الگوی مثلث نزولی (Descending Trianagle)

گاهی وقتی به نمودار قیمت نگاه می‌کنیم، انگار در حال تماشای یک نقاشی هندسی با اشکال مختلف هستیم. خطوط متعدد و زوایایی که شکل‌ می‌گیرند، گاهی شبیه به یک تصویر هندسی هستند. یکی از این اشکال هندسی که توجه بسیاری از تریدرها را به خودش جلب می‌کند، الگوی مثلث نزولی است. در ادامه این مطلب، قرار است در مورد شیوه شناسایی الگوی مثلث نزولی صحبت کنیم و چند مورد از رایج‌ترین استراتژی‌های معاملاتی مبتنی بر الگوی مثلث نزولی را بررسی کنیم. 

الگوی مثلث نزولی چیست؟

الگوی مثلث نزولی یکی از الگوهای معروف تحلیل تکنیکال است که معمولاً از ادامه روند نزولی خبر می‌دهد. این الگو برای معامله‌گران تکنیکال سیگنالی هشداردهنده است مبنی بر اینکه بازار ممکن است در آستانه یک حرکت نزولی قدرتمند قرار داشته باشد. 

مثلث نزولی از دو خط تشکیل شده است: یک خط روند بالایی که شیب نزولی دارد و نشان‌دهنده کاهش تدریجی قیمت در قله‌هاست و یک خط روند پایینی که تقریباً افقی است و نقش حمایت را ایفا می‌کند. در این الگو، هر بار که قیمت بالا می‌رود، نمی‌تواند به سقف قبلی برسد و در محدوده پایین‌تری بسته می‌شود، درحالی‌ که سطح حمایت همچنان مانع ریزش قیمت است. در این شرایط، فروشندگان نسبت به خریداران قدرتمندتر هستند. این رفتار به‌تدریج باعث فشرده‌شدن قیمت در محدوده مثلث می‌شود، تا جایی که قیمت همراه با افزایش حجم معاملات می‌تواند ناحیه حمایت را به سمت پایین بشکند. در این شرایط، احتمالاً با ادامه روند نزولی و افزایش فشار فروش روبه‌رو خواهیم بود. 

البته، مثل هر الگوی دیگری باید مراقب باشیم که شکست کاذب و فیک رخ نداده باشد. درصورتی که شکست فیک باشد، قیمت برخلاف انتظار تریدر به سمت بالا حرکت می‌کند. بنابراین، بررسی حجم معاملات، روند قبلی بازار، و استفاده از ابزارهای دیگر تحلیل برای تأیید سیگنال این الگو لازم است.

الگوی مثلث نزولی چه زمانی رخ می دهد؟

الگوی مثلث نزولی معمولاً در روند نزولی بازار ظاهر می‌شود: زمانی که قیمت بعد از افت وارد مرحله‌ای از توقف (تثبیت) می‌شود و در حال نوسان است. در این مرحله، تکلیف مسیر بعدی قیمت هنوز مشخص نیست، اما هر بار که خریدارها تلاش می‌کنند قیمت را افزایش دهند، موفق نمی‌شوند. فروشنده‌ها هم هر بار راضی می‌شوند با قیمت پایین‌تری دارایی را بفروشند. این شرایط باعث می‌شود هر سقف جدید، پایین‌تر از سقف قبلی شکل بگیرد. سقف‌هایی که به‌تدریج پایین‌تر از سقف قبلی بسته شده‌اند، یک خط شیب‌دار نزولی بالای الگو ایجاد می‌کنند.

در این زمان، یک خط افقی پایین الگو شکل می‌گیرد که نقش حمایت را ایفا می‌کند. هر بار که قیمت در تلاش برای رشد مجدد، ناکام می‌ماند، به این حمایت برخورد می‌کند. به این ترتیب، در الگوی مثلث نزولی دو خط روند شکل می‌گیرند: یک خط افقی و صاف پایین الگو (حمایت) و یک خط شیب‌دار بالای الگو (مقاومت). 

در نهایت، با افزایش فشار فروش شاهد شکسته‌شدن خط حمایت پایین مثلث هستیم که نشان‌دهنده بازگشت قدرت فروش و ادامه روند نزولی است. در مجموع، مثلث نزولی زمانی شکل می‌گیرد که بازار از یک روند نزولی وارد فاز مکث می‌شود و سپس، با غلبه دوباره فروشندگان، آماده می‌شود تا مسیر نزولی خود را ادامه دهد. 

الگوی مثلث نزولی را چطور شناسایی کنیم؟

اولین گام برای شناسایی مثلث نزولی این است که مطمئن شویم پیش از این، بازار در یک روند نزولی قرار داشته است؛ زیرا همان‌طور که گفتیم، این الگو یک الگوی ادامه‌دهنده نزولی است. حالا، باید به سقف‌ها و کف‌های قیمت دقت کنیم. اگر سقف‌های قیمت به‌تدریج پایین‌تر بیایند، اما کف‌ها تقریباً در یک سطح مشخص باقی بمانند، به احتمال زیاد بازار در حال تشکیل یک مثلث نزولی است.

برای ترسیم این الگو، کافی است یک خط روند نزولی از بالای قله‌ها رسم کنیم. سپس، با متصل‌کردن کف‌هایی که قیمت به آنها برخورد کرده، اما پایین‌تر نرفته یک خط افقی حمایت بکشیم. این دو خط در نهایت شکلی شبیه مثلث ایجاد می‌کنند. با گذشت زمان، قیمت در محدوده این مثلث فشرده‌تر می‌شود تا در نهایت از خط حمایتی پایین‌تر برود.

توجه داشته باشید که این شکست اغلب با افزایش حجم معاملات همراه است. هرچه حجم در ناحیه شکست بیشتر باشد، ادامه‌دار بودن روند نزولی بیشتر تأیید می‌شود. 

به‌طور کلی، شناسایی مثلث نزولی نیازمند دقت در رفتار قیمت، ترسیم صحیح خطوط روند و درک موقعیت روانی بازار است؛ جایی که فروشندگان آرام‌آرام قدرت را از خریداران می‌گیرند و بازار آماده ریزش بیشتر می‌شود.

استراتژی های معاملاتی با الگوی مثلث نزولی

برای ورود به معاملات یا خروج از آنها، باید نقاط ورود و خروج الگوی مثلث نزولی را بشناسیم. این نقاط برای معاملات شورت (فروش) تنظیم می‌شوند. 

• نقطه ورود: زمانی وارد معامله شوید که قیمت خط حمایت افقی را به سمت پایین بشکند. توجه داشته باشید که این شکست با افزایش حجم معاملات همراه باشد تا قدرت روند نزولی تأیید شود.
• تارگت سود: فاصله بین بالاترین قله داخل مثلث تا خط حمایت را اندازه بگیرید. سپس، همان مقدار را از نقطه شکست به پایین ادامه دهید تا حد سود شما مشخص شود. 

• حد ضرر: استاپ لاس را می‌توانید بالاتر از آخرین سقف قیمتی (نوسان قبلی) داخل مثلث تعیین کنید تا اگر قیمت برگشت، زیان شما محدود باشد. همچنین، بسیاری از تریدرها حد ضرر به حد سود را با نسبت ۱ به ۲ در نظر می‌گیرند.

حالا، بیایید برخی از استراتژی‌های معاملاتی متداول با الگوی مثلث نزولی را بررسی کنیم. 

استراتژی شکست

این استراتژی ساده‌ترین و رایج‌ترین استراتژی در استفاده از الگوی مثلث نزولی است. تمرکز این روش روی شناسایی و معامله در هنگامی است که قیمت خط حمایت افقی را به پایین می‌شکند. شرط مهم این است که این شکست با حجم بالا همراه باشد تا ادامه روند نزولی تأیید شود. نقطه ورود، حد سود و حد ضرر را مطابق آنچه در بخش پیش گفتیم، تعیین کنید. 

ترکیب مثلث نزولی با نمودارهای هایکین آشی (Heikin-Ashi)

استفاده هم‌زمان از نمودارهای هایکین آشی با الگوی مثلث نزولی می‌تواند تصویر واضح‌تری از روند قیمت را نشان دهد. به این ترتیب، تشخیص روند و نقطه شکست هم آسان‌تر خواهد بود. نمودارهای هایکین آشی به جای اینکه قیمت‌های باز، بسته، بالا و پایین را به‌طور مستقیم نمایش دهند، از میانگین‌گیری قیمت برای ساخت کندل استفاده می‌کنند. به این ترتیب، تصویر واضح‌تری از روند بازار مشخص می‌شود. 

این روش نویزهای بازار را فیلتر می‌کند و باعث می‌شود شکست مثلث نزولی زیر خط حمایت را راحت‌تر ببینیم. همچنین، چون نویزها کاهش پیدا می‌کنند، سیگنال‌های کاذب شکست مثلث هم کمتر می‌شوند. علاوه‌ بر این، وقتی قبل از شکست حمایت، چند کندل هایکین آشی پیاپی نزولی شوند، یعنی با بدنه‌ قرمز و بدون سایه‌ بالایی شکل بگیرند، این مسئله می‌تواند یک تأییدیه‌ قوی برای ادامه‌ روند نزولی و ورود به معامله باشد. 

ترکیب مثلث نزولی با میانگین متحرک 

ترکیب میانگین‌‌های متحرک با الگوی مثلث نزولی می‌تواند جهت شکست را بهتر و دقیق‌تر تأیید کند؛ مثلاً اگر شکست مثلث زمانی رخ دهد که قیمت زیر میانگین متحرک ساده ۵۰ روزه قرار دارد، این نشان می‌دهد احساسات بازار غالبا منفی هستند و احتمال ادامه‌ روند نزولی زیاد است.

در این مثال، اگر در طول شکل‌گیری مثلث، قیمت به‌طور مداوم زیر میانگین ۵۰ روزه بماند، این یعنی فشار فروش قوی است. بعد از آن، اگر خط حمایت هم بشکند، نزولی بودن ادامه روند بیشتر تأیید می‌شود. این شرایط برای فروشنده‌ها (تریدرهای پوزیشن شورت) سیگنال قدرتمندی برای ورود به معامله است. 

ترکیب مثلث نزولی با RSI 

شاخص قدرت نسبی (RSI) هم ابزار خوبی برای تأیید قدرت شکست در مثلث نزولی است. اگر در زمان تشکیل الگو یا هنگام شکست مقدار RSI زیر ۵۰ باشد، فشار فروش بیشتر تأیید می‌شود. همچنین، اگر RSI از بالا به پایین سطح ۵۰ را قطع کند، این یعنی بازار در حال چرخش به سمت نزول است و ممکن است شکست نزولی در حال شروع‌شدن باشد.

ترکیب مثلث نزولی با مکدی 

استراتژی بعدی می‌تواند به‌کارگیری اندیکاتور مکدی (MACD) در کنار مثلث نزولی باشد. اگر در زمان شکل‌گیری الگو یا درست قبل از شکست، خط مکدی از بالا به پایین خط سیگنال را قطع کند (کراس نزولی)، این مسئله می‌تواند نشانه‌ای برای ادامه افت قیمت باشد. همچنین، اگر میله‌های هیستوگرام مکدی بزرگ‌تر شوند، با نشانه دیگری از افزایش قدرت فروش روبه‌رو خواهیم بود. 

ترکیب مثلث نزولی با باندهای بولینگر 

باندهای بولینگر هم می‌توانند در تشخیص شکست‌های قیمتی از الگوی مثلث نزولی به ما کمک کنند. اگر در زمان شکل‌گیری الگو، قیمت به باند پایینی بولینگر نزدیک ‌شود و بعد از آن، خط حمایت را به سمت پایین بشکند، احتمالاً باید منتظر یک حرکت نزولی قوی باشیم.

همچنین، در زمان فشردگی قیمت یا همان تثبیت (مثل وقتی که مثلث نزولی تشکیل می‌شود)، باندهای بولینگر معمولاً باریک می‌شوند، این یعنی بازار در حال آرام شدن است. اما وقتی قیمت به محدوده‌ پایین مثلث نزدیک می‌شود و در آستانه شکستن آن است، باندها دوباره باز می‌شوند که نشانه افزایش نوسان و حرکت قوی قیمت خواهد بود.

نکات مهم الگوی مثلث نزولی

هنگام ترید با الگوی مثلث نزولی به این نکات توجه داشته باشید.

• الگوی مثلث نزولی یک الگوی ادامه‌دهنده روند نزولی است و پس از یک حرکت نزولی قدرتمند، در زمان تثبیت قیمت شکل می‌گیرد. 
• الگوی مثلث نزولی نشان‌دهنده برتری فروشنده‌ها نسبت به خریدارهاست.
• شکست سطح حمایت الگوی مثلث نزولی از افت شدید قیمت در کوتاه‌مدت حکایت دارد. 
• الگوی مثلث نزولی در تمام بازارها (سهام، فارکس، ارز دیجیتال و سایر بازارها) و در تمام تایم‌فریم‌ها دیده می‌شود و معمولاً اعتبار خوبی در پیش‌بینی حرکات بازار دارد.
• هدف قیمتی در الگوی مثلث نزولی به اندازه ارتفاع بیشینه مثلث از نقطه شکست محاسبه می‌شود. 
• ریسک الگوی مثلث نزولی در احتمال شکست کاذب حمایت است و ممکن است قیمت پس از شکستن حمایت، دوباره به بالا بازگردد.
• معمولاً در زمان شکست خط حمایت، قیمت با حجم بالا و حرکت سریع به سمت سطوح پایین‌تر حرکت می‌کند.
• مثلث نزولی می‌تواند در هر تایم‌فریمی ظاهر شود، اما رایج‌ترین کاربرد آن در چارت‌های کوتاه‌مدت مثل ۵، ۱۵ یا ۶۰ دقیقه است. همچنین، از این الگو می‌توانیم در چارت‌های روزانه و ساعتی هم استفاده کنیم. 
• توجه داشته باشید که هرچه تایم‌فریم کوتاه‌تر باشد، دقت و چک شما هم باید بیشتر شود، زیرا احتمال سیگنال‌های اشتباه در تایم‌فریم‌های کوتاه‌تر بیشتر است. 
• برای ترید اصولی بر اساس تحلیل مثلث نزولی، باید حجم معاملات را هم رصد کنیم و از ترکیب تحلیل مثلث نزولی با سایر اندیکاتورها و اسیلاتورها هم غافل نشویم. 
• احتمال دارد قیمت بعد از عبور از حمایت، بلافاصله به سمت بالا بازگردد. اگر قیمت بعد از شکست حمایت بتواند بیش از ۱۰ درصد در جهت نزولی حرکت کند، شکست بیشتر تأیید می‌شود.

در پایان، مثل همیشه باید روی اهمیت مدیریت ریسک تأکید کنیم. گاهی ممکن است با یک شکست کاذب حمایت در الگوی مثلث نزولی روبه‌رو باشیم. هرگز بیش از آن چیزی که توان از دست دادنش را دارید، سرمایه وارد بازار نکنید.