الگوی سه‌گانه صعودی (Three Inside Up)

تصور کنید بازار برای چند روز پیاپی افت کرده، همه چشم‌انتظار ادامه ریزش هستند و هیچ‌کس به فکر برگشت بازار نیست. به یک‌باره سه کندل روی چارت ظاهر می‌شوند و ورق برمی‌گردد. الگوی سه‌گانه صعودی دقیقاً در چنین موقعیت‌هایی شکل می‌گیرد؛ جایی که خیلی‌ها ناامیدند، ولی بازار آماده‌ی چرخش و جهش است. اما سوال اصلی این است که چطور این الگو را تشخیص بدهیم؟ و کی به آن اعتماد کنیم؟ اگر فقط چند دقیقه وقت بگذارید و این آموزش را بخوانید، یاد می‌گیرید که چطور این الگو را تشخیص دهید؛ از سیگنال‌های اشتباه دوری کنید و در جای درست وارد معامله شوید. در ادامه، همه این موارد را، مرحله‌به‌مرحله و با مثال توضیح می‌دهیم.

الگوی سه‌گانه صعودی چیست؟

گاهی در بازار، یک نشانه کافی‌ست تا بفهمیم ورق برگشته و روند نزولی تمام شده است. یکی از این نشانه‌ها، الگوی کندلی سه‌گانه صعودی یا همان Three Outside Up هست.

این الگو از سه کندل تشکیل شده و معمولاً وقتی بوجود می‌آید که بازار یک حرکت نزولی داشته و حالا آماده برگشت به سمت بالا است. سه‌گانه صعودی یک الگوی برگشتی به حساب می‌آید، یعنی وقتی آن را روی چارت داریم، احتمال دارد روند قیمت تغییر کند و وارد مسیر صعودی شود.

ماجرا اینجاست که این الگو فقط به خاطر ظاهرش مهم نیست، به خاطر جایی که شکل می‌گیرد اهمیت دارد. یعنی اگر در یک ناحیه حمایتی یا بعد از یک افت قیمت آن را ببینیم، احتمال اینکه حرکت صعودی جدیدی شروع شود، بیشتر است.

ساختار این الگو هم خیلی ساده‌ است: یک کندل نزولی، سپس یک کندل صعودی قوی که کندل قبلی را کامل می‌پوشاند و در نهایت، یک کندل صعودی دیگر که بالاتر از دو کندل قبلی بسته می‌شود. همین ترکیب ساده می‌تواند نشان دهد که فروشنده‌ها دیگر زور زیادی ندارند و خریدارها دارند کنترل بازار را به دست می‌گیرند.

طبق تحقیقاتی که توماس بولکوفسکی، تحلیل‌گر معروف، انجام داده است، الگوی سه‌گانه صعودی تقریبا  ۷۵ درصد مواقع عملکرد خوبی داشته است. پس اگر بتوانیم این الگو را درست بشناسیم و در جای مناسب از آن بهره ببریم، می تواند کمک بزرگی برای گرفتن تصمیم‌های بهتر در معاملات باشد.

الگوی سه‌گانه صعودی چه زمانی رخ می‌دهد؟

الگوی سه‌گانه صعودی معمولاً زمانی روی چارت ظاهر می‌شود که بازار مدتی در مسیر نزولی بوده و فشار فروش در حال ضعیف شدن است. این الگو دقیقاً جایی به وجود می‌آید که خیلی‌ها فکر می‌کنند روند نزولی ادامه‌دار خواهد بود، اما کم‌کم خریداران وارد می‌شوند و قیمت را به سمت بالا می‌برند. در واقع، این الگو نشانه‌ای از تغییر قدرت بین فروشندگان و خریداران است.

به زبان ساده‌تر، وقتی قیمت مدتی افت می‌کند و بعد ناگهان سه کندل کنار هم ظاهر می‌شوند که الگوی سه‌گانه صعودی را تشکیل می‌دهند، می‌توانیم شک کنیم که شاید دیگر وقت برگشت بازار رسیده باشد. این اتفاق معمولاً در نواحی حمایتی یا پایان اصلاح‌ها بیشتر دیده می‌شود.

یادمان باشد که این الگو در وسط یک روند صعودی، معمولاً معنی خاصی ندارد. چون تمام فلسفه‌ وجودی آن بر پایه‌ تغییر روند ساخته شده است. پس برای اینکه الگو قابل اعتماد باشد، بهتر است قبل از شکل‌گیری آن، یک حرکت نزولی واضح ببینیم.

الگوی سه‌گانه صعودی را چطور شناسایی کنیم؟

برای اینکه الگوی سه‌گانه صعودی را روی چارت شناسایی کنیم، فقط کافی ا‌ست به ظاهر سه کندل پشت سر هم دقت کنیم. این الگو ساختار مشخصی دارد و وقتی قواعد آن را یاد بگیریم، خیلی راحت می‌توانیم آن را از بین بقیه کندل‌ها تشخیص بدهیم.

الگوی سه‌گانه صعودی از سه کندل پشت سر هم تشکیل می‌شود:

1. کندل اول: یک کندل نزولی و معمولاً کوچک است. این کندل آخرین تلاش‌های فروشنده‌ها را نشان می‌دهد.

2. کندل دوم: یک کندل صعودی قوی است که به‌طور کامل بدنه‌ کندل قبلی را پوشش می‌دهد. یعنی Open و Close آن کاملاً خارج از محدوده‌ کندل قبلی قرار می‌گیرد. در واقع تا به اینجا همان الگوی پوشای صعودی (Bullish Engulfing) را داریم.

3. کندل سوم: باز هم یک کندل صعودی است که بالاتر از دو کندل قبلی بسته می‌شود و در واقع تایید می‌کند که قدرت دست خریداران افتاده است.

وقتی این سه کندل کنار هم ظاهر شوند، ما یک الگوی Three Outside Up داریم.

نکته مهم: فقط ظاهر کندل‌ها مهم نیست. برای اینکه این الگو اعتبار داشته باشد، باید حتماً بعد از یک حرکت نزولی آن را ببینیم. اگر این سه کندل در وسط یک روند صعودی یا در سقف قیمتی شکل بگیرند، ممکن است الگو واقعی نباشند و با کندلی روبه‌رو باشیم که فقط یک شباهت ظاهری به الگوی سه‌گانه صعودی دارد.

استراتژی‌های معاملاتی با الگوی سه‌گانه صعودی

شناسایی الگوی سه‌گانه صعودی به تنهایی کافی نیست. نکته مهم‌تر این است که بتوانیم از این الگو در موقعیت مناسب و با یک استراتژی درست استفاده کنیم. در این بخش چند استراتژی کاربردی را معرفی می‌کنیم که به کمک آن‌ها می‌توانیم از این الگو در معاملات بهتر بهره ببریم. برای هر استراتژی، نقطه ورود، خروج و حد ضرر مشخص شده است.

استراتژی اول: ورود بعد از اصلاح در روند صعودی

وقتی بازار در یک روند صعودی قرار دارد، معمولاً در مسیر خود اصلاح‌هایی به سمت پایین دارد. اگر در یکی از این اصلاح‌ها، الگوی سه‌گانه صعودی ظاهر شود، می‌تواند نشانه‌ای باشد از اینکه اصلاح به پایان رسیده و روند صعودی قرار است از سر گرفته شود.

• نقطه ورود: بعد از بسته شدن الگوی سه‌گانه صعودی، اگر قیمت، سقف کندل سوم را به سمت بالا بشکند، می‌توان وارد معامله خرید شد.
• نقطه خروج: در جهت روند صعودی، متناسب با استراتژی تدوین‌شده می‌توان در سقف قبلی یا با تارگت مشخص از معامله خارج شد.
• حد ضرر: زیر کف کندل دوم یا سوم (هر کدام پایین‌تر بود) قرار می‌گیرد.

استراتژی دوم: استفاده از سطوح حمایتی

سطوح حمایتی از مهم‌ترین قسمت‌های یک سیستم معاملاتی هستند. وقتی قیمت به یک سطح حمایتی مهم نزدیک می‌شود و در آنجا الگوی سه‌گانه صعودی شکل می‌گیرد، احتمال برگشت قیمت از آن نقطه زیاد است.

• نقطه ورود: بعد از مشاهده‌ الگو در محدوده حمایتی، در صورت شکسته شدن سقف کندل سوم، وارد موقعیت خرید می‌شویم.
• نقطه خروج: می‌توان تارگت را روی سطح مقاومتی بعدی تنظیم کرد.
• حد ضرر: کمی پایین‌تر از سطح حمایتی که قیمت به آن واکنش نشان داده (الگو روی آن شکل گرفته).

استراتژی سوم: ترکیب با میانگین‌های متحرک

مووینگ اوریج‌ها یکی از ابزارهای ساده اما پرکاربرد برای دنبال کردن روند بازار هستند. اگر قیمت در یک روند صعودی، به میانگین متحرک برخورد کند و هم‌زمان الگوی سه‌گانه صعودی تشکیل شود، می‌توان آن را به عنوان یک فرصت ورود در نظر گرفت.

• نقطه ورود: زمانی ایجاد می‌شود که قیمت سقف کندل سوم را می‌شکند.
• نقطه خروج: با رسیدن قیمت به محدوده مقاومتی یا در برخورد بعدی با میانگین متحرک تعیین می‌شود.
• حد ضرر: زیر کف الگوی سه‌گانه یا کمی پایین‌تر از میانگین متحرک گذاشته می‌شود.

استراتژی چهارم: واگرایی مثبت با اندیکاتور RSI

اگر قیمت در حال تشکیل کف‌های پایین‌تر باشد، اما اندیکاتور RSI کف‌های بالاتری بسازد، این واگرایی مثبت می‌تواند نشانه‌ای از احتمال برگشت باشد. اگر در همین محدوده الگوی سه‌گانه صعودی شکل بگیرد، قدرت سیگنال بیشتر می‌شود.

• نقطه ورود: پس از تایید واگرایی و شکست سقف کندل سوم ایجاد می‌شود.
• نقطه خروج: روی مقاومت قبلی یا وقتی RSI وارد ناحیه اشباع خرید شود، خروج انجام می‌شود.
• حد ضرر: زیر کف کندلی که واگرایی از آن شروع شده یا زیر الگو گذاشته می‌شود.

استراتژی پنجم: استفاده از فیبوناچی

در روندهای صعودی، قیمت معمولاً تا یکی از سطوح فیبوناچی اصلاح می‌کند. اگر در یکی از این سطوح (مثلاً ۳۸/۲ درصد یا ۶۱/۸ درصد) الگوی سه‌گانه صعودی دیده شود، می‌توان انتظار داشت که روند دوباره از همان‌جا ادامه پیدا کند.

• نقطه ورود: بعد از مشاهده الگو در سطح فیبوناچی و شکست سقف کندل سوم ایجاد می‌شود.
• نقطه خروج: بسته به اندازه حرکت قبلی، تارگت می‌تواند سطح سقف قبلی یا 127 درصد فیبوناچی باشد.
• حد ضرر: پایین‌تر از سطح فیبوناچی‌ که قیمت از  آن برگشت زده، تعیین می‌شود.

در همه‌ این استراتژی‌ها، توجه به مدیریت ریسک ضروری است. حتی اگر الگو درست شکل گرفته باشد، بازار همیشه مطابق انتظار ما پیش نمی‌رود. پس همیشه با حد ضرر مشخص وارد معامله شوید و نسبت ریوارد به ریسک منطقی را مد نظر قرار دهید.

نکات مهم الگوی سه‌گانه صعودی

مثل هر ابزار دیگری، برای گرفتن بهترین نتیجه از الگوی سه‌گانه صعودی باید آن را در شرایط مناسب به کار ببرید. بعضی وقت‌ها ممکن است شکل ظاهری الگو درست باشد، اما در مکان یا زمان درستی شکل نگرفته باشد. به همین دلیل، در این بخش چند نکته مهم و کاربردی را مرور می‌کنیم.

• الگو را در موقعیت مناسب ببینید، نه فقط به‌خاطر شماتیک آن: الگوی سه‌گانه صعودی اگر در میانه یک روند صعودی یا در نزدیکی مقاومت ظاهر شود، ممکن است سیگنال اشتباهی بدهد. بهترین جای شکل‌گیری این الگو، بعد از یک حرکت نزولی یا اصلاح قیمت است.
• کندل دوم باید کاملاً کندل اول را بپوشاند. اگر کندل دوم فقط کمی بزرگ‌تر باشد و به‌طور کامل کندل اول را نپوشاند، قدرت الگو کاهش پیدا می‌کند. پوشش کامل کندل اول توسط کندل دوم، نشانه‌ای از برگشت قدرت به خریداران است.
• تایید شکست سقف کندل سوم را بگیرید. ورود به معامله فقط بعد از شکست سقف کندل سوم انجام شود. از ورود زودهنگام دوری کنید و به استقبال شکل‌گیری این الگو نروید.
• حد ضرر فراموش نشود. حتی اگر الگو قوی باشد، باید همیشه حد ضرر تعریف شود. بهترین جای قرار دادن حد ضرر، پایین‌ترین نقطه در ساختار سه کندلی است (معمولاً کف کندل دوم یا سوم).
• ترکیب الگو با ابزارهای دیگر باعث افزایش دقت می‌شود. سطوح حمایت و مقاومت، میانگین‌های متحرک، اندیکاتورهایی مثل RSI یا MACD و ابزار فیبوناچی می‌توانند به گرفتن تصمیم بهتر کمک کنند. استفاده از این ابزارها در کنار الگو، احتمال موفقیت (Win Rate) را بالا می‌برد.

الگوی سه‌گانه صعودی یکی از الگوهای برگشتی قابل اعتماد است، ولی مثل هر ابزار تحلیلی دیگر، به‌تنهایی کافی نیست. ترکیب آن با دانش تکنیکال، مدیریت ریسک و درک کلی از بازار، می‌تواند نتایج خیلی بهتری برای شما رقم بزند.

الگوی سه‌گانه صعودی، برگ برنده شما در محدوده‌های حمایتی

الگوی سه‌گانه صعودی می‌تواند در لحظاتی که بازار به نظر ناتوان در ادامه حرکت نزولی است، ظاهر شود و به شما دیدی متفاوت و فرصت‌هایی بدهد. با شناخت دقیق و ترکیب آن با ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال، حرکات بازار را تشخیص دهید. پیشنهاد می‌شود که همین حالا این الگو را روی چارت‌ها پیدا و تمرین کنید.