آیا پروژه ترا و ارز دیجیتال لونا کلاهبرداری یا پانزی بوده است؟ بخریم یا نه؟

با ریزش 99 درصدی ارز دیجیتال LUNA، سرمایه گذاران شبکه Terra متحمل ضرر هنگفتی شدند. اما آیا پروژه ترا لونا فقط یک کلاهبرداری پانزی بود؟

ماه مه 2022 (اردیبهشت 1401) برای بازار ارزهای دیجیتال با ریزش سنگین و سقوط قیمت بسیاری از رمز ارزها از جمله بیت کوین و اتریوم و از همه شدیدتر، دلار ترا (UST) و توکن لونا (LUNA) همراه بود. قیمت BTC بارها از سطح 30,000 پایین‌تر آمد و با وجود تلاش‌های متعدد گاوهای بازار، نتوانست مقاومت 31 هزار را بشکند. بر اساس اطلاعات به دست آمده از وب سایت کوین مارکت کپ (CoinMarketCap)، دلار ترا نیز تعادل قیمتی خود را نسبت به دلار آمریکا از دست داد و تا قیمت 0.094 دلار سقوط کرد! در ادامه ارز دیجیتال لونا هم که پشتوانه کریپتویی ترا محسوب می‌شود، تحت فشار فروش بسیار بالا ریزش کرد و عملا بی‌ارزش شد. همین اتفاق باعث شده است که بسیاری از سرمایه‌گذاران بازار کریپتو بلاک چین ترا و ارز دیجیتال لونا را یک کلاهبرداری بزرگ و طرح پانزی خطاب کنند!

پروژه‌ای که تا مدتی پیش جزو 10 پروژه با بیشترین ارزش کل بازار محسوب می‌شد، اکنون تمام سرمایه گذاران خود را ناامید و سرمایه آن‌ها را نابود کرده است. البته در این بین کسانی نیز هستند که به امید بازگشت قیمت لونا به اوج تاریخی خود (119 دلار) مشغول خرید بی‌وقفه این ارز دیجیتال هستند و آن را کلاهبرداری یا پانزی نمی‌دانند. در این مطلب قصد داریم نگاهی به پروژه ترا، علل سقوط آن و ارزشمند بودن یا نبودن آن برای خرید صحبت کنیم.

بلاک چین ترا (Terra) و نقش ارز دیجیتال لونا (LUNA) در آن چه بود؟

شبکه ترا پلتفرمی متن باز برای پرداخت بر بستر بلاک چین با استفاده از استیبل کوین‌های الگوریتمی است. استیبل کوین در حقیقت رمز ارزی است که قیمت معادل یک دارایی واقعی را به صورت خودکار دنبال می‌کند. به عنوان مثال یک استیبل کوین معادل دلار همیشه قیمتی مساوی ۱ دلار دارد و حتی اگر اندکی کم و زیاد شود، الگوریتم به کار رفته برای ساخت آن قیمت را به 1 دلار برمی‌گرداند. بلاک چین ترا به کاربران خود اجازه می‌دهد به کمک ارز دیجیتال لونا به سادگی به خرید و تبادل و ذخیره‌سازی استیبل کوین‌های مختلف بپردازند.

از آنجا که ارزش واقعی یک استیبل کوین به ثبات و تغییر نکردن آن در مواجهه با نوسان‌های معمول بازار رمز ارزها بستگی دارد، پروتکل ترا سعی می‌کند به کمک آربیتراژ و اطمینان از اینکه همیشه عرضه و تقاضا برای استیبل کوین ترا (UST) یکسان خواهد بود، قیمت آن را ثابت نگه دارد. به این منظور ارز دیجیتال دیگری به نام لونا (LUNA) نیز در شبکه ترا ساخته شده است که نقش ضربه‌گیر در برابر نوسان‌های بازار را برای دلار ترا بازی می‌کند. ریزش همین رمز ارز بوده است که موجب شده برخی از کاربران ارز دیجیتال لونا و به طور کلی شبکه ترا را کلاهبرداری جدید و طرح پانزی قرن بنامند.

برای درک بهتر نحوه کار بلاک چین ترا، در ادامه توضیحی درباره دو ارز دیجیتال این شبکه می‌دهیم:

ترا (Terra)

به تمام استیبل کوین‌های شبکه ترا که قیمت ارزهای فیات را دنبال می‌کنند Terra می‌گویند، اما هر کدام با توجه به ارز فیات مربوطه، یک اسم خاص نیز دارد. به عنوان مثال استیبل کوین پایه ترا حق برداشت مخصوص (Special Drawing Right) صندوق بین‌المللی پول را دنبال می‌کند و نام TerraSDR یا SDT را بر خود دارد. از دیگر استیبل کوین‌های معروف ترا می‌توان به دلار ترا (TerraUSD یا UST) و وان ترا (TerraKRW یا KRT) اشاره کرد که اولی دلار آمریکا و دومی وان کره جنوبی را دنبال می‌کند. کاربران شبکه ترا می‌توانند با سوزاندن ارز دیجیتال لونا، ترای جدید بسازند.

لونا (Luna)

ارز دیجیتال لونا توکن وثیقه پروتکل ترا است که برای استخراج و حاکمیت این شبکه استفاده می‌شود و همچنین نقش ضربه‌گیر استیبل کوین‌های ترا را در برابر نوسان بازار ایفا می‌کند. کاربران می‌توانند لونای خود را پیش استخراج‌کنندگان بلاک چین ترا (که در اینجا اعتبارسنج نامیده می‌شوند) وثیقه بگذارند. این اعتبارسنج‌ها وظیفه ضبط و تایید تراکنش‌ها را در شبکه بر عهده دارند و در ازای آن کارمزد می‌گیرند. با رشد بیشتر ترا، ارزش لونا نیز باید بیشتر شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این بلاک چین و نحوه کارکرد آن می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید.

چرا عده‌ای از سرمایه گذاران پروژه ترا و ارز دیجیتال لونا را کلاهبرداری یا پانزی می‌دانند؟

با کاهش قیمت ترا یو اس دی و شروع ریزش رمز ارز لونا در اواسط اردیبهشت 1401، بسیاری از سرمایه گذاران کلان برای جلوگیری از کاهش ارزش پول خود بلافاصله دست به فروش رمز ارزهای خود در این شبکه زدند و موجب هر چه کمتر شدن قیمت آن‌ها شدند. پیش از این گفتیم که بر اساس طراحی الگوریتم شبکه ترا، در صورت Depeg شدن UST (یعنی نامساوی شدن دلار ترا با دلار آمریکا)، کاربران می‌توانند مقداری از این استیبل کوین را بسوزاند و مقدار معادل آن را از ارز دیجیتال LUNA مینت کنند. حال حساب کنید با فروش سنگین UST توسط نهنگ‌ها چه بلایی بر سر رمز ارز لونا و شبکه ترا آمد. طبیعی است که سرمایه گذاران خرد پس از این اتفاق حس کنند بنیان‌گذاران یا حداقل نهنگ‌های ارز دیجیتال لونا از آن‌‌ها کلاهبرداری کرده‌اند. اما به نظر می‌آید اتفاق رخ داده در بلاک چین ترا در حقیقت از ضعف شدید و منطقی الگوریتم ترا و لونا سرچشمه گرفته و ارتباطی به کلاهبرداری یا طرح پانزی نداشته باشد.

نمودار ریزش استیبل کوین ترا یو اس دی

با این حال تیم توسعه دهنده و پشتیبان بلاک چین ترا نیز در طول این اتفاق تلاش چندانی جز ارسال سرمایه ذخیره بیت کوین خود به چند صرافی انجام ندادند و پروژه عملا به حال خود رها شد تا بمیرد. حتی تلاش‌های چانگ پنگ ژائو (Changpeng Zhao) ملقب به CZ، مدیر صرافی بایننس، برای ارتباط برقرار کردن با تیم ترا و رفع مشکل پیش آمده نیز بی‌نتیجه ماند، بنابراین می‌توان گفت سرمایه گذاران حق داشتند که فکر کردند در پروژه ترا و ارز دیجیتال لونا از آن‌ها کلاهبرداری شده است و درگیر یک طرح پانزی بوده‌اند.

همچنین در روز 21 مه 2022 (31 اردیبهشت 1401) بر اساس خبرهای به دست آمده از رسانه‌های محلی کره جنوبی، مشخص شد که دو کوان در جلسه روز 30 آوریل (10 اردیبهشت) با سهامداران بنیاد ترا به عنوان نقدکننده اصلی سهام، شعبه‌های شرکت خود را در پوسان و سئول تعطیل کرده و روز 4 و 5 مه 2022 فرآیند تعطیل شدن شرکت به طور کامل به پایان رسیده است. این اتفاق تنها چند روز پیش از سقوط کامل ارز دیجیتال دلار ترا و لونا رخ داد و با اینکه نمی‌توان با اطمینان گفت که حتما کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه بوده، ترتیب اتفاقات بسیار مشکوک به نظر می‌رسد. برخی تحلیلگران از این می‌گویند که احتمالا دو کوان از اتفاقات پیش رو به نوعی خبر داشته و زودتر دو شعبه اصلی شرکت را بسته است تا از دردسرهای احتمالی پیش رو برای خود بکاهد.

راهکار بنیان‌گذار لونا برای حل مشکل شبکه ترا چه بود؟

دو کوان (Do Kwon)، هم‌بنیان‌گذار شبکه ترا، در مدتی که از کاهش ارزش ارز دیجیتال لونا و ترا یو اس دی می‌گذرد، دو بار پیشنهاد یا پروپوزال حاکمیتی  برای بهبود وضعیت ترا ارائه داده است که هر دو با مخالفت شدید سرمایه گذاران روبه‌رو شده‌اند. به طور کلی کاربران این شبکه دیگر اعتمادی به وی ندارند که بخواهند پروپوزال‌هایش را مد نظر قرار دهند و در حقیقت پروژه او و رمز ارزهای ترا و لونا را یک کلاهبرداری بزرگ و طرح پانزی می‌دانند. حتی ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، هم‌بنیان‌گذار شبکه اتریوم، پس از اولین پروپوزال دو کوان از او به خاطر تلاش برای کمک به سرمایه‌اندوزی به نفع نهنگ‌های شبکه ترا انتقاد کرد و از او خواست بیشتر به سرمایه گذاران خرد توجه کند. اندکی بعد دادگاه پارلمانی کره جنوبی نیز به خاطر از بین بردن سرمایه بسیاری از شهروندان این کشور دو کوان را به پاسخگویی فرا خواند و وی را به بی‌دقتی و آسیب رساندن به شهروندان متهم کرد.

نتیجه‌گیری درباره شبکه Terra و ارز دیجیتال LUNA چه شد؟ لونا بخریم یا نه؟

انتخاب اینکه با وجود تمام مشکلات پیش آمده، هنوز هم دست به خرید و فروش ارز دیجیتال لونا بزنید یا نه بستگی به تصمیم و ریسک پذیری خودتان دارد، اما با توجه به مجموع جوانب، به نظر نمی‌رسد راه نجاتی برای بلاک چین ترا، ترا یو اس دی و لونا باقی مانده باشد، در نتیجه توصیه ما دست نگه داشتن از معامله این رمز ارزها است. دقت کنید که شاید پروژه موفق به احیا شود، اما احتمال موفق نشدن آن بسیار بیشتر است و سرمایه گذاری در آن در چنین شرایطی بسیار پرریسک محسوب می‌شود.

تهیه شده در بیت 24