جنون بازی‌های تلگرامی به کجا ختم می‌شود؟

من از بازی‌های متعدد و بی‌پایان تلگرامی به ستوه آمده‌ام! شاید شما هم چنین حسی داشته باشید و اکنون سردرگم شده‌اید که آخر این ماجرا به کجا ختم می‌شود. از یک طرف ولع بازی‌های جدید را داریم تا مبادا ایردراپ خوبی بدهند و ما جا بمانیم؛ از یک طرف دیگر واقعا حوصله نداریم چند ده ربات را در فواصل زمانی مختلف چک کنیم تا ببینم سرانجام کدامشان به پول تبدیل می‌شود. سعی کرده‌ام در این مطلب، نگاهی جامع و تحلیل‌گرانه به این موضوع داشته باشم و شاید موقعیت خوبی باشد تا شما هم در بخش نظرات، عقیده خود را در مورد این بازی‌ها بنویسید.

قصه از کجا شروع شد؟

زمستان سال گذشته بود که یکی از دوستانم لینک بازی نات کوین را برایم ارسال کرد. خاطرم مانده است که گفت: «هر وقت فرصت کردی به این ربات سر بزن؛ شاید بعدا ایردراپ داد.» دوستم بود و پاسخی جز «چشم» برایش نداشتم؛‌ هرچند پیش خودم گفته بودم: «آخه کی با کلیک کردن پول در میاره!» خیلی مسخره و بی‌خود بازی را ادامه دادم و بعد از چند ماه دیدم که نات کوین واقعا به پول تبدیل شد. صادقانه باید بگویم که تجربه فوق‌العاده دلچسبی بود. فقط این فکر که کاش این بازی را جدی می‌گرفتم، کمی آزارم می‌داد.

همان موقع تپ سواپ هم حسابی گل کرده بود؛ ولی نرفتم سمتش. صرفا به این خاطر که فکر نمی‌کردم تجربه نات کوین دوباره تکرار شود. هم‌چنین تپ سواپ برایم بسیار کسل‌کننده بود. تا این‌که پای همستر به بازی باز شد. 

لینک همستر را که برایم فرستادند، از سر کنجکاوی (و البته به‌خاطر شغلم) سری به بازی زدم. همان اول با خودم گفتم این یکی فرق دارد و خب واقعا هم فرق داشت. ایده این بازی برایم جالب بود؛ این‌که مدیر یک صرافی ارز دیجیتال باشی. بله، دوباره شروع کردم. حالا که دارم این‌ها را می‌نویسم، باید اعتراف کنم سر زدن به سه چهار رباتی که در آن‌ها فعالیت می‌کنم، به یک وسواس ذهنی تبدیل شده است و تقریبا دارد آزارم می‌دهد. دوست دارم بدانم آیا شما هم چنین حسی دارید یا من تنها آدم روی کره زمین هستم که دیگر توان ادامه دادن این بازی‌ها را ندارم؟

خب قصه‌پردازی بس است. این‌ها را نوشتم صرفا برای این‌که اگر شما هم سرنوشتی مثل من داشته‌اید، بدانید که هم‌نظریم. آنچه در ادامه می‌خواهم بگویم، نظر شخصی و تحلیل‌هایی است که می‌تواند درست یا غلط باشد. همین‌جا این را بگویم که نه ادعایی بر صحت این گفته‌ها دارم و نه مسئولیت ورود به یک بازی یا خروج از آن را تقبل می‌کنم. در نهایت این خود شما هستید که برای وقت، انرژی و سرمایه خودتان باید تصمیم بگیرید.

فضای مبهم بازی‌های تلگرامی

بازی‌های کلیکی تلگرام که نات کوین قافله‌سالار آن‌هاست، تقریبا هیچ چیزشان مشخص نیست. همان نات کوین را در نظر بگیرید که وایت پیپرش هم خالی و به معنای واقعی سفید بود. تپ سواپ و همستر هم همین وضعیت را دارند؛ منتهی با درجات و سطوحی متفاوت. 

تپ سواپ دو مرتبه راه‌اندازی توکن خود را به تعویق انداخته است؛ همستر هم مشخص نیست چه روزی بخواهد توکن خود را عرضه کند. البته وضعیت همستر بهتر است و لااقل نقشه راهی دارد که مطابق آن یک‌سری رویدادهای مهم را اعلام کرده است. وضعیت بلوم و CEX هم فرقی با این موارد ندارد. در این میان شاید چند ربات را پیدا کنید که منسجم‌تر کار خود را ادامه می‌دهند و می‌توان روی آن‌ها حساب کرد. البته همین‌جا این نکته را هم بگویم که به تعویق افتادن لیست شدن پروژه‌ها اتفاق عجیب و تازه‌ای نیست و بارها در دنیای ارزهای دیجیتال این موضوع را دیده‌ایم. 

مسئله دیگر این است که نمی‌دانیم ایردراپ این بازی‌ها در نهایت چطور انجام می‌شود. همستر در اکانت رسمی خود بارها اعلام کرد که پرافیت از سکه مهم‌تر است و البته چند مسئله دیگر نیز در سطح‌بندی بازیکنان نقش دارند. خب آن چند مسئله چیستند؟ خود من می‌توانم چند حدس و گمان بیان کنم که شاید اصلا هم منطقی نباشند. یا شاید شما هم از زاویه دیگری به این مسئله نگاه می‌کنید و ممکن است دیدگاه‌های کاملا متفاوتی داشته باشیم. می‌بینید؟ هیچ چیز مشخص نیست. باز هم باید اشاره کنم که معمولا بسیاری از پروژه‌ها ابهام را دوست دارند و اصلا معلوم نیست چطور جوایزشان را تقسیم می‌کنند.

بحث من این‌جاست که این‌همه اما و اگر و چرا و چطور برای یک بازی تلگرامی که این‌همه کاربر دارد، کمی بیش از حد زیاد است. درست است که این مسئله بر جذابیت بازی اضافه می‌کند، اما نباید این مسئله را نادیده بگیریم که خیلی از کاربران این بازی‌ها افرادی هستند که تازه وارد بازار ارز دیجیتال شده‌اند و با سازوکار ارزهای دیجیتال آشنایی ندارند. بیشتر این افراد با سودای میلیاردر شدن به این بازی‌ها می‌پیوندند و انتظارات عجیب و غریبی دارند. اما مشکل این بازی‌ها کجاست؟ در بخش بعد این مطلب را موشکافی می‌کنم.

سرگرمی یا فرصتی برای کسب درآمد رویایی؟

یک مشکل بزرگ در این میان به چشم می‌خورد. خیلی از کاربران پیش خودشان می‌گویند این بازی رایگان است و ما در ازای فعالیت در آن هزینه‌ای نمی‌پردازیم. اما اگر کمی بیشتر دقت کنند، می‌بینند که قضیه به این سادگی‌ها هم نیست. خیلی از کاربران این بازی‌ها را بیش از حد جدی گرفته‌اند و حتی مکالمات روزمره‌شان هم حول محور یک بازی مثل همستر می‌چرخد. این‌ها را دیده‌ام که می‌گویم. ما هزینه نمی‌دهیم، ولی داریم از دست این ربات‌های کلیکی و تلگرامی به مرز جنون می‌رسیم. شاید در پایان هیچ چیز گیرمان نیاید، اما صاحبان این بازی‌ها توانسته‌اند از کانال یوتیوب و به‌طور کلی جامعه کاربری عظیمشان درآمد کسب کنند؛‌ آن هم بدون پرداخت هزینه هنگفت. هرطور نگاه می‌کنم، برد اصلی با سازندگان بازی است و ما مشتی سیاهی‌لشکریم که شاید روزی نقش اصلی هم به ما بدهند.

باید با یک واقعیت هم مواجه شویم. اگر نات کوین با موفقیت عرضه نمی‌شد، الان همستر و سایر بازی‌ها چنین در جذب کاربر موفق نبودند. متاسفانه یا خوشبختانه، ایردراپ فراتر از تصور نات کوین باعث شد خوش‌بینی‌ کاربران افزایش پیدا کند و سودای یک‌شبه پول‌دار شدن در سرشان جای بگیرد. ما مدام در تلاش بودیم نفرات جدید را به بازی دعوت کنیم. در همین چند وقت دیدیم که این موش کوچک و فسقلی سیر نمی‌شود و وقتی دوستان قدیمی‌مان را می‌بلعد، باید دوستان جدیدمان را به آن معرفی کنیم! حتی کار به جایی رسید که با آن‌هایی که در ایام عید هم دید و بازدید نمی‌کردیم، باز هم ارتباط برقرار کردیم و لینک دعوت برایشان فرستادیم!

خیلی لازم است دوباره تاکید کنم من به‌شخصه منتقد این بازی‌ها نیستم و خودم همین حالا در این ربات‌های تلگرامی فعالیت می‌کنم، اما صحبتم این است که نباید خارج از واقعیت به این بازی‌ها بها داد و صرفا خوب است که به چشم یک سرگرمی که می‌تواند پول‌ساز هم باشد، به آنها نگاه کنیم. متاسفانه این بازی‌ها رشد قارچ‌گونه دارند و در حالی‌که همستر را هضم نکرده‌ایم، یک بازی جدید با شکل و شمایل همان بازی ارائه شده است. کدامشان بهتر است؟‌ کدامشان معتبر است؟ آیا ارزش دارد در آن‌ها فعالیت کنیم؟ این‌ها نمونه چند سوالی هستند که اطرافیانم از من می‌پرسند. پاسخم چیست؟ آیا چیزی به جز «نمی‌دانم» خواهد بود؟

چقدر درآمد از این بازی‌ها به دست می‌آید؟

نمی‌توان یک نسخه کلی برای تمام این بازی‌ها پیچید؛ اما تجربه ایردراپ بازی چین گیم که کاملا برعکس نات کوین بود و موجب تعجب خیلی‌ها شد. اصلا چین گیم را بگذاریم کنار. مگر در بهترین حالت چقدر توکن قرار است از این بازی‌ها نصیبمان شود؟ خودتان دودوتا چهارتا کنید و ببینید زمانی که برای این بازی‌ها صرف می‌کنید برایتان چقدر ارزش دارد.

بگذارید نقبی بزنم به نات کوین. نات کوین در زمان عرضه توکن‌های خود، کاربران زیادی نداشت (در مقایسه با همستر). همین حالا کانال تلگرام نات کوین کمی بیشتر از ۸ میلیون دنبال‌کننده دارد. مارکت کپ نات کوین در حال حاضر تقریبا ۱,۳۳ میلیارد دلار است و قیمت هر واحد نات کوین چیزی حدود ۸۰۰ تومان است. خب حالا این اعداد و ارقام را بگذارید کنار همستری که فقط کانال تلگرامش ۶ برابر نات کوین عضو دارد؛ یعنی ۴۹ میلیون نفر. به نظرتان با توجه به این مسئله، قیمت هر همستر چقدر خواهد بود؟ و این‌که به هر نفر قرار است چند واحد همستر برسد؟ اگر مارکت کپ کلی همستر بخواهد حتی به ۲ میلیارد دلار هم برسد، به نظر نمی‌آید که مبلغ خیلی زیادی نصیب کاربران شود؛ مگر این‌که طی سازوکارهایی، عده زیادی از بازیکنان واجد شرایط نشوند که بعید است چنین اتفاقی بیفتد. البته افرادی که امتیازهای بالایی دارند احتمالا سود خوبی نصیبشان می‌شود؛ اما باقی کاربران عام و خرد چه؟

قیمت توکن همستر در بازار پری مارکت گیت و کوکوین هم با اختلاف عجیب و غریبی ثبت شده است. بازار پری مارکت بازاری است که قبل از عرضه توکن کاربران می‌توانند در آن اقدام به پیش‌خرید یا پیش‌فروش توکن کنند و سپس وقتی توکن عرضه شد، معاملات انجام می‌شو؛ خریدارها توکن‌های خود را دریافت می‌کنند و فروشندگان پولشان را می‌گیرند. در بازار پری مارکت کوکوین، میانگین قیمت هر واحد همستر برابر با ۰.۰۰۰۰۰۳ دلار است و آخرین قیمتی که معامله در آن انجام شده، ۰.۰۰۱ دلار است. در پری مارکت گیت اما اوضاع متفاوت است؛ جایی که آخرین قیمت برابر با ۰.۳۹۸۶ دلار است. در پری مارکت همستر در صرافی بیت ۲۴ هم قیمت در بازه بزرگی از ۲۰۰ تومان گرفته تا ۱۰۰ هزار تومان در نوسان است. می‌بینید چقدر تفاوت میان قیمت وجود دارد؟ هیچ‌چیز مشخص نیست و نمی‌توان روی آن حساب کرد. پس اگر قصد دارید بیش از اندازه زمان بگذارید یا به هر نحوی شده است، دوستان زیادی را به بازی دعوت کنید، باید تمام این نکات را در نظر بگیرید و ریسک‌ها و مخاطرات آن را بپذیرید.

بازی را ادامه دهم یا رها کنم؟

جواب این سوال کاملا به خود شما بستگی دارد. من یکی که تا همین‌جا که آمده‌ام، خیلی هنر کرده‌ام. البته بازی‌هایی را که هم‌اکنون در آن‌ها فعالیت دارم، رها نخواهم کرد؛ ولی تقریبا مطمئنم (و امیدوارم!) بازی جدیدی را شروع نخواهم کرد. این مسئله را هم با خودم حل کرده‌ام که اگر این‌همه زمان بگذارم و نتیجه نگیرم، این مسئله را به چشم یک تجربه جدید نه‌چندان دلچسب (و صدالبته ارزشمند) نگاه می‌کنم. 

با اعلام خبر تعویق عرضه تپ سواپ و موکول شدن آن به جایی در سه‌ماهه سوم سال، چندین پیام را در شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های تلگرامی خواندم که نوشته بودند دیگر بازی را ادامه نخواهند داد یا ربات را کلا پاک می‌کنند. همین مسئله نشان می‌دهد که این بازی‌ها همان‌قدر که می‌توانند موفق عمل کنند و کاربران را به سمت ارز دیجیتال بکشند، می‌توانند آن‌ها را از این بازار دلزده کنند؛ طوری که دیگر پشت سرشان را هم نگاه نکنند.

ادامه دادن یا ندادن این بازی‌ها، یک تصمیم کاملا شخصی است. کاری که نات کوین شروع کرد، یک اتفاق جالب و انقلابی بود و با حمایت تلگرام و پاول دوروف قدرت گرفت. با این‌همه فکر می‌کنم تا وقتی بازی‌های فعلی پاداش خوبی به کاربران خود ندهند، رفتن به سمت بازی‌های جدید کار بیهوده‌ای است.

جمع‌بندی

موفقیت نات کوین باعث شد تیم‌های مختلفی از این فرصت پیش‌آمده بهره ببرند و بازی‌های جدیدی را ایجاد کنند تا بلکه بتوانند تجربه نات کوین را تکرار کنند. در این میان دو پروژه همستر کامبت و تپ سواپ بیش از بقیه در جذب جامعه کاربری موفق بودند. همستر به چیزی شبیه به یک بیماری واگیردار تبدیل شده است و تقریبا همه به آن مبتلا هستند. اما به نظر می‌رسد دیگر این جنون به اوج خود رسیده است و روند ارائه بازی‌های جدید از حد عادی خارج شده است. ورود حجم عظیمی از بازی‌های جدید ما را دچار سردرگمی کرده است و نمی‌دانیم چه کنیم. من آرزو می‌کنم به دوران پیش از همستر برگردم؛ شما چطور؟ خیلی دوست دارم نظرات خودتان را (چه موافق و چه مخالف)‌ بنویسید تا ببینم در نهایت کفه ترازوی این بازی‌ها، به کدام سمت سنگین خواهد شد؛ موافقان یا مخالفان؟