الگوی ستاره دنباله دار (Shooting Star)

اگر تا به حال یک ستاره دنباله دار (یا تصویر آن) را دیده باشید، گوی آتشینی را دیده‌اید که یک خط نورانی بلند پشت سر خود داشته است. از آنجا که تلاطم قیمت در بازارهای مالی می‌تواند هر شکلی را درست کند، بعید نیست هر از گاهی یک ستاره دنباله‌دار هم در آسمان نمودار دارایی موردنظرتان ببینید! الگوی Shooting Star درست مثل یک ستاره دنباله‌دار، بدنه‌ای کوتاه اما سایه و دنباله‌ای بلند دارد و درست مثل یک چراغ خطر، از بازگشت فروشنده‌ها خبر می‌دهد. در این مطلب، بررسی می‌کنیم که الگوی شوتینگ استار یا همان الگوی ستاره دنباله دار چیست و چطور می‌توانیم به‌درستی آن را در نمودار شناسایی کنیم. همچنین، تعدادی استراتژی را بررسی می‌کنیم که می‌توانید هنگام شکل‌گیری ستاره دنباله‌دار به کار بگیرید تا بتوانید از این الگو برای کسب سود از بازار استفاده کنید.

الگوی ستاره دنباله دار چیست؟

الگوی ستاره دنباله‌دار (Shooting Star) یک الگوی کندل‌استیک پرکاربرد در تحلیل تکنیکال است که فقط از یک کندل تشکیل شده است. این الگو معمولاً در پایان روند صعودی ظاهر می‌شود و سیگنالی برای شروع یک روند نزولی است. کندل Shooting Star بدنه کوچکی در پایین و سایه بلندی در بالا دارد که حداقل دوبرابر طول بدنه است.

این کندل یا سایه پایینی ندارد یا سایه پایینی آن بسیار کوتاه است. این ساختار نشان می‌دهد که قیمت در ابتدا رشد زیادی کرده، اما در نهایت با فشار فروش مواجه شده و تقریبا در نقطه باز شدن، بسته شده است. این کندل اغلب قرمزرنگ است، یعنی قیمت بسته‌شدن پایین‌تر از قیمت باز شدن است. البته ستاره دنباله دار در برخی مواقع ممکن است سبز هم باشد، هرچند نمونه‌های قرمز قوی‌تر و معتبرتر در نظر گرفته می‌شوند.

اگر بعد از شکل‌گیری ستاره دنباله دار، یک یا دو کندل بعدی نزولی باشند یا با کاهش حجم معاملات روبه‌رو باشیم، الگو بیشتر تأیید می‌شود. در صورت دریافت تأیید، می‌توانیم وارد پوزیشن شورت (فروش) شویم. فراموش نکنید که ستاره دنباله‌دار فقط در پایان یک روند صعودی معنا دارد. به‌طور کلی، این الگوی ساده ولی موثر برای شناسایی احتمال پایان روند صعودی و شروع اصلاح یا روند نزولی به کار گرفته می‌شود.

الگوی ستاره دنباله دار چه زمانی رخ می دهد؟

الگوی شمعی ستاره دنباله‌دار زمانی تشکیل می‌شود که بازار در یک روند صعودی قرار دارد، اما ناگهان نشانه‌هایی از ضعف در قدرت خریداران پدیدار می‌شود. در واقع، ستاره دنباله‌دار در انتهای یک حرکت صعودی شکل می‌گیرد و نشانی از بازگشت احتمالی قیمت به سمت پایین است. 

ویژگی‌های اصلی ستاره دنباله‌دار به این ترتیب هستند:

• سایه بالایی بلند که نشان‌دهنده افزایش ناگهانی قیمت است.
• بدنه کوچک که معمولاً نزدیک به کف قیمت روزانه شکل می‌گیرد.
• سایه پایینی بسیار کوتاه یا بدون سایه پایینی 

این ویژگی‌ها نشان می‌دهند که خریدارها ابتدا قیمت را تا جایی که می‌توانستند، بالا برده‌اند. اما پس از آن، فروشنده‌ها آستین بالا زده‌اند و قیمت را تا نزدیکی نقطه باز شدن کندل پایین آورده‌اند؛ یعنی فشار فروش در پایان آن کندل بسیار بالا بوده است. دقیقاً همین بازگشت ناگهانی است که هشداری از احتمال معکوس شدن روند می‌دهد. باید به این نکته هم اشاره کنیم که اگر این الگو نزدیک سطحی تشکیل شود که قیمت قبلاً نتوانسته بیشتر از آن بالا برود (سطح مقاومت)، احتمال تغییر روند بیشتر می‌شود و الگو معتبرتر خواهد بود. 

الگوی ستاره دنباله دار را چطور شناسایی کنیم؟

الگوی ستاره دنباله‌دار در پایان یک روند صعودی ظاهر می‌شود، بنابراین ابتدا باید موقعیت نمودار قیمت را بررسی کنیم و مطمئن شویم که پیش از ظهور الگو، حرکت بازار صعودی بوده است. اگر قیمت در حال پیمودن یک روند نزولی یا خنثی باشد، شکل‌گیری کندلی شبیه به ستاره دنباله‌دار لزوماً نمی‌تواند سیگنال معتبری از بازگشت روند باشد.

از نظر ظاهری هم ستاره دنباله‌دار یک کندل با بدنه کوچک در پایین و سایه‌ بالایی بلند است. سایه بالایی باید حداقل دو برابر طول بدنه باشد. سایه پایینی در این کندل یا وجود ندارد یا بسیار کوتاه است. رنگ این الگو هم معمولاً قرمز و نزولی است. همچنین، این الگو ممکن است به رنگ سبز (صعودی ضعیف) تشکیل شود. در کل، رنگ کندل نسبت به موقعیت و شکل کلی الگو اهمیت کمتری دارد. 

برای اینکه کندل ستاره دنباله‌دار تأیید شود، بهتر است منتظر تأیید کندل بعدی هم بمانید؛ مثلاً، اگر بعد از ستاره دنباله‌دار یک کندل نزولی قوی ببینید، احتمال بازگشت روند بیشتر خواهد بود. در حالت کلی، ورود به معامله صرفاً بر اساس این الگو توصیه نمی‌شود. بهتر است برای تأیید در کندل‌های بعدی یا استفاده از ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال مانند مقاومت‌ها، حجم معاملات یا اسیلاتورها منتظر بمانیم. 

استراتژی های معاملاتی با الگوی ستاره دنباله دار

تریدرها وقتی از شکل‌گیری ستاره دنباله دار مطمئن می‌شوند، از استراتژی‌های مختلفی برای کسب بیشترین بهره از بازار استفاده می‌کنند. در این بخش، برخی از این استراتژی‌ها را مرور می‌کنیم. 

استراتژی پولبک 

در این استراتژی نیازی به هیچ ابزار اضافه دیگری ندارید. فقط کافی است در یک روند نزولی منتظر اصلاح قیمت یا همان پولبک باشید. اگر در حین پولبک، کندل Shooting Star ظاهر شود، یعنی اصلاح پایان یافته و موج نزولی بعدی در حال شروع شدن است. ساده‌تر بگوییم، مشاهده کندل ستاره دنباله دار در پولبک به این معناست که باید دوباره منتظر افت قیمت باشید. 

استراتژی ترید با سطوح مقاومت

در این روش، از سطوح مقاومت به‌عنوان نقاط حساس برگشت قیمت استفاده می‌کنیم. زمانی که قیمت به یک سطح مقاومت نزدیک می‌شود، با دقت به دنبال شکل‌گیری الگوی ستاره دنباله‌دار بگردید. اگر این کندل در ناحیه مقاومت ظاهر شد و سپس قیمت پایین‌تر از کف کندل بسته شد، با سیگنال معتبری برای ورود به پوزیشن شورت (فروش) روبه‌رو هستیم. بهتر است حجم معاملات را هم در نظر بگیرید؛ هرچه حجم بیشتر باشد، کندل معتبرتر است. همچنین، بررسی کنید که کندل بعدی هم نزولی باشد. در این شرایط، می‌توانید حد ضرر را اندکی بالاتر از سایه کندل بگذارید و تارگت پوزیشن را هم متناسب با ساختار بازار تعیین کنید. 

ترکیب ستاره دنباله‌دار با میانگین متحرک

میانگین متحرک ابزار مناسبی برای دنبال‌کردن روند است. به همین خاطر، می‌توانیم با ترکیب میانگین متحرک با ستاره دنباله‌دار، جهت روند را دقیق‌تر تشخیص دهیم. در این استراتژی، ابتدا یک روند نزولی فعال را شناسایی می‌کنیم. سپس، منتظر می‌مانیم تا قیمت در قالب یک اصلاح، به میانگین متحرک برخورد کند. اگر در این نقطه کندل ستاره دنباله‌دار شکل بگیرد و قیمت از کف آن عبور کند، می‌توانیم یک پوزیشن شورت باز کنیم. در این استراتژی، معمولاً حد ضرر بالای کندل و تارگت هم با در نظر گرفتن حمایت‌های بعدی تعیین می‌شود. 

ترکیب ستاره دنباله‌دار با شاخص قدرت نسبی

وقتی RSI از محدوده 70 بالاتر می‌رود، نشان می‌دهد که بازار وارد ناحیه بیش‌خرید شده و امکان اصلاح یا برگشت قیمت وجود دارد. حالا، اگر در همان ناحیه اشباع خرید، یک الگوی ستاره دنباله‌دار ببینیم، این مسئله تأیید می‌شود که خریداران دیگر قدرت کافی ندارند و فروشندگان وارد بازار شده‌اند. البته، در این شرایط باز هم بهتر است منتظر بمانیم تا یک کندل تأییدی نزولی نمایش داده شود و مطمئن شویم که بازار واقعا تمایل به برگشت دارد. بعد از ظاهر شدن این کندل، به‌ویژه اگر RSI در حال بازگشت از محدوده اشباع خرید (بالای 70) باشد، نقطه ورود به معامله فروش مشخص می‌شود. حد ضرر را می‌توانید بالای سایه کندل شوتینگ استار بگذارید تا اگر سقف قبلی شکسته شد، بتوانید به موقع و پیش از ضرر بیشتر از معامله خارج شوید.   

ترکیب ستاره دنباله‌دار با واگرایی RSI

در این روش، هم مثل روش‌های قبل ابتدا باید مطمئن ‌شویم که روند صعودی بوده است. سپس، باید دنبال واگرایی بین قیمت و اندیکاتور RSI بگردیم. اگر در ادامه مسیر روند، قیمت سقف‌های بالاتری ثبت کند ولی در همان زمان RSI سقف‌های پایین‌تری بسازد، واگرایی منفی شکل گرفته است. حالا، اگر در قله‌ جدید قیمت، کندل ستاره دنباله‌دار ظاهر شود، احتمال ریزش قیمت بسیار بالاتر می‌رود. در این استراتژی، پس از شکست کف کندل می‌توانیم پوزیشن شورت بگیریم.  

ترکیب ستاره دنباله‌دار با ابزار فیبوناچی

فیبوناچی ابزار محبوبی برای شناسایی نقاط اصلاحی بازار است. ترکیب این ابزار با کندل شوتینگ استار می‌تواند تحلیل دقیق‌تری از بازار ارائه دهد. در این استراتژی ابتدا باید حرکت نزولی را مشخص کنیم و منتظر بازگشت پولبک بمانیم. سپس، با استفاده از ابزار فیبوناچی سطوح اصلاحی را ترسیم می‌کنیم. حالا، اگر قیمت به یکی از این سطوح برسد و کندل Shooting Star در آنجا ظاهر شود، با سیگنالی قوی برای ورود به معامله فروش روبه‌رو هستیم.

نکات مهم الگوی ستاره دنباله دار

هنگام ترید با الگوی شوتینگ استار بهتر است حواستان به این چند نکته هم باشد:

• الگوی Shooting Star معمولاً در روندهای صعودی ظاهر می‌شود و نشان‌دهنده احتمالی تغییر جهت به روند نزولی است؛ به‌ویژه زمانی که قیمت‌های بالاتر از روزهای قبلی باشد، این الگو اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
• سایه‌های کندل ستاره دنباله دار به‌طور معمول بلندتر از بدنه اصلی هستند. 
• اگر حجم معاملات در زمان تشکیل الگوی ستاره دنباله‌دار پایین باشد، احتمال صحت آن کمتر می‌شود. 
• حد ضرر را بهتر است بالاتر از قیمت بالای کندل ستاره دنباله‌دار قرار دهید. اگر قیمت از این سطح عبور کند، الگو معتبر نیست. 
• این الگو ممکن است در شرایط نوسانات شدید بازار یا زمانی که بازار روند مشخصی ندارد، به درستی عمل نکند.
• این الگو به‌تنهایی برای ورود یا خروج از معامله کافی نیست و برای تأیید آن بهتر است از سایر اندیکاتورها مثل RSI، مکدی یا میانگین‌های متحرک استفاده کنیم. همچنین، تحلیل روند در تایم‌فریم بزرگ‌تر هم می‌تواند در اطمینان از جهت‌گیری بازار به ما کمک کند.
• مثل هر استراتژی معاملاتی دیگر، بهتر است اصول مدیریت ریسک مثل تعیین حد ضرر و اختصاص درصد صحیحی از سرمایه به معامله را هم در نظر داشته باشیم. 
• قبل از باز کردن پوزیشن، بهتر است منتظر بمانید تا الگو به طور کامل شکل بگیرد و تأیید شود.