار فروخت، میتوانیم بگوییم این نابغه 53 ساله 41 سال سابقه در زمینه فناوری و کارآفرینی دارد!
ایلان ماسک چند بار ازدواج کرده است؟
زندگی ایلان ماسک پر از روابط عاطفی کوتاهمدت بوده است. او تاکنون سه بار با دو زن ازدواج کرده است. ماسک در سال 2000 با جنیفر جاستین ویلسون (Jennifer Justine Wilson)، نویسنده کانادایی ازدواج کرد و از او صاحب شش فرزند شد. ایلان ماسک در سال 2008 از جاستین جدا شد. ماسک پس از طلاق از جاستین، با بازیگر انگلیسی به نام تالولا رایلی (Talulah Riley) آشنا شد و در سال ۲۰۱۰ با او ازدواج کرد. ماسک دو سال بعد از تالولا جدا شد، اما این زوج پس از کشمکش پیاپی سال 2013 با هم دوباره ازدواج کردند. نتیجه ازدواج مجدد ماسک با تالولا رایلی در سال 2016 به طلاق دوم آنها ختم شد.
ماسک در سال 2016 با بازیگر آمریکایی امبر هرد (Amber Heard) وارد رابطه شد، اما این زوج در سال ۲۰۱۸ از یکدیگر جدا شدند. ماسک در همان سال با خوانندهای به نام گرایمز (Grimes) وارد رابطه شد که نتیجه آن سه فرزند است. این دو در سال ۲۰۲۱ از یکدیگر جدا شدند، اما رابطه دوستانه خود را حفظ کردند. همچنین، ماسک در نوامبر ۲۰۲۱ از شیوان زیلیس (Shivon Zilis)، مدیر اجرایی نورالینک، صاحب فرزندی دوقلو شد و در سال ۲۰۲۴ هم فرزند سوم آنها و در سال 2025، فرزند چهارمشان متولد شد. جالب است بدانید زیلیس اعلام کرده است که این فرزندان از طریق لقاح مصنوعی به دنیا آمدهاند و او و ماسک هیچ رابطه عاشقانهای ندارند. در سال 2025، اشلی سنت کلر (Ashley St. Clair) یک اینفلوئنسر محافظهکار آمریکایی اعلام کرد که فرزند سیزدهم ماسک را به دنیا آورده است، اما ماسک هنوز بهصورت عمومی اظهارنظری در این مورد نکرده است.
سختی های زندگی ایلان ماسک
ایلان ماسک زندگی پرفراز و نشیبی داشته و چالشهای زیادی را پشت سر گذاشته است. مسیر رسیدن او به موفقیتها و دستاوردهای مختلفش هرگز ساده نبوده است. در کودکی، ایلان دچار تنهایی و اذیتهای همسالاناش در مدرسه بود. او با اعتماد به نفس پایین و مشکلات اجتماعی مواجه بود و بسیاری از اطرافیانش او را کودکی درونگرا میشناختند. همچنین، ماسک در 10 سالگی طلاق والدیناش را تجربه کرد که این مسئله او را شدیداً تحت فشار قرار داد.
ماسک علاقه به کتابها، فناوری و خودآموزی برنامهنویسی را جایگزین کمبودهایش در دوران کودکی کرد تا از چالشهایش فراتر برود. او در دوران حرفهای خودش هم با شکستهای متعددی دستوپنجه نرم کرده است. یکی از بزرگترین بحرانهای ماسک در سال 2008 اتفاق افتاد، زمانی که تسلا و اسپیسایکس در آستانه ورشکستگی بودند. تسلا هنوز خودروی سودآوری نداشت و اسپیسایکس سه پرتاب ناموفق داشت که باعث شده بود اعتماد سرمایهگذارها و مشتریها بهشدت آسیب ببیند. ماسک تقریباً تمام ثروتاش را برای زنده نگهداشتن این شرکتها خرج کرد و در شرایطی قرار گرفت که حتی برای پرداختهای خُرد هم دچار مشکل شده بود. همچنین، بسیاری از پروژههای کاری او طی سالهای اخیر با تأخیرهای مداوم در طراحی و تولید روبهرو بودهاند. او میگوید در دورانهای بحران، برای ماههای طولانی مجبور شده حتی شبها هم در دفتر کارش بخوابد و تمام روزها و شبهایش را وقف کار کند.
همچنین، زندگی شخصی ایلان هم پر از چالشهای احساسی و خانوادگی بوده است. او مشکلاتی در روابط زناشویی و عاطفی خود داشته است که بارها منجر به اختلافهای شدید او با اعضای خانوادهاش شده است. همچنین، ماسک در خصوص مسئله نگهداری از فرزنداناش پس از طلاق از همسرهایش به مشکلات حقوقی متعددی برخورده که او را با چالشهای قانونی و رسانهای زیادی مواجه کردهاند. علاوه بر این، او در سال 2002 اولین پسرش را در 10 هفتگی به دلیل سندروم مرگ ناگهانی نوزاد از دست داد. این سوگ تأثیر منفی زیادی روی روان ماسک داشت و به گفته خودش، باعث شد احساساتی مثل ترس و ناامیدی را به شکل بسیار شدیدی تجربه کند.
از رابطه پرماجرای ماسک با سیاستمدارها از جمله عضویت او در گروه مشاوران استراتژیک ترامپ هم نباید غافل شویم؛ اقداماتی که غالباً با انتقادهای زیادی مواجه شدهاند. در کنار این موارد، پروندههای حقوقی که از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) علیه برخی اقدامات مالی ماسک باز شدهاند هم به او فشار زیادی وارد کرده است.
با وجود تمام این مشکلات و چالشها در زندگی حرفهای و شخصی ماسک، ویژگی بارزی که او را از بسیاری دیگر از کارآفرینها متمایز میکند، سرسختی و استقامت فوقالعادهاش در مواجه با سختیها و شکستناپذیری مثالزدنی او است. ماسک بارها ثابت کرده که حتی در بحرانیترین لحظههای زندگیاش حاضر نیست دست از اهدافش بردارد و همیشه به دنبال پیشرفت و نوآوری بوده است.
ایلان ماسک چند فرزند دارد؟
ماسک 10 فرزند، از جمله دو دوقلو و یک سهقلو از سه رابطه متفاوت دارد. به گفته همسر اولش، ویلسون، ماسک میخواست ازدواج کند تا زود بچهدار شوند. پسر اول آنها در سال 2002 به دنیا آمد و در ده هفتگی به علت سندرم مرگ ناگهانی نوزاد درگذشت. ایلان ماسک و ویلسون سپس به لقاح آزمایشگاهی رو آوردند و در سال 2004 و 2006 صاحب یک دوقلوی پسر و بعد یک سهقلوی پسر شدند. یکی از پسرهای دوقلوی ماسک در سال 2002 با اجازه دادگاه اسم و جنسیت خود را عوض کرد و اعلام کرد به هیچ طریقی نمیخواهد با پدر بیولوژیک خود مرتبط باشد.
ماسک از رابطهاش با گریمز نیز دو پسر و یک دختر دارد. همچنین، ایلان از شیوان زیلیس (Shivon Zillis) که یکی از مدیران نورالینک است صاحب یک دوقلو شد که در سال 2021 از طریق رحم اجارهای به دنیا آمدند و تعداد فرزندان شناخته شده ماسک را به 10 نفر رساندند.
خانواده بزرگ ماسک موضوع عجیبی نیست. او در مورد بحران کمبود جمعیت به دلیل فرزندآوری کمتر زنان تحصیل کرده هشدار داده است. ایلان ماسک این بحران را حتی از گرمایش جهانی نیز خطرناکتر میداند. شیوان زیلیس نیز میگوید ماسک «واقعا میخواهد افراد باهوش بچهدار شوند».
ایلان ماسک اهل کجاست؟
اصالت ایلان ماسک به اروپا برمیگردد. او تبار انگلیسی، کانادایی، سوئیسی و آفریقایی دارد (پدربزرگ پدری ماسک اهل آفریقای جنوبی بود). خود ماسک در آفریقای جنوبی به دنیا آمد و یک خواهر و برادر کوچکتر از خودش دارد. مادر ایلان، مای ماسک (Maye Musk)، یک مدل کانادایی و کارشناس تغذیه بوده است. پدر ماسک، ارول (Errol Musk)، یک مهندس اهل آفریقای جنوبی است.
شغل ایلان ماسک چیست؟
ماسک به معنای واقعی کلمه همهفنحریف است. وی بیش از همه به عنوان یک کارآفرین شناخته میشود اما لیست مشاغل او طولانیتر از این حرفهاست. ایلان ماسک مدیرعامل شرکت تسلا و افسر ارشد فناوری در اسپیس ایکس است. او همچنین یک سرمایه گذار، یک تکنسین و یک طراح صنعتی است که سابقه تولیدکنندگی فیلم نیز دارد!
علایق ایلان ماسک
علائق اولیه ماسک به فلسفه، داستانهای علمی تخیلی و رمانهای خیالپردازانه در ایدئالگرایی و توجه او به پیشرفت انسان نقش داشت. این دو ویژگی به نوبه خود در حرفه Elon نمود پیدا کردند. در واقع، پتانسیل بیحدوحصر کشف فضا و حفظ نسل آینده بشر به زیربنای علائق ایلان ماسک تبدیل شده است و در این راستا، وی بنیاد ماسک را تاسیس کرده که به اکتشاف فضا و کشف انرژیهای تجدیدپذیر و پاک اختصاص دارد.
در اکتبر 2019، ماسک متعهد شد که یک میلیون دلار به کمپین TeamTrees# اهدا کند که هدف آن کاشت 20 میلیون درخت در سرتاسر جهان در سال 2020 است. او حتی نام اکانت توییتری خود را به این مناسبت به Treelon تغییر داد. همچنین، ایلان ماسک حداقل از سال 2014 با ارزهای دیجیتال آشنا بوده است اما بعدها به آنها علاقه بیشتری نشان داد و در سال 2021 برای اولین بار اعلام کرد که اقدام به خرید اتریوم، بیت کوین و دوج کوین کرده است.
مذهب ایلان ماسک
ایلان ماسک در یکی از شاخههای مسیحیت به نام آنگلیکان (Anglican) غسل تعمید داده شد. او میگوید در 14 سالگی با یک بحران ایمانی مواجه شد و ایمان خود را به مسیحیت و هر دین دیگری از دست داد. ایلان ماسک اکنون بیشتر به عنوان یک ندانمگرا (Agnostic) شناخته میشود، اما کارکرد مذهب را درک میکند. وی در توییتی نوشت:
مسیح عشق، مهربانی و بخشش را آموزش میدهد. من فکر میکردم پیش آوردن گونه دیگر احمقانه و از روی ضعف است، اما احمق من بودم که خرد عمیق پشت این کلمات را نمیفهمیدم.
با این حال، ایلان ماسک میگوید کتاب مقدس او یک رمان طنز به نام «راهنمای مسافر مجانی کهکشان» نوشته داگلاس آدامز (Douglas Adams) است. ماسک بر اساس این کتاب تصمیم گرفت که دین او «تلاش برای روشنگری جمعی» است.
بیماری ایلان ماسک
ایلان ماسک گاهی رفتاری غیرعادی از خود نشان داده است. او در برنامه تلویزیونی مشهور Saturday Night Live فاش کرد که سندرم آسپرگر دارد. سندرم آسپرگر نوع خفیفی از اختلال طیف اوتیسم است که با مشکلاتی در ارتباط بینفردی، ارتباط غیرکلامی و حرکات پیچیده فیزیکی مثل رقص شناخته میشود و معمولا با علائق و رفتارهای وسواسی همراه است.
ایلان ماسک در پاسخ به این سوال که بیماری آسپرگر چگونه خود را نشان میدهد گفت «من در تن صدایم یا نحوه صحبت کردنم تنوع زیادی ندارم که میگویند برای نقشهای کمدی عالی است». ماسک میگوید این بیماری احتمالا در موفقیت او نقش داشته است زیرا همین علائق وسواسی به او اجازه میدهد ساعتها روی کاری تمرکز کند و از آن لذت ببرد. وی در همین برنامه خطاب به منتقدان پستهای توییتری خود گفت:
من انقلابی در ساخت خودروهای برقی ایجاد کردم و در حال فرستادن انسان به مریخ هستم. واقعا انتظار داشتید یک آدم خونسرد و نرمال باشم؟
ویژگیهای عجیب ایلان
برخلاف دیگر میلیاردرها که معمولا برای محافظت از تجارت خود انزوا را ترجیح میدهند ماسک ابایی از اظهارنظرهای جنجالی و ناگهانی ندارد. او مخصوصا به خاطر اظهارات غیرعلمی در مورد همهگیری کرونا مورد انتقاد قرار گرفته است. ایلان ماسک بیماری کووید 19 را شکل خاصی از سرماخوردگی معمولی دانست و ادعا کرد که آمارهای مرگومیر اغراق شده است.
ماسک که آشکارا از اعتیاد خود به کار صحبت میکند، اغلب ادعا کرده است که صرفا به خاطر پول نیست که کار میکند و در واقع علاقهای به جذابیتهای ظاهری ثروت ندارد. ایلان ماسک میگوید تجارت او نوعی کار انساندوستانه است زیرا روی حل مشکلات انسانها، از جمله مشکلات اقلیمی تمرکز دارد.
سبک مدیریتی ایلان ماسک
شیوه مدیریتی ماسک اغلب به عنوان مدیریت خرد (Micro Management) توصیف شده و نیویورکتایمز آن را مطلقگرایانه خطاب کرده است. او پروژههای جاهطلبانه، پرریسک و پرهزینهای را برخلاف توصیههای مشاورانش راهاندازی کرده است. اطرافیانش میگویند ماسک غریزی عمل میکند و مطمئن نیستیم که حتی از برنامه فردایش خبر داشته باشد.
در سال 2018 وقتی تسلا از پیشبینیهای خود عقب ماند، خبر رسید که ایلان ماسک سرپرست بخش مهندسی را کنار زده است تا شخصا بر آن بخش نظارت کند. ماسک در گفتگوی توییتری با یک خبرنگار گفت برای دستیابی به اهداف شرکت، از سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن» استفاده میکند و به «خوابیدن در کارخانه» برگشته است. او با تغییراتی که در ساختار تسلا ایجاد کرد توانست به اهداف تولیدی تسلا برای آن سال دست یابد.
ایلان ماسک از طریق ایمیلهای جمعی با کارمندانش ارتباط برقرار میکند. رفتار او با کارمندان به عنوان سیاست «هویج و چماق» وصف شده است. وی به کسانی که انتقاد سازندهای ارائه دهند پاداش میدهد و در عین حال به تهدید کردن، فحاشی و اخراج ناگهانی کارمندانش شهره است. ماسک گفته است که انتظار دارد کارمندانش ساعات طولانی، گاهی تا 80 ساعت در هفته، کار کنند. سبک رهبری ایلان ماسک توسط برخی ستایش شده است زیرا آنها همین سبک را عامل موفقیت تسلا و دیگر شرکتهای او میدانند. دیگران ماسک را مورد انتقاد قرار داده و ادعا میکنند که او سنگدل است و تصمیمهای مدیریتی وی «نشاندهنده فقدان درک انسانی» است.
زندگی ایلان ماسک در سنین کودکی و نوجوانی
دو سال پس از طلاق والدینش در سال 1980، ایلان ماسک و برادرش تصمیم گرفتند با پدرشان زندگی کنند. اما به گفته خودش این فکر خوبی نبود و از همان زمان مشکلات او با پدرش آغاز شد. وی پدرش را «انسان وحشتناکی» توصیف کرده که «تقریبا هر کار پلیدی که فکرش را بکنید انجام داده است». ماسک در توصیف شرایط بزرگ شدنش گفت «من کودکی وحشتناکی داشتم. با مشکلات زیادی روبرو بودم. یکی از چیزهایی که مرا در مورد بچههایم نگران میکند این است که آنها به اندازه کافی با ناملایمات مواجه نمیشوند».
آزار همکلاسیها
ایلان ماسک به یک مدرسه خصوصی و انگلیسیزبان میرفت و یک سال زودتر از سن معمول به مدرسه فرستاده شد. او که به گفته خودش خوره کتاب بود در مدرسه دوستان کمی داشت و سالها هدف آزار قلدرهای مدرسه بود. ایلان حتی یکبار به علت کتک خوردن در مدرسه بیهوش و در بیمارستان بستری شد. «آنها بهترین دوستم را راضی کردند که مرا از مخفیگاهم بیرون بکشد تا کتکم بزنند. این خیلی دردناک بود. … این چیزی بود که بزرگ شدن را سخت کرده بود. تا چند سال این آزارها بیوقفه بود. گنگهایی در مدرسه بود که مرا تعقیب میکردند و تلاش میکردند کتکم بزنند. بعد من به خانه میرفتم و آنجا هم وحشتناک بود».
تکنولوژی به راه فراری برای ایلان کوچک تبدیل شد. ماسک در کودکی آنقدر غرق خیالپردازی در مورد اختراعاتش میشد که والدین و پزشکانش درخواست کردند شنوایی او آزمایش شود. در حوالی زمان طلاق والدینش، یعنی زمانی که 10 سال داشت، ایلان ماسک به رایانهها علاقهمند شد. او برنامهنویسی را به شکل خودآموز و با استفاده از یک کامپیوتر خانگی نسبتا ارزان یاد گرفت. ماسک در 12 سالگی اولین نرمافزار خود را ساخت. او کد این نرمافزار را که یک گیم به نام Blastar بود به مبلغ 500 دلار به یک شرکت کامپیوتری فروخت. در دوران دبیرستان ایلان ماسک پسری کوتاهقامت و درونگرا بود و تا 15 سالگی مورد آزار قلدرهای مدرسه قرار میگرفت. در آن سن، او یک جهش رشد داشت و با یادگیری کاراته و کشتی یاد گرفت چگونه از خود دفاع کند.
تحصیلات ایلان ماسک
ماسک در سال 1989 به کانادا رفت تا در دانشگاه کوئینز (Queen’s University) ثبت نام کند و از خدمت سربازی اجباری در آفریقای جنوبی اجتناب کند. او پس از گذراندن دو سال در دانشگاه کوئینز به آمریکا رفت تا در دانشگاه پنسیلوانیا تحصیل کند. رشته ایلان ماسک برای تحصیل در آنجا اقتصاد (گرایش امور مالی و مدیریت کارآفرینی) و فیزیک بود اما او تمام وقتش را به درس و تحصیل اختصاص نداد. در این دوره، ایلان ماسک با یکی از همکلاسیهایش یک خانه را اجاره کرده بود که به عنوان یک کلوپ شبانه استفاده میکردند. این کار یکی از اولین آزمایشهای او در زمینه کارآفرینی بود.
هردوی این رشتهها حکایت از آینده کاری او داشتند اما فیزیک بود که عمیقترین تاثیر را بر جای گذاشت. ایلان ماسک سپس در سال 1995 به دانشگاه استنفورد رفت تا در رشته فیزیک دکترا بگیرد. اما این نقلمکان او درست همزمان با شکوفایی اینترنت و رونق سیلیکون ولی (Silicon Valley) بود و ماسک که رویای کارآفرینی داشت تنها پس از دو روز از دوره دکترای رشته فیزیک انصراف داد تا این ترند را دنبال کند.
ضریب هوشی ایلان ماسک چقدر است؟
بیشتر مردم پس از ملاقات با ماسک، یک عکسالعمل دارند: «او باهوشترین مردی است که تا به حال دیدهام». اگرچه هوش به تنهایی موفقیت را تضمین نمیکند، اما ضریب هوشی بالای ایلان ماسک بدون شک نقش مهمی در موفقیتهای او داشته است. توانایی وی در شناسایی مشکلات، پیشبینی راهحلها و ایجاد تیمهای با استعداد در تحقق اهداف بلندپروازانه او بسیار مهم بوده است.
در مورد ضریب هوشی ایلان ماسک اطلاعات قطعی وجود ندارد زیرا ماسک بهره هوشی خود را فاش نکرده است. منابع مختلف هوش او را بین 150 تا 155 تخمین میزنند. اگر ضریب هوشی ایلان ماسک 150 باشد در دسته «نابغه» و اگر 155 باشد در دسته «نابغه برتر» قرار میگیرد.
گفتنی است که میانگین ضریب هوشی افراد 100 (بین 85 تا 115) است. میانگین ضریب هوشی جمعیت جهان نیز کمتر از 130 است، اما بهره هوشی غولهایی مانند استیون هاوکینگ و آلبرت انیشتین نزدیک به 160 بود.
ایلان ماسک چگونه پولدار شد؟
همه مردم کنجکاوند که بدانند ایلان ماسک صاحب چیست یا ثروت ایلان ماسک از کجاست؟ پاسخ کمی طولانی است. ایلان ماسک پس از ترک دانشگاه استنفورد در سال 1995، وقتی تنها 24 سال داشت، اولین شرکت خود را با نام Zip2 Corporation تاسیس کرد. ماسک این شرکت را با سرمایه اندکی به همراه برادرش کیمبال راهاندازی کرد. او کمی بعد توانست سرمایهگذارانی را به پروژه جذب کند. محصول این شرکت نرمافزاری یک راهنمای شهری آنلاین بود و به وبسایتهای روزنامههای نیویورکتایمز و شیکاگو تریبون خدمات میداد.
تا زمانی که این شرکت پا بگیرد، ماسک عملا تماموقت در شرکت زندگی میکرد و در باشگاهی در همان نزدیکی دوش میگرفت. کار زیاد نتیجه داد و چهار سال پس از تاسیس Zip2، شرکت کامپیوتری Compaq آن را به مبلغ 341 میلیون دلار خریداری کرد. سهم ایلان ماسک از این فروش 22 میلیون دلار بود که او را رسما به یک میلیونر تبدیل کرد.
مشارکت ایلان ماسک در ساخت پیپل
در سال 1999، ایلان ماسک با 10 میلیون دلار از پولی که از فروش Zip2 به دست آورده بود، یک شرکت پرداخت /خدمات مالی آنلاین به نام X.com ایجاد کرد. شرکت ایکس کام با یک شرکت انتقال پول به نام Confinity ادغام شد که به ایجاد شرکت PayPal منجر شد. ماسک ابتدا به عنوان مدیرعامل پی پال انتخاب شد اما نبرد سختی را با دیگر بنیانگذاران برای انتقال سرورهای شرکت از یک سیستمعامل رایگان به ویندوز آغاز کرد. در نتیجه این منازعه خیلی زود از سمت خود کنار گذاشته شد. گفتنی است که تجربه شرکت پی پال بود که باعث شد ایلان ماسک به بیت کوین و بازار ارزهای دیجیتال علاقهمند شود. ارز دیجیتال فناوری ارائه میدهد که با از بین بردن نیاز به پردازندههای شخص ثالث، یک قدم از پی پال و رقبای آن جلوتر است.
در سال 2002، یعنی سه سال بعد از بنیانگذاری پی پال، شرکت eBay آن را به مبلغ 1،5 میلیارد دلار خریداری کرد. سهم ایلان ماسک از پی پال پس از کسر مالیات حدود 180 میلیون دلار بود. او با جاهطلبی خاص خود، 100 میلیون دلار از آن را به راهاندازی اسپیس ایکس و 70 میلیون دلار را به سرمایهگذاری در تسلا اختصاص داد. ده میلیون دلار را نیز برای تاسیس سولار سیتی (SolarCity) به پسرخالههایش داد (تسلا در سال 2016 سولار سیتی را به مبلغ 2،6 میلیارد دلار خریداری کرد). او میگوید پس از این سرمایهگذاریها «من واقعا مجبور بودم برای اجاره خانه پول قرض کنم».
ورود ایلان ماسک به صنعت هوافضا با اسپیس ایکس
ایلان ماسک حتی قبل از فروش پی پال، رویاهایی در مورد حرکت بعدی خود داشت، از جمله نقشه دیوانهواری برای فرستادن موش یا گیاهان به مریخ. او بیشتر درآمد حاصل از سهم خود در پی پال را به تاسیس سومین شرکت خود، «شرکت فناوریهای اکتشاف فضایی» یا همان SpaceX اختصاص داد. هدف این شرکت که در سال 2002 تاسیس شد ساخت فضاپیما برای سفرهای فضایی تجاری و کاهش هزینه سفر فضایی است.
اسپیس ایکس به قدری موفق بود که در سال 2008 با ناسا قرارداد حمل محموله به ایستگاه فضایی بینالمللی را امضا کرد و جایگزین ماموریتهای شاتل فضایی ناسا شد. اسپیس ایکس همچنین قراردادهایی با نیروی هوایی ایالات متحده برای طراحی موشکهای فضایی امضا کرده است. ایلان ماسک اعلام کرده است که ماموریت نهایی کمپانی SpaceX این است که به استعمار درآوردن سیاره مریخ را مقرونبهصرفه کند.
موشکهای فالکون 9؛ برگ برنده ایلان ماسک
در 22 می سال 2012، ماسک و شرکت اسپیس ایکس با پرتاب موشک فالکون 9 به فضا تاریخساز شدند. این موشک با محمولهای به وزن 450 کیلوگرم تدارکات برای فضانوردان ایستگاه فضایی بینالمللی فرستاده شد و اولین باری بود که یک شرکت خصوصی فضاپیمایی را به ایستگاه فضایی بینالمللی ارسال میکرد. ایلان ماسک در مورد این اتفاق گفت «من احساس میکنم بسیار خوششانس هستم … این مثل قهرمانی در سوپر بول [جام بیسبال آمریکا] است».
در سپتامبر 2017، ماسک از طراحی جدیدی برای موشک BFR خبر داد. این موشک یک غول 31 موتوره به همراه یک سفینه فضایی است که میتواند حداقل 100 سرنشین را به فضا ببرد. او اعلام کرد که شرکت اسپیس ایکس قصد دارد اولین ماموریت باری به مریخ را در سال 2022 انجام دهد. البته در تاریخ نوشتن این مقاله (اکتبر 2023) این پروژه هنوز عملی نشده است اما این بخشی از هدف کلی او برای استعمار سیاره سرخ است. ایلان ماسک میگوید ما تنها به یک موشک قابل استفاده مجدد نیاز داریم تا به یک تمدن چندسیارهای تبدیل شویم.
تاسیس تسلا موتورز توسط ایلان ماسک
ایلان ماسک روی زمین هم به اندازه فضا فعال بوده است. ماسک همبنیانگذار، مدیرعامل و معمار محصولات Tesla Motors است که در سال 2003 تاسیس شد و به تولید انبوه خودروهای برقی مقرونبهصرفه اختصاص دارد. ماسک بر توسعه محصول، مهندسی و طراحی محصولات این شرکت نظارت دارد. این شرکت خودروسازی در سال 2017 از جنرال موتورز پیشی گرفت و به باارزشترین خودروساز ایالات متحده تبدیل شد. گفتنی است که در سال 2008، و با بحران اقتصادی جهانی، ماسک شخصا با سرمایهگذاری 40 میلیون دلار و وام گرفتن 40 میلیون دلار دیگر، تسلا را از ورشکستگی نجات داد و به مدیرعامل آن تبدیل شد. ماسک سال 2008 را بدترین سال زندگی خود توصیف کرد و ادعا کرده که در سال 2009 برای هزینههای شخصی خود مجبور به قرض گرفتن بوده است.
تبدیل توئیتر به شرکتی خصوصی توسط ایلان ماسک
ایلان ماسک که در سال 2009 به توییتر پیوسته، یک کاربر فعال در این رسانه اجتماعی است. او در سال 2022 فاش کرد که 9،2 درصد از سهام توییتر را در اختیار دارد. توییتر با پیشنهاد عضویت در هیئتمدیره توییتر به این خبر پاسخ داد. ماسک ابتدا این پیشنهاد را پذیرفت و بعد آن را رد کرد. وی سپس پیشنهاد کرد کل توییتر را به قیمتی بسیار بالاتر از ارزش آن خریداری کند. توییتر ابتدا تلاش کرد با خوردن «قرص سمی» (استراتژی پایین آوردن عمدی ارزش سهام برای جلوگیری از خرید آن) از خرید سهام بیشتر توسط ایلان ماسک جلوگیری کند اما در نهایت پیشنهاد قیمت 46،5 میلیارد دلاری ماسک را پذیرفت.
کمی بعد Elon Musk سعی کرد با این استدلال که توییتر اطلاعات خاصی را در مورد اکانتهای جعلی مخفی کرده است، معامله را لغو کند اما توییتر از ماسک شکایت کرد تا او را ملزم به تکمیل قرارداد کند. در نهایت، در اکتبر 2022، ماسک رسما توییتر را به قیمت 44 میلیارد دلار خرید و پس از یک سری رفت و برگشتها، مدیرعامل این شرکت رسانهای شد. به نوشته کتاب زندگینامه ایلان ماسک، وی چندین بار از خرید توییتر ابراز پشیمانی کرده است. گفتنی است که خبر خرید توییتر توسط ایلان ماسک باعث افزایش 70 درصدی قیمت Doge و افزایش میزان خرید دوج کوین شد و بسیاری را امیدوار کرد که او Dogecoin را در ساختار توییتر بگنجاند.
چیپ ایلان ماسک برای کنترل مغز انسان
ماسک شرکت دیگری به نام نورالینک (Neuralink) را در سال 2017 بنیانگذاری کرد. نورالینک یکی از شرکتهای عجیب ایلان ماسک است که به گفته خودش برای دستیابی به «همزیستی» بین مغز انسان و هوش مصنوعی ایجاد شده است.
شرکت نورالینک در حال توسعه دو محصول است. اولی، چیپ یا تراشهای است که در جمجمه افراد کاشته میشود و الکترودهایی را به سمت مغز آنها میفرستد. این چیپ در آنجا فعالیت مغز را ثبت میکند و در تئوری این توانایی را دارد که فعالیت مغز را تحریک کند. چیپ ایلان ماسک به اندازه یک سکه است و سیمهای ریزی که به مغز میفرستد هر کدام تقریبا 20 برابر نازکتر از موی انسان هستند. این تراشه دادههای ثبت شده را به صورت وایرلس به رایانهها منتقل میکند و محققان آنها را مورد مطالعه قرار میدهند. محصول دوم نورالینک هم رباتی است که میتواند به طور خودکار تراشه را در مغز بکارد. ایلان ماسک ادعا کرده است که این دستگاه میتواند کاشت چیپ نورالینک را به عمل سادهای مثل لیزیک چشم تبدیل کند.
در سال 2020، نورالینک خوکی به نام گرترود را به نمایش گذاشت که محصول این شرکت در مغز او کاشته شده بود. چیپ ایلان ماسک قادر به پیشبینی دقیق موقعیت اندامهای گرترود در هنگام راه رفتن روی تردمیل بود. این شرکت در آوریل 2021 یک قدم فراتر رفت و میمونی را نمایش داد که با ذهن خود بازیهای ویدیویی انجام میدهد. در سال 2023 نیز نورالینک اعلام کرد تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را برای شروع کارآزماییهای کاشت چیپهای مغزی در انسانها به دست آورده است.
گفته میشود که این فناوری میتواند به مطالعه و درمان بهتر بیماریهای عصبی شدید مانند پارکینسون و آلزایمر کمک کند. یک کاربرد دیگر آن میتواند این باشد که به افراد اجازه دهد تا پروتزهای رباتیک (اعضای بدن مصنوعی) را با ذهن خود جابجا کنند و کنترل حرکتی ظریفتری روی اعضای بدن مصنوعی خود اعمال کنند.
خود ماسک در مورد تواناییهای پیشرفته این چیپ ادعاهای زیادی داشته است. او میگوید در درازمدت تراشه نورالینک میتواند برای تلفیق آگاهی انسان با هوش مصنوعی مورد استفاده قرار گیرد. ایلان همچنین ادعا کرده است که با کمک این چیپ مردم میتوانند مانند سریال آینه سیاه (Black Mirror) خاطرات خود را ذخیره کرده و دوباره پخش کنند یا از طریق تلهپاتی اتومبیل خود را احضار کنند. بسیاری از دانشمندان در مورد ادعاهایی مثل خواندن افکار تردید دارند و میگویند علم اعصاب هنوز در آن مرحله نیست.
دیگر شرکتها و ایدههای ایلان ماسک
ماسک مدام در حال تولید ایدههای جدید است. از جمله این ایدهها میتوان به هایپرلوپ (Hyperloop) اشاره کرد. هایپرلوپ یک قطار سریعالسیر است که طبق تئوری میتواند مسافران را ظرف سی دقیقه از لوس آنجلس به سانفرانسیسکو ببرد. فاصله این دو شهر 540 کیلومتر است. ایلان ماسک همچنین شرکت بورینگ (Boring Company) را برای توسعه یک ایده سریعالسیر دیگر خلق کرد؛ این شرکت ماموریت دارد شبکهای از تونلها را برای رانندگی بدون ترافیک و پرسرعت زیر شهرها ایجاد کند.
ایلان ماسک در اواخر 2015 به همراه چند نفر دیگر شرکت OpenAI را تاسیس کرد که به تحقیق روی هوش مصنوعی اختصاص داده شده است. ماموریت شرکت مذکور این است که اطمینان حاصل کند هوش مصنوعی بشر را نابود نخواهد کرد. شرکت OpenAI با عرضه چت بات ChatGPT در اواخر سال 2022 به تیتر رسانههای دنیا تبدیل شد. ماسک نگرانیهایی در مورد اینکه رقابت بر سر هوش مصنوعی میتواند به جنگ جهانی سوم بینجامد عنوان کرده است.
ایلان ماسک و بازارهای مالی
یک سوال طبیعی در میان مردم این است که ماسک پول خود را در کدام بازارهای مالی سرمایه گذاری میکند یا سبد سرمایهگذاری او شامل سهام چه شرکتهایی است. پاسخ این است که به نظر نمیرسد ماسک مثل وارن بافت و دیگر معاملهگران مشهور به شکل فعالی سهام خرید و فروش کند یا سبد سهام متنوعی داشته باشد. سرمایهگذاریهای ایلان ماسک به جز شرکتهای اصلیاش، شامل سرمایهگذاری یکباره روی شرکتها یا پروژههایی است که به آنها اعتقاد دارد (مانند بیت کوین، دوج کوین و توییتر). اما در مجموع، ماسک در اداره شرکتهای فناوری بسیار بیشتر از انتخاب سهام و مدیریت دارایی مشارکت دارد و سرمایهگذاریهای خطرپذیر و متمرکز روی یک حوزه را که به علائق او نزدیک باشد، ترجیح میدهد.
با وجود اینها، ایلان ماسک تاثیر غیر قابل انکاری بر بازارهای مالی دارد و منظور فقط بازار کریپتو نیست. او توانایی منحصر به فردی در جلب توجه سرمایهگذاران و عموم مردم دارد که باعث میشود بتواند به احساسات بازار شکل بدهد و روی حرکات بازارهای مالی تاثیر بگذارد. بر اساس یک نظرسنجی آنلاین از سرمایهگذاران آمریکایی، ایلان ماسک تاثیرگذارترین شخصیت در بازارهای مالی است. دو سوم از پاسخدهندگان در این نظرسنجی معتقد بودند که ماسک تاثیر قابل توجهی بر بازارهای مالی دارد.
ایلان ماسک چقدر پول دارد؟
در ژانویه 2021، ثروت خالص ایلان ماسک از 185 میلیارد دلار فراتر رفت و او را به ثروتمندترین انسان روی کره زمین تبدیل کرد. در نوامبر همان سال با افزایش ارزش سهام تسلا، ماسک به اولین شخصی تبدیل شد که ثروتش از 300 میلیارد دلار گذشت. کاهش ارزش تسلا تا 30 نوامبر 2021، باعث شد ایلان ماسک 200 میلیارد دلار از ثروت نجومی خود را از دست بدهد. او اولین فردی در تاریخ است که چنین مبلغی را از دست داده است.
در حال حاضر (اکتبر سال 2023)، دارایی خالص ایلان ماسک حدود 259 میلیارد دلار تخمین زده شده است که وی را مجددا به ثروتمندترین مرد جهان تبدیل کرده است. گفتنی است که ثروت خالص ایلان در سال 2020 حدود 27 میلیارد دلار بود و این به معنای آن است که دارایی او ظرف 3 سال بیش از 9 برابر افزایش یافته است. ماسک در اواخر دهه 20 زندگی خود با فروش استارتاپ Zip2 به یک مولتی میلیونر تبدیل شد و برای اولین بار در سال 2012 و با ثروت 2 میلیارد دلار به لیست میلیاردرهای مجله فوربس (Forbes) راه یافت.
آیا ایلان ماسک ثروتمند به دنیا آمد؟
خیر. ایلان ماسک در خانوادهای با سطح مالی متوسط به دنیا آمد. در مقطعی از کودکی ماسک، مادر او همزمان 5 شغل داشت تا بتواند به مخارج خانوادهاش کمک کند.
شایعاتی در مورد اینکه خانواده ماسک یک معدن زمرد داشته است، وجود دارد. ارول ماسک، پدر ایلان این گفتهها را تایید کرد و گفت از درآمد معدن برای ایلان و برادرش در کانادا و آمریکا پول میفرستاد. اما خود ایلان گفت معدن زمردی وجود نداشته و او در طول تحصیل در کالج برای مخارج خود کار کرده است.
در نهایت، والتر ایزاکسون، نویسنده زندگینامه ایلان ماسک ادعای معدن زمرد را رد کرد. طبق تحقیقات ایزاکسون، پدر ایلان در ده هشتاد میلادی یک هواپیمای سبک داشت که با سهمی از یک معدن زمرد خام معاوضه کرد. او زمردها را به صورت غیر قانونی وارد میکرد و میفروخت اما تجارت او در همان دهه 80 شکست خورد و تمام درآمد خود از آن را نیز از دست داد.
سرمایه ایلان ماسک در شروع کارش چقدر بود؟
ایلان اولین شرکت خود، را با 15,000 دلار سرمایه خود و برادرش راهاندازی کرد. برخی منابع نوشتهاند که این پول را پدرش به او و کیمبال قرض داد، اما به نظر میرسد این تنها یک شایعه است. در واقع، ایلان ماسک میگوید از دهه نود میلادی که پولهای پدرش تمام شد، او و برادرش در تامین مخارج به ارول کمک کردهاند. همچنین، مولتی میلیاردر آینده در این زمان بیش از 100،000 دلار بدهی شهریه دانشجویی داشت و برای پرداخت اجارهخانه با مشکل مواجه بود.
خانه ایلان ماسک چگونه است؟
ایلان ماسک 7 خانه داشت اما آنها را فروخت تا برای انسانها خانهای در مارس بسازد! ماسک در سال 2020 اعلام کرد که تقریبا تمام داراییهای فیزیکی و همه خانههای خود را میفروشد تا به تامین سرمایه لازم برای ایجاد مستعمره در مریخ کمک کند. پس از فروش خانهها خبر رسید که ایلان ماسک در یک خانه پیشساخته زندگی میکند که متعلق به اسپیس ایکس است و 50 هزار دلار ارزش دارد. ماسک زندگی در این خانه را انکار کرد و گفت که در یک خانه کوچک متفاوت در تگزاس زندگی میکند. اما بعد در یک پادکست گفت خانه پیشساختهای دارد و از آن به عنوان اتاق مهمان استفاده میکند.
بر اساس گزارشها، ایلان ماسک علیرغم تعهدش مبنی بر اینکه مالک هیچ خانهای نباشد، ظاهرا در حال ساخت یک سازه شیشهای مرموز در آستین است. این طرح مخفی در شرکت تسلا به عنوان پروژه 42 شناخته میشود. والتر ایزاکسون در بیوگرافی خود در مورد این میلیاردر گفت ایلان ماسک در مورد برنامههایی برای ساخت یک خانه بزرگ در تگزاس صحبت کرده است. او گفت مدیر عامل تسلا یک مزرعه اسب در نزدیکی رودخانه کلرادو و یکی از کارخانههای تسلا خرید و به فکر خرید خانهای در آستین بود، اما به این نتیجه رسید که این کار هزینه زیادی دارد و به جای آن شروع به ارائه ایدههایی برای ساخت خانه خود کرد.
بر اساس این کتاب، ماسک به طراح گفته است که خانه «باید شبیه چیزی باشد که انگار از فضا پایین افتاده است … انگار سازهای از یک کهکشان دیگر باشد». این میلیاردر همچنین میخواهد به شرکت زیرساختی خود، یعنی شرکت بورینگ دستور بدهد که تونلی زیر رودخانه کلرادو ایجاد کند تا خانه را به کارخانه مجاور تسلا وصل کند. به گفته ایزاکسون ماسک این پروژه را به تعویق انداخته است. اما خود ایلان ماسک از طریق حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) همه این خبرها رد کرد و گفت «من هیچ نوع خانهای نمیسازم، چه برسد به خانه شیشهای!»
جت شخصی ایلان ماسک چقدر قیمت دارد؟
ایلان ماسک میگوید به چیزهای لوکسی مثل قایق تفریحی بیعلاقه است، مالک خانهای نیست و حتی رفتن به تعطیلات را نیز دوست ندارد. تنها استثنا در زندگی صرفهجویانه او جت شخصی است. این منطقی است؛ برای کسی مثل ایلان ماسک، زمان طلا است. او سالانه 160,000 مایل را با جتهای شخصی خود طی میکند که تقریبا معادل پرواز دور کره زمین است.
ایلان ماسک فقط یک جت شخصی ندارد، بلکه چهار جت دارد. اولین جت او که 26 میلیون دلار قیمت داشت، دارای صندلیهای معمولی، اتاق غذاخوری و اتاق خواب بود، اما او قبل از میلیاردر شدن این جت را خرید. ماسک وقتی به جمع میلیاردرها پیوست، 124 میلیون دلار برای دو جت خصوصی گلف استریم مدل G550 و G650 هزینه کرد. وی سپس مدل جدیدتر G700 را نیز به قیمت 75 میلیون دلار خریداری کرد.
پروازهای جت های شخصی ایلان ماسک در شبکههای اجتماعی از طریق اکانتی به نام ElonJet ردیابی میشود، اما نسخه توییتری این اکانت در دسامبر 2022 مسدود شد.
رابطه ایلان ماسک و ارز دیجیتال چگونه است؟
ایلان ماسک ابتدا در مورد ارزهای دیجیتال و Bitcoin تردید داشت اما در سال 2019 به طور جدی به فضای کریپتو متعهد شد و شروع به کند و کاو در آن کرد. ماسک در مصاحبهای در سال 2019 طراحی بیت کوین را بسیار درخشان خواند و افزود که اتریوم (ETH) نیز شایستگیهایی دارد. همچنین، بارها شایعاتی مبنی بر اینکه ایلان ماسک همان ساتوشی ناکوموتو (Satoshi Nakomoto)، خالق بیت کوین است، به گوش رسیده است. اما Musk همه شایعات را قاطعانه رد کرد، به حمایت از این توکن ادامه داد و در نهایت آن را به عنوان روش پرداخت تسلا پذیرفت.
اوج داستان ایلان ماسک و ارزهای دیجیتال در 8 فوریه 2020 اتفاق افتاد. تسلا اعلام کرد این شرکت 1.5 میلیارد دلار را صرف خرید بیت کوین کرده و قصد دارد این ارز دیجیتال را به عنوان روش پرداخت برای محصولات خود بپذیرد. این توییت نقش زیادی در اوجگیری قیمت بیت کوین در این ماه داشت. با این حال، داستان ایلان ماسک و Bitcoin در می 2021 یک پیچ منفی داشت و ماسک اعلام کرد که به دلیل مصرف انرژی بالای بیت کوین، دیگر آن را به عنوان روش پرداخت نمیپذیرد. این توییت باعث کاهش قیمت بیت کوین از 56,000 دلار به 43,000 دلار شد. یک مفسر در این مورد نوشت: «اگر ایلان بتواند قیمت BTC را تعیین کند، پس بیت کوین به عنوان یک ارز شکست خورده است».
رابطه ایلان ماسک و دوج کوین
حمایت ایلان ماسک از دوج کوین زبانزد خاص و عام است! در 2 آوریل 2019، ایلان ماسک برای اولین بار به دوج کوین (Doge) اشاره کرد و در توییتی نوشت: «دوج ممکن است ارز مورد علاقه من باشد». این توییت باعث دوبرابر شدن قیمت دوج کوین شد. توییتهای Elon Musk درباره دوج کوین در دسامبر 2020 از سر گرفته شد و تا امروز ادامه دارد. هر پست او باعث ایجاد نوسانات عمده در قیمت این میم کوین (Meme coin) میشود یا حداقل در آنها نقش دارد. تنها یک کلمه “Doge” که در 4 فوریه 2020 توییت شد، با افزایش حدود 120 درصدی در قیمت دوج ظرف چهار روز همراه شد. یک پست دیگر در انتقاد از توزیع نابرابر ثروت در Dogecoin به افت 20 درصدی در قیمت دوج کوین انجامید.
علاوه بر این، در آوریل سال 2022، ماسک از ایده افزودن دوج کوین به توییتر به عنوان روش پرداخت پرده برداشت که باز هم باعث رشد قیمت آن شد. همچنین، یک بلاگر مشهور تکنولوژی نیز در توییتی اشاره کرده است که توییتر در حال کار روی یک والت اولیه است که از واریز و برداشت کریپتو پشتیبانی میکند. با این حال، نوع ارز دیجیتال انتخابی یا شبکه بلاک چینی آن مشخص نیست. البته، این بلاگر بلافاصله اکانت خود را غیرفعال کرد.
در هر حال، اینکه آیا ماسک بود که با توییتهای بازیگوشانهاش و سپس سرمایهگذاری در بازار Crypto به رونق آن کمک کرد یا آیا علاقه ماسک به این صنعت ناشی از محبوبیت و بلوغ ذاتی صنعت ارزهای دیجیتال است، سوالی است که همچنان باقیمانده است. اما قطعا ایلان ماسک یکی از تاثیرگذارترین چهیرههای صنعت ارزهای دیجیتال بوده که تقاضای حیرتانگیزی برای میم کوینها ایجاد کرده است. برای آگاهی از تغییر و تحولات بهروز DOGE، پیشنهاد میشود صفحه اخبار دوج کوین را دنبال کنید.
ایلان ماسک چه کتابهایی را برای مطالعه پیشنهاد کرده است؟
وقتی از ایلان ماسک پرسیدند که چگونه ساخت موشک را یاد گرفته است، پاسخ معروفی داد: «کتاب میخوانم.» ماسک میگوید کتابها، از آثار کلاسیک علمی تخیلی گرفته تا مطالعات پیچیده در مورد هوش مصنوعی به او در رسیدن به موفقیت کمک کردهاند. وی در مصاحبهای به نیویورکر گفت:
من به عنوان یک آدم کوتاهقد و همهچیزدان که مورد آزار قلدرهای مدرسه بود به خواندن داستانهای علمی تخیلی رو آوردم. قهرمانان کتابهایی که میخواندم، مثل «ارباب حلقهها» و مجموعه «بنیاد» همیشه احساس میکردند وظیفه دارند دنیا را نجات دهند.
فهرست کتابهای پیشنهادی ماسک، چه مربوط به سرنوشت بشر باشد و چه کالبدشکافی پیچیدگیهای هوش مصنوعی، به عنوان پنجرهای به جهان فکری او عمل میکند. تعدادی از کتابهای خواندنی از نظر ایلان ماسک:
- بنجامین فرانکلین: زندگی آمریکایی (Benjamin Franklin: An American Life) نوشته والتر ایزاکسون. فرانکلین یکی از «پدران بنیانگذار» کشور آمریکا بود.
- بازرگانان تردید (Merchants of Doubt) اثر نائومی اورسکس و اریک ام. کانوی. این کتاب مهمترین بحثهای علمی جهان در مورد محیط زیست، سیگار کشیدن و سلاحهای هستهای را بررسی میکند و توضیح میدهد که چگونه تعداد انگشتشماری از دانشمندان این مسائل را از طریق رسانههای جریان اصلی، به شکلی بسیار نادرست معرفی کردهاند و اغلب این کار را برای کمک به منافع شرکتها انجام دادهاند.
- تصویر بزرگ (The Big Picture) اثر شان ام. کارول. کتاب تصویر بزرگ با بررسی دقیق منشا حیات، آگاهی و خود جهان، راهی استقرایی برای پاسخ به چالشبرانگیزترین سوالات فلسفه، فیزیک و زیستشناسی ارائه میدهد.
- دروغ گفتن (Lying) اثر سام هریس. این کتاب توضیح میدهد که چرا عمل دروغ گفتن بسیار خطرناک است؛ و منظور همه دروغها، از دروغهای کوچکی که مردم به صورت روزمره میگویند تا دروغهای بزرگی است که گاهی در صحنه جهانی گفته میشود.
- صفر تا یک (Zero to One) اثر پیتر تییل. نویسنده در این کتاب درسهایی را که از تاسیس شرکتهایی مانند پی پال و پالانتیر آموخته به اشتراک میگذارد. ماسک درباره این کتاب گفته است: «تیل چندین شرکت موفق ساخته است و صفر تا یک نشان میدهد چگونه این کار را کرده است».
- ثروت ملل (The Wealth of Nations) اثر آدام اسمیت. ثروت ملل یکی از کتابهای اصلی فهرست ماسک است و به عنوان اثری عمیقا تاثیرگذار در حوزه اقتصاد شناخته میشود که چگونگی ثروتمند شدن کشورها را بررسی میکند.
- آنچه به آینده مدیونیم (What We Owe the Future) اثر ویلیام مکسکیل. این کتاب به مفهوم بلندمدتگرایی (Longtermism) میپردازد که نویسنده آن را این گونه تعریف میکند: «این دیدگاه که تاثیر مثبت بر آینده بلندمدت یک اولویت اخلاقی کلیدی است». ماسک میگوید که این کتاب مطابقت زیادی با فلسفه زندگی او دارد.
- صراحت رادیکال (Radical Candor) اثر کیم اسکات. این کتاب توسط یکی از مدیران سابق اپل و گوگل نوشته شده است و نشان میدهد که چطور میتوانید یک مدیر قاطع و موفق باشید بدون اینکه انسانیت خود را از دست بدهید.
کتابهای پیشنهادی ایلان ماسک در مورد هوش مصنوعی که از نظر او میتواند آینده بشر را به خطر بیندازد:
- ابر هوش (Superintelligence) اثر نیک باستروم
- زندگی،نسخه 3 (Life 3.0) اثر مکس تگمارک
- سازگار با انسان (Human Compatible) اثر استوارت راسل
راهنمای مسافر مجانی کهکشان (The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy) نیز همان کتابی است که ماسک کتاب مقدس خود خوانده و در نوجوانی به او کمک کرده معنایی برای زندگی خود بیابد.
کتاب ایلان ماسک
کتاب «ایلان ماسک» زندگینامهای در مورد این میلیاردر است که در سال 2023 به قلم والتر ایزاکسون منتشر شد. برای نوشتن این کتاب 688 صفحهای، ایزاکسون به مدت دو سال، ماسک را مثل سایه دنبال کرد، در جلسات او شرکت کرد، با او در کارخانههایش قدم زد و ساعتها با خانواده، دوستان، همکاران و مخالفانش مصاحبه کرد. نتیجه این تلاشها داستان بیپردهای مملو از پیروزیها و طوفانهاست. ایزاکسون یک زندگینامهنویس باتجربه است که قبلا زندگی نامه انیشتین، بنجامین فرانکلین، لئوناردو داوینچی، جنیفر دونا و استیو جابز را نوشته است.
گفتنی است که در سال 2015 نیز کتاب دیگری با عنوان «ایلان ماسک: تسلا، اسپیس اکس و ماموریت برای آیندهای شگفتانگیز» در مورد زندگی ماسک منتشر شد. این بیوگرافی توسط اشلی ونس (Ashlee Vance) و بر اساس مصاحبههای او با اطرافیان ماسک و کسانی که شاهد لحظات مهم زندگی او بودهاند، نوشته شده است.
سخن پایانی
زندگینامه ایلان ماسک از جهات بسیاری میتواند برای همه ما الهامبخش باشد. این میلیاردر مشهور ابتدای قرن بیست و یکم، زندگی پرتلاطم اما موفقی داشته است. او اگرچه در کودکی مورد آزار هممدرسهایها قرار میگرفت اما موفق به تحصیل در یک دانشگاه سطح اول آمریکا شد و در 41 سالگی به جمع میلیاردهای دنیا پیوست. ایلان ماسک در زندگی خود بارها تا مرز ورشکستگی پیش رفته اما همیشه بحرانها را با ثروت بیشتری پشت سر گذاشته است. ماسک در حوزههایی فعالیت میکند که برای آینده انسان حیاتی تلقی میکند، حوزههایی مثل منابع انرژی تجدیدپذیر، اکتشاف فضا و هوش مصنوعی. ایلان ماسک منتقدان خود را به چالش کشیده است، نظم صنعت را بر هم زده است و با وجود گامهای اشتباهی که داشته، توانسته بیشترین ثروتی را که یک انسان تاکنون داشته، به دست آورد. در نهایت، به نظر میرسد کاری وجود ندارد که ایلان ماسک نتواند انجام دهد.