مرگ بیت کوین برای دشمنان آن خبری بسیار مسرت‌بخش است! این دشمنان در هر نوسان نزولی BTC، سریعا درباره نابودی قریب الوقوع بیت کوین اظهار نظر می‌کنند. اما آیا ممکن است روزی واقعا چنین اتفاقی رخ بدهد؟ سناریوهایی که به مرگ پادشاه ارزهای دیجیتال منجر می‌شوند کدامند؟
ابتدا اتفاقاتی که ضربه‌ای مهلک به پیکر قیمت بیت کوین وارد می‌کنند را بررسی می‌کنیم. سپس به ارزیابی میزان تاثیر و احتمال خنثی کردن این تاثیرها خواهیم پرداخت.
غیر قانونی اعلام شدن بیت کوین در سراسر دنیا
برای مدت‌ها این تهدید، حتی در کشورها توسعه یافته، بسیار جدی بود. دولت‌ها، مقامات، لابی‌های بانکداران و موسسات، همگی شاهد این بودند که اتفاقات بزرگی در حال وقوع است و نسبت به آن مشکوک و نگران بودند.
آن‌ها به خوبی می‌دیدند که بیت کوین و به طور کلی تکنولوژی بلاک چین چه چیزهایی از آن‌ها می‌تواند بگیرد: کنترل کامل بر تراکنش‌های مالی، کارمزد و کمیسیون‌های سنگین، سلطه بر قوانین، تاثیرگذاری استراتژیک و دیگر موارد با ظهور رمز ارزها از کنترل آن‌ها خارج می‌شود.
با این وجود، زنجیره BTC از دوازده سال پیش به طور مستمر کار کرده و طی این مدت بیت کوین از سانسور در امان بوده است. بازیگران و دولت‌هایی تلاش کرده‌اند تا بیت کوین را از کار بیندازند و سبب مرگ و نابودی آن شوند، ولی تابه‌حال همه‌ی آن‌ها شکست خورده‌اند.
دولت چین استخراج بیت کوین را ممنوع اعلام کرد که منجر به ریزش شدید هش ریت شد، اما به سرعت جبران شد و ماینرهای دیگر جایگزین شدند. دولت هند نیز تا کنون چندین بار تهدید به غیرقانونی اعلام کردن رمز ارزها به خصوص خرید و فروش بیت کوین کرده است. تا امروز بانک مرکزی هند این کار را انجام نداده اما از به رسمیت شناختن BTC نیز اجتناب کرده است.
اگر چند دولت دارای اقتصاد بزرگ بیت کوین را ممنوع کنند، ضربه بدی به آن، و سپس کل بازار ارز دیجیتال، وارد خواهد شد. در صورتی که طی یک سناریوی احتمالی تمام کشورها BTC را ممنوع کنند، بیت کوین تا لبه مرگ پیش خواهد رفت، ولی همچنان نابود نخواهد شد. بعد از چنین اتفاقی نخستین رمز ارز همچنان به صورت مخفیانه در مبادلات مورد استفاده قرار خواهد گرفت، با این تفاوت که قیمتش احتمالا به نزدیکی صفر رسیده است!
مرگ بیت کوین بعد از جایگزین شدن با یک آلت کوین
شبکه نخستین رمز ارز اصلا مقیاس پذیر نیست؛ سرعت تایید تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین پایین است و کارمزدهای بالایی به ازای هر تراکنش دریافت می‌شود. این بستر مبادله غیر متمرکز پول دیگر قادر به رقابت با بلاک چین‌های نسل سوم و حتی نسل دوم (اتریوم) نیست. اما همچنان قرار نیست به این خاطر مرگ بیت کوین خیلی زود فرا برسد؛ دو موضوع اثر لیندی (The Lindy Effect) و سه‌راهی بلاک چین فراموش نکنید.
اثر لیندی
طبق قانون اثر لیندی، هر چه یک کالای فاسدنشدنی مدت بیشتری وجود داشته است، همانقدر امید به زندگی بیشتری خواهد داشت. بیت کوین پدر بزرگ تمام رمز ارزها است و از نظر قدمت نسبت به تمام آلت‌کوین‌ها برتری دارد. دقیقا به همین دلیل، افراد زیادی در سراسر دنیا همچنان بدون توجه به ارزهای دیجیتال دارای بلاک چین‌های سریع (با کارمزد پایین)، از BTC برای انتقال پول استفاده می‌کنند. پس قرار نیست به این دلیل مرگ بیت کوین فرا برسد.
تصویر پایین نشان می‌دهد ما در کجای مسیر تکامل و رشد بیت کوین هستیم. البته این عکس در سال 2018 تهیه شده است و ما اکنون مقداری جلوتر هستیم.
برای مشاهده تصویر در ابعاد بزرگتر روی آن کلیک کنید
مثلث بلاک چین
سه راهی بلاک چین که توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، مطرح شد، عنوان می‌کند که یک پایگاه داده غیر متمرکز مثل بلاک چین بیت کوین، قادر است دو هدف از سه هدف کلی را در یک زمان محقق کند. سه ضلع یک بلاک چین موارد زیر هستند:
- عدم تمرکز
- امنیت
- مقیاس‌پذیری
دو معیار مهم‌تر برای یک سیستم پرداخت بلاک چینی از دید اغلب متخصص‌ها، عدم تمرکز و امنیت محسوب می‌شوند و مقیاس‌پذیری از نگاه بسیاری در رتبه سوم اولویت‌بندی قرار می‌گیرد. با بررسی تمام شبکه‌های مبتنی بر بلاک چین به شدت مقیاس‌پذیر کنونی، متوجه خواهید شد آن‌ها نسبت به بیت کوین به شدت متمرکزتر هستند!
برای اینکه یک کوین موفق به شکست بیت کوین شود و مرگ و نابودی آن را رقم بزند، باید ضمن ارائه مقیاس‌پذیری بالا، امنیت و مخصوصا عدم تمرکز بالایی داشته باشد.
نابودی بیت کوین با هک و سقوط شبکه بلاک چین
کدهای بیت کوین از سال 2009 که به وجود آمد، مدام توسط توسعه‌دهندگان بازبینی شده و تا امروز هیچ فردی موفق به شکست آن‌ها یا هک شبکه نشده است. فراموش نکنید BTC کاملا غیر متمرکز است و وابسته به یک سازمان نیست؛ هیچ کس مالک شبکه نیست و توسط هیچ موجودیتی خاص، منحصربه‌فرد و متمرکزی کنترل نمی‌شود.
شبکه نخستین رمز ارز دنیا با اضافه شدن هر نود جدید بیشتر غیر متمرکز می‌شود. افزایش تعداد هولدرها و تعداد والت‌های فعال و همچنین رقابت روزافزون و تکه تکه شدن استخرهای استخراج، همگی به معنی این است که شبکه در حال حرکت به سمت عدم تمرکز بیشتر است.
اصلی‌ترین راه برای هک شبکه بلاک چین، که می‌تواند به مرگ یا نابودی بیت کوین منجر شود، حمله 51 درصد است. در یک تهاجم این چنینی، مهاجم باید تغییرات در بلاک‌ها را با تائید و توافق تعداد کافی از نودها انجام دهد. به عبارت دیگر، نیاز است که یک موجودیت، کنترل بیش از 51 درصد هش ریت شبکه را در دست بگیرد. با در نظر گرفتن مقیاس کنونی بلاک چین بیت کوین، این مسئله تقریبا غیر ممکن است.
دستکاری کردن شبکه بلاک چین کار بسیار مشکلی است. پاک کردن یا دوباره نویسی یک بلاک مربوط به بیت کوین خرج شده، که با عنوان دابل اسپندینگ (Double Spending) شناخته می‌شود، به خاطر عدم تمرکز، ترتیب زمانی و میزان انرژی لازم ممکن نیست. اگر روزی محال، فردی بتواند به شبکه BTC حمله 51 درصد کند، ضربه مهلکی به آن وارد خواهد کرد، اما درباره مرگ بیت کوین بعد از چنین اتفاقی نمی‌توان با قطعیت صحبت کرد، هر چند نخستین رمز ارز تا همیشه زیر سوال خواهد رفت.
وقوع جنگی بزرگ بر سر انرژی
مکانیزم اجماع شبکه بیت کوین بر اساس اثبات کار (PoW) است. این مسئله انرژی لازم برای سرپا نگه داشتن شبکه BTC را بسیار بالا می‌برد و موضوع انرژی را برای بقای شبکه بیت کوین کلیدی می‌کند. در حال حاضر، با توجه به رشد شدید تورم در کل دنیا و افزایش قیمت انرژی، این سناریو جدی شده است. در صورتی که قیمت انرژی رشد غیر قابل انتظاری داشته باشد، به طور مستقیم روی هزینه‌ی ماینرها تاثیر می‌گذارد و سوددهی مزارع استخراج را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زیان‌ده شدن استخراج، روی ماینرها فشار خواهد آورد و در نهایت مجبور به خاموش کردن دستگاه‌های خود خواهند شد. این اتفاق در صورت ادامه حتی می‌تواند به مرگ بیت کوین منجر شود.
عده کمی به عشق زنده نگه داشتن بیت کوین و جلوگیری از نابودی آن، با هزینه شخصی و بدون چشم داشت ماینرهای خود را روشن نگه خواهند داشت! اگر سودی وجود نداشته باشد، بیشتر استخراج‌کنندگان صنعت کریپتو را ترک می‌کنند و به دنبال یک کسب و کار با سود کافی می‌روند.
خارج شدن بخشی از ماینرها از شبکه، هش ریت و سختی شبکه را کاهش خواهد داد و در نتیجه ماینرهایی که باقی مانده‌اند می‌توانند بیت کوین بیشتری استخراج کنند. این مسئله می‌تواند سوددهی را به استخراج کنندگان باقی مانده در شبکه بازگرداند. اما نکته اینجاست که یکی از دلایل ارزشمند شدن بیت کوین، میلیاردها دلار تجهیزاتی است که در شبکه آن فعالیت می‌کنند و پشتوانه BTC هستند. در هر صورت افزایش قیمت انرژی، با وجود اینکه فشار زیادی روی ماینرها خواهد آورد، منجر به نابودی BTC نخواهد شد، چرا که همیشه افراد معدودی باقی می‌مانند.
اما درباره موضوع انرژی، نکته بسیار جالبی وجود دارد که حتما باید در نظر بگیریم. بسیاری از مالک‌های مزارع استخراج بیت کوین، با درک معضل انرژی اقدام به سرمایه‌گذاری روی منابع انرژی پایدار مثل انرژی خورشیدی در کنار مزارع خود کرده‌اند. این حرکت هوشمندانه، استقامت بخشی از ماینرها را در برابر نوسانات قیمت انرژی بالا برده است و مطمئنا در صورت بروز بحران، این بخش از استخراج‌کنندگان توان ادامه فعالیت را خواهند داشت.
مرگ بیت کوین به خاطر بحران‌های ژئوپلیتیک
بحران‌های ژئوپلیتیک ناگهان خود را نشان می‌دهند و همه را غافلگیر می‌کنند. اگر شرایط دنیا به سمت بی‌ثباتی و قحطی حرکت، (با توجه به جنگ اوکراین و شرایطی که برای تامین گندم بوجود آمده، این موضوع خیلی دور از تصور نیست) و جنگ در دنیا گسترش پیدا کند، چه تاثیری روی بیت کوین خواهد داشت؟
بیت کوین ابزاری برای پرداخت است و تا زمانی که ویژگی‌های امنیت و غیر متمرکز بودن شبکه خود را حفظ کند، به عنوان وسیله پرداخت جذاب خواهد ماند. چه بسا در شرایط جنگی، در صورت آسیب دیدن شبکه‌های بانکی (با توجه به شرایط جنگی، دولت‌های متخاصم یکدیگر را تحریم خواهند کرد که منجر به مختل شدن ارتباطات مالی کسب و کارها خواهد شد)، استفاده از بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگری که برای پرداخت مناسب هستند، افزایش پیدا کند. پس اگرچه ممکن است به خاطر ترس ناشی از وقوع یک جنگ بزرگ، حتی در حد جنگ جهانی، قیمت BTC ناگهان ریزش شدیدی داشته باشد، اما این اتفاق منجر به مرگ بیت کوین نخواهد شد.
همچنین در شرایط جنگی و بحرانی، دولت‌ها اقدام به چاپ پول می‌کنند که منجر به تورم شدید فیات‌ها خواهد شد. بالا رفتن تورم به نفع دارایی‌های ذخیره ارزش از جمله طلا و بیت کوین است. پس، جنگ یا بحران‌هایی از نوع دیگر فقط به طور موقت به شبکه بیت کوین آسیب وارد می‌کنند، هر چند این وضعیت موقت ممکن است زمان زیادی طول بکشد.
اما تاثیر این دسته بحران‌ها از زاویه‌ای دیگر می‌تواند بسیار مهم و کوبنده باشد؛ تاثیر بحران‌های ژئوپلیتیک بر قیمت انرژی جدی است. همانطور که بحث کردیم، مسئله انرژی برای شبکه BTC بسیار کلیدی محسوب می‌شود، به طوری که در صورت افزایش سرسام‌آور قیمت انرژی، بسیاری از ماینرها توان ادامه فعالیت را نخواهند داشت. در این شرایط، بخشی از استخراج‌کنندگان که زیرساخت انرژی پاک را برای خود فراهم کرده‌اند، می‌توانند شبکه را سرپا نگه دارند.
به صرفه نبودن استخراج بیت‌کوین
استخراج بیت کوین به انرژی زیادی نیاز دارد و سرپا نگهداشتن یک مرکز ماینینگ نیازمند هزینه بسیار زیادی است. درصورتی که قیمت یک بیت کوین در بازار بالاتر از هزینه استخراج یک واحد باشد، فرآیند استخراج سودده است، در غیر این صورت، سربه‌سر یا ضررده خواهد بود. از طرفی می‌دانیم قیمت بیت کوین به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد.
در تصویر بالا، میانگین هزینه استخراج بیت کوین با خط آبی و قیمت BTC با خط زردی نشان داده شده است. تا زمانی که خط زرد بالای خط آبی باشد، فرآیند استخراج فایده اقتصادی دارد. خط آبی میانگین هزینه استخراج است و بعضی از ماینرها با قیمت به صرفه‌تری فعالیت می‌کنند که بستگی به سیستم آن‌ها و نحوه تامین انرژی دارد. پس درصورت سقوط قیمت به زیر خط آبی، استخراج بیت کوین برای بعضی از ماینرها همچنان سودده خواهد بود.
البته همانطور که در یکی از قسمت‌های قبلی سناریوهای مرگ و نابودی بیت کوین گفتیم، با کاهش قیمت BTC و عدم صرفه استخراج، بعضی از ماینرها که به انرژی ارزان دسترسی داشته و زیرساخت بزرگ و پرهزینه ندارند، همچنان به فعالیت ادامه خواهند داد. از طرفی با خروج تعداد زیادی از مزارع، سختی استخراج و میزان رقابت در شبکه کاهش پیدا می‌کند و زمینه برای ورود ماینرهای خانگی فراهم می‌شود. پس همیشه نودهایی در شبکه وجود خواهند داشت، هر چند در این شرایط قیمت بیت کوین به شدت سقوط کرده است.
سخن پایانی
بیت کوین دشمنان زیادی دارد. خیلی از آن‌ها آرزوی نابودی و مرگ بیت کوین را دارند. طوفا‌ن‌هایی که در حال حاضر می‌وزند بسیار قوی هستند، اما اگر با دقت به شرایط کنونی نگاه کنیم، می‌بینیم که دلیل اصلی این وضعیت مسائل کلان اقتصادی است. البته بیت کوین نیز چالش‌هایی را پیش روی خود دارد که باید آن‌ها را پشت سر بگذارد.
بیت کوین روزگاری توسط دولت‌ها به شدت سرکوب می‌شد، اما امروز می‌بینیم برخی از آن‌ها، مخصوصا بزرگترین اقتصاد دنیا یعنی آمریکا، به دنبال ایجاد یک چارچوب قانونی برای رمز ارزها هستند. همچنین زمانی سختی شبکه اینقدر زیاد نبود و شبکه بیت کوین قابل هک بود، اما هرگز چنین اتفاقی رخ نداد. از وجود میلیاردها دلار سرمایه و پشتوانه‌ای که سال‌ها قبل وجود نداشتند نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. وقتی مرگ بیت کوین زمانی که ضعیف‌تر از الان بود رخ نداد، دیگر رخ نخواهد داد!
تهیه شده در بیت 24
